Slavendrijvers verschuilen zich achter de Koran

[Gargamel]

http://ad.be.doubleclick.net/ad/N4472.fb.www.standaard.be/B2549260.2;sz=1x1;ord=123456789?Malek Chebel is antropoloog en islamspecialist. Onlangs publiceerde hij L'esclavage en terre d'Islam (uitgegeven bij Fayard), waarin hij het voortbestaan van de slavernij in veel moslimlanden aanklaagt.

Hoe verklaart u dat de slavernij binnen de islamwereld nooit aanleiding heeft gegeven tot een reëel schuldbesef of een echt abolitionistisch beleid?

'De islam is gebaseerd op zekerheden. Twijfel en schuldgevoel zijn in tegenspraak met de grondvesten van deze godsdienst. De Koran roept moslims wel op om een slaaf in welbepaalde omstandigheden vrij te laten, maar het is niet formeel verboden om mensen als slaven te houden.'

Ligt het aan de Koran, die onvoldoende dwingend is?

'Nee, men verschuilt zich achter de Koran om een schandelijke praktijk te rechtvaardigen. De afwezigheid van schuldbesef over slavernij komt voort uit oude tradities, uit de reactionaire praktijken van de huidige regeringen en zelfs uit de hypocrisie van de intellectuele elites, die die praktijken aanklagen, maar tegelijk een meid in huis hebben om te laten zien dat ze geslaagd zijn in het leven. Het christendom werkt al twee eeuwen aan die kwestie en heeft in naam van de rechten van de mens een verbod op slavernij ingesteld. Maar wat gebeurt er in de moslimwereld?'

Zijn er nog steeds min of meer actieve haarden van slavernij in de moslimwereld?

'Ja, al moeten we benadrukken dat slavernij vandaag, afgezien van uitzonderlijke gevallen als Mauritanië, niet langer een definitief statuut is en diverse vormen aanneemt. Zo zijn er de huisbedienden en de arbeiders in de Golf, van wie de identiteitskaart wordt afgenomen. Er zijn ook haarden van slavernij die in volle ontwikkeling zijn, zoals Beiroet, waar agentschappen die goede faam genieten Aziatische meiden rekruteren voor welgestelde families.'

'Maar er worden ook inspanningen geleverd, zoals in Marokko, waar bijna een miljoen - vaak Afrikaanse - 'meiden' werden geteld die bij welgestelde families inwonen en niet betaald worden voor hun werk. Het staatssecretariaat voor Gezinszaken probeert nu rechten te geven aan dat huispersoneel. Het is echter een zeer complexe zaak, want over het algemeen worden die meiden verborgen gehouden.'

'Met mijn boek wilde ik niet ingaan op welbepaalde gevallen, noch op het subtiele verschil tussen de verschillende vormen van slavernij. Met mijn boek wil ik wijzen op een algemene kwaal in de moslimwereld, die belet dat personen worden gerespecteerd in hun menselijke waardigheid.
.................................................. ...
Zegt genoeg me dunkt over de islam

[Winterhamer]

Slavernij in de Arabische wereld

Slavernij in de Arabische wereld is een onderbelicht punt. De Arabische slavenhandel was echter van een omvang die absoluut niet onderdeed voor de Europese. Zij begon al ongeveer 1000 jaar voor de Europese in de koloniale tijd, en eindigde pas meer dan een eeuw later. Al met al dus zo'n 1.400 jaar.

De profeet Mohammed was zelf een actief slavenhandelaar en maakte bij overwinningen op andere stammen de vrouwen en kinderen van de vermoorde strijders buit en tot slaaf en verdeelde deze onder zijn krijgers, zoals bij de Slag bij Khaybar. Hij keurde ook het houden van slaven in de Koran goed. Uiteindelijk werd de slavernij onder hevige politieke druk van de westerse wereld in de laatste Arabische gebieden in 1980 afgeschaft. Men schat dat de Arabieren zo'n 28 miljoen mensen als slaaf uit Afrika haalden, zo'n 60 procent van de door de Arabieren veroverde slaven stierf al tijdens het transport dat per boot of lopend (in een karavaan) geschiedde. Waar de Westerlingen zich concentreerde op mannelijke slaven (voor arbeid), richtte de Arabieren zich op vrouwen. Ongeveer 65% vrouwen tegen 35% mannen - deze vrouwen waren bedoeld als seksslavinnen. De mannen werden vooral ingezet in het leger. Jongetjes werden omgevormd tot eunuch, dit ging weinig subtiel want men verwijderde het scrotum en de penis volledig. Zo'n 10 procent van de jongens overleefde deze procedure.

De Arabische slavenhandel beperkte zich niet tot Afrika. Hele dorpen, gelegen van Sicilië tot IJsland en zelfs de Verenigde Staten zijn vanaf de 16e tot de 19de eeuw in de Noord-Afrikaanse slavernij gestort. Daarnaast gebruikten of verkochten Noord-Afrikaanse piraten vaak gevangengenomen Europeanen als slaven.

Voor de jonge Verenigde Staten van Amerika waren de aanvallen de reden voor de oprichting van hun marine in 1794. Op enkele van die plaatsen wordt jaarlijks nog steeds herdenkingen gehouden voor deze voorvallen. Later werd de ontvoering van de held(in) door Arabische piraten, gevolgd door slavernij, meestal in de harem, een literair topos dat met name in veel opera's voorkomt.