[Nunt]

Oorspronkelijk geplaatst door Kodo Kodo

Eén van de vragen waar ik in dit verband mee zit, is waarom er niet meer coöperaties zijn. Misschien hoort het thuis in de rubriek "vakbonden", gedeeltelijk toch, want vakbonden kunnen hier wel bedrijven wegstaken naar lage-loonlanden, terwijl coöperaties de tegenstelling werknemer/werkgever kunnen opheffen en van arbeiders vrije ondernemers zouden kunnen maken. Maar ja, ik ben geen econoom, dus ik zal wel een of ander probleem niet doorzien.

Omdat coöperatieven een aantal nadelen hebben vergeleken met loonarbeid. Tis vaak erg moeilijk voor een groep arbeiders om een eigen onderneming op te richten. Ze moeten zelf het startkapitaal leveren, zelf uitzoeken wat ze waar en hoe gaan produceren. Dat kost een arbeider erg veel moeite en is vrij risicovol omdat ge er uw eigen spaarcenten in moet steken. En dan is er nog geen garantie dat er geen ontslagen vallen, want als een onderneming verlieslatend is kan die niet blijven voortbestaan. Loonarbeid lijkt dan veel leuker. Een arbeider moet gewoon ergens solliciteren en als hij de baan krijgt wordt hem uitgelegd wat hij moet doen en krijgt hij een vast loon. Dat is veel eenvoudiger. Dat is de reden waarom arbeiders zich laten uitbuiten. Omdat zelf een onderneming oprichten gewoon heel erg moeilijk is.

Je zal ook opmerken dat socialisme nooit van nul begint. Socialisten zeggen nooit: "we beginnen van niets en we bouwen een welvaartscreërend bedrijf op". Ze begin altijd van de verwezenlijkingen van het vrij ondernemerschap. Ze bouwen geen eigen onderneming, maar nemen een bestaande onderneming over. Ze creëren geen welvaart, maar ze eigenen zich de welvaart gecreëerd door het vrij ondernemerschap toe. Dit geeft op korte termijn grote voordelen. Natuurlijk ben je als arbeider beter af als je de fabriek, die je niet zelf hebt bedacht, in bezit kan nemen. Maar op lange termijn heeft het grote nadelen. Socialisme is parasitair. Het kan enkel blijven voortbestaan door bestaande ondernemingen af te nemen. Socialisten denken dat het grootste probleem is dat ze andere ondernemingen moeten innemen en dat eens ze alle ondernemingen hebben overgenomen, dat dan de weg open ligt naar welvaart en rijkdom voor iedereen.

Maar hun problemen beginnen pas als ze alle andere ondernemingen hebben overgenomen. Want dan moeten ze zelf rendabele ondernemingen oprichten. En das natuurlijk een pak moeilijker dan gewoon te stelen.

Als socialisten graag socialistisch willen doen, dan kunnen ze dat gerust. Ze moeten gewoon een socialistische onderneming oprichten. Als socialisme dan echt superieur is, dan kan die onderneming dat aantonen. Iedereen wil dan werken voor een socialistische onderneming. En je hebt een socialistische samenleving gecreëerd, zonder revolutie, strijd of bloedvergieten. Dat ze hier niet in slagen, wil zeggen dat socialisme niet superieur is.

Een andere vraag, waar ik ook mee zit, is waarom de linkerzijde de arbeider niet probeert te bevrijden door het vrije ondernemerschap aan te moedigen. In een maatschappij waar iedere werknemer ermee kan dreigen, zelfstandig aan de slag te gaan, heeft de werknemer toch een sterke onderhandelingspositie tegenover de werkgever?

In het bovenstaande gaf ik daar eigenlijk al een antwoord op: ze kunnen geen socialisme realiseren door vrij ondernemerschap. Ze zijn afhankelijk van kapitalistische ondernemingen. Ze willen enkel afpakken en daarom is loonarbeid in hun voordeel. Zo zijn arbeiders verenigd in vakbonden, zo zien arbeiders tegenstellingen tussen hun belang en dat van hun werkgever en zijn ze een voedingsbodem voor het socialisme. Wanneer je daar ondernemers van maakt, zijn ze zelfstandig en gescheiden van de anderen en zal je der niet zo snel socialisten van kunnen maken.