PDA

View Full Version : Geen uitvaart na euthanasie, zegt de priester


Spinoza
20 oktober 2007, 15:03
Geen uitvaart na euthanasie, zegt de priester

Willem Pekelder

Een terminale patiënt die voor euthanasie koos, kon in Kaatsheuvel geen kerkelijke uitvaart krijgen. Het beleid van het bisdom Den Bosch lijkt illustratief voor de hele Nederlandse kerkprovincie. Een katholieke Brabantse dorpsarts komt in opstand.

Binnen korte tijd was het gebeurd. Een jaar nadat bij een 35-jarige inwoner van Kaatsheuvel een ongeneeslijke progressieve spierziekte was geconstateerd, zette de terminale fase in. Armen en benen lieten het afweten, praten en slikken gingen steeds moeizamer. Op het laatst kon de patiënt alleen nog maar ademen door met de hand de kin te ondersteunen. In overleg met partner en familie werd gekozen voor euthanasie. Daarna zou een kerkelijke begrafenis moeten plaatsvinden in de H. H. Martelaren van Gorkum. Maar dat laatste ging niet door. Pastoor J. Groos weigerde.
In zijn pastorie in de Brabantse gemeente vertelt de 63-jarige geestelijke dat hij nog steeds achter zijn besluit staat. „Natuurlijk was het moeilijk om ’nee’ te verkopen aan deze hevig lijdende mens, maar het was voor mij nóg moeilijker geweest om op het verzoek in te gaan. De rooms-katholieke kerk is tegen euthanasie omdat, zoals paus Johannes Paulus II in zijn encycliek Evangelium Vitae schreef, we geen dodende mensen moeten worden. Ik kón in geweten niet anders dan een kerkelijke uitvaart weigeren. Het is het enige machtsmiddel dat we als kerk hebben.”
De priester herinnert zich dat toen de familie hem in het hospice vertelde dat een dag later euthanasie zou worden toegepast, hij zich totaal overrompeld voelde. „Ik heb iets dergelijks in mijn twintigjarige loopbaan als priester niet eerder meegemaakt. Als deze mensen zich in de kou voelen gezet door de kerk, kan ik daarvoor enig begrip opbrengen, maar wat moeten wij als priesters? Men kan van ons toch niet verwachten dat we de visie van de wereldkerk gaan ondergraven?! Nu is het euthanasie, straks de pil van Drion, we zijn bang dat het steeds verder gaat.”
De houding van de pastoor heeft in midden-Brabant het nodige losgemaakt.
De familie van de overledene, die een partner en een driejarig zoontje naliet, heeft zich bewust buiten de publiciteit gehouden, maar hun huisarts vindt dat de rk kerk zich humaner moest gedragen.
„Deze mensen hebben zich bot behandeld gevoeld door de pastoor”, zegt dokter Mick Raeven (62) in zijn praktijk in Loon op Zand. „Ze zaten misschien niet elke zondag in de kerk, maar ze voelden zich wel katholiek en waren voor het altaar getrouwd. Het afscheid van het leven wilden ze ook graag in de kerk gedenken. Dat is hun niet vergund geweest. Ze hebben boos en verdrietig hun toevlucht moeten nemen tot het crematorium, zonder enig kerkelijk ritueel.”
Het is in Brabant niet de eerste keer dat het schrappen van een requiemmis wegens euthanasie leidt tot perspublicaties. In 2002 verscheen het bericht dat Toos Timmermans uit Eindhoven geen kerkelijke uitvaart kon krijgen. De twee priesters van de H. Hartkerk die de familie de deur hadden gewezen, kregen volop steun van bisschop A. Hurkmans van ’s-Hertogenbosch. „Een priester moet zo lang mogelijk blijven zoeken naar een weg ten leven en alternatieven aanbieden.
Maar als iemand blijft kiezen voor actieve euthanasie dan denk ik dat een priester zich respectvol moet terugtrekken”, sprak de bisschop in februari dat jaar bij Kruispunt (KRO/RKK). Ná de euthanasie is er volgens Hurkmans sprake van een ’nieuwe situatie’. „Dan kan er iets van berouw aan de oppervlakte komen en heeft de gelovige recht op een kerkelijke uitvaart.”
Raeven – katholiek, maar niet praktiserend – noemt dat een hypocriet standpunt. „Veel terminale patiënten vinden het belangrijk om bij leven de begrafenis te regelen, met de partner, het gezin en de pastoor erbij. Voor de patiënt is het een enorme opluchting als hij weet dat het goed zit met de uitvaart. Misschien kan hij zelfs dan pas rustig sterven.”
De huisarts en palliatief consulent weet dat veel inwoners van het katholieke Brabant bij het naderend levenseinde hopen op een kerk met een menselijk gezicht, een liefdevol instituut van medeleven en troost. „De kerk hoeft haar standpunt over euthanasie niet te veranderen, maar ze moet bij iemand die zij ziet als een dief niet de hand afhakken. Overlijden is al erg genoeg, daar hoeft niet nog een straf bovenop.”
Volgens Raeven blijven de kerkelijke moeilijkheden rond euthanasie niet beperkt tot die paar zaken die de (Brabantse) pers halen. „Euthanasie komt gelukkig niet vaak voor, maar ik weet uit eigen ervaring én uit verhalen van collega-artsen dat er genoeg Brabanders zijn die uit angst voor de kerk maar niet voor euthanasie kiezen. Vooral oudere Brabanders zijn nog altijd erg gevoelig voor wat mijnheer pastoor vindt.
Anderen zien geen andere uitweg dan de priester onkundig te houden. Ik heb als scen-arts (die moet beoordelen of een euthanasietoewijzing van een collega voldoet aan de juridische zorgvuldigheidseisen, red.) meegemaakt dat mensen zich eerst door een onwetende priester lieten bedienen, vervolgens euthanasie kregen en tot slot een kerkelijke begrafenis. Wil de kerk leven met ’wat niet weet wat niet deert?”
Raeven zou graag meer kerkelijke openheid zien in plaats van vasthouden aan ’oude opvattingen en regels’. Onder de kop ’De kerk kan wreed en harteloos zijn’ vroeg hij zich in het Brabants Dagblad af of euthanasie wel altijd kan worden beschouwd als een ingrijpen in een natuurlijk proces. „Bij de huidige stand van de medische wetenschap worden zeer veel patiënten veel langer in leven gehouden dan de natuur zelf aangeeft. Is ingrijpen in deze lijdensverlenging niet een daad die direct voortvloeit uit eerder medisch handelen in plaats van beïnvloeding van een natuurlijk proces?”
Op zijn stuk in de regionale krant ontving de Brabantse dorpsarts zo’n tien reacties van pastores. „En allemaal positief, hoor. Eentje stelde zelfs voor om een poule te vormen van pastores die wél willen begraven na euthanasie.”
Pastor Frans Hendriks (61) uit Tilburg lijkt dat een goed idee. De ge pensioneerd geestelijk verzorger kan geen begrip opbrengen voor het strikte standpunt van bisschop Hurkmans. „De vraag is niet of een priester voor of tegen euthanasie is, maar of hij een parochiaan na euthanasie de laatste eer moet bewijzen. Wat mij betreft is het antwoord ja. Als pastor moet je náást de mensen gaan staan en je niet blindstaren op wat paus en bisschoppen vinden.”
Hij erkent dat hij in zijn tijd als ziekenhuispastor in Breda katholieken kerkelijk heeft begraven na euthanasie. „Ik heb in het bisdom Breda nooit gehoord over moeilijkheden op dit terrein. In het bisdom Den Bosch destemeer. In Tilburg zijn er problemen geweest, in Eindhoven en nu weer in Kaatsheuvel. Het zijn vooral de – jonge – afgestudeerden van de nieuwe priesteropleiding St. Janscentrum in ’s-Hertogenbosch die zich zo orthodox opstellen. Oudere priesters, die de vooruitstrevende bisschoppen Bekkers en Bluyssen nog hebben meegemaakt, handelen vaak pastoraler.”
Hendriks maakt gewag van een geladen atmosfeer in het bisdom Den Bosch. „Veel pastores durven hun mond niet open te doen uit angst voor Hurkmans. Een akelige sfeer. Moeten we straks uit berouw monumenten gaan oprichten voor mensen die een kerkelijke uitvaart is geweigerd, zoals we monumenten hebben geplaatst voor ongedoopte kinderen die vroeger niet in gewijde aarde mochten worden begraven? Ik hoop dat het niet zo ver komt en dat het bisdom iets doet met de noodkreet van Raeven.”
Bisschop Hurkmans laat in een reactie op die oproep weten dat een pastor in de huidige praktijk veelal wordt beschouwd ’als een van de dienstverleners rondom de uitvaart, waarbij niet altijd sprake is van een langdurige relatie met de stervende’. Hoewel de pastor ’liefdevol en begrijpend’ moet zijn, kan de vraag naar euthanasie hem in gewetensnood brengen, vindt het bisdom. „Een afwijzing van de wensen van de stervende en zijn familie wordt daarbij, ook al is de communicatie eerlijk, veelal als teleurstellend ervaren”, zo is het bisdom zich bewust.

Het euthanasiebeleid zoals het bisdom Den Bosch dat sinds een aantal jaren voert, is vanaf 2005 ook het officiële standpunt van de Nederlandse kerkprovincie.
In de vrij onbekende, want niet aan de pers ter beschikking gestelde bezinningsnota Pastoraat rond het verzoek om euthanasie of hulp bij suïcide’ schrijft de bisschoppenconferentie dat een kerkelijke uitvaart niet kan worden verleend aan katholieken die te kennen hebben gegeven euthanasie te willen plegen. Dat is omdat de kerk op die manier zou worden betrokken in het proces van actieve levensbeëindiging.
Ook op toediening van de laatste sacramenten hoeven deze katholieken niet te rekenen.
Woordvoerder Matheu Bemelmans tekent aan dat na de euthanasie een nieuwe situatie ontstaat. „Als pas op dat moment een priester wordt geroepen, zal hij in principe uitgaan van een natuurlijke dood. Mocht hem worden verteld dat euthanasie is gepleegd, dan is het verstandig als hij pastoraal en naar bevind van zaken handelt.”

Bron: Trouw (http://www.trouw.nl/deverdieping/religie_filosofie/article825495.ece/Geen_uitvaart_na_euthanasie,_zegt_de_priester)

Fille van de Foor
20 oktober 2007, 16:40
Eén uur en 40 minuten zonder de minste reaktie...

Maak er snel moslims van en je hebt een succesverhaal!

system
20 oktober 2007, 16:46
Geen uitvaart na euthanasie, zegt de priester

Willem Pekelder

Een terminale patiënt die voor euthanasie koos, kon in Kaatsheuvel geen kerkelijke uitvaart krijgen. Het beleid van het bisdom Den Bosch lijkt illustratief voor de hele Nederlandse kerkprovincie. Een katholieke Brabantse dorpsarts komt in opstand.

Binnen korte tijd was het gebeurd. Een jaar nadat bij een 35-jarige inwoner van Kaatsheuvel een ongeneeslijke progressieve spierziekte was geconstateerd, zette de terminale fase in. Armen en benen lieten het afweten, praten en slikken gingen steeds moeizamer. Op het laatst kon de patiënt alleen nog maar ademen door met de hand de kin te ondersteunen. In overleg met partner en familie werd gekozen voor euthanasie. Daarna zou een kerkelijke begrafenis moeten plaatsvinden in de H. H. Martelaren van Gorkum. Maar dat laatste ging niet door. Pastoor J. Groos weigerde.
In zijn pastorie in de Brabantse gemeente vertelt de 63-jarige geestelijke dat hij nog steeds achter zijn besluit staat. „Natuurlijk was het moeilijk om ’nee’ te verkopen aan deze hevig lijdende mens, maar het was voor mij nóg moeilijker geweest om op het verzoek in te gaan. De rooms-katholieke kerk is tegen euthanasie omdat, zoals paus Johannes Paulus II in zijn encycliek Evangelium Vitae schreef, we geen dodende mensen moeten worden. Ik kón in geweten niet anders dan een kerkelijke uitvaart weigeren. Het is het enige machtsmiddel dat we als kerk hebben.”
De priester herinnert zich dat toen de familie hem in het hospice vertelde dat een dag later euthanasie zou worden toegepast, hij zich totaal overrompeld voelde. „Ik heb iets dergelijks in mijn twintigjarige loopbaan als priester niet eerder meegemaakt. Als deze mensen zich in de kou voelen gezet door de kerk, kan ik daarvoor enig begrip opbrengen, maar wat moeten wij als priesters? Men kan van ons toch niet verwachten dat we de visie van de wereldkerk gaan ondergraven?! Nu is het euthanasie, straks de pil van Drion, we zijn bang dat het steeds verder gaat.”
De houding van de pastoor heeft in midden-Brabant het nodige losgemaakt.
De familie van de overledene, die een partner en een driejarig zoontje naliet, heeft zich bewust buiten de publiciteit gehouden, maar hun huisarts vindt dat de rk kerk zich humaner moest gedragen.
„Deze mensen hebben zich bot behandeld gevoeld door de pastoor”, zegt dokter Mick Raeven (62) in zijn praktijk in Loon op Zand. „Ze zaten misschien niet elke zondag in de kerk, maar ze voelden zich wel katholiek en waren voor het altaar getrouwd. Het afscheid van het leven wilden ze ook graag in de kerk gedenken. Dat is hun niet vergund geweest. Ze hebben boos en verdrietig hun toevlucht moeten nemen tot het crematorium, zonder enig kerkelijk ritueel.”
Het is in Brabant niet de eerste keer dat het schrappen van een requiemmis wegens euthanasie leidt tot perspublicaties. In 2002 verscheen het bericht dat Toos Timmermans uit Eindhoven geen kerkelijke uitvaart kon krijgen. De twee priesters van de H. Hartkerk die de familie de deur hadden gewezen, kregen volop steun van bisschop A. Hurkmans van ’s-Hertogenbosch. „Een priester moet zo lang mogelijk blijven zoeken naar een weg ten leven en alternatieven aanbieden.
Maar als iemand blijft kiezen voor actieve euthanasie dan denk ik dat een priester zich respectvol moet terugtrekken”, sprak de bisschop in februari dat jaar bij Kruispunt (KRO/RKK). Ná de euthanasie is er volgens Hurkmans sprake van een ’nieuwe situatie’. „Dan kan er iets van berouw aan de oppervlakte komen en heeft de gelovige recht op een kerkelijke uitvaart.”
Raeven – katholiek, maar niet praktiserend – noemt dat een hypocriet standpunt. „Veel terminale patiënten vinden het belangrijk om bij leven de begrafenis te regelen, met de partner, het gezin en de pastoor erbij. Voor de patiënt is het een enorme opluchting als hij weet dat het goed zit met de uitvaart. Misschien kan hij zelfs dan pas rustig sterven.”
De huisarts en palliatief consulent weet dat veel inwoners van het katholieke Brabant bij het naderend levenseinde hopen op een kerk met een menselijk gezicht, een liefdevol instituut van medeleven en troost. „De kerk hoeft haar standpunt over euthanasie niet te veranderen, maar ze moet bij iemand die zij ziet als een dief niet de hand afhakken. Overlijden is al erg genoeg, daar hoeft niet nog een straf bovenop.”
Volgens Raeven blijven de kerkelijke moeilijkheden rond euthanasie niet beperkt tot die paar zaken die de (Brabantse) pers halen. „Euthanasie komt gelukkig niet vaak voor, maar ik weet uit eigen ervaring én uit verhalen van collega-artsen dat er genoeg Brabanders zijn die uit angst voor de kerk maar niet voor euthanasie kiezen. Vooral oudere Brabanders zijn nog altijd erg gevoelig voor wat mijnheer pastoor vindt.
Anderen zien geen andere uitweg dan de priester onkundig te houden. Ik heb als scen-arts (die moet beoordelen of een euthanasietoewijzing van een collega voldoet aan de juridische zorgvuldigheidseisen, red.) meegemaakt dat mensen zich eerst door een onwetende priester lieten bedienen, vervolgens euthanasie kregen en tot slot een kerkelijke begrafenis. Wil de kerk leven met ’wat niet weet wat niet deert?”
Raeven zou graag meer kerkelijke openheid zien in plaats van vasthouden aan ’oude opvattingen en regels’. Onder de kop ’De kerk kan wreed en harteloos zijn’ vroeg hij zich in het Brabants Dagblad af of euthanasie wel altijd kan worden beschouwd als een ingrijpen in een natuurlijk proces. „Bij de huidige stand van de medische wetenschap worden zeer veel patiënten veel langer in leven gehouden dan de natuur zelf aangeeft. Is ingrijpen in deze lijdensverlenging niet een daad die direct voortvloeit uit eerder medisch handelen in plaats van beïnvloeding van een natuurlijk proces?”
Op zijn stuk in de regionale krant ontving de Brabantse dorpsarts zo’n tien reacties van pastores. „En allemaal positief, hoor. Eentje stelde zelfs voor om een poule te vormen van pastores die wél willen begraven na euthanasie.”
Pastor Frans Hendriks (61) uit Tilburg lijkt dat een goed idee. De ge pensioneerd geestelijk verzorger kan geen begrip opbrengen voor het strikte standpunt van bisschop Hurkmans. „De vraag is niet of een priester voor of tegen euthanasie is, maar of hij een parochiaan na euthanasie de laatste eer moet bewijzen. Wat mij betreft is het antwoord ja. Als pastor moet je náást de mensen gaan staan en je niet blindstaren op wat paus en bisschoppen vinden.”
Hij erkent dat hij in zijn tijd als ziekenhuispastor in Breda katholieken kerkelijk heeft begraven na euthanasie. „Ik heb in het bisdom Breda nooit gehoord over moeilijkheden op dit terrein. In het bisdom Den Bosch destemeer. In Tilburg zijn er problemen geweest, in Eindhoven en nu weer in Kaatsheuvel. Het zijn vooral de – jonge – afgestudeerden van de nieuwe priesteropleiding St. Janscentrum in ’s-Hertogenbosch die zich zo orthodox opstellen. Oudere priesters, die de vooruitstrevende bisschoppen Bekkers en Bluyssen nog hebben meegemaakt, handelen vaak pastoraler.”
Hendriks maakt gewag van een geladen atmosfeer in het bisdom Den Bosch. „Veel pastores durven hun mond niet open te doen uit angst voor Hurkmans. Een akelige sfeer. Moeten we straks uit berouw monumenten gaan oprichten voor mensen die een kerkelijke uitvaart is geweigerd, zoals we monumenten hebben geplaatst voor ongedoopte kinderen die vroeger niet in gewijde aarde mochten worden begraven? Ik hoop dat het niet zo ver komt en dat het bisdom iets doet met de noodkreet van Raeven.”
Bisschop Hurkmans laat in een reactie op die oproep weten dat een pastor in de huidige praktijk veelal wordt beschouwd ’als een van de dienstverleners rondom de uitvaart, waarbij niet altijd sprake is van een langdurige relatie met de stervende’. Hoewel de pastor ’liefdevol en begrijpend’ moet zijn, kan de vraag naar euthanasie hem in gewetensnood brengen, vindt het bisdom. „Een afwijzing van de wensen van de stervende en zijn familie wordt daarbij, ook al is de communicatie eerlijk, veelal als teleurstellend ervaren”, zo is het bisdom zich bewust.

Het euthanasiebeleid zoals het bisdom Den Bosch dat sinds een aantal jaren voert, is vanaf 2005 ook het officiële standpunt van de Nederlandse kerkprovincie.
In de vrij onbekende, want niet aan de pers ter beschikking gestelde bezinningsnota Pastoraat rond het verzoek om euthanasie of hulp bij suïcide’ schrijft de bisschoppenconferentie dat een kerkelijke uitvaart niet kan worden verleend aan katholieken die te kennen hebben gegeven euthanasie te willen plegen. Dat is omdat de kerk op die manier zou worden betrokken in het proces van actieve levensbeëindiging.
Ook op toediening van de laatste sacramenten hoeven deze katholieken niet te rekenen.
Woordvoerder Matheu Bemelmans tekent aan dat na de euthanasie een nieuwe situatie ontstaat. „Als pas op dat moment een priester wordt geroepen, zal hij in principe uitgaan van een natuurlijke dood. Mocht hem worden verteld dat euthanasie is gepleegd, dan is het verstandig als hij pastoraal en naar bevind van zaken handelt.”

Bron: Trouw (http://www.trouw.nl/deverdieping/religie_filosofie/article825495.ece/Geen_uitvaart_na_euthanasie,_zegt_de_priester)

Ik zie het probleem niet. Als men katholiek is, geldt het adagium: wat God geeft, God neemt. God -volgens de christenen en de moslims en de joden-heeft u het leven gegeven. Hij, en hij alleen, kan het leven ook nemen. Anders gezegd: God beslist wanneer het leven een einde neemt, niet de persoon zelf. Mensen die het hier niet mee eens zijn, moeten een andere godsdienst zoeken. Volgens mij is iedereen meester over zijn eigen leven. En het is de persoon zelf die beslist hoelang zijn leven duurt. Maar ik ben dan ook geen katholiek.

m.r.
20 oktober 2007, 16:51
Laten we gelijk welke religie hier niet veel macht geven !

Jan van den Berghe
20 oktober 2007, 16:58
Eén uur en 40 minuten zonder de minste reaktie...

Maak er snel moslims van en je hebt een succesverhaal!

Waarom? Dit betreft immers de interne keuken van een godsdienst, zonder enige maatschappelijke implicatie voor wie niet tot die religie behoort.

ElFlamencoLoco
20 oktober 2007, 18:26
Altijd dezelfde logica: "De Kerk moet zich humaner opstellen." Maar wat dat "humaner" dan mag inhouden, weet niemand.

Ik blijf me verbazen over de halfslachtige houding vanwege vele gelovigen. Je ziet ze zelfs bij Kerstmis niet meer in de kerk. De laatste keer dat ze dat gebouw van binnen gezien hebben was bij hun huwelijksmis. De kinderen worden ook gedoopt, maar de betekenis van dat sacrament schijnt tot weinig ouders nog door te dringen.

Nogmaals: sacramenten zijn géén gunsten. Je moet ze in zekere zin verdienen. Je moet ze waardig zijn. Je hebt er niet zomaar recht op. Als moslim mag je dan misschien geboren worden, maar christen? Dat moet je worden; dat ben je niet zomaar vanzelf omdat je toevallig uit twee wél pratikerende ouders geboren bent.

Hoe minder ze zich laten zien in de kerk en in het parochiale reilen en zeilen, hoe meer ze zich doen gelden wanneer moe of pee moet begraven worden. Dan slepen ze vaak met een hele doos cd's rond die ze absoluut in de uitvaart willen spelen. "Want dat liedje hoorde ons moe graag." Onze pastoor laat dan al - bij wijze van compromis - één liedje toe, maar nóg zijn ze niet content. Ik zie de dag naderen waarop ze zelfs de kleur van 's mans kazuifel willen kiezen: stel je voor dat ze plots willen dat hij de witte kazuifel aantrekt omdat paars hen teveel herinnert aan Anderlecht, een ploeg waarvoor pee helemaal niet supporterde.

Potverdorie néén!!! In parochies waar een (goed functionerend) zangkoor bestaat, daar moeten geen cd's gedraaid worden. De liederenschat voor uitvaarten is ruim genoeg, zonder dat we daar niet-religieuze muziek voor van node hebben, hoe mooi ook. De diepgang van toepasselijke bijbelteksten kan door geen andere tekst, hoe mooi ook, geëvenaard worden.

En wie zich daardoor niet getroost weet, tja... die déélt gewoon het geloof niet. Die is beter af met een niet-kerkelijke begrafenis. Waarom je een zangkoor laten "opdringen", en bijbelteksten, als je er niet naar leeft? Waarom je dierbare "in de kerk" laten begraven als de zin, de betekenis daarvan je ontgaat? Waarom een sacrament of een kerkdienst gaan eisen als je de gevolgen daarvan niet voor lief neemt?

Als je zoontje niet graag voetbalt, dan stuur je hem ook niet naar de voetbaltraining hé. Ouders die het in hun hoofd halen om de trainer de les te lezen dat hij geen voetbaltraining moet geven aan die knulletjes, doch bvb. volleybal of handbal, worden voor gek versleten. Maar niet (langer) pratikerenden die de dienst gaan uitmaken in de kerk, dat vindt men tegenwoordig kennelijk wél normaal.

system
20 oktober 2007, 18:32
Altijd dezelfde logica: "De Kerk moet zich humaner opstellen." Maar wat dat "humaner" dan mag inhouden, weet niemand.

Ik blijf me verbazen over de halfslachtige houding vanwege vele gelovigen. Je ziet ze zelfs bij Kerstmis niet meer in de kerk. De laatste keer dat ze dat gebouw van binnen gezien hebben was bij hun huwelijksmis. De kinderen worden ook gedoopt, maar de betekenis van dat sacrament schijnt tot weinig ouders nog door te dringen.

Nogmaals: sacramenten zijn géén gunsten. Je moet ze in zekere zin verdienen. Je moet ze waardig zijn. Je hebt er niet zomaar recht op. Als moslim mag je dan misschien geboren worden, maar christen? Dat moet je worden; dat ben je niet zomaar vanzelf omdat je toevallig uit twee wél pratikerende ouders geboren bent.

Hoe minder ze zich laten zien in de kerk en in het parochiale reilen en zeilen, hoe meer ze zich doen gelden wanneer moe of pee moet begraven worden. Dan slepen ze vaak met een hele doos cd's rond die ze absoluut in de uitvaart willen spelen. "Want dat liedje hoorde ons moe graag." Onze pastoor laat dan al - bij wijze van compromis - één liedje toe, maar nóg zijn ze niet content. Ik zie de dag naderen waarop ze zelfs de kleur van 's mans kazuifel willen kiezen: stel je voor dat ze plots willen dat hij de witte kazuifel aantrekt omdat paars hen teveel herinnert aan Anderlecht, een ploeg waarvoor pee helemaal niet supporterde.

Potverdorie néén!!! In parochies waar een (goed functionerend) zangkoor bestaat, daar moeten geen cd's gedraaid worden. De liederenschat voor uitvaarten is ruim genoeg, zonder dat we daar niet-religieuze muziek voor van node hebben, hoe mooi ook. De diepgang van toepasselijke bijbelteksten kan door geen andere tekst, hoe mooi ook, geëvenaard worden.

En wie zich daardoor niet getroost weet, tja... die déélt gewoon het geloof niet. Die is beter af met een niet-kerkelijke begrafenis. Waarom je een zangkoor laten "opdringen", en bijbelteksten, als je er niet naar leeft? Waarom je dierbare "in de kerk" laten begraven als de zin, de betekenis daarvan je ontgaat? Waarom een sacrament of een kerkdienst gaan eisen als je de gevolgen daarvan niet voor lief neemt?

Als je zoontje niet graag voetbalt, dan stuur je hem ook niet naar de voetbaltraining hé. Ouders die het in hun hoofd halen om de trainer de les te lezen dat hij geen voetbaltraining moet geven aan die knulletjes, doch bvb. volleybal of handbal, worden voor gek versleten. Maar niet (langer) pratikerenden die de dienst gaan uitmaken in de kerk, dat vindt men tegenwoordig kennelijk wél normaal.

'Humaner' zou hier kunnen betekenen: iemand niet nodeloos laten lijden. Soms is palliatieve zorg niet voldoende om dit lijden weg te nemen. Het leven moet ook nog zinvol zijn. En daarover beslist in laatste instantie toch de betrokkene zelf. Ik snap wel dat u het niet kunt, wilt, of 'moogt' snappen.

ElFlamencoLoco
20 oktober 2007, 18:45
'Humaner' zou hier kunnen betekenen: iemand niet nodeloos laten lijden. Soms is palliatieve zorg niet voldoende om dit lijden weg te nemen. Het leven moet ook nog zinvol zijn. En daarover beslist in laatste instantie toch de betrokkene zelf. Ik snap wel dat u het niet kunt, wilt, of 'moogt' snappen.Tiens, is het dan de taak van de Kerk iemand uit zijn lijden te verlossen? Ik dacht dat je daartoe op zijn minst 7 jaar geneeskunde moest gestudeerd en de eed van Hippocrates afgelegd hebben.

Ieder zijn job, nietwaar. Waarom altijd die belangenvermenging? De Kerk past geen euthanasie toe en hoort dat ook niet te doen. Zomin als een arts plots sacramenten gaat uitdelen.

Boadicea
20 oktober 2007, 18:49
Tiens, is het dan de taak van de Kerk iemand uit zijn lijden te verlossen? Ik dacht dat je daartoe op zijn minst 7 jaar geneeskunde moest gestudeerd en de eed van Hippocrates afgelegd hebben.

Ieder zijn job, nietwaar. Waarom altijd die belangenvermenging? De Kerk past geen euthanasie toe en hoort dat ook niet te doen. Zomin als een arts plots sacramenten gaat uitdelen.

Dat laatste zou ik graag eens zien gebeuren. Een dokter met een bijbel in zijn tas, die begint te bidden, als hij een spuit geeft. Hoe komt dat over?8O

m.r.
20 oktober 2007, 18:59
Ooit heb ik een hond moeten laten inslapen. Met erg veel pijn in het hart en met erg veel traantjes ervoor, tijdens en erna. Mijn hond nog verder laten afzien omdat ik zijn gezeldschap niet kon missen, zou een daad van egoïsme en niet humaan geweest zijn. Het is erg sereen en intiem kunnen gebeuren? Waarom dan niet zoveel humaniteit voor een mens ? En ergens besef ik dat ik die hond vroeger had moeten laten inslapen, maar ik vergeef me dit egoïsme

system
20 oktober 2007, 19:00
Tiens, is het dan de taak van de Kerk iemand uit zijn lijden te verlossen? Ik dacht dat je daartoe op zijn minst 7 jaar geneeskunde moest gestudeerd en de eed van Hippocrates afgelegd hebben.

Ieder zijn job, nietwaar. Waarom altijd die belangenvermenging? De Kerk past geen euthanasie toe en hoort dat ook niet te doen. Zomin als een arts plots sacramenten gaat uitdelen.

Neen maar de kerk behoudt zich wel het recht voor proberen te verhinderen dat de mensen kunnen kiezen of ze uit hun lijden kunnen verlost worden. Als de kerk het voor het zeggen had, was euthanasie onmogelijk. Daar gaat het over.

system
20 oktober 2007, 19:07
Tiens, is het dan de taak van de Kerk iemand uit zijn lijden te verlossen? Ik dacht dat je daartoe op zijn minst 7 jaar geneeskunde moest gestudeerd en de eed van Hippocrates afgelegd hebben.

Ieder zijn job, nietwaar. Waarom altijd die belangenvermenging? De Kerk past geen euthanasie toe en hoort dat ook niet te doen. Zomin als een arts plots sacramenten gaat uitdelen.

De vraag stelt zich wel of de heilige Eed van Hyppocrates nog wel zo heilig is. Kan men de medische ethiek vanuit de tijd van Hyppocrates voor 100% nog toepassen in onze tijd? Ik stel de vraag maar.

ElFlamencoLoco
20 oktober 2007, 19:11
Neen maar de kerk behoudt zich wel het recht voor proberen te verhinderen dat de mensen kunnen kiezen of ze uit hun lijden kunnen verlost worden. Als de kerk het voor het zeggen had, was euthanasie onmogelijk. Daar gaat het over.De Kerk hééft het niet voor het zeggen. Zo simpel is dat. Als jij je wil laten euthanaseren omdat je het leven niet meer de moeite waard vindt, of omdat je lijden je te zwaar valt, dan zal geen kerkelijk gezagsdrager je dit kunnen (of zelfs maar willen) beletten. (Dat "willen" beperkt hij tot al wie zich uitdrukkelijk tot de Kerk bekent, niet alleen in woord maar ook in daad.)

Maar dan moet je ook niet komen janken omdat je niet in de kerk begraven wordt. Dáárover ging deze discussiedraad. Er zijn toch voldoende alternatieven buiten de Kerk. Of niet, soms?

ElFlamencoLoco
20 oktober 2007, 19:12
Ooit heb ik een hond moeten laten inslapen. Met erg veel pijn in het hart en met erg veel traantjes ervoor, tijdens en erna. Mijn hond nog verder laten afzien omdat ik zijn gezeldschap niet kon missen, zou een daad van egoïsme en niet humaan geweest zijn. Het is erg sereen en intiem kunnen gebeuren? Waarom dan niet zoveel humaniteit voor een mens ? En ergens besef ik dat ik die hond vroeger had moeten laten inslapen, maar ik vergeef me dit egoïsmeSorry, maar een hond is géén mens. Volstrekt naast de kwestie. Euthanasie houdt in zijn huidige wettelijke vorm géén beslissing in van de nabestaanden, doch in de allereerste plaats van de betrokkene zélf.

Jouw hond kón die beslissing zelfs niet maken. Dat heb jij moeten doen. (Hoeft het betoog dat ik in jouw geval hetzelfde zou gedaan hebben?)

ElFlamencoLoco
20 oktober 2007, 19:13
De vraag stelt zich wel of de heilige Eed van Hyppocrates nog wel zo heilig is. Kan men de medische ethiek vanuit de tijd van Hyppocrates voor 100% nog toepassen in onze tijd? Ik stel de vraag maar.Tja, dit is misschien wel een discussie waard. Maar dan gaan we toch wel héél erg off topic.

Spinoza
20 oktober 2007, 19:17
Volgens de katholieke leer mag men het leven niet bekorten. Dat is kennelijk aan God. Maar waarom mag men het leven dan wel verlengen? Gaan levensreddende handelingen dan ook niet in tegen de wil van Hij?

system
20 oktober 2007, 19:23
De Kerk hééft het niet voor het zeggen. Zo simpel is dat. Als jij je wil laten euthanaseren omdat je het leven niet meer de moeite waard vindt, of omdat je lijden je te zwaar valt, dan zal geen kerkelijk gezagsdrager je dit kunnen (of zelfs maar willen) beletten. (Dat "willen" beperkt hij tot al wie zich uitdrukkelijk tot de Kerk bekent, niet alleen in woord maar ook in daad.)

Maar dan moet je ook niet komen janken omdat je niet in de kerk begraven wordt. Dáárover ging deze discussiedraad. Er zijn toch voldoende alternatieven buiten de Kerk. Of niet, soms?

Neen, nu heeft de kerk het niet meer voor het zeggen op dit punt. Dat is waar. Alhoewel ik in bepaalde ziekenhuizen toch nog altijd niet heel zeker ben. Niet dat ik hier de euthanasie wil promoten, wel de vrijheid van beslissing.

ElFlamencoLoco
20 oktober 2007, 19:39
Neen, nu heeft de kerk het niet meer voor het zeggen op dit punt. Dat is waar. Alhoewel ik in bepaalde ziekenhuizen toch nog altijd niet heel zeker ben. Niet dat ik hier de euthanasie wil promoten, wel de vrijheid van beslissing.Ik hoop dat je ook de vrijheid van de dokter wil promoten die het met zijn geweten niet in overeenstemming kan brengen een patiënt, zelfs met diens instemming, op wettelijke wijze te doden.

Ik kan inkomen in een regeling waarin ook katholieke ziekenhuizen verplicht zijn dokters in dienst te nemen die dergelijke gewetensproblemen niét kennen. Een ziekenhuis is weliswaar een keuze, maar vaak ingegeven door praktische beslommeringen. In die zin is die keuze voor dit of dat ziekenhuis niet altijd zo "vrij".

Maar dat geldt absoluut niet voor een uitvaart. En dáárover ging deze gedachtenwisseling. Een kerkelijke uitvaart, daar kies je in alle vrijheid voor en geen enkele praktische beslommering belet je om je dierbaren elders dan in de Kerk te begraven, als je daar méér troost vindt dan in de Kerk.

system
20 oktober 2007, 19:45
[quote]
ElFlamencoLoco3011135
Ik hoop dat je ook de vrijheid van de dokter wil promoten die het met zijn geweten niet in overeenstemming kan brengen een patiënt, zelfs met diens instemming, op wettelijke wijze te doden.
Ik kan inkomen in een regeling waarin ook katholieke ziekenhuizen verplicht zijn dokters in dienst te nemen die dergelijke gewetensproblemen niét kennen. Een ziekenhuis is weliswaar een keuze, maar vaak ingegeven door praktische beslommeringen. In die zin is die keuze voor dit of dat ziekenhuis niet altijd zo "vrij".

Maar dat geldt absoluut niet voor een uitvaart. En dáárover ging deze gedachtenwisseling. Een kerkelijke uitvaart, daar kies je in alle vrijheid voor en geen enkele praktische beslommering belet je om je dierbaren elders dan in de Kerk te begraven, als je daar méér troost vindt dan in de Kerk.


Zeer zeker.

Andro
20 oktober 2007, 20:00
Fantastisch!

HAMC
20 oktober 2007, 20:01
'Humaner' zou hier kunnen betekenen: iemand niet nodeloos laten lijden. Soms is palliatieve zorg niet voldoende om dit lijden weg te nemen. Het leven moet ook nog zinvol zijn. En daarover beslist in laatste instantie toch de betrokkene zelf. Ik snap wel dat u het niet kunt, wilt, of 'moogt' snappen.


U vergeet dat vanuit het zichpunt van de Katholieken dat allemaal voorbeschikt is door God. En aan zijn woord kan/mag nu eenmaal niet getwijfeld worden anders is de mens > God.

m.r.
20 oktober 2007, 20:10
Sorry, maar een hond is géén mens. Volstrekt naast de kwestie. Euthanasie houdt in zijn huidige wettelijke vorm géén beslissing in van de nabestaanden, doch in de allereerste plaats van de betrokkene zélf.

Jouw hond kón die beslissing zelfs niet maken. Dat heb jij moeten doen. (Hoeft het betoog dat ik in jouw geval hetzelfde zou gedaan hebben?)


Een hond is inderdaad géén mens maar ik ben blij dat ik zo humaan tegenover mijn hond heb kunnen zijn en een afscheid heb kunnen nemen (hij richtte nog zijn kop op toen ik hem zei, bedankt dat je die jaren bij me was). Het zou me veel moeilijker (zoniet onmogelijk) zijn om hierin een beslissing te moeten nemen ten opzichte van een naaste familielid. Een ouder van me nam op zijn tachtigste voor zichzelf dan maar de beslissing en schoot zich een kogel door het hoofd. Een emotionele schok, neen, deze kunt u niet begrijpen, maar misschien ook niet het begrip dat ik voor die beslissing kon hebben.

ElFlamencoLoco
20 oktober 2007, 20:34
Een hond is inderdaad géén mens maar ik ben blij dat ik zo humaan tegenover mijn hond heb kunnen zijn en een afscheid heb kunnen nemen (hij richtte nog zijn kop op toen ik hem zei, bedankt dat je die jaren bij me was).Nogmaals, vermoedelijk zou ik net als jij gehandeld hebben. Laat daarover geen misverstand bestaan.Het zou me veel moeilijker (zoniet onmogelijk) zijn om hierin een beslissing te moeten nemen ten opzichte van een naaste familielid.Maar dat is het hem juist: jij hebt niets te beslissen voor je naaste familielid. Als die niet zélf te kennen geeft dat hij euthanasie wil, dan mag jij dat nog zo graag willen, maar dan laat de wet, zoals die vandaag is, het gewoon niet toe. Discussie gesloten!

Ik zou zeggen: wees blij dat je dergelijke beslissingen niet voor je dierbaren hoéft te nemen. Ik hoop dat een wet die ons dit ooit zou mogelijk maken ons bespaard mag blijven.Een ouder van me nam op zijn tachtigste voor zichzelf dan maar de beslissing en schoot zich een kogel door het hoofd. Een emotionele schok, neen, deze kunt u niet begrijpen, maar misschien ook niet het begrip dat ik voor die beslissing kon hebben.Ik ben gelukkig nog geen van mijn ouders verloren, en ik bid ervoor dat zij een waardige en menselijke dood mogen sterven wanneer hun laatste uur slaat. Tevens hoop ik dat dit uur nog vele jaren op zich mag laten wachten: mijn vader is 76, mijn moeder 74. Ze verkeren beiden nog in goede gezondheid en zijn nog erg actief.

Wel heb ik een zeer goede vriend verloren door zelfdoding - als een donderslag bij heldere hemel. Niemand die het had zien aankomen. Niemand die het begreep, want hij bleek een gelukkig man die alles had wat hij zich kon wensen. Hij laat een vrouw en een kind na.

Pas maanden nadien begon ik iets te begrijpen van zijn keuze, nadat ik mijn eigen zelfverwijt had overstegen omdat ik - tenslotte zijn allerbeste vriend - het had "moeten" zien aankomen. Ik kan dus ook begrip hebben voor jouw begrip voor de beslissing van je ouder.

system
20 oktober 2007, 20:43
Een hond is inderdaad géén mens maar ik ben blij dat ik zo humaan tegenover mijn hond heb kunnen zijn en een afscheid heb kunnen nemen (hij richtte nog zijn kop op toen ik hem zei, bedankt dat je die jaren bij me was). Het zou me veel moeilijker (zoniet onmogelijk) zijn om hierin een beslissing te moeten nemen ten opzichte van een naaste familielid. Een ouder van me nam op zijn tachtigste voor zichzelf dan maar de beslissing en schoot zich een kogel door het hoofd. Een emotionele schok, neen, deze kunt u niet begrijpen, maar misschien ook niet het begrip dat ik voor die beslissing kon hebben.

Ik heb ongeveer hetzelfde meegemaakt. Zal het nooit vergeten.

m.r.
20 oktober 2007, 21:06
Sindsdien is het bezit van "wapens" aan banden gelegd. Ik wist niet dat deze een wapen had maar verwijt helemaal niets aan degene die het wapen verkocht heeft.

Mijn ouder is katholiek begraven. Geen kerkdienst in de gemeente gewoon om al die nieuwsgierigen en de sensatie in het dorp te kunnen mijden. Een crematie (zoals deze het wou) met een kerkelijke plechtigheid. Dertig jaar geleden kon een zelfmoordenaar geen kerkelijke dienst hebben ! Waarom dan voor euthanasie geen kerkelijke plechtigheid ?

Waarom heeft mijn ouder deze daad moeten verrichten zonder enige naaste rond zich ? Ik heb van veel ouderen mogen horen hoe zij hun "euthanasie" of zelfmoord voorbereiden, het heeft me geholpen toen ik van deze ouderen te horen kreeg : daar is moed voor nodig, een heldendaad. En van andere ouderen hoe zij slaapmiddelen aan het opsparen waren voor het geval het nodig zou zijn.

system
20 oktober 2007, 21:25
Sindsdien is het bezit van "wapens" aan banden gelegd. Ik wist niet dat deze een wapen had maar verwijt helemaal niets aan degene die het wapen verkocht heeft.

Mijn ouder is katholiek begraven. Geen kerkdienst in de gemeente gewoon om al die nieuwsgierigen en de sensatie in het dorp te kunnen mijden. Een crematie (zoals deze het wou) met een kerkelijke plechtigheid. Dertig jaar geleden kon een zelfmoordenaar geen kerkelijke dienst hebben ! Waarom dan voor euthanasie geen kerkelijke plechtigheid ?

Waarom heeft mijn ouder deze daad moeten verrichten zonder enige naaste rond zich ? Ik heb van veel ouderen mogen horen hoe zij hun "euthanasie" of zelfmoord voorbereiden, het heeft me geholpen toen ik van deze ouderen te horen kreeg : daar is moed voor nodig, een heldendaad. En van andere ouderen hoe zij slaapmiddelen aan het opsparen waren voor het geval het nodig zou zijn.

Maar nu hebben we dan toch eindelijk een wettelijk kader voorzien voor euthanasie. Na veel tegenkanting weliswaar, maar het kader is er binnen hetwelk wettelijk euthanasie kan worden aangevraagd en uitgevoerd.

lombas
20 oktober 2007, 21:29
Dit is de interne keuken van de Kerk. Ik zie het probleem niet.

Art. 27

De Belgen hebben het recht van vereniging; dit recht kan niet aan enige preventieve maatregel worden onderworpen.
En voor den Ollander onder ons.
Artikel 8.

Het recht tot vereniging wordt erkend.

filosoof
20 oktober 2007, 21:49
Wat hadden de gelovigen dan verwacht van de Paus?

Die man had de leiding van de "Congregatie voor de Geloofsleer"

http://nl.wikipedia.org/wiki/Congregatie_voor_de_Geloofsleer


Binnen de Rooms-katholieke kerk bestaan congregaties die naar diverse vakgebieden zijn ingedeeld. Het zijn de uitvoeringsorganen van de Romeinse Curie, een soort ministeries. Ze zijn collegiaal en worden door een kardinaal-prefect en twee secretarissen geleid.
De eerste Congregatie was de door Paus Paulus III in 1542 opgerichte "Congregatio Romanae et Universalis Inquisitionis", door Paus Pius X gewijzigd in "Sanctum Officium", en door Paus Paulus VI in 1965 in Congregatie voor de Geloofsleer. Van 1981 tot zijn verkiezing tot paus in 2005 was Joseph Ratzinger prefect van de Congregatie. Als Paus Benedictus XVI benoemde hij de Amerikaan William Levada tot zijn opvolger.


Gewoon de voortzetting van de Inquisitie dus: dat instituut werd nooit afgeschaft, enkel van naam veranderd en ingetoomd. Jij en ik wisten dat niet, maar de kardinalen die hem verkozen weten dat maar al te goed (en Ben Edict ook uiteraard)

filosoof
20 oktober 2007, 21:57
http://nl.wikipedia.org/wiki/Pil_van_Drion

vrij te koop stellen (zonder voorschrift dus)

filosoof
20 oktober 2007, 22:00
Maar nu hebben we dan toch eindelijk een wettelijk kader voorzien voor euthanasie. Na veel tegenkanting weliswaar, maar het kader is er binnen hetwelk wettelijk euthanasie kan worden aangevraagd en uitgevoerd.
Er bestaat idd een wettellijk kader, maar 't heeft meer weg van een hindernissenloop. Voor mezelf reken ik er niet op: ik zal zélf wel 't zaakje oplossen (desnoods met geknoei, helaas:evil: )

system
20 oktober 2007, 22:08
Er bestaat idd een wettellijk kader, maar 't heeft meer weg van een hindernissenloop. Voor mezelf reken ik er niet op: ik zal zélf wel 't zaakje oplossen (desnoods met geknoei, helaas:evil: )

U hebt daar inderdaad wel een punt. Helaas.

Let wel: het is een zeer delicate materie. We moeten ons hoeden te gaan glijden op glad ijs.

the outlaw torn
20 oktober 2007, 22:22
Laten we gelijk welke religie hier niet veel macht geven !

geen macht is eigenlijk nog het beste. Tradities ok, mr meer niet. en zeker geen inspraak, ze kunnen enkel wereldvreemde zever verkopen, dat ze dus mr zwijgen. da's het beste, ze mogen natuurlijk spreken ( vrije meningsuiting niet waar ) mr ze doen er zichzelf geen goed mee, mr dat wisten de meesten onder ons al, wsl.

m.r.
20 oktober 2007, 22:30
Gewoon weg met die religies ! Of geloof je nog in riijstpap met gouden lepeltjes in de hemel ? Of denk je dat men 1000 goudstukken kan verwerven als men als moslim Arabische letterkes schrijft ? Is dit niet gek, schizofreen, psychopatisch of hoe men dit ook kan benoemen ?

Als "zonder religie" zou ik zeggen : doe goed aan elkeen die je tegenkomt, maak van dit leven een aards paradijs en als er een god zou bestaan, dan zegt die wellicht " ewel, heb je ervan genoten".

lombas
20 oktober 2007, 22:33
Gewoon weg met die religies ! Of geloof je nog in riijstpap met gouden lepeltjes in de hemel ? Of denk je dat men 1000 goudstukken kan verwerven als men als moslim Arabische letterkes schrijft ? Is dit niet gek, schizofreen, psychopatisch of hoe men dit ook kan benoemen ?

Als "zonder religie" zou ik zeggen : doe goed aan elkeen die je tegenkomt, maak van dit leven een aards paradijs en als er een god zou bestaan, dan zegt die wellicht " ewel, heb je ervan genoten".

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/38/Blaise_Pascal.jpeg

the outlaw torn
20 oktober 2007, 22:36
Gewoon weg met die religies ! Of geloof je nog in riijstpap met gouden lepeltjes in de hemel ? Of denk je dat men 1000 goudstukken kan verwerven als men als moslim Arabische letterkes schrijft ? Is dit niet gek, schizofreen, psychopatisch of hoe men dit ook kan benoemen ?

Als "zonder religie" zou ik zeggen : doe goed aan elkeen die je tegenkomt, maak van dit leven een aards paradijs en als er een god zou bestaan, dan zegt die wellicht " ewel, heb je ervan genoten".

eigenlijk wel, :-P

religies weg = communistische neiging, en dus absoluut niet te verdedigen, ........

maw om het christelijk te zeggen: des duivels. :-P

system
20 oktober 2007, 22:54
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/38/Blaise_Pascal.jpeg

Men kan het ook omdraaien: ik ben (als mens), dus ik denk.

lombas
20 oktober 2007, 22:58
Men kan het ook omdraaien: ik ben (als mens), dus ik denk.

Dat is Descartes niet.

system
20 oktober 2007, 23:03
Dat is Descartes niet.

Dan heb ik me vergist. Ik dacht aan Descartes in zijn jonge jaren.

lombas
20 oktober 2007, 23:09
Dan heb ik me vergist. Ik dacht aan Descartes in zijn jonge jaren.

Het is Pascal. Dan word je zeker duidelijk wat ik er mee bedoelde, als antwoord.

system
20 oktober 2007, 23:13
Het is Pascal. Dan word je zeker duidelijk wat ik er mee bedoelde, als antwoord.

Zo'n uitspraak kon zeker ook van Voltaire zijn.