Van God los
Geplaatst: 23 januari 2010 05:00
door Peter Bergwerff
Vorige week vrijdag reden twee jongens op een scooter in Nijmegen, op de vlucht voor een politiecontrole, een man op een zebrapad dood.
Ze raakten daarbij zelf ook gewond, werden gearresteerd en overgebracht naar een ziekenhuis. Daar bedreigden ze vervolgens de behandelend arts en het verplegend personeel, terwijl buiten een groep 'vrienden' amok maakte tegenover een inderhaast opgetrommelde politieversterking.In een reactie op Radio 1 noemde burgemeester Thom de Graaf het optreden van de daders 'van God los'.
Als vertegenwoordiger van een partij, D66, die politiek en religie streng wil scheiden, bedoelde De Graaf daarmee zeker geen godsdienstige lading aan zijn oordeel te verbinden.
De uitdrukking 'Van God los' is in de loop der tijd 'geseculariseerd' en betekent vandaag niet meer dan dat iemand radicaal in strijd handelt met wettelijke voorschriften of geaccepteerde beschavingsnormen of beide. In dit geval: je onttrekken aan een politiecontrole, iemand doodrijden en mensen die je willen helpen, met geweld bedreigen. Het kan ook nauwelijks weerzinwekkender.
Inderdaad: van God los.
Maar dan wel in een diepere zin dan de huidige betekenis van die uitdrukking suggereert. Die wil weinig méér zeggen dan dat iemand zich niet aan de regels houdt. Waarmee overigens impliciet God de plaats krijgt toebedeeld van grote boeman of alziend oog. Bijbels gezien steekt los zijn van God vele spaden dieper. Het is overgeleverd zijn aan jezelf en geen andere horizon hebben dan die van het hier en nu. We want it here and we want it now.
Natuurlijk, dat leidt niet per se - of beter: slechts bij uitzondering - tot excessen als die in Nijmegen of zoals in de hiv-zaak in Groningen. Maar wie - als D66 - deze zelfbeschikking tot allesbeheersende norm heeft verheven, heeft niet echt een principiëler verweer tegen deze excessieve zelfzucht dan dat dit gedrag zich niet verdraagt met de heersende beschavingsnormen.
Een partij als D66 wil dan in de weg van gesprek en maatschappelijke overreding proberen het ontoelaatbare van zulk gedrag duidelijk te maken. Maar men kan zich voorstellen dat anderen, vanuit de angst voor de acute bedreiging van hun (korte) leven binnen de horizon van het hier en nu door lieden als die in Nijmegen, om harde actie gaan roepen en bij partijen als die van Verdonk of Wilders terechtkomen.
De Bijbel spreekt in het Nieuwe Testament tegen de achtergrond van een vergelijkbare culturele situatie als de onze met twee diepere woorden.
Enerzijds dient de overheid de ongebondenheid van mensen met daadkracht te bedwingen. Maar anderzijds zullen met-God-verbondenen hun medemensen die geen bredere bestaanshorizon kennen dan het hier en nu, met het mededogen van geloof, hoop en liefde in Jezus Christus proberen te zoeken. Uiteindelijk ook dieptreurige renegaten als die in Nijmegen of Groningen.
bron:
