[Den Duisteren Duikboot]

Volksverheffing is een begrip dat in het verleden wel eens in een socialistisch discours opdook: de mens moest zich - Kant indachtig - bevrijden uit zijn eigen onmondigheid. Linkerzijdigen gingen er ietwat optimistisch van uit dat elk individu daartoe in staat was. De democratisering van het onderwijs moest daarvoor de weg bereiden. De jongste decennia is "volksverheffing" een taboewoord geworden. Eerder lijkt er berust te worden in het tegenovergestelde "normvervaging": er lijkt geen norm meer te bestaan die mensen prikkelt zich in de richting van die norm te verheffen. Alles is goed; emancipatie is de bevrijding van eender welke norm geworden.

Ik vroeg me af hoe "rechts" tegenover volksverheffing staat. Geeft het daar een andere invulling aan? Of gelooft het niet in volksverheffing vanwege een natuurlijke, "gegeven" constellatie waarin niet eender wie tot de elite kan behoren? Kan er een prikkel tot verheffing bestaan in een maatschappijmodel dat zweert bij een organische orde? Was het volksverheffingsconcept van links uiteindelijk niet in strijd met een egalitair gedachtegoed en is het daarom een stille dood gestorven?

(Ik geef toe dat deze aanzet tot discussie wat rommelig is, maar ik raak er zelf niet zo goed uit...)