PDA

View Full Version : Een verloren kans voor de Nederlandse SP


GC
23 januari 2003, 12:44
Enige weken geleden stond de SP volgens diverse peilingen tussen de 20 en 24 zetels. Dat was geen toeval. Nog geen half jaar geleden had een golf van onvrede, bijna een opstand van boosheid, een einde gemaakt aan 8 jaar paars regentendom, waarin de PvdA de hoofdmoot speelde. Privatisering, verloedering, afbraak van zorg en onderwijs, groeiende ongelijkheid, ongeremde criminaliteit, het was de erfenis van de coalities van PvdA met de VVD.

In mei vorig jaar slaagde de LPF erin om de onvrede naar zich toe te trekken, maar zij onthulde zichzelf als een bende ruziezoekende egoïsten die geen enkele oplossing te bieden had voor de bevolking die zij zei te vertegenwoordigen. De openlijk rechtse coalitie lanceerde een ongehoorde aanval op bijna alle denkbare lagen van de bevolking, behalve de rijken natuurlijk. Afbraak van tijdelijk werk, de aanval op de WAO, de massale verhoging van de ziektekostenpremies. Hier had de SP een massale aanhang op kunnen bouwen, en de peilingen bewijzen dat we ook hard op weg waren om dat te bereiken.

Ondanks de pogingen van Jan Marijnissen om een dapper gezicht op te zetten bij de verkiezingsuitslag, waarin geen enkele zetel werd gewonnen en de meest aan ons verwante partij, Groen Links, er twee kwijtraakte, kan niet anders gesproken worden dan van een bittere teleurstelling, een gemiste kans. Het is de plicht van ieder lid van de SP om te analyseren hoe het mogelijk was dat deze bedroevende uitslag uit de bus is gekomen.

De hoofdvraag is, waarom besloten zoveel potentiële SP kiezers hun stem uit te brengen op de paarse afbraakpartij, de PvdA? Een PvdA die bovendien enkele dagen voor de verkiezingen een aarts-regent naar voren schoof als haar kandidaat voor het premierschap. Een partij die de afgelopen jaren keer op keer heeft bewezen alleen op punten en komma's te verschillen van CDA en VVD, waarbij die punten en komma's bovendien in regeringscoalities ook nog ingeslikt worden. Een partij wiens plannen voor de afbraak van de WAO voor 99% overeenkomen met de LPF-VVD-CDA coalitie.

De kiezers hebben 'strategisch' gestemd wordt er gezegd, en daadwerkelijk hebben veel mensen zich zo uitgedrukt. Maar 'strategisch stemmen' betekent een keuze uitbrengen op een grote niet zo goede partij, in plaats van op een kleinere betere partij. En dit met het idee dat het uitermate belangrijk is wie het voortouw gaat nemen bij de vorming van een coalitie. Kortom de kiezers hebben niet in de gaten gehad dat er een fundamentele kloof gaapt tussen wat in feite een partij is van de grote ondernemers aan de ene kant, en SP en Groen Links aan de andere kant.

En hier moet de leiding van Groen Links, SP en andere zich links noemende organisaties bij zichzelf te rade gaan of zij niet de rode loper, of liever de paarse loper, voor de PvdA hebben uitgerold, of de illusies in de PvdA niet continu zijn opgeklopt in plaats van bestreden.

Direct na de verkiezingen in mei vorig jaar stelde Groen Links aanvoerder Rosenmuller een 'linkse' samenwerking voor van D66, de PvdA, Groen Links en de SP. D66 reageerde eerlijk dat zij geen linkse partij was. Maar de PvdA liet zich dit etiket 'links' graag aanleunen. In de formatie speelde de SP leiding het idee in de kaart dat het niet uitmaakt of een regering een fundamentele verandering van de samenleving doorvoert, maar dat het erom gaat wat goede en eerlijke ministers te hebben. Immers de SP-leiding verklaarde zich bij monde van Jan Marijnissen in principe bereid om in een CDA-LPF-SP coalitie deel te nemen! Vervolgens verenigden een groot aantal organisaties zich in Keer het Tij, om het beleid van de rechtse coalitie te bestrijden. Met instemming van SP en Groen Links kon ook de PvdA bij Keer het Tij aanschuiven. Wie het materiaal van Keer het Tij las kreeg de indruk dat heimwee naar de denkbeeldige 'gouden tijd' van paars de voornaamste drijfveer van deze samenwerking was.

Kortom vanaf mei vorig jaar deden zowel Groen Links als de SP helemaal niets om de rol van de PvdA als feitelijk rechtse partij, als partij van de grote ondernemers, aan de kaak te stellen. In de kampanje concentreerde al het vuur zich op de VVD. De SP leiding riep bij hoog en bij laag dat zij graag een 'linkse' samenwerking met de PvdA wilde, in plaats van duidelijk te maken dat de PvdA nooit of te nimmer op zou komen voor de belangen van de bevolking. Erger nog, ook deelname van de SP in een CDA-PvdA-SP coalitie werd niet uitgesloten.

Een groot deel van de kiezers van de SP beschouwt de SP als een radicale socialistische partij. En met dat imago stonden we op 24 zetels in de peilingen. Maar naarmate de feitelijk uiterst gematigde standpunten van de SP leiding in de kampanje meer duidelijk werden voor de mensen, kalfde de steun voor de partij af. Immers, als het verschil met de PvdA toch maar gering is, en als het o zo belangrijk is welke personen er in de regering zitten, waarom dan niet op de grote partij stemmen die de meeste kans maakt? Het had voor de resultaten van de SP vermoedelijk beter geweest als we wederom uit alle debatten geweerd waren.

In de zeventiger jaren, toen de PvdA nog een bepaalde aanhang had onder arbeiders, die druk uitoefenden op die partij naar links, werd de PvdA door de ondernemers te vuur en te zwaard bestreden, ondanks de ook toen al rechtse leiding van die partij. Maar na het eerste debat tussen Balkenende, Zalm, Bos en Marijnissen constateerde het NRC, de meest serieuze ondernemerskrant in Nederland, in een redactioneel commentaar rustig dat de verschillen tussen ALLE deelnemers aan het debat minimaal waren.

Gelukkig is de SP wel qua ledental versterkt uit de strijd gekomen. In een jaar tijd werden meer leden gewonnen dan alle andere politieke partijen bij elkaar en de stand staat nu boven de 38.000. Het gaat er nu om met die leden het verzet vanuit de samenleving te mobiliseren. De te verwachten CDA-PvdA coalitie zal de aanvallen op onze verworvenheden onverkort voortzetten, zoals al blijkt uit de 99% overeenstemming over die partijen over de afbraak van de WAO. Er hoeft ook geen moment aan getwijfeld te worden dat deze coalitie de VS zal steunen bij een oorlog tegen Irak. Natuurlijk heeft Wouter Bos wat anders gezegd in de kampanje, en zelfs nog op de uitslagenavond. Maar er is nog nooit een PvdA bestuurder geweest die een Amerikaans dictaat niet heeft uitgevoerd, dus er zal een smoes gevonden worden om de oorlog toch te steunen.

Schandalig genoeg feliciteerde Jan Marijnissen de PvdA met haar overwinning. Alsof die overwinning niet gebruikt gaat worden om wederom honderdduizenden mensen over de armoedegrens te duwen! De SP leiding had de PvdA kiezers juist moeten waarschuwen dat hun de komende maanden een koude douche van ellende staat te wachten, in plaats van de mensen in slaap te sussen met het idee dat er nu toch een beter beleid gaat komen.

Het kapitalistische systeem is in crisis en die crisis zal zich verscherpen. Voor dit jaar wordt verdere stagnatie verwacht en een groei van de werkloosheid met meer dan 100.000 mensen. Hierbij is de waarschijnlijkheid van een verdere ineenstorting van de beurzen, of de economische gevolgen van een oorlog in Irak, nog niet meegenomen. De nieuwe rechtse regering zal proberen de gevolgen van de crisis op de bevolking af te wentelen. Het is onze taak om mensen niet in slaap te sussen, maar te mobiliseren in actie om verslechteringen tegen te houden en om de steun op te bouwen voor een daadwerkelijk socialistisch alternatief.

Ronald Portier