ErikDeRode
17 juli 2008, 20:47
Alle grote Vlaamse democratische partijen zijn het erover eens: een grote staatshervorming is absoluut noodzakelijk. Deze mantra wordt dag na dag tot in den treure herhaald. Ze is naar verluidt nodig om het hoofd te bieden aan de grote economische, sociale en ecologische stormen die ons land bedreigen. Zonder méér bevoegdheden voor de gewesten en de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde redden we het niet.
De politieke praktijk van het afgelopen jaar leert ons nochtans het tegenovergestelde: het politieke establishment gedroeg zich een jaar lang als een brandweerkorps dat niet wil uitrukken zolang het geen nieuwe brandweerwagens krijgt (gelukkig bestaan er zo geen brandweerkorpsen in ons land). Terwijl het politieke brandweerkorps –meerderheid én oppositie- naar de communautaire lichtbak staarde vloog de wereld rondom ons in brand. Al onze bevoegdheden inzake energie werden overgeheveld naar Parijs. De bevoegdheid over onze spaarcenten en pensioenfondsen werd kwistig uitbesteed aan de generaals van de private banken, die er overnameoorlogen mee uitvochten. De beruchte transfers naar Wallonië verzinken in het niets bij de kapitalen die de kleine spaarder de afgelopen jaren verloor op de beurs.
Staatshervorming of niet, onze minister van defensie slaagde er in elk geval in onze defensiebevoegdheden over te hevelen. Niet naar de gewesten, maar wel naar Washington.
Ondertussen slaagden onze Vlaamse bewindvoerders er maar niet in om de stijgende huur- en woningprijzen onder controle te krijgen, al hun bevoegdheden op het vlak van sociale woningbouw ten spijt. Ze slaagden er wél in om slecht onderbouwde en peperdure infrastructuurprojecten te beslissen zonder enig draagvlak bij de bevolking, zoals de Oosterweelverbinding en het Schipdonkkanaal. Met de budgetten die daarvoor worden uitgetrokken zou men in Wallonië in elk dorp een scheepslift kunnen bouwen.
Toch is het volgens de hogere wiskunde van de Vlaamse politiek nodig om nog méér bevoegdheden inzake mobiliteit en openbaar vervoer over te hevelen naar de gewesten. Niemand die kan uitleggen hoe dit het gebrek aan taalgrensoverschrijdend openbaar vervoer zal oplossen. Evenmin is het duidelijk hoe een verdere opsplitsing van de arbeidsmarkt Brusselse werklozen naar de luchthaven van Zaventem zal lokken.
De mythe van de verlossing door middel van een grote staatshervorming –die in ons land een synoniem is geworden van een voortschrijdende ontmanteling van de federale staat - is in België een eigen leven gaan leiden. Deze mythe wordt niet meer onderbouwd met rationele argumenten. Het volstaat om ze te herhalen. Het juweel is niet in de lotusbloem maar in de staatshervorming.*
Het kartel CD&V/NV-A ging in haar verkiezingsbeloften nog een stap verder. De staatshervorming zou er komen zonder ook maar één toegeving te doen aan de Franstaligen. Vijf minuten politieke moed zouden volstaan. De mythe werd een niet meer te bedwingen monster van Frankenstein.
Tot zover enkele elementen van analyse. Maar hoe moet het van hieruit nu verder ? Bieden verkiezingen een uitweg ? Misschien, maar dan op termijn. Het probleem is echter dat de staatshervorming het zwarte gat is geworden waarrond het zonnestelsel van de Belgische politiek momenteel baantjes trekt. Als Copernicaanse hervorming kan dat natuurlijk tellen.
Verkiezingen kunnen in zo’n heelal slechts soelaas bieden als de kiezer de keuze krijgt tussen méér, dan wel minder staatshervorming, en als hij ook over de kwaliteit van die staatshervorming kan oordelen. Dat is momenteel niet het geval. Aan Vlaamse zijde stemden alle grote democratische partijen de beruchte Vlaamse resoluties. Zelfs SP.a-voorzitster Caroline Gennez zegt vandaag dat de huidige crisis in de eerste plaats de schuld is van de Franstaligen. Heel wat kiezers willen nochtans minder communautair gezwets en méér daadkracht op het vlak van de koopkracht. Maar waar moeten ze met hun stem heen ? Verkiezingen bieden pas een uitweg als er daadwerkelijk gekozen kan worden. Zover zijn we vandaag niet. Elk verkiezingsresultaat zal -aan beide zijden van de taalgrens trouwens- uitgelegd kunnen worden als een mandaat voor nog meer communautair opbod.
Moet er dan een noodregering op de been worden gebracht ? Een tripartite met daarin de SP.a ? Dat zou van de socialisten net iets teveel suïcidaal staatsmanschap vergen. Yves Leterme verkoos zijn kartel te redden door zijn ontslag aan te bieden als eerste minister. En nu zou de SP.a zichzelf in de vernieling moeten rijden om het land te redden ?
Laten we daarom vertrekken van de feiten zoals ze vandaag voorliggen. De mythe van de staatshervorming heeft zich genesteld. Anderzijds heeft de politieke klasse het afgelopen jaar haar staatshervormingsimpotentie ten overvloede bewezen. Bijzondere tijden vergen bijzondere maatregelen. De kwestie van de staatshervorming moet daarom tijdelijk gedepolitiseerd worden. Als je België NV wil herstructureren laat je ze best eerst doorlichten. Stel een onafhankelijke commissie samen van vakbondsmensen, mensen uit het bedrijfsleven en academici. Betrek er een paar Nederlanders, Fransen, Canadezen en wat Zwitsers bij voor een frisse kijk op de zaak. We hebben geen enkele illusie in de neutraliteit van zo’n commissie. Geen enkele commissie is neutraal. Maar ze zal in elk geval honderd maal rationeler en objectiever zijn dan een politieke klasse die het thema staatshervorming steeds weer herleidt tot de bekrompenheid van haar eigen korte termijnagenda’s. Hele leugens en halve waarheden zoals de stelling dat je het constitutioneel probleem rond Brussel-Halle-Vilvoorde enkel maar kan oplossen door het arrondissement te splitsen zullen in elk geval door zo’n commissie ontmaskerd worden.
Op basis van de resultaten van zo’n commissie kunnen de partijen dan in 2009 hun programma’s samenstellen. Of ze kunnen de resultaten straal negeren als ze dat willen. Dat is hun democratisch recht. Maar de kiezer zal dan tenminste in staat zijn om het communautaire gezwets aan een maatstaf te toetsen en geen kat meer in een zak te kopen zoals ze dat deden op 10 juni 2007. SP.a Rood verklaart zich alvast akkoord met een verregaande staatshervorming. De afschaffing van de senaat, de afschaffing van het koningshuis, de afschaffing van de ondemocratische kiesdrempels en verder alle maatregelen die de democratie verdiepen en bevoegdheden overhevelen, niet naar de gemeenschappen maar naar de werkende bevolking kunnen op onze steun rekenen.
Ondertussen kan Leterme I eindelijk eens beginnen regeren op basis van haar sociaal-economisch programma. En de oppositie kan daar voluit oppositie tegen voeren. De kiezer zal zich dan een oordeel kunnen vellen op basis van thema’s waar het werkelijk om gaat: koopkracht, sociale rechtvaardigheid, ecologische duurzaamheid.
Bart De Wever zal natuurlijk niet akkoord gaan. Hij zal dit een ijskast noemen. Of erger nog, een diepvries. De vette vissen die daar uit tevoorschijn komen zullen stijf bevroren zijn. Maar we kijken vol verwachting uit naar wat De Wever in tussentijd te vertellen heeft over de échte problemen van de mensen. En we zullen eens zien of hij dan nog verkiezingen kan winnen.
Het zou natuurlijk goed zijn mocht de kiezer de communautaire scherpslijpers terugfluiten. Er zal echter ook iemand de komende verkiezingen moeten winnen. Wat mij betreft natuurlijk liefst de SP.a. De partij zal dan wel met iets anders voor de dag moeten komen dan met datgene wat de Vlaamse rechterzijde verkondigt, namelijk dat het allemaal de schuld is van de Franstaligen. Werk, koopkracht en pensioen, stuk voor stuk thema’s die op het lijf geschreven staan van de socialisten, vormen de topdrie in de bekommernissen van de kiezers. De SP.a zou rond die drie thema’s, samen met de PS, een (geloofwaardig!) socialistisch noodprogramma moeten opstellen. Op die manier zouden de socialistische partijen in de praktijk aantonen dat samenwerking over de taalgrens wel mogelijk is.
--------------------------------------------------------------------------------
* “Om mani padme hum”, of het juweel schuilt in de lotusbloem is de bekendste mantra van het boeddhisme die door zijn herhaling het Nirwana dichter brengt.
De politieke praktijk van het afgelopen jaar leert ons nochtans het tegenovergestelde: het politieke establishment gedroeg zich een jaar lang als een brandweerkorps dat niet wil uitrukken zolang het geen nieuwe brandweerwagens krijgt (gelukkig bestaan er zo geen brandweerkorpsen in ons land). Terwijl het politieke brandweerkorps –meerderheid én oppositie- naar de communautaire lichtbak staarde vloog de wereld rondom ons in brand. Al onze bevoegdheden inzake energie werden overgeheveld naar Parijs. De bevoegdheid over onze spaarcenten en pensioenfondsen werd kwistig uitbesteed aan de generaals van de private banken, die er overnameoorlogen mee uitvochten. De beruchte transfers naar Wallonië verzinken in het niets bij de kapitalen die de kleine spaarder de afgelopen jaren verloor op de beurs.
Staatshervorming of niet, onze minister van defensie slaagde er in elk geval in onze defensiebevoegdheden over te hevelen. Niet naar de gewesten, maar wel naar Washington.
Ondertussen slaagden onze Vlaamse bewindvoerders er maar niet in om de stijgende huur- en woningprijzen onder controle te krijgen, al hun bevoegdheden op het vlak van sociale woningbouw ten spijt. Ze slaagden er wél in om slecht onderbouwde en peperdure infrastructuurprojecten te beslissen zonder enig draagvlak bij de bevolking, zoals de Oosterweelverbinding en het Schipdonkkanaal. Met de budgetten die daarvoor worden uitgetrokken zou men in Wallonië in elk dorp een scheepslift kunnen bouwen.
Toch is het volgens de hogere wiskunde van de Vlaamse politiek nodig om nog méér bevoegdheden inzake mobiliteit en openbaar vervoer over te hevelen naar de gewesten. Niemand die kan uitleggen hoe dit het gebrek aan taalgrensoverschrijdend openbaar vervoer zal oplossen. Evenmin is het duidelijk hoe een verdere opsplitsing van de arbeidsmarkt Brusselse werklozen naar de luchthaven van Zaventem zal lokken.
De mythe van de verlossing door middel van een grote staatshervorming –die in ons land een synoniem is geworden van een voortschrijdende ontmanteling van de federale staat - is in België een eigen leven gaan leiden. Deze mythe wordt niet meer onderbouwd met rationele argumenten. Het volstaat om ze te herhalen. Het juweel is niet in de lotusbloem maar in de staatshervorming.*
Het kartel CD&V/NV-A ging in haar verkiezingsbeloften nog een stap verder. De staatshervorming zou er komen zonder ook maar één toegeving te doen aan de Franstaligen. Vijf minuten politieke moed zouden volstaan. De mythe werd een niet meer te bedwingen monster van Frankenstein.
Tot zover enkele elementen van analyse. Maar hoe moet het van hieruit nu verder ? Bieden verkiezingen een uitweg ? Misschien, maar dan op termijn. Het probleem is echter dat de staatshervorming het zwarte gat is geworden waarrond het zonnestelsel van de Belgische politiek momenteel baantjes trekt. Als Copernicaanse hervorming kan dat natuurlijk tellen.
Verkiezingen kunnen in zo’n heelal slechts soelaas bieden als de kiezer de keuze krijgt tussen méér, dan wel minder staatshervorming, en als hij ook over de kwaliteit van die staatshervorming kan oordelen. Dat is momenteel niet het geval. Aan Vlaamse zijde stemden alle grote democratische partijen de beruchte Vlaamse resoluties. Zelfs SP.a-voorzitster Caroline Gennez zegt vandaag dat de huidige crisis in de eerste plaats de schuld is van de Franstaligen. Heel wat kiezers willen nochtans minder communautair gezwets en méér daadkracht op het vlak van de koopkracht. Maar waar moeten ze met hun stem heen ? Verkiezingen bieden pas een uitweg als er daadwerkelijk gekozen kan worden. Zover zijn we vandaag niet. Elk verkiezingsresultaat zal -aan beide zijden van de taalgrens trouwens- uitgelegd kunnen worden als een mandaat voor nog meer communautair opbod.
Moet er dan een noodregering op de been worden gebracht ? Een tripartite met daarin de SP.a ? Dat zou van de socialisten net iets teveel suïcidaal staatsmanschap vergen. Yves Leterme verkoos zijn kartel te redden door zijn ontslag aan te bieden als eerste minister. En nu zou de SP.a zichzelf in de vernieling moeten rijden om het land te redden ?
Laten we daarom vertrekken van de feiten zoals ze vandaag voorliggen. De mythe van de staatshervorming heeft zich genesteld. Anderzijds heeft de politieke klasse het afgelopen jaar haar staatshervormingsimpotentie ten overvloede bewezen. Bijzondere tijden vergen bijzondere maatregelen. De kwestie van de staatshervorming moet daarom tijdelijk gedepolitiseerd worden. Als je België NV wil herstructureren laat je ze best eerst doorlichten. Stel een onafhankelijke commissie samen van vakbondsmensen, mensen uit het bedrijfsleven en academici. Betrek er een paar Nederlanders, Fransen, Canadezen en wat Zwitsers bij voor een frisse kijk op de zaak. We hebben geen enkele illusie in de neutraliteit van zo’n commissie. Geen enkele commissie is neutraal. Maar ze zal in elk geval honderd maal rationeler en objectiever zijn dan een politieke klasse die het thema staatshervorming steeds weer herleidt tot de bekrompenheid van haar eigen korte termijnagenda’s. Hele leugens en halve waarheden zoals de stelling dat je het constitutioneel probleem rond Brussel-Halle-Vilvoorde enkel maar kan oplossen door het arrondissement te splitsen zullen in elk geval door zo’n commissie ontmaskerd worden.
Op basis van de resultaten van zo’n commissie kunnen de partijen dan in 2009 hun programma’s samenstellen. Of ze kunnen de resultaten straal negeren als ze dat willen. Dat is hun democratisch recht. Maar de kiezer zal dan tenminste in staat zijn om het communautaire gezwets aan een maatstaf te toetsen en geen kat meer in een zak te kopen zoals ze dat deden op 10 juni 2007. SP.a Rood verklaart zich alvast akkoord met een verregaande staatshervorming. De afschaffing van de senaat, de afschaffing van het koningshuis, de afschaffing van de ondemocratische kiesdrempels en verder alle maatregelen die de democratie verdiepen en bevoegdheden overhevelen, niet naar de gemeenschappen maar naar de werkende bevolking kunnen op onze steun rekenen.
Ondertussen kan Leterme I eindelijk eens beginnen regeren op basis van haar sociaal-economisch programma. En de oppositie kan daar voluit oppositie tegen voeren. De kiezer zal zich dan een oordeel kunnen vellen op basis van thema’s waar het werkelijk om gaat: koopkracht, sociale rechtvaardigheid, ecologische duurzaamheid.
Bart De Wever zal natuurlijk niet akkoord gaan. Hij zal dit een ijskast noemen. Of erger nog, een diepvries. De vette vissen die daar uit tevoorschijn komen zullen stijf bevroren zijn. Maar we kijken vol verwachting uit naar wat De Wever in tussentijd te vertellen heeft over de échte problemen van de mensen. En we zullen eens zien of hij dan nog verkiezingen kan winnen.
Het zou natuurlijk goed zijn mocht de kiezer de communautaire scherpslijpers terugfluiten. Er zal echter ook iemand de komende verkiezingen moeten winnen. Wat mij betreft natuurlijk liefst de SP.a. De partij zal dan wel met iets anders voor de dag moeten komen dan met datgene wat de Vlaamse rechterzijde verkondigt, namelijk dat het allemaal de schuld is van de Franstaligen. Werk, koopkracht en pensioen, stuk voor stuk thema’s die op het lijf geschreven staan van de socialisten, vormen de topdrie in de bekommernissen van de kiezers. De SP.a zou rond die drie thema’s, samen met de PS, een (geloofwaardig!) socialistisch noodprogramma moeten opstellen. Op die manier zouden de socialistische partijen in de praktijk aantonen dat samenwerking over de taalgrens wel mogelijk is.
--------------------------------------------------------------------------------
* “Om mani padme hum”, of het juweel schuilt in de lotusbloem is de bekendste mantra van het boeddhisme die door zijn herhaling het Nirwana dichter brengt.