PDA

View Full Version : Welk nieuw soc-ec model?


Jonas De muynck
1 februari 2003, 14:03
Men spreekt vaak over de vernietiging van het kapitalisme, maar door wat willlen we dat vervangen? Of willen we het kapitalisme enkel sociaal corrigeren?

merel
1 februari 2003, 17:40
Ik denk dat dat de enige optie is die heden ten dage reeel is.

Fréderic
1 februari 2003, 19:50
Men spreekt vaak over de vernietiging van het kapitalisme, maar door wat willlen we dat vervangen? Of willen we het kapitalisme enkel sociaal corrigeren?

Ik ben voor de vernietiging van het kapitalisme, maar ik zie ook in dat dit geen makkelijke taak is aangezien het kapitalisme er telkens in weet te slagen zich te redden van haar eigen ondergang. Een ondergang die zij wellicht meeveroorzaakt door haar innerlijke tegenstellingen. Ik heb goede hoop dat we op weg zijn naar een nieuwe wereld aangezien het "geloof" teruggekeerd is naar de gebieden waar het moet gebeuren en dat er ook in de landen zoals Argentinië en andere er een beweging opstaat die zichzelf organiseert op een basis van volksvergaderingen net zoals ook in Venezuela. Eén van de problemen in Argentinië is dat er een zware breuk is tussen de verschillende politieke revolutionaire partijen die ontstonden uit de de grote Morenistische partij (scheuring van de Vierde Internationale in de jaren zestig) na de dood van hun leider Moreno.

We zien dat de anti-globaliseringsbeweging een nieuwe aantrekkingspool is voor vele jongeren en studenten. In de betogingen in Genua en Götheborg trad een nieuwe generatie naar voren die ook al aanwezig was in Seattle, maar enkel in de VS actief was. Zij zitten niet langer voor hun computer en televisie, maar komen op straat tegen het systeem dat zorgt voor armoede en dat de rijken nog een beperktere groep maakt. Het ecosysteem is verstoord en miljoenen mensen vluchten over deze aardbol naar een plaats waar het beter te leven is.

Het kapitalisme die meer en meer haar rauwe gelaat toont en nu ook met George W. Bush een gezicht heeft gekregen, bracht een beweging naar voren die constateerden dat het anders moet en dat het gedaan moet zijn met de toenemende ongelijkheid en onrechtvaardigheid in deze wereld. De kloof bestaat vandaag niet alleen tussen Noord en Zuid, maar ook tussen Oost en West. De wereld vormt zich meer en meer naar een Archipelmodel zoals Ignacio Ramonet schreef is zijn boek ‘Globalisering en chaos’. De eerste, tweede, derde, … wereld bestaat niet meer en houdt geen steek aldus Ramonet. De tweede wereld is volledig verdwenen. De toenemende globalisering van het kapitalisme en de rol van de VS daarin doen ons besluiten dat het er fundamenteel iets schort aan dit wereldsysteem.

Het kapitalisme is een enorme contradictie. Enerzijds leidt het tot een enorme ontwikkeling van onze mogelijkheden en anderzijds betekent het armoede, uitbuiting, milieuverloedering, ... We kunnen naar de maan vliegen, maar slagen er niet in onze goederen eerlijk te verdelen of onze samenleving democratisch te organiseren. En dat is geen toeval, noch heeft het te maken met de ‘menselijke natuur’. De heersers van deze wereld kennen enkel de winstlogica, niet de logica van de behoeften, van de democratie, de emancipatie en de vrijheid. De vrije markt, het paradepaardje van het neoliberalisme brengt een enorme concentratie van het bezit in handen van enkele multinationals. Gewapenderhand moeten over de kapitaalsbelangen verdedigd worden. Bijvoorbeeld in Afghanistan, Irak, … Ook de democratie is zoals we al aanhaalden een lege doos geworden en het is het grootkapitaal dat vandaag over onze toekomst beslist. Het kapitalisme is een enorme machine die onze planeet stilaan aan het vernietigen is aangezien alleen de winst en niet de mens centraal staat.

Vanuit deze bevindingen ontstond heel de beweging voor een andere globalisering. Iedereen was het eens dat er een andere wereld mogelijk en noodzakelijk was.

Het socialisme is vandaag nodig om een alternatief te bieden voor het huidig geglobaliseerd kapitalisme en als perspectief voor de andersglobaliseringsbeweging.

"De neiging om een wereldmarkt te creëren is onmiddellijke gegeven in het begrip van het kapitaal zelf. Elke grens verschijnt als een barrière die overwonnen moet worden." (Karl Marx in 1858)

De concurrentie tussen kapitalisten onderling vereist het creëren van lage-loongebieden, het verhogen van de werkdruk, de toenemende flexibilisering van het personeel, het openbreken van lokale markten en een toenemende uniformisering van de producten. Om dit wereldomvattend systeem aan te vallen, heeft men een universele idealen nodig. Zonder deze idealen, kan men enkel kritieke leveren op de lokale aspecten van het neoliberalisme en zal de mogelijkheid om het neoliberale kapitalisme van de aardbol te doen verdwijnen afnemen. Wie bang is voor het universele valt eraan ten prooi.

Het neoliberalisme verscheen niet als een ideologie en profileerde zich als realistisch en non-ideologisch waardoor zij zonder dat iemand het wist in ons midden heeft genesteld. Zo zegt Viviane Forrester over het neoliberalisme:

"Dat internationale en zelfs universele systeem heeft zich openlijk en toch zonder dat iemand er erg in had, in ons midden geïnstalleerd, niet illegaal maar in het geniep. Dat viel des te minder op omdat de bijbehorende ideologie elk politiek beginsel ter zijde schuift..."

De sociaal-democratie was volledig geont-ideologiseerd waardoor het neoliberalisme als nieuwe ideologie kon nestelen in de schoot van de sociaal-democratie. Onder de noemer van “De Derde Weg” nam de sociaal-democratie definitief afscheid van het socialisme en haalden ze het neoliberalisme als ideologie binnen. Wie bang is van een universele ideologie, valt eraan ten prooi.

Ook het multiculturalisme viel ten prooi aan het kapitalisme. De progressieve kritiek die nieuwe emancipatiebewegingen maakte op het neoliberalisme zijn vandaag opgeslorpt door de neoliberale ideologie. Zoals de auteurs van het boek ¡Ya Basta! stelden:

“Het neoliberalisme heeft zich immers de oorspronkelijke progressieve kritiek van die nieuwe emancipatiebewegingen eigen gemaakt en speelt die nu uit in zijn eigen voordeel. Zo stelt men de investeringen in lage loonlanden voor als een bijdrage tot ontwikkeling van die gebieden. Daarnaast zijn een aantal identiteiten (migranten, homo’s, werkende vrouwen) die oorspronkelijk als bedreigend werden gezien voor de status quo, er vandaag een essentieel onderdeel van geworden. Hippe bedrijven als Benetton spelen daar handig op in door in hun reclamecampagnes ‘progressief’ te werk te gaan: dat wil zeggen ‘multicultureel’, homo- en milieuvriendelijk. Door deze nieuwe marktsegmenten aan te spreken, meten ze zich niet alleen een modern imago aan, maar verdienen ze er nog sterk aan ook.”

Het multiculturalisme werd net als alle andere progressieve stromingen binnen de ideologie van de markt getrokken. Het multiculturalisme werd een nieuwe afzetmarkt voor nieuwe merken. Het multiculturalisme zorgde er eigenlijk voor dat er een rookscherm verscheen waarachter zich het mondiale kapitalisme kon verschuilen. Al dan niet authentieke culturen werden bedreigd door de toenemende globalisering. De gelijkschakeling, de vervlakking van de cultuur bracht een tegenreactie teweeg bij bepaalde die wilden terugplooien op hun eigen identiteit. Door de geschiedenis van cultuur heen zien we duidelijk dat elke stijlperiode duidelijk verbonden is met de toen heersende politieke, economische en sociale omstandigheden. De Romantiek vertoont een duidelijke verwevenheid met het werkelijke streven naar een natie, op basis van natuur. Ook de sociale verhoudingen spelen een rol in de cultuurvorming en – beleving. De muziek aan het begin van de 20ste eeuw had een duidelijk klassenkarakter aangezien bestemd was voor de hogere burgerij. Aan de hand van deze voorbeelden, en aan de hand van de rest van de geschiedenis die iedereen hierop mag napluizen, kunnen wij bewijzen dat de cultuur altijd in relatie staat tot de werkelijkheid waardoor zij wordt geproduceerd.

Kunstwerken op zich hebben ook een warenkarakter, terwijl de cultuurindustriële producten een door en door warenkarakter vertonen. Deze cultuurindustrie schijnt een ‘uitvinding’ te zijn van onze tijd, een tijd waarin de ideologie van het neoliberalisme en vermarkting alom is. De wortels daarentegen van de cultuurindustrie liggen in het ontstaan van het kapitalisme. De cultuurindustrie kwam pas echt op gang toen er ook een symbolische markt, naast de ‘normale’ industriële en financiële markt, ontstond, waar kapitalistische bewegingswetten van winst en verlies, efficiëntie,… gelden en waar veel kapitaal kan geïnvesteerd worden. Ook hier deed de winstideologie zijn intrede. De mens was niet meer het subject van de kunst, het werd het object. Hij werd het doel waarom kunst gemaakt werd, de mens werd het aanhangsel van de machinerie van de winst.

Cultuur in alle haar vormen is marktwaar geworden daarom moeten wij als progressieven bouwen aan een alternatieve tegencultuur die verzet kan bieden aan de monocultuur en de volledige uniformisering van de wereld geleidt door McDonalds, Nike, Microsoft die overal hun intrede doen en de lokale markten openbreken. Wat een ramp is voor, meestal zwakke, lokale boeren en zelfstandigen. Deze tegencultuur moet breken met de ideologie van het neoliberalisme, want haar doel is het breken van de solidariteit onder de mensen. Dus daartegenover moet je een ideologie plaatsen van solidariteit, een ideologie waarop mensen zich kunnen verenigen. Een ideologie die mensen bij elkaar brengt op grond van het feit dat ze allen onder het kapitalisme te lijden hebben, het socialisme.

Velen zullen vertellen dat het socialisme net als alle andere universele ideologieën inherent totalitair en onderdrukkend is. Maar socialisme komt net voort uit een gezamenlijke strijd tegen het kapitalisme. Deze wordt niet van bovenaf opgelegd, maar ontstaat van onderaf doordat mensen elkaar in deze gezamenlijke strijd herkennen. Want de mens kan zijn individuele vrijheid pas in gemeenschap met anderen ontwikkelen.

"Pas in de gemeenschap zijn voor ieder individu de middelen voorhanden om zijn aanleg alzijdig te ontwikkelen; pas in de gemeenschap is daarom persoonlijke vrijheid mogelijk...In de werkelijke gemeenschap bereiken de individuen hun vrijheid in en door hun associatie." (Karl Marx)

Na de val van de Muur riep men het einde van de geschiedenis uit. Dit was allesbehalve het einde van de geschiedenis, zolang het kapitalisme zal regeren zitten we maar in de voorgeschiedenis van het kapitalisme. De ontwikkeling van de vrije mens, moet nog altijd beginnen. Laten we van het andersglobalisme een stap in die richting maken!

Ik ben er van overtuigd dat mijn tekst een aantal vragen opwerpt die onbeantwoord zullen blijven aangezien je dan een heel boek kunt schrijven over het kapitalisme. Een aantal boeken bieden een zeer goede actuele kijk op de wereld vandaag en de beweging voor een andere mondialisering. O.a. had ik een tevreden gevoel na het lezen van het boek "Ya Basta! Globalisering van onderop", maar wellicht zijn er nog talrijke interessante boeken, zelfs oudere die razend actueel zijn.

merel
1 februari 2003, 19:59
Vraagje,
denk jij dat wij nu vandaag zelf, de bevolking ervan kunnen overtuigen dat ze afstand moeten doen van de zaken die zij als voordelen ervaren.
Als je ziet hoe ze al reageren tegenover een herverdeling van het belastingsgeld, denk je dat het dan mogelijk is hen terug te laten afdragen om zo de diensten en zaken zoals onderwijs en cultuur gratis te voorzien?
Ik droom er in alle geval van, maar ik heb niet de indruk dat vele mensen meegaan in die droom.

Fréderic
1 februari 2003, 20:43
Vraagje,denk jij dat wij nu vandaag zelf, de bevolking ervan kunnen overtuigen dat ze afstand moeten doen van de zaken die zij als voordelen ervaren. Als je ziet hoe ze al reageren tegenover een herverdeling van het belastingsgeld, denk je dat het dan mogelijk is hen terug te laten afdragen om zo de diensten en zaken zoals onderwijs en cultuur gratis te voorzien? Ik droom er in alle geval van, maar ik heb niet de indruk dat vele mensen meegaan in die droom.

Ik ben er van overtuigd dat mijn ideeën vandaag enkel bij een beperkte groep zullen inslaan, maar mogen we dan niet meer dromen? Als je je politiek niet kunt overbrengen aan de mensen dan betekent dat je politiek ofwel geen voeling heeft en niet toetst met de werkelijkheid ofwel dat je het niet goed brengt. Meestal gebeurt een combinatie van de twee. Ik heb het herhaaldelijk al gezegd dat vele "revolutionaire" stromingen wel de noodzaak van de revolutie proclameren, maar weinig bijdragen tot het tot stand brengen van een globaal programma dat het maximumprogramma (het socialisme) verbindt met het minimumprogramma (vertrekkend van huidige krachtsverhoudingen tussen de sociale klassen).

Vele revolutionairen (en dan vooral de jeugdige elementen waar ik ook toe behoor) hebben een nogal romantisch beeld van een revolutie en denken dat het om een “accidenteel” of “magisch” moment gaat waarbij we allemaal achter één vlag (en dan liefst een rode) lopen en recht naar het parlement lopen en vanuit het gestoelt de socialistische volksrepubliek België (of Vlaanderen :P ) uitroepen. Ik stel het hier nogal extreem, maar zo denken sommigen wel zodat het meestal bij dromen blijft en ze niets constructiefs doen aan een opbouw van een tegenmacht in de maatschappij.

Dan heb je ook revolutionairen die vooral de opbouw van een tegenmacht proclameren door opbouw van sociale centra zoals in Italië waarbij de anti-kapitalistische beweging ook de ideologie en de cultuur in handen kan krijgen. Dat is ook nodig: "een andere ideologie/cultuur is mogelijk". Vooral als je ziet dat de media steeds meer in handen komt van belangrijke kapitaalsgroepen. Maar als je enkele maar bezig bent met de opbouw van een tegenmacht zonder een maximumporgramma of een doel dan wordt je op een bepaald ogenblik ofwel opgeslokt door het systeem dat je ideologische overtreft ofwel geraak je gevangen in je eigen netten

Je hebt ook revolutionairen (en dan vooral trotskistische) die helemaal niet aan politiek doen, maar door krantenverkoop deur-aan-deur en op straat denken dat ze de mensen kunnen bereiken en zo een nieuwe revolutionaire partij uit de grond kunnen stampen. Ja, je bereikt hiermee de mensen, maar de meesten op een negatieve manier. Je kan dan achteraf -zeer belachelijk voor buitenstaanders- vermelden hoeveel kranten je verkocht hebt enzoverder en dan vertellen dat je zoveel mensen heb bereikt. Ik viseer hier nu eens niet alleen de LSP of anderen, want in het buitenland zijn er nog veel ergerlijke stromingen die ik meer viseer. Op het ESF verknalden zij deels de boel door met duizenden af te zakken naar Firenze en de straten te bevolken met op elke hoek een jonge kerel of vrouw die telkens je lastigvallen met de vraag hun allernieuwste nummer of sticker te kopen en in elke meeting "one solution, revolution" te roepen. Ik heb het hier over de Engels SWP voor de "insiders".

Dan heb je ook revolutionair politieke groepen die bijna volledig werken binnen de sociale bewegingen en er als het ware in oplossen en dat is ook niet de juiste tactiek. Wat dan wel de juiste is, weet ik niet, aangezien niemand de waarheid in pacht heeft. Nu niet en later niet, maar volgens mij is het combinatie van verschillende tactieken.

Vanuit de sociale bewegingen ontmoet je mensen aan de basis die met deze onderwerpen bezig zijn en al veel meer gepolitiseerd zijn. Zij komen elke dag met de werkelijke verhoudingen in de maatschappij in aanraking en zien wel degelijk wat er aan het gebeuren is. Zij leven echt in de basis en hebben contact met mensen. Volgens mij moet je organisatie deels gericht zijn op die bewegingen, maar je moet ook trachten niet op te lossen in die bewegingen aangezien er dan van je andere wereld niets in huis komt. Je moet een ideale combinatie voor jou vinden die partijengagement en sociaal engagement combineren. Alleen zo overleef je. Ik heb al velen gezien die de hele tijd bezig zijn met hun partij of hun organisatie op te bouwen en er als het ware in opslokken. Meestal komen zij er gefrustreerd uit en na enkele jaren nemen zij er radicaal afstand van. Door je sociaal te engageren, vind je telkens de liefde terug en de hoop op een betere wereld. Liefde, hoop en revolutie...

Als ik zie wat er soms op televisie verschijnt dan verlies ik ook af en toe de moed, maar als je dan bij je vrienden en kameraden komt en je ziet dat al die mensen hetzelfde denken (en hopen) en samen met jou willen werken aan het verzet tegen een systeem dat enkele uitbuiting en ongelijkheid voortbrengt dan krijg ik opnieuw moed er om er in te vliegen. Het gaat er ook om de mensen een andere kijk op de wereld te bieden, een andere visie, een andere media, ... In verschillende steden zijn er al initiatieven om verschillende dingen op poten te zetten of zijn er al kleine initiatieven geweest om cultuur te brengen, maar dit op een democratische en alternatieve manier, maar het is duidelijk dat we hier in België echt nog ver afstaan van dit fenomeen dan in andere Europese landen.

Ik hoop dat het allemaal een beetje duidelijk klinkt aangezien dit allemaal maar op de moment zelf wordt bedacht en dit bedoeld is om eens te discussiëren over de tactieken die de andersglobaliseringsbeweging zou moeten aannemen, want in België gaat het precies alleen maar om organisaties die lijken geïnteresseerd te zijn in ledenaantallen terwijl je toch niet kan zeggen dat een dag als D14 gelukt is. D14 was helemaal anders dan in andere andersglobalistische betogingen. Allemaal in blokjes achtereen zonder enige strijdvaardigheid. Typisch Belgisch?

merel
1 februari 2003, 21:22
Ik volg jouw mening goed en vind het niet al te verwarrend nee.
Hoe sta jij dan tegenover de huisige evolutie van het econoisch standpunt van de sp.a?

Fréderic
1 februari 2003, 21:24
Ik volg jouw mening goed en vind het niet al te verwarrend nee.Hoe sta jij dan tegenover de huisige evolutie van het econoisch standpunt van de sp.a?

Zou je dat eens kunnen toelichten?

merel
1 februari 2003, 21:31
Vorige zaterdag (25/02) is er een nieuwe werktekst toegelicht. Waarin een start wordt gegeven naar het sociaal economisch luik van de sp.a in de toekomst (het groot onderhoud deel 2).
Daarin worden een aantal pistes uitgestippeld die de sp.a wil volgen tegenover het bedrijfsleven.
bvb het innen van een belasting op het vermogen van industrielen, meer steun voor kmo's omdat daarin de toekomst voor Vlaanderen ligt enz.
De teks kan ik hier niet plaatsen (nogal lang), maar denk wel dat hij te vinden is op www.hetgrootonderhoud.be

merel
1 februari 2003, 21:32
Ik vind hem er niet direct, maar kan hem je eventueel wel bezorgen (is het werkdocument voor de komende maanden, dus wordt nog gewijzigd via amendementen die iedereen kan indienen)

solidarnosc
2 februari 2003, 01:44
Wij doen helemaal niet aan politiek? Sorry, maar waar denk je wij mee bezig zijn als we krantjes verkopen? Je bereikt uiteraard niet iedereen door deur aan deur krantjes te verkopen maar op die manier kan je wel eens discussiëren met mensen die normaal niet met politiek bezig zijn.

Die krantjes zijn dus enerzijds een middel om de discussie aan te gaan met de mensen, anderzijds worden ze uiteraard ook gebruikt om nieuwe mensen warm te maken voor onze ideeën en hopen we hen op die manier ook te betrekken bij de organisatie.

Die krantjes zijn dus een middel om aan politiek te doen en geen doel op zich. De SP-a zal trouwens ook tijdens de volgende verkiezingscampagne net als vele andere partijen trouwens bij de mensen gaan aanbellen om met de mensen een babbeltje te doen. Wij doen hetzelfde alleen kunnen we het ons financiëel niet veroorloven om onze brochures en krantjes gratis te verspreiden zoals de anderen. Dus moeten we ons materiaal 'verkopen' aan de mensen. Nu onderzoek toon aan dat mensen meer waardering hebben voor de dingen waarvoor ze moeten betalen dan voor de dingen die ze gratis krijgen. :wink: Als de mensen ons krantje kopen dan zijn we er ook zeker van dat ze het lezen.

We zouden natuurlijk ook gewoon ons krantje in de bibliotheek kunnen leggen natuurlijk wat ons veel tijd en moeite zou besparen maar wij vinden dat een revolutionaire partij de moeite moet doen om naar de mensen in de wijken, in de fabrieken te gaan en het lef moet hebben om op hun bek te gaan.

Politiek kost trouwens ook (veel) geld. We krijgen geen geld van de staat (willen we ook helemaal niet), we hebben geen industriëlen die ons sponseren dus moeten we dat geld zelf zien bij elkaar te sprokkelen bij onze leden, symphatisanten en anderen door dingetjes te verkopen, socials te organiseren etc.....

Ik weet niet hoe andere partijen hun werking financieren (dat zijn ook mijn zaken niet) maar wij doen het dus op die manier.

Ik weet dat veel mensen met ons lachen maar die worden meestal (vet) betaald door de staat om hun ding te doen en moeten zich dus niet bezighouden met zoiets triviaals als geld inzamelen om elke maand rond te komen. Er zijn uiteraard anderen die gewoon niet veel geld nodig hebben om acties te voeren.............

Jonas De muynck
2 februari 2003, 12:05
Ik ben voor de vernietiging van het kapitalisme, maar ik zie ook in dat dit geen makkelijke taak is aangezien het kapitalisme er telkens in weet te slagen zich te redden van haar eigen ondergang. Een ondergang die zij wellicht meeveroorzaakt door haar innerlijke tegenstellingen.

Ik denk dat de aanpassingskracht van het kapitalisme groter is dan wij durven toegeven. Zij weet die contradicties steeds opnieuw te camoufleren en haar eigen legitimiteit steeds opnieuw af te dwingen.

Ik heb goede hoop dat we op weg zijn naar een nieuwe wereld aangezien het "geloof" teruggekeerd is naar de gebieden waar het moet gebeuren en dat er ook in de landen zoals Argentinië en andere er een beweging opstaat die zichzelf organiseert op een basis van volksvergaderingen net zoals ook in Venezuela. Eén van de problemen in Argentinië is dat er een zware breuk is tussen de verschillende politieke revolutionaire partijen die ontstonden uit de de grote Morenistische partij (scheuring van de Vierde Internationale in de jaren zestig) na de dood van hun leider Moreno.

Interessant, dat wist ik niet. Argentinië was één van de eerste kapitalistische landen van Latijns-Amerika, ik vraag mij of het kapitalisme daar al niet zo diep is ingeworteld, dat het haast onomkeerbaar is.

We zien dat de anti-globaliseringsbeweging een nieuwe aantrekkingspool is voor vele jongeren en studenten. In de betogingen in Genua en Götheborg trad een nieuwe generatie naar voren die ook al aanwezig was in Seattle, maar enkel in de VS actief was. Zij zitten niet langer voor hun computer en televisie, maar komen op straat tegen het systeem dat zorgt voor armoede en dat de rijken nog een beperktere groep maakt. Het ecosysteem is verstoord en miljoenen mensen vluchten over deze aardbol naar een plaats waar het beter te leven is.

Helaas is de verdeeldheid groot en moet het échte soc-ec alternatief nog geformuleerd worden. Hoe willen we onze economie organiseren? Hoe moet de productie worden georganiseerd?

Het kapitalisme die meer en meer haar rauwe gelaat toont en nu ook met George W. Bush een gezicht heeft gekregen, bracht een beweging naar voren die constateerden dat het anders moet en dat het gedaan moet zijn met de toenemende ongelijkheid en onrechtvaardigheid in deze wereld. De kloof bestaat vandaag niet alleen tussen Noord en Zuid, maar ook tussen Oost en West. De wereld vormt zich meer en meer naar een Archipelmodel zoals Ignacio Ramonet schreef is zijn boek ‘Globalisering en chaos’. De eerste, tweede, derde, … wereld bestaat niet meer en houdt geen steek aldus Ramonet. De tweede wereld is volledig verdwenen. De toenemende globalisering van het kapitalisme en de rol van de VS daarin doen ons besluiten dat het er fundamenteel iets schort aan dit wereldsysteem.

Het kapitalisme is een enorme contradictie. Enerzijds leidt het tot een enorme ontwikkeling van onze mogelijkheden en anderzijds betekent het armoede, uitbuiting, milieuverloedering, ... We kunnen naar de maan vliegen, maar slagen er niet in onze goederen eerlijk te verdelen of onze samenleving democratisch te organiseren. En dat is geen toeval, noch heeft het te maken met de ‘menselijke natuur’. De heersers van deze wereld kennen enkel de winstlogica, niet de logica van de behoeften, van de democratie, de emancipatie en de vrijheid. De vrije markt, het paradepaardje van het neoliberalisme brengt een enorme concentratie van het bezit in handen van enkele multinationals. Gewapenderhand moeten over de kapitaalsbelangen verdedigd worden. Bijvoorbeeld in Afghanistan, Irak, … Ook de democratie is zoals we al aanhaalden een lege doos geworden en het is het grootkapitaal dat vandaag over onze toekomst beslist. Het kapitalisme is een enorme machine die onze planeet stilaan aan het vernietigen is aangezien alleen de winst en niet de mens centraal staat.

Vanuit deze bevindingen ontstond heel de beweging voor een andere globalisering. Iedereen was het eens dat er een andere wereld mogelijk en noodzakelijk was.

Zeker...

Het socialisme is vandaag nodig om een alternatief te bieden voor het huidig geglobaliseerd kapitalisme en als perspectief voor de andersglobaliseringsbeweging.

Om te mobiliseren inderdaad, maar hoe willen we de economie organiseren NA het kapitalisme?

"De neiging om een wereldmarkt te creëren is onmiddellijke gegeven in het begrip van het kapitaal zelf. Elke grens verschijnt als een barrière die overwonnen moet worden." (Karl Marx in 1858)

De concurrentie tussen kapitalisten onderling vereist het creëren van lage-loongebieden, het verhogen van de werkdruk, de toenemende flexibilisering van het personeel, het openbreken van lokale markten en een toenemende uniformisering van de producten. Om dit wereldomvattend systeem aan te vallen, heeft men een universele idealen nodig. Zonder deze idealen, kan men enkel kritieke leveren op de lokale aspecten van het neoliberalisme en zal de mogelijkheid om het neoliberale kapitalisme van de aardbol te doen verdwijnen afnemen. Wie bang is voor het universele valt eraan ten prooi.

Zeer juist, maar de verdeeldheid is groot en we kunnen geen gesloten alternatief aanbieden...

Het neoliberalisme verscheen niet als een ideologie en profileerde zich als realistisch en non-ideologisch waardoor zij zonder dat iemand het wist in ons midden heeft genesteld. Zo zegt Viviane Forrester over het neoliberalisme:

"Dat internationale en zelfs universele systeem heeft zich openlijk en toch zonder dat iemand er erg in had, in ons midden geïnstalleerd, niet illegaal maar in het geniep. Dat viel des te minder op omdat de bijbehorende ideologie elk politiek beginsel ter zijde schuift..."

De sociaal-democratie was volledig geont-ideologiseerd waardoor het neoliberalisme als nieuwe ideologie kon nestelen in de schoot van de sociaal-democratie. Onder de noemer van “De Derde Weg” nam de sociaal-democratie definitief afscheid van het socialisme en haalden ze het neoliberalisme als ideologie binnen. Wie bang is van een universele ideologie, valt eraan ten prooi.

Zeer terechte kritiek, kijk maar naar de SPD en Labour.

Ook het multiculturalisme viel ten prooi aan het kapitalisme. De progressieve kritiek die nieuwe emancipatiebewegingen maakte op het neoliberalisme zijn vandaag opgeslorpt door de neoliberale ideologie. Zoals de auteurs van het boek ¡Ya Basta! stelden:

“Het neoliberalisme heeft zich immers de oorspronkelijke progressieve kritiek van die nieuwe emancipatiebewegingen eigen gemaakt en speelt die nu uit in zijn eigen voordeel. Zo stelt men de investeringen in lage loonlanden voor als een bijdrage tot ontwikkeling van die gebieden. Daarnaast zijn een aantal identiteiten (migranten, homo’s, werkende vrouwen) die oorspronkelijk als bedreigend werden gezien voor de status quo, er vandaag een essentieel onderdeel van geworden. Hippe bedrijven als Benetton spelen daar handig op in door in hun reclamecampagnes ‘progressief’ te werk te gaan: dat wil zeggen ‘multicultureel’, homo- en milieuvriendelijk. Door deze nieuwe marktsegmenten aan te spreken, meten ze zich niet alleen een modern imago aan, maar verdienen ze er nog sterk aan ook.”

Dat versta ik dus onder de aanpassingskracht van het kapitalisme.

Het multiculturalisme werd net als alle andere progressieve stromingen binnen de ideologie van de markt getrokken. Het multiculturalisme werd een nieuwe afzetmarkt voor nieuwe merken. Het multiculturalisme zorgde er eigenlijk voor dat er een rookscherm verscheen waarachter zich het mondiale kapitalisme kon verschuilen. Al dan niet authentieke culturen werden bedreigd door de toenemende globalisering. De gelijkschakeling, de vervlakking van de cultuur bracht een tegenreactie teweeg bij bepaalde die wilden terugplooien op hun eigen identiteit. Door de geschiedenis van cultuur heen zien we duidelijk dat elke stijlperiode duidelijk verbonden is met de toen heersende politieke, economische en sociale omstandigheden. De Romantiek vertoont een duidelijke verwevenheid met het werkelijke streven naar een natie, op basis van natuur.

Hangt af van binnen welk domein de romantiek zich heeft gemanifesteerd...

Ik kan mij niet voorstellen dat schilders als J.M.W Turner of C.D. Friedrich bezig waren met nationalistische gevoelens. Totaal niet zelfs, extreme verinnerlijking die religieus van aard was enz...

Feit is wel, dat ze elk op hun manier hebben gereageerd op de industrialisering en de ontwikkelingen van hun tijd.


Ook de sociale verhoudingen spelen een rol in de cultuurvorming en – beleving. De muziek aan het begin van de 20ste eeuw had een duidelijk klassenkarakter aangezien bestemd was voor de hogere burgerij. Aan de hand van deze voorbeelden, en aan de hand van de rest van de geschiedenis die iedereen hierop mag napluizen, kunnen wij bewijzen dat de cultuur altijd in relatie staat tot de werkelijkheid waardoor zij wordt geproduceerd.

Jazeker, maar vergeet de vermaning van Engels niet: slechts in laatste instantie is de economie bepalend. Niemand kan los van zijn sociale context worden gezien, maar de graad van afhankelijkheid mag niet overdreven worden. Uiteraard is het anders gesteld met bepaalde cultuurvormen, zo kan de massificatie van het cultuurgebeuren uiteraard niet los van soc-ec ontwikkelingen gezien worden. Kunst en cultuur die daar op reageren en zich aanpassen aan de noden van de markt, kunnen echter niet kritiekloos vergeleken worden met andere cultuurvormen.

Kunstwerken op zich hebben ook een warenkarakter

Inderdaad, maar je moet voorzichtig zijn in je conclusies. Dit wil namelijk niet zeggen dat de kunst in functie van de markt wordt gemaakt.

, terwijl de cultuurindustriële producten een door en door warenkarakter vertonen.

De cultuurindustrie heeft specifieke kenmerken en staat in contrast met "de elitaire kunst" volgens de belangrijkste theoreticus rond "de cultuurindustrie namelijk Adorno.

Deze cultuurindustrie schijnt een ‘uitvinding’ te zijn van onze tijd, een tijd waarin de ideologie van het neoliberalisme en vermarkting alom is. De wortels daarentegen van de cultuurindustrie liggen in het ontstaan van het kapitalisme. De cultuurindustrie kwam pas echt op gang toen er ook een symbolische markt, naast de ‘normale’ industriële en financiële markt, ontstond, waar kapitalistische bewegingswetten van winst en verlies, efficiëntie,… gelden en waar veel kapitaal kan geïnvesteerd worden. Ook hier deed de winstideologie zijn intrede. De mens was niet meer het subject van de kunst, het werd het object. Hij werd het doel waarom kunst gemaakt werd, de mens werd het aanhangsel van de machinerie van de winst.

Het gaat hier voor alle duidelijkheid om kunst en cultuur voor de massa, dat is het industriële karakter ervan.

Cultuur in alle haar vormen is marktwaar geworden daarom moeten wij als progressieven bouwen aan een alternatieve tegencultuur die verzet kan bieden aan de monocultuur en de volledige uniformisering van de wereld geleidt door McDonalds, Nike, Microsoft die overal hun intrede doen en de lokale markten openbreken. Wat een ramp is voor, meestal zwakke, lokale boeren en zelfstandigen. Deze tegencultuur moet breken met de ideologie van het neoliberalisme, want haar doel is het breken van de solidariteit onder de mensen. Dus daartegenover moet je een ideologie plaatsen van solidariteit, een ideologie waarop mensen zich kunnen verenigen. Een ideologie die mensen bij elkaar brengt op grond van het feit dat ze allen onder het kapitalisme te lijden hebben, het socialisme.

Zeer juist, maar hoe ziet ons economische model er dan uit? Hoe gaan we de productie organiseren?

Velen zullen vertellen dat het socialisme net als alle andere universele ideologieën inherent totalitair en onderdrukkend is. Maar socialisme komt net voort uit een gezamenlijke strijd tegen het kapitalisme. Deze wordt niet van bovenaf opgelegd, maar ontstaat van onderaf doordat mensen elkaar in deze gezamenlijke strijd herkennen. Want de mens kan zijn individuele vrijheid pas in gemeenschap met anderen ontwikkelen.

"Pas in de gemeenschap zijn voor ieder individu de middelen voorhanden om zijn aanleg alzijdig te ontwikkelen; pas in de gemeenschap is daarom persoonlijke vrijheid mogelijk...In de werkelijke gemeenschap bereiken de individuen hun vrijheid in en door hun associatie." (Karl Marx)

Dit heeft hij bijna letterlijk van Hegel overgenomen, ik deel zijn mening volledig.

Na de val van de Muur riep men het einde van de geschiedenis uit. Dit was allesbehalve het einde van de geschiedenis, zolang het kapitalisme zal regeren zitten we maar in de voorgeschiedenis van het kapitalisme. De ontwikkeling van de vrije mens, moet nog altijd beginnen. Laten we van het andersglobalisme een stap in die richting maken!

Ik ben er van overtuigd dat mijn tekst een aantal vragen opwerpt die onbeantwoord zullen blijven aangezien je dan een heel boek kunt schrijven over het kapitalisme. Een aantal boeken bieden een zeer goede actuele kijk op de wereld vandaag en de beweging voor een andere mondialisering. O.a. had ik een tevreden gevoel na het lezen van het boek "Ya Basta! Globalisering van onderop", maar wellicht zijn er nog talrijke interessante boeken, zelfs oudere die razend actueel zijn.

Een concreet organisatorisch alternatief voor het kapitalisme heb ik daar niet in gelezen...

Jonas De muynck
2 februari 2003, 12:13
Vraagje,
denk jij dat wij nu vandaag zelf, de bevolking ervan kunnen overtuigen dat ze afstand moeten doen van de zaken die zij als voordelen ervaren.
Als je ziet hoe ze al reageren tegenover een herverdeling van het belastingsgeld, denk je dat het dan mogelijk is hen terug te laten afdragen om zo de diensten en zaken zoals onderwijs en cultuur gratis te voorzien?
Ik droom er in alle geval van, maar ik heb niet de indruk dat vele mensen meegaan in die droom.

Je kan het een cynische opmerking noemen, maar merel heeft hier wel gelijk. Idealen zijn uiteraard nodig en de kritiek is meer dan terecht, maar we kunnen pas echt mensen aanspreken wanneer we een compleet uitgewerkt en volledig alternatief kunnen voorleggen voor het kapitalisme.

Ik bedoel dus een compleet plan van hoe we de productiesfeer willen organiseren. Hoe we de prijzen gaan bepalen, enz...

GC
2 februari 2003, 12:42
Fréderic, je kunt inderdaad dromen. Je kunt ook proberen door veel op straat te staan een materiële kracht op te bouwen. Je kunt je ideeën verfijnen door tijdens je krantenverkoop discussies aan te gaan. De belangrijkste bedoeling van een sterke nadruk op krantenverkoop en verspreiding van onze ideeën is inderdaad het aangaan van discussies met bredere lagen en ons niet weg te stoppen in de veilige middens van klein-links.

Hoe zou een andere samenleving eruit zien? Ik denk dat de Commune van Parijs en de Sovjetunie tussen 1917 en 1924 een richting aangeven van wat mogelijk zou zijn. Uiteraard leven we nu in een andere periode en zijn er veel meer mogelijkheden.

Maar een aantal cruciale punten zijn toch:

1. Elke openbare functie - leidinggevende functies in het leger inbegrepen - werd ingevuld door verkiezingen EN IEDERE VERKOZENE WAS OP ELK OGENBLIK AFZETBAAR DOOR HET KIESPUBLIEK DAT HEM AANGEDUID HAD. In de burgerlijke democratie hebben verkozenen 4, 5 of meer jaren de tijd om hun blunders en misdaden te laten uitvagen door de vergetelheid van de publieke opinie. Volgens de beginselen van de arbeidersdemocratie moet een verkozene die tegen de wil van de basis in handelt, onmiddellijk kunnen afgezet worden. Bovendien een uitstekend middel tegen de verleiding tot corruptie.

2. Het beroepsleger, deze broeihaard van ultrarechtse, op een militaire dictatuur aansturende elite-officieren en gedeklasseerde, met de stok bijeen gehouden botte breinen, werd door de Communards afgeschaft. In de plaats kwam een gewapende volksmilitie WAARVAN DE OFFICIEREN VERKOZEN EN OP ELK OGENBLIK AFZETBARE AMBTENAREN WAREN.

3. In plaats van de torenhoge, dekadent rijkelijke vergoedingen die de burgerlijke staat uitkeert aan zijn politici, moesten de verkozenen van de Commune hun taak vervullen AAN HET GEMIDDELDE ARBEIDERSLOON. In de arbeidersdemocratie is geen plaats voor weke en aan buitensporig komfort verslaafde zwakkelingen die hun mandaat willen omtoveren tot een persoonlijke goudmijn. De verkozenen van de arbeidersstaat moeten op elk ogenblik de behoeften kennen van degenen die zij vertegenwoordigen. Dat kan slechts op één manier: door zelf niet meer komfort te kennen dan de arbeiders zelf.

4. In de burgerlijke staat is politiek vaak een tijdverdrijf voor intellectuelen uit de middenklasse en de bourgeoisie. In de Commune WAREN ALLE POSTEN TOEGANKELIJK VOOR IEDERE ARBEIDER OF VERTROUWELING VAN DE ARBEIDERS DIE DAAR DOOR DE KIEZER BEKWAAM WORDT TOE GEACHT. Iemand die de praktische behoeften van de bevolking kent, is een meer bekwame politicus dan de stoffige kamergeleerde die zijn ideeën in de komfortabele beslotenheid van zijn studeerkamer koestert. Hij/zij is een betrouwbaarder leider dan de begoede industrieel of bankier die zijn neus optrekt voor de mensen die hun dagelijks brood al werkend moeten verdienen.

5. De vertragingsmaneuvers door het eeuwige gekissebis tussen uitvoerende en wetgevende macht kregen van de Communards het antwoord dat DIEGENEN DIE EEN MAATREGEL BESLISSEN HEM OOK TEN UITVOER MOETEN LEGGEN. De scheiding der machten is niet, zoals de schoolboekjes beweren, "een middel ter bescherming van de democratie" maar een middel om voor de burgerij hinderlijke maatregelen op de lange baan te schuiven. Het opsommen van voorbeelden waarbij de scheiding der machten de uitvoerende macht juist het voorwendsel geeft om als absolute macht, als dictatoriaal regime, op te treden - o.a. het regime van Yeltsin in Rusland - zou een paar bladzijden in beslag kunnen nemen.

Dat is natuurlijk vooral een politieke basis die gelegd wordt om te kunnen tot een nieuwe sociaal-economische ordening te komen. Het is wel een noodzakelijke voorwaarde.

Voor die sociaal-economische ordening grijp ik altijd terug op een bijzonder interessant boek van Preobrazhensky en Boecharin, 'ABC of communism': http://www.marxists.org/archive/bukharin/works/1920/abc/index.htm

Hoofdstuk 3 en 6 van dit boekje vormen een interessant beeld. De laatste hoofdstukken zijn meer praktisch en erg boeiend. Jammer genoeg staan die blijkbaar nog niet op internet

GC
2 februari 2003, 12:59
Ik ben voor de vernietiging van het kapitalisme, maar ik zie ook in dat dit geen makkelijke taak is aangezien het kapitalisme er telkens in weet te slagen zich te redden van haar eigen ondergang. Een ondergang die zij wellicht meeveroorzaakt door haar innerlijke tegenstellingen. Ik heb goede hoop dat we op weg zijn naar een nieuwe wereld aangezien het "geloof" teruggekeerd is naar de gebieden waar het moet gebeuren en dat er ook in de landen zoals Argentinië en andere er een beweging opstaat die zichzelf organiseert op een basis van volksvergaderingen net zoals ook in Venezuela. Eén van de problemen in Argentinië is dat er een zware breuk is tussen de verschillende politieke revolutionaire partijen die ontstonden uit de de grote Morenistische partij (scheuring van de Vierde Internationale in de jaren zestig) na de dood van hun leider Moreno.

En hoe kwam die breuk er? Zou de verkeerde taktiek van de Vierde Internationale in Latijns-Amerika daar niet voor iets tussen zitten? Het is immers een vaststelling dat dergelijke breuken vooral het gevolg zijn van nederlagen. Misschien was dat idee van stadsguerilla toch niet zo correct ;-)

Er is meer nodig dan enkel bewegingen die plaatsvinden. Er is ook nood aan een subjectieve factor die in staat is een programma aan te bieden dat een weg vooruit betekent, zowel inhoudelijk als praktisch (al hangen beide uiteraard nauw samen).



We zien dat de anti-globaliseringsbeweging een nieuwe aantrekkingspool is voor vele jongeren en studenten. In de betogingen in Genua en Götheborg trad een nieuwe generatie naar voren die ook al aanwezig was in Seattle, maar enkel in de VS actief was. Zij zitten niet langer voor hun computer en televisie, maar komen op straat tegen het systeem dat zorgt voor armoede en dat de rijken nog een beperktere groep maakt. Het ecosysteem is verstoord en miljoenen mensen vluchten over deze aardbol naar een plaats waar het beter te leven is.

Ik zou het eerder omschrijven als het pessimisme en de ideologische verwarring na de val van het stalinistisch Oostblok, wat een nederlaag betekende voor de arbeidersbewging, dat geleidelijk aan tot een einde komt waarbij jongeren vandaag de eerste tekenen naar voor brengen van het feit dat het huidig systeem niet langer aanvaard wordt.


Het kapitalisme die meer en meer haar rauwe gelaat toont en nu ook met George W. Bush een gezicht heeft gekregen, bracht een beweging naar voren die constateerden dat het anders moet en dat het gedaan moet zijn met de toenemende ongelijkheid en onrechtvaardigheid in deze wereld. De kloof bestaat vandaag niet alleen tussen Noord en Zuid, maar ook tussen Oost en West. De wereld vormt zich meer en meer naar een Archipelmodel zoals Ignacio Ramonet schreef is zijn boek ‘Globalisering en chaos’. De eerste, tweede, derde, … wereld bestaat niet meer en houdt geen steek aldus Ramonet. De tweede wereld is volledig verdwenen. De toenemende globalisering van het kapitalisme en de rol van de VS daarin doen ons besluiten dat het er fundamenteel iets schort aan dit wereldsysteem.

Wat zo'n analyse uiteraard mist is een klassenstandpunt. Het zijn "de VS" en "de derde wereld" of "het zuiden" die er een centrale rol in spelen. Ik ben het daar niet mee eens. Uiteraard is er in de ex-koloniale wereld een sterkere uitbuiting die rechtstreeks verband houdt met het doorgedreven imperialisme van de Amerikaanse (en Europese) burgerij. Maar om dat te gaan veralgemenen tot "dé VS" lijkt me een gevaarlijke redenering omdat het uiteindelijk de oorzaak van vele problemen gaat leggen bij de volledige bevolking hier. M.a.w. diegenen die hier in België van een OCMW-uitkering afhankelijk zijn, worden op gelijke hoogte geplaatst met iemand als Bill Gates.


Het kapitalisme is een enorme contradictie. Enerzijds leidt het tot een enorme ontwikkeling van onze mogelijkheden en anderzijds betekent het armoede, uitbuiting, milieuverloedering, ... We kunnen naar de maan vliegen, maar slagen er niet in onze goederen eerlijk te verdelen of onze samenleving democratisch te organiseren. En dat is geen toeval, noch heeft het te maken met de ‘menselijke natuur’. De heersers van deze wereld kennen enkel de winstlogica, niet de logica van de behoeften, van de democratie, de emancipatie en de vrijheid. De vrije markt, het paradepaardje van het neoliberalisme brengt een enorme concentratie van het bezit in handen van enkele multinationals. Gewapenderhand moeten over de kapitaalsbelangen verdedigd worden. Bijvoorbeeld in Afghanistan, Irak, … Ook de democratie is zoals we al aanhaalden een lege doos geworden en het is het grootkapitaal dat vandaag over onze toekomst beslist. Het kapitalisme is een enorme machine die onze planeet stilaan aan het vernietigen is aangezien alleen de winst en niet de mens centraal staat.

Voila, dat is een veel correctere positie dan hetgeen Ramonet stelt.


Vanuit deze bevindingen ontstond heel de beweging voor een andere globalisering. Iedereen was het eens dat er een andere wereld mogelijk en noodzakelijk was.

Het socialisme is vandaag nodig om een alternatief te bieden voor het huidig geglobaliseerd kapitalisme en als perspectief voor de andersglobaliseringsbeweging.


Van die term "andersglobalisering" krijg ik het wel. Ik ben een anti-globalist. Ik ben tegen de globalisering als huidige fase van het kapitalisme. Dat kapitalisme moet niet "anders" georganiseerd worden, het moet vervangen worden door socialisme.


"De neiging om een wereldmarkt te creëren is onmiddellijke gegeven in het begrip van het kapitaal zelf. Elke grens verschijnt als een barrière die overwonnen moet worden." (Karl Marx in 1858)

De concurrentie tussen kapitalisten onderling vereist het creëren van lage-loongebieden, het verhogen van de werkdruk, de toenemende flexibilisering van het personeel, het openbreken van lokale markten en een toenemende uniformisering van de producten. Om dit wereldomvattend systeem aan te vallen, heeft men een universele idealen nodig. Zonder deze idealen, kan men enkel kritieke leveren op de lokale aspecten van het neoliberalisme en zal de mogelijkheid om het neoliberale kapitalisme van de aardbol te doen verdwijnen afnemen. Wie bang is voor het universele valt eraan ten prooi.

Universele idealen? Pfff. Dit is wel erg vreemd geformuleerd hoor. Het neo-liberale kapitalisme zal niet verdwijnen omdat er kritiek op gegeven wordt. Er zal meer nodig zijn dan dat. In de reële wereld wordt nog altijd van krachtsverhoudingen vertrokken en niet van universele idealen.


Het neoliberalisme verscheen niet als een ideologie en profileerde zich als realistisch en non-ideologisch waardoor zij zonder dat iemand het wist in ons midden heeft genesteld. Zo zegt Viviane Forrester over het neoliberalisme:

"Dat internationale en zelfs universele systeem heeft zich openlijk en toch zonder dat iemand er erg in had, in ons midden geïnstalleerd, niet illegaal maar in het geniep. Dat viel des te minder op omdat de bijbehorende ideologie elk politiek beginsel ter zijde schuift..."



Ik ben geen fan van Forrester ;-)

Zonder dat iemand er erg in had? Komaan, op welke planeet leeft Forrester? Heeft zij de bewegingen van de afgelopen decennia gemist? De Russische revolutie, de Duitse revolutie,... of recenter de bewegingen in Latijns-Amerika? Dit systeem botst reeds decennia lang op verzet van diegenen die de consequenties van een kapitalistisch systeem maar al te goed kennen omdat ze er dagelijks mee geconfronteerd worden. Ze zullen misschien niet in de veilige salons der intellectuelen colloquia organiseren over universele idealen, maar dat doet niets af van de strijd die geleverd wordt.


De sociaal-democratie was volledig geont-ideologiseerd waardoor het neoliberalisme als nieuwe ideologie kon nestelen in de schoot van de sociaal-democratie. Onder de noemer van “De Derde Weg” nam de sociaal-democratie definitief afscheid van het socialisme en haalden ze het neoliberalisme als ideologie binnen. Wie bang is van een universele ideologie, valt eraan ten prooi.


En hoe komt het dat de sociaal-democratie afstand kon nemen van haar oude ideologie en deze vervangen heeft door een neo-liberale logica en ideologie (want je kunt moeilijk stellen dat de sociaal-democratie geontideologiseerd is)? Opnieuw valt geen woord te horen over de krachtsverhoudingen in de samenleving.

Fréderic
2 februari 2003, 13:20
Ik wist het hé, als ik te veel lange teksten plaats dan heb je zeer leuke discussies, maar als je nog eens weinig tijd kan je er niet meer op verder antwoorden. Ik ga af en toe proberen, maar ik zit in een zeer drukke periode aangezien (even een beetje reclame maken) er op vrijdag 7 februari om 20u een fakkeltocht doorgaat tegen de oorlog. In Sint-Niklaas, verzamelen op het Sint-Nicolaasplein. Dus zal ik één voor één proberen te antwoorden op jullie (soms zeer juiste) kritiek.

Fréderic
2 februari 2003, 13:28
Fréderic, je kunt inderdaad dromen. Je kunt ook proberen door veel op straat te staan een materiële kracht op te bouwen. Je kunt je ideeën verfijnen door tijdens je krantenverkoop discussies aan te gaan. De belangrijkste bedoeling van een sterke nadruk op krantenverkoop en verspreiding van onze ideeën is inderdaad het aangaan van discussies met bredere lagen en ons niet weg te stoppen in de veilige middens van klein-links.

Ok daar zijn we het dan deels over oneens. Ik ben voorstander om kranten te verkopen als je dat doet op plaatsen waar het nodig is. Bijvoorbeeld op betogingen, acties, activiteiten, maar niet op de Meir of deur-aan-deur, want volgens mij schrik je zo mensen af. Waar je wel gelijk in hebt is bij verkiezingen of momenten dat het nodig is dat je je moet profileren en dan moet je wel degelijk de discussie aangaan met de brede lagen. Maar ik heb de PVDA onlangs zien bedelen met boekenpakketen van EPO voor 5 euro en dat was echt lachwekkend. Aan elke deur kreeg ze ofwel een scheldconcert ofwel sloegen ze de deur voor hun neus dicht. Dat vind ik ook niet de juiste politiek.

Hoe zou een andere samenleving eruit zien? Ik denk dat de Commune van Parijs en de Sovjetunie tussen 1917 en 1924 een richting aangeven van wat mogelijk zou zijn. Uiteraard leven we nu in een andere periode en zijn er veel meer mogelijkheden.

Ik ben akkoord met je stelling over de commune en ook over Rusland, maar de technologische vooruitgang heeft er wel voor gezorgd dat er wel wat veranderd is en dat we bepaalde vraagstukken anders moeten bekijken. Ook je verdere opsomming is wel interessant.

Fréderic
2 februari 2003, 13:38
En hoe kwam die breuk er? Zou de verkeerde taktiek van de Vierde Internationale in Latijns-Amerika daar niet voor iets tussen zitten? Het is immers een vaststelling dat dergelijke breuken vooral het gevolg zijn van nederlagen. Misschien was dat idee van stadsguerilla toch niet zo correct ;-)

Eerlijk gezegd interesseert het me niet dat er in de jaren zestig politieke fouten zijn gemaakt. Ook in de volgende decennia kan ik wel een paar politieke fouten opnoemen, maar als we zo beginnen moeten we dan ook hebben over al de scheuringen binnen de CWI? Laten we het eens houden bij de huidige politiek die gevoerd wordt.

Wat zo'n analyse uiteraard mist is een klassenstandpunt. Het zijn "de VS" en "de derde wereld" of "het zuiden" die er een centrale rol in spelen. Ik ben het daar niet mee eens. Uiteraard is er in de ex-koloniale wereld een sterkere uitbuiting die rechtstreeks verband houdt met het doorgedreven imperialisme van de Amerikaanse (en Europese) burgerij. Maar om dat te gaan veralgemenen tot "dé VS" lijkt me een gevaarlijke redenering omdat het uiteindelijk de oorzaak van vele problemen gaat leggen bij de volledige bevolking hier. M.a.w. diegenen die hier in België van een OCMW-uitkering afhankelijk zijn, worden op gelijke hoogte geplaatst met iemand als Bill Gates.

Tuurlijk, maar wat ik schreef gebeurt allemaal op de moment zelf, maar je hebt wel gelijk dat er een klassenanalyse moet komen.

En hoe komt het dat de sociaal-democratie afstand kon nemen van haar oude ideologie en deze vervangen heeft door een neo-liberale logica en ideologie (want je kunt moeilijk stellen dat de sociaal-democratie geontideologiseerd is)? Opnieuw valt geen woord te horen over de krachtsverhoudingen in de samenleving.

Dat de sociaal-democratie afstand neemt van haar ideologie heeft volgens mij niets te maken met de krachtsverhoudingen in de maatschappij. Misschien kan je dat eens verder uitleggen zodat ik kan volgen in je standpunt, want misschien zijn we het wel eens over de sociaal-democratie, maar zeg ik het met de verkeerde woorden.

Fréderic
2 februari 2003, 14:12
Ik denk dat de aanpassingskracht van het kapitalisme groter is dan wij durven toegeven. Zij weet die contradicties steeds opnieuw te camoufleren en haar eigen legitimiteit steeds opnieuw af te dwingen.

Volledig mee eens.

Interessant, dat wist ik niet. Argentinië was één van de eerste kapitalistische landen van Latijns-Amerika, ik vraag mij of het kapitalisme daar al niet zo diep is ingeworteld, dat het haast onomkeerbaar is.

In 1964 hebben circa 3 miljoen werknemers ongeveer 4000 bedrijven bezet en begonnen met een productie onder eigen beheer. Vandaag de dag putten ze nog altijd die ervaring, maar je hebt in Argentinië vandaag een beweging onder leiding van het enige linkse federaal parlementslid Zamora onder de titel "zelfbeheer en ..." (Het tweede stuk weet ik niet meer) die de bevoking stimuleerd in hun actievormen om een soort dubbele macht te creëeren.

Helaas is de verdeeldheid groot en moet het échte soc-ec alternatief nog geformuleerd worden. Hoe willen we onze economie organiseren? Hoe moet de productie worden georganiseerd?

Zeer goede vraag en deels al beantwoord door GC, maar laten we daar eens verder over discussiëren, maar de vraag is of dit wel gaat op een online discussie-forum. Misschien moeten we werken met een soort tribune waar iedereen zijn visie kan posten en we zo theoretisch de discussie stimuleren. Het is maar een idee, maar de vraag is hoe we dat zouden kunnen doen en organiseren.

Zeer juist, maar de verdeeldheid is groot en we kunnen geen gesloten alternatief aanbieden...

Laten we dat eens anders bekijken en het zien als een sterkte. Het probleem is dat in België dat iedereen de beweging naar zijn hand wil zetten. In andere landen is ze veel verscheidener en heb je meer "echte" andersglobalistische groepen die werken met de nieuwe actievormen, maar in België heb je vandaag enerzijds het probleem van de zwaar gebureaucratiseerde ngo's en vakbonden die zeer gematigd zijn en weinig strijdvaardig en anderzijds een aantal linkse partijen die de boel verknoeien. Kijk maar naar D14. Een betoging allemaal in blokjes terwijl dat nog nooit gezien was in de andere betogingen. Helemaal anders dan in Seattle, Genua, ...

Jazeker, maar vergeet de vermaning van Engels niet: slechts in laatste instantie is de economie bepalend. Niemand kan los van zijn sociale context worden gezien, maar de graad van afhankelijkheid mag niet overdreven worden. Uiteraard is het anders gesteld met bepaalde cultuurvormen, zo kan de massificatie van het cultuurgebeuren uiteraard niet los van soc-ec ontwikkelingen gezien worden. Kunst en cultuur die daar op reageren en zich aanpassen aan de noden van de markt, kunnen echter niet kritiekloos vergeleken worden met andere cultuurvormen.

Je overtreft me op dit vlak.

Inderdaad, maar je moet voorzichtig zijn in je conclusies. Dit wil namelijk niet zeggen dat de kunst in functie van de markt wordt gemaakt.

Design is ook een kunstvorm en wordt wel degelijk in functie van de markt gemaakt. Nu, er zullen natuurlijk kunstvormen zijn die niet gemaakt zijn in functie van de markt en wellicht zullen die "overleven". Op den duur zullen we natuurlijk kunnen onderscheiden wat voor de markt en wat voor de kunst werd gemaakt. Dat laatste zullen we dan beschouwen als echte kunst, maar het neemt niet weg dat die personen die werken voor de markt niet geprofiteerd hebben.

Zeer juist, maar hoe ziet ons economische model er dan uit? Hoe gaan we de productie organiseren?

Als ik de tekst van Rosa Luxemburg vind en die van Trotski over de organisatie van de productie post ik hem. Het is wel in het Engels.

Een concreet organisatorisch alternatief voor het kapitalisme heb ik daar niet in gelezen...

Dat klopt, maar geeft wel zeer goed de bewegingen binnen de beweging weer. (als je het over het boek had natuurlijk)

GC
2 februari 2003, 15:25
En hoe kwam die breuk er? Zou de verkeerde taktiek van de Vierde Internationale in Latijns-Amerika daar niet voor iets tussen zitten? Het is immers een vaststelling dat dergelijke breuken vooral het gevolg zijn van nederlagen. Misschien was dat idee van stadsguerilla toch niet zo correct ;-)

Eerlijk gezegd interesseert het me niet dat er in de jaren zestig politieke fouten zijn gemaakt. Ook in de volgende decennia kan ik wel een paar politieke fouten opnoemen, maar als we zo beginnen moeten we dan ook hebben over al de scheuringen binnen de CWI? Laten we het eens houden bij de huidige politiek die gevoerd wordt.


Je moet de fouten van het verleden begrijpen om ze niet opnieuw te maken. In Latijns-Amerika was er een enorm potentieel met wellicht de grootste trotskistische partij op wereldvlak (in Argentinië). Waarom is het daar misgelopen? Die vraag lijkt mij niet bepaald een onbelangrijk detail. En ook niet iets dat geen impact heeft op de huidige politieke situatie.


Wat zo'n analyse uiteraard mist is een klassenstandpunt. Het zijn "de VS" en "de derde wereld" of "het zuiden" die er een centrale rol in spelen. Ik ben het daar niet mee eens. Uiteraard is er in de ex-koloniale wereld een sterkere uitbuiting die rechtstreeks verband houdt met het doorgedreven imperialisme van de Amerikaanse (en Europese) burgerij. Maar om dat te gaan veralgemenen tot "dé VS" lijkt me een gevaarlijke redenering omdat het uiteindelijk de oorzaak van vele problemen gaat leggen bij de volledige bevolking hier. M.a.w. diegenen die hier in België van een OCMW-uitkering afhankelijk zijn, worden op gelijke hoogte geplaatst met iemand als Bill Gates.

Tuurlijk, maar wat ik schreef gebeurt allemaal op de moment zelf, maar je hebt wel gelijk dat er een klassenanalyse moet komen.

En hoe komt het dat de sociaal-democratie afstand kon nemen van haar oude ideologie en deze vervangen heeft door een neo-liberale logica en ideologie (want je kunt moeilijk stellen dat de sociaal-democratie geontideologiseerd is)? Opnieuw valt geen woord te horen over de krachtsverhoudingen in de samenleving.

Dat de sociaal-democratie afstand neemt van haar ideologie heeft volgens mij niets te maken met de krachtsverhoudingen in de maatschappij. Misschien kan je dat eens verder uitleggen zodat ik kan volgen in je standpunt, want misschien zijn we het wel eens over de sociaal-democratie, maar zeg ik het met de verkeerde woorden.[/quote

Laat me mijn vraag dan omgekeerd stellen. Waarom heeft de sociaal-democratie al die jaren moeten blijven refereren aan socialisme ook al was die leiding zo rot als maar kan? Toch omdat er een actieve basis was die binnen de sociaal-democratie actief was en die partij zag als een instrument om verandering af te dwingen? Vandaag kun je moeilijk nog zeggen dat er een erg actieve arbeidersbasis is bij de sociaal-democratie? Zijn die dan plots verdwenen? Uitgestorven? Tot andere inzichten gekomen? Of moeten we toch eens nagaan wat de impact van de objectieve situatie op dit proces geweest is? De impact van de economische crisis op het feit dat de sociaal-democraten geen beloftes meer konden inlossen versterkt door de val van het stalinisme wat een verzwakking van de arbeidersbeweging betekende (ondermeer door het ideologisch offensief van de burgerij dat een grotere impact kon hebben).

GC
2 februari 2003, 15:33
Fréderic, je kunt inderdaad dromen. Je kunt ook proberen door veel op straat te staan een materiële kracht op te bouwen. Je kunt je ideeën verfijnen door tijdens je krantenverkoop discussies aan te gaan. De belangrijkste bedoeling van een sterke nadruk op krantenverkoop en verspreiding van onze ideeën is inderdaad het aangaan van discussies met bredere lagen en ons niet weg te stoppen in de veilige middens van klein-links.

Ok daar zijn we het dan deels over oneens. Ik ben voorstander om kranten te verkopen als je dat doet op plaatsen waar het nodig is. Bijvoorbeeld op betogingen, acties, activiteiten, maar niet op de Meir of deur-aan-deur, want volgens mij schrik je zo mensen af. Waar je wel gelijk in hebt is bij verkiezingen of momenten dat het nodig is dat je je moet profileren en dan moet je wel degelijk de discussie aangaan met de brede lagen. Maar ik heb de PVDA onlangs zien bedelen met boekenpakketen van EPO voor 5 euro en dat was echt lachwekkend. Aan elke deur kreeg ze ofwel een scheldconcert ofwel sloegen ze de deur voor hun neus dicht. Dat vind ik ook niet de juiste politiek.


Als je er met iets staat waarmee je geen kat kunt overtuigen, zul je dit ook merken en je conclusies moeten trekken. Ik veronderstel dat de PVDA dat met boekenpakketten inderdaad wel zal ondervinden.

Onze ervaring ivm krantenverkopen is anders. Het is een interessante bezigheid die mensen niet afschrikt. Als ze niet geïnteresseerd zijn, dan is dat maar zo en vraag je aan iemand anders als die geïnteresseerd is. Bij deur-aan-deur hoor je wat er leeft in de wijk. In sommige wijken moeten wij dat wel doen om onze activiteiten in de wijk beter te kunnen afstemmen op wat er leeft. We voeren immers campagne 'midden-de-mensen' als het ware :-)

Om een voorbeeldje te geven. Met onze campagne hier in de Brugsepoort in Gent slagen we er in een aantal wijkbewoners actief te krijgen en is er veel steun. Denk je dat we dit zouden bereikt hebben met een pamflet waarin de centrale eis "vetorecht voor de mensen van de Brugsepoort" is? En dan geef ik een voorbeeld van een organisatie, inderdaad de uwe, die tenminste nog een poging heeft gedaan om een rol te spelen in een wijkcampagne. Dat is op zich al erg positief, maar het volstaat niet.

Ik ben er voorstander van om revolutionairen in de samenleving te laten zwemmen, ook al is het tegen de stroom in. Daar kun je overigens merken dat de linkse tegenstellingen niet de belangrijkste zijn. Bij een deur-aan-deur vragen ze niet wat nu het verschil is met de PVDA of de SAP. De belangrijkste uitdaging is wel in welke mate we anders zijn dan de traditionele partijen en dan kom je al vlug terecht in een concurrentie met het Vlaams Blok. Die discussies wil ik graag aangaan en zijn volgens mij voor een linkse partij veel productiever dan de futiele discussies onder linkse intellectuelen, die er dan bovendien volgens mij in veel gevallen nog niet veel van gesnapt hebben ook. De praktijk kan leiden tot veel sterkere theoretische inzichten.

Jonas De muynck
3 februari 2003, 13:34
In 1964 hebben circa 3 miljoen werknemers ongeveer 4000 bedrijven bezet en begonnen met een productie onder eigen beheer. Vandaag de dag putten ze nog altijd die ervaring, maar je hebt in Argentinië vandaag een beweging onder leiding van het enige linkse federaal parlementslid Zamora onder de titel "zelfbeheer en ..." (Het tweede stuk weet ik niet meer) die de bevoking stimuleerd in hun actievormen om een soort dubbele macht te creëeren.

Indrukwekkend, hier had ik absoluut geen weet van. Blijkbaar leeft 3/5 van de Argentijnen momenteel onder de armoedegrens, verandering hangt er in de lucht.

Zeer goede vraag en deels al beantwoord door GC, maar laten we daar eens verder over discussiëren, maar de vraag is of dit wel gaat op een online discussie-forum. Misschien moeten we werken met een soort tribune waar iedereen zijn visie kan posten en we zo theoretisch de discussie stimuleren. Het is maar een idee, maar de vraag is hoe we dat zouden kunnen doen en organiseren.

Zeer interessant voorstel, een soort denktank dus waar mensen van allerlei linkse slag en soort van gedachten wisselen over die concrete oplossing.
We kunnen alvast proberen om er hier iets van te maken maar het zou inderdaad beter zijn om een soort tribune te organiseren.

Ik ben het niet eens met het grijpen naar Boecharin en andere theoretici, ik zie hun theorieën vooral in de context van het moderniseringsproces van Rusland en in de context van primaire maar vooral secundaire sectoren. Hoe kunnen die analyses dan bruikbaar zijn voor een diensteneconomie of zelfs een post-diensteneconomie als de onze?

Laten we dat eens anders bekijken en het zien als een sterkte. Het probleem is dat in België dat iedereen de beweging naar zijn hand wil zetten.

Niet in het minst de PVDA

In andere landen is ze veel verscheidener en heb je meer "echte" andersglobalistische groepen die werken met de nieuwe actievormen, maar in België heb je vandaag enerzijds het probleem van de zwaar gebureaucratiseerde ngo's en vakbonden die zeer gematigd zijn en weinig strijdvaardig en anderzijds een aantal linkse partijen die de boel verknoeien. Kijk maar naar D14. Een betoging allemaal in blokjes terwijl dat nog nooit gezien was in de andere betogingen. Helemaal anders dan in Seattle, Genua, ...

Je hebt gelijk de fameuze nieuwe sociale bewegingen schieten niet echt wortel bij ons, D14 leek eerder een soort profileringswedstrijdje waar het de bedoeling was om de eigen beweging zoveel mogelijk te profileren.

Design is ook een kunstvorm en wordt wel degelijk in functie van de markt gemaakt. Nu, er zullen natuurlijk kunstvormen zijn die niet gemaakt zijn in functie van de markt en wellicht zullen die "overleven". Op den duur zullen we natuurlijk kunnen onderscheiden wat voor de markt en wat voor de kunst werd gemaakt. Dat laatste zullen we dan beschouwen als echte kunst, maar het neemt niet weg dat die personen die werken voor de markt niet geprofiteerd hebben.

De cultuurindustrie en de waarachtige kunst zeg maar. Ik denk dat kunst een rol kan spelen bij een progressieve bewustwording, iets wat het nu niet doet het lijkt inderdaad een tijdverdrijf voor bankiersvrouwen.

Als ik de tekst van Rosa Luxemburg vind en die van Trotski over de organisatie van de productie post ik hem. Het is wel in het Engels.

Dat lijkt al een goed begin, zeker doen...

Dat klopt, maar geeft wel zeer goed de bewegingen binnen de beweging weer. (als je het over het boek had natuurlijk)


Ik had het inderdaad over het boek en wat dat betreft heb je wel gelijk maar het is helaas geen theoretisch werk waar een concreet alternatief in staat voor het kapitalisme...
Misschien een paar economen binnen de beweging aan het denken zetten?

Jonas De muynck
3 februari 2003, 13:37
Dat is natuurlijk vooral een politieke basis die gelegd wordt om te kunnen tot een nieuwe sociaal-economische ordening te komen. Het is wel een noodzakelijke voorwaarde.

Ben jij net als Lenin tegen een scheiding der machten?

Voor die sociaal-economische ordening grijp ik altijd terug op een bijzonder interessant boek van Preobrazhensky en Boecharin, 'ABC of communism': http://www.marxists.org/archive/bukharin/works/1920/abc/index.htm

Ik zal het eens doornemen, maar in hoeverre is dat denken toepasbaar op onze diensteneconomie en in hoeverre moet dat denken niet gezien worden in het moderniseringsproces van Rusland?

Hoe bruikbaar is het dus?

GC
3 februari 2003, 15:14
Om even op Zamorra terug te komen. Die heeft een enorme aanhang kunnen verwerven, maar weet niet goed wat ermee aan te vangen. Voor de insiders: Zamorra was vroeger lid van de MAS (trotskistische partij in Argentinië met op het hoogtepunt zeker 10.000 militanten), die de kern vormde van de Morenistische stroming (LIT). Ook de broer van Che was lid geweest van de voorloper van die groep (toen die nog bij de Vierde zaten).

Zamorra is nu al enige tijd een 'onafhankelijk' figuur. Op een bepaald ogenblik stond hij wel erg hoog in de peilingen als "door de bevolking gesteunde presidentskandidaat". Maar waar blijft hij op wachten om die steun degelijk te organiseren? Koudwatervrees?

GC
3 februari 2003, 15:16
Dat is natuurlijk vooral een politieke basis die gelegd wordt om te kunnen tot een nieuwe sociaal-economische ordening te komen. Het is wel een noodzakelijke voorwaarde.

Ben jij net als Lenin tegen een scheiding der machten?

Inderdaad. Ik stel net als Lenin vast dat die scheiding der machten vooral als excuus gebruikt wordt om eigen beslissingen niet te moeten uitvoeren.


Voor die sociaal-economische ordening grijp ik altijd terug op een bijzonder interessant boek van Preobrazhensky en Boecharin, 'ABC of communism': http://www.marxists.org/archive/bukharin/works/1920/abc/index.htm

Ik zal het eens doornemen, maar in hoeverre is dat denken toepasbaar op onze diensteneconomie en in hoeverre moet dat denken niet gezien worden in het moderniseringsproces van Rusland?

Hoe bruikbaar is het dus?

Het geeft een algemeen beeld. Zo moet je niet telkens opnieuw het warm water heruitvinden :-)