Politics.be

Politics.be (https://forum.politics.be/index.php)
-   Links (https://forum.politics.be/forumdisplay.php?f=11)
-   -   Anarchistische studiegroep (https://forum.politics.be/showthread.php?t=111156)

lombas 28 augustus 2008 12:58

Anarchistische studiegroep
 
In navolging van de studiegroepen op Revleft zou ik hier met iets gelijkaardigs van start willen gaan. Het betreft een studiegroep die zich toelegt op het lezen van teksten van bekende anarchistische denkers (Bakunin, Proudhon, Kropotkin als standaardvaders - gevolgd door Malatesta, Guerin, de Cleyre, Goldman, Berkman, Bookchin &c.).

De bedoeling is dat, wie aan de studiegroep wil deelnemen, akkoord gaat om een bepaalde voorgestelde tekst te lezen binnen een zekere termijn (afhankelijk van de lengte en de moeilijkheid van de tekst). Op die manier krijgen de deelnemers meer inzicht in het anarchistische denken - vanuit zichzelf maar ook vanuit de invalshoeken van anderen. Wanneer iemand de tekst gelezen heeft, post hij (of zij natuurlijk) hier zijn bevindingen en commentaren aan de hand van citaten. Dit kan zijn door:

- te verwijzen naar de praktijk
- te verwijzen naar teksten of handelingen van anderen
- een kritiek op te bouwen
- ...

In de mate van het mogelijke wordt getracht om de teksten in het Nederlands aan te bieden. De standaardsites hiervoor zijn Marxists.org en de Anarchist archives (die laatste heeft echter geen Nederlandstalige afdeling).

Voor voorstellen inzake teksten kan men steeds terecht bij de studieverantwoordelijke - euh - ik dus. (:-D)

De eerste tekst is van de hand van Peter Kropotkin: "Anarchisme", zijn inzending voor de Encyclopaedia Britannica uit 1910.

Eerste tekst: "Anarchisme" van Kropotkin (weblink)
Termijn: van donderdag 28/08/08 tot zondag 31/08/08

Pelgrim 28 augustus 2008 15:42

Sticky gezet.

AdrianHealey 1 september 2008 11:20

Ik doe mee, van zodra ik geen herexamens meer heb.

lombas 1 september 2008 11:22

De behandeling van de eerste tekst door - euh - mij zal in de loop van vandaag een plaatsje hier vinden, dit weekend heb ik me namelijk bezig gehouden met een stevige introductie tot het Kimisme.

Pelgrim 1 september 2008 18:52

Hebt ge Kim tot het anarchisme bekeerd?
Cool :D

lombas 1 september 2008 19:47

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Pelgrim (Bericht 3663761)
Hebt ge Kim tot het anarchisme bekeerd?
Cool :D

Grapjas, zo'n kapitalistische bourgeoisiesletje als Kim is niet vatbaar voor rede.

:mrgreen:

In ernstiger nieuws: mijn (gedeeltelijke poging) tot het (bescheiden) lezen van Kropotkin's inzending voor "Anarchisme" naar de Britsen Ensekloppedie (met citaten!).

=======

Kropotkin's definitie benadrukt dat het anarchisme een "levens- en gedragsprincipe of -theorie" is - waarbij de nadruk ligt op een "samenleving zonder regering". Dat klinkt raar - is misschien raar vertaald, maar hij gaat er verder op in: zulke samenleving wordt niet gebonden door de wet (het product dus van een regering) maar door vrije afspraken (het product van anarchie?). Hij gaat dieper in het feit wat die samenleving verder inhoudt:

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Kropotkin
In een maatschappij die volgens deze principes wordt opgebouwd zouden de vrijwillig aangegane betrekkingen, die nu reeds het hele gebied van menselijke activiteit beginnen te beslaan, zich nog verder uitbreiden en zo de Staat in al zijn functies vervangen. Zij zouden eruitzien als een vervlochten netwerk, samengesteld uit een oneindige verscheidenheid van groeperingen en federaties verschillend van vorm en omvang, lokaal, regionaal, nationaal en internationaal — tijdelijk of min of meer permanent. Groeperingen met alle mogelijke doeleinden: productie, consumptie en ruilhandel, communicatie, afspraken op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs, wederzijdse bescherming, defensie, enzovoort; en anderzijds ter bevrediging van het groeiende aantal wetenschappelijke, artistieke, literaire en sociale behoeften.

Voor Kropotkin ligt dus de nadruk op de dynamiek van de anarchie. Dat is ook het stadium waarin de mens pas zijn volle talenten kan ontplooien.

Daarna schakelt hij over naar de wetenschappelijkheid van het anarchisme (met Utopisch Socialisme en Engels in het achterhoofd?).

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Kropotkin
De anarchistische schrijvers zijn van mening dat hun ontwerp geen utopie is, geen bouwsel waarbij men is uitgegaan van een aantal hypothesen om zo met gebruik van deze, een wensdroom als werkelijke mogelijkheid bewezen te achten.

Hij verwijst ten dele naar de samenleving in 1910 als "onder staatssocialisme", waarbij de evolutie ongetwijfeld afglijdt naar anarchie.

Over economie:

Citaat:

Zij vormen de voornaamste belemmering, die verhindert dat de successen, door de moderne techniek behaald, ten dienste gesteld worden aan iedereen, om zo het algemeen welzijn mogelijk te maken. De anarchisten vinden dat het loonsysteem en het kapitalistische productiestelsel in alle opzichten de vooruitgang in de weg staan. Maar zij wijzen er ook op dat het voornamelijk de Staat was — en nog is — die er aan meewerkt dat enkelingen het land kunnen monopoliseren en dat de kapitalisten zich een nogal onevenredig deel van het jaarlijks verkregen productieoverschot kunnen toe-eigenen.
Hij lijkt hier een stokje te steken voor anarcho-kapitalistische theorie (kapitalisme als onmogelijk buiten een etatistisch systeem). De staat wordt aanzien als de voorname oorzaak van economisch centralisme (in alle tijden "vgl. het Macedonische en het Romeinse Rijk, de moderne Europese staten ontstaan op de ruïnes van autonome steden").

Zijn pleidooi is dan verder ook logisch:

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Kropotkin
De ware vooruitgang moet gezocht worden in de richting van decentralisatie, territoriaal en functioneel. Verder zou een klimaat van plaatselijk en persoonlijk initiatief — van heel eenvoudig tot zeer complex — tot ontwikkeling moeten komen, in plaats van de tegenwoordige hiërarchie, die vanuit het middelpunt naar de periferie gaat.

Verder in het eerste deel gaat hij wat tegenin tegen de meer praktische houding van Bakunin:

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Kropotkin
Zij [de anarchisten] zijn er niet op uit politieke partijen te vormen in de verschillende parlementen en zij vragen de arbeiders dit ook niet te doen. Dientengevolge hebben zij, sinds de oprichting van de Internationale Arbeiders Associatie in 1864-66, getracht hun ideeën rechtstreeks bij de vakorganisaties uit te dragen en de bonden aan te sporen de strijd met het kapitalisme rechtstreeks aan te binden zonder te vertrouwen op parlementaire wetgeving.

Zijn historisch overzicht van het anarchisme ligt meer voor de hand, interessant is ook dat hij verwijst naar Lao-Tse (maar niet naar Zhuangzu!) als vroege anarchistische denker.

Waarom hij Zeno aanhaalt als een belangrijke inspiratiebron, is me wat bijster. Hoe "proto-anarchistisch" deze ook dacht - het stoïcisme was een onverbrijdelde etatistische filosofie. Het epicurisme - de tuin van het geluk - was hier wellicht correcter geweest.

Interessant is wel dat hij bij de oorsprong van het ware anarchisme uitgebreid ingaat op Stirner. Verder wijst hij er echter op dat het individualistisch anarchisme geen gehoor krijgt onder de brede arbeidersmassa's - ongetwijfeld een terechte opmerking.

Hij gaat niet in op de successen van het brede anarchisme daarentegen, en sluit af met een mager:

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Kropotkin
Het zou onmogelijk zijn hier in een korte schets aan de ene kant het doordringingsvermogen van anarchistische ideeën in de moderne literatuur weer te geven, en aan de andere kant de invloed die de vrijheidslievende ideeën van de beste schrijvers van deze tijd hebben uitgeoefend op de ontwikkeling van het anarchisme.

De populariteit van het anarchisme onder de arbeiders - rond de eeuwwisseling erg prangend lijkt me, komt niet ter sprake. Beetje jammer.

lombas 1 september 2008 20:05

De tweede tekst is van de hand van Mikhail Bakunin: "What is authority" uit 1871, die ons hopelijk meer inzicht zal geven aangaande het moeilijk begrijpbare "autoriteitswezen" van zowel de anarchie als de etatistische samenleving.

Tweede tekst: "What is authority" van Bakunin (weblink)
Termijn: van maandag 01/09/08 tot woensdag 03/09/08

lombas 2 september 2008 23:28

Uit de eerste tekst heb ik begrepen waarom anarchisme en kapitalisme onverzoenbaar met elkaar zijn. Morgen bekijk ik What is authority.

Pølle 11 september 2008 00:26

Ik zal er morgen ook eens naar kijken. Ik hou deze thread in de gaten.

Edit: ik begin hoe langer hoe meer het libertarisme een kille ideologie te vinden die heel wat perversiteiten oplevert (ik kan momenteel niet op een beter woord komen); daartegenover staat dat ik het anarchisme nogal utopisch vind. Het is voor een economie die ik in dit tijdsgewricht niet mogelijk acht, het steunt te veel op de goede wil van de mens, terwijl ik die momenteel - in het kapitalisme - niet echt terugvind.

Ik kan me momenteel niet echt goed uitdrukken, hopelijk begrijp je het en kan je er eventueel op reageren. Anders doe ik morgen nog eens een poging :p.

AdrianHealey 11 september 2008 14:53

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Polle Tieker (Bericht 3682665)
Ik zal er morgen ook eens naar kijken. Ik hou deze thread in de gaten.

Edit: ik begin hoe langer hoe meer het libertarisme een kille ideologie te vinden die heel wat perversiteiten oplevert (ik kan momenteel niet op een beter woord komen); daartegenover staat dat ik het anarchisme nogal utopisch vind. Het is voor een economie die ik in dit tijdsgewricht niet mogelijk acht, het steunt te veel op de goede wil van de mens, terwijl ik die momenteel - in het kapitalisme - niet echt terugvind.

Ik kan me momenteel niet echt goed uitdrukken, hopelijk begrijp je het en kan je er eventueel op reageren. Anders doe ik morgen nog eens een poging :p.

Wat is er dan kil aan 'het' libertarisme? Die ideologie is maar zo kil als de samenleving ze wilt maken, me dunkt. Een beetje zoals - ik weet het niet - elke andere ideologie?

Pølle 11 september 2008 18:28

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door AdrianHealey (Bericht 3683779)
Wat is er dan kil aan 'het' libertarisme? Die ideologie is maar zo kil als de samenleving ze wilt maken, me dunkt.

Misschien is dat net het probleem.

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door AdrianHealey (Bericht 3683779)
Een beetje zoals - ik weet het niet - elke andere ideologie?

Nah. Bij de ene ideologie is dat al meer dan bij de andere - denk ik.

lombas 12 september 2008 12:00

Wat de tweede tekst betreft: door omstandigheden (en weinig internet) is de deadline ervan verlengd. Ik vertrek zondag naar Praag voor een week, ik zal zien of ikzelf de tekst daarvoor nog af heb.

lombas 12 september 2008 12:06

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Polle Tieker (Bericht 3682665)
Ik zal er morgen ook eens naar kijken. Ik hou deze thread in de gaten.

Edit: ik begin hoe langer hoe meer het libertarisme een kille ideologie te vinden die heel wat perversiteiten oplevert (ik kan momenteel niet op een beter woord komen); daartegenover staat dat ik het anarchisme nogal utopisch vind. Het is voor een economie die ik in dit tijdsgewricht niet mogelijk acht, het steunt te veel op de goede wil van de mens, terwijl ik die momenteel - in het kapitalisme - niet echt terugvind.

Ik kan me momenteel niet echt goed uitdrukken, hopelijk begrijp je het en kan je er eventueel op reageren. Anders doe ik morgen nog eens een poging :p.

Ik denk dat ik zowat dezelfde evolutie heb doorgemaakt. Hoewel ik individualistisch anarchisme niet afkeur, zie ik wel in hoe kapitalisme nooit een anarchistische theorie en praxis kan zijn.

Wat utopisch denken betreft, Kropotkin zegt zelf in onze eerste tekst:

Citaat:

De anarchistische schrijvers zijn van mening dat hun ontwerp geen utopie is, geen bouwsel waarbij men is uitgegaan van een aantal hypothesen om zo met gebruik van deze, een wensdroom als werkelijke mogelijkheid bewezen te achten. Zij zijn er op gekomen, zo beweren ze, door een analyse van ontwikkelingstendensen die nu reeds werkzaam zijn, niettegenstaande het feit dat het staatssocialisme tijdelijk de voorkeur van de hervormers geniet. De vooruitgang van de moderne techniek, die de productie van vele levensbehoeften ze geweldig veel eenvoudiger maakt, het toenemende gevoel van onafhankelijkheid en de snelle toename van vrij initiatief en vrije verstandhouding op allerlei gebied — ook op dat wat vroeger beschouwd werd de bevoegdheid van Kerk en Staat te bestrijken — versterken voortdurend de tendens naar een samenleving zonder regering.
Ik volg hem daar érgens in. Het is zo dat het staatskapitalisme voortbouwt op een middenklasse die a priori niet revolutionair en zelfs reactionair is - maar ook dreigt te verdwijnen. Het libertarisme pikt daar trouwens ook handig op in. Uiteraard is het wel de vraag of een anarchistische samenleving in deze hoogtechnologische, communicatiegeleidende maatschappij nog mogelijk is. Ik vind er een politiek-filosofisch kader in.

Praetorian 12 september 2008 13:12

Vergeet Arthur Lehning niet.

Praetorian 16 september 2008 13:46

Een ander belangrijk werk:

Paul Lafargue (1883): Het recht op luiheid
http://www.marxists.org/nederlands/l...883luiheid.htm

Op dagen van grote volksvreugde — in plaats van stof te vreten zoals op de 15e augustus en de 14e juli van het Bourgeois Tijdperk — zullen communisten en collectivisten de flessen laten rondgaan, de hammen laten opdraven en de bekers laten vliegen. De leden van de Académie der morele en politieke wetenschappen, de korte of lange rokken dragende priesters van de economische, katholieke, protestantse, joodse, positivistische en vrijdenkerskerken, alsmede de propagandisten van het malthusianisme en van de christelijke, altruïstische, onafhankelijke en slaafse zedenleer echter zullen, in het geel gekleed, kaarsen dragen tot zij er zich de vingers aan branden en uitgehongerd leven naast wellustige vrouwen en tafels die overladen zijn met vlezen, vruchten en bloemen, en zij zullen van dorst sterven naast overvloeiende tonnen. Vier keer per jaar, bij de wisseling van de seizoenen zal men hen, evenals de honden van de scharenslijpers, opsluiten in grote tredmolens en men zal hen veroordelen om gedurende tien uur wind te malen. Advocaten en rechtsgeleerden moeten dezelfde straf ondergaan.

guerin 16 september 2008 16:14

Eingelijk zou ge de situationnisten er ook kunnen bijzetten.

Bolsjewiek 17 september 2008 20:49

Interessante topic, moet ik in de gaten houden, ondanks mijn sterke afwijzing van anarchie.
In ieder geval voel ik mij verplicht de anarchisten te waarschuwen voor de tegenwerking die ze al krijgen vanaf de secundaire school, waar Proudhon wordt voorgesteld als (ik citeer):
- anarchist an racist
en zijn ideeën:
- via oorlog rechtvaardigheid bereiken
- rechtvaardiging slavernij
- ongelijkheid der rassen

Hoewel ik niet meteen bereid ben dit te geloven, omdat ik het dubieuze van onze geschiedschrijving ondertussen wel ken, weet ik persoonlijk zo goed als niets over Proudhon.
Feitelijk ben ik ook niet zo in zijn ideeën geïnteresseerd, maar ik vond toch dat de anarchisten moeten weten wat er over een van hun stichters wordt verteld.

AdrianHealey 17 september 2008 23:43

Dat lijkt me inderdaad geen goede voorstel van Proudhon - tenzij die paar zaken die ik van heb gelezen niet echt representatief zijn.

FallenByTheHand 18 september 2008 00:25

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door lombas (Bericht 3684983)
zie ik wel in hoe kapitalisme nooit een anarchistische theorie en praxis kan zijn.

de theorie zal het nooit zijn, maar het kapitalisme kent wel degelijk een aantal anrchistische elementen. Niet op het niveau van het bedrijf (dat zelf goed gestructueerd is) of op civiele vrijheden, maar wel op het niveau dat boven het bedrijf uitstijgt. De organisatie van onze maatschappelijke arbeidskrachten, de inzet hiervan, op het niveau boven het privé bedrijf (op de markt maw) valt niet anders te omschrijven als "chaotisch" (en dus ongeorganiseerd, en dus anarchistisch - in termen van anarchie).

AdrianHealey 18 september 2008 00:44

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door FallenByTheHand (Bericht 3696751)
de theorie zal het nooit zijn, maar het kapitalisme kent wel degelijk een aantal anrchistische elementen. Niet op het niveau van het bedrijf (dat zelf goed gestructueerd is) of op civiele vrijheden, maar wel op het niveau dat boven het bedrijf uitstijgt. De organisatie van onze maatschappelijke arbeidskrachten, de inzet hiervan, op het niveau boven het privé bedrijf (op de markt maw) valt niet anders te omschrijven als "chaotisch" (en dus ongeorganiseerd, en dus anarchistisch - in termen van anarchie).

Kun je eens een topic beginnen (om dit niet te vervuilen) waarom je uitleg waarom je daarvoor de term 'chaotisch' gebruikt?


Alle tijden zijn GMT +1. Het is nu 21:33.

Forumsoftware: vBulletin®
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
Content copyright ©2002 - 2020, Politics.be