[Jonas De muynck]

Jonas, ik heb het hele stuk gelezen, 28 A4'tjes, dus ik hoefde mij vandaag niet te vervelen en dat heb ik ook zeker niet gedaan. Ik vond het heel interessant om na de Nederlandse ook eens iets te lezen over een deel van de Vlaamse politieke geschiedenis.
Ik heb na het lezen nog wat opmerkingen en vragen:

Ik zal hier nu al kort op reageren, maar eigenlijk verdienen je vragen meer aandacht en die zal ik er dit weekend aan schenken.
Het tweede deel zal ik dan ook beter beantwoorden.

- Ik vind het opvallend dat Domela Nieuwenhuis in de Vlaamse politiek ook een vrij belangrijke, vooral ideologische, rol heeft gespeeld. In Nederland wordt hij de voorloper van de communisten ter linkerzijde van de sociaal-democraten genoemd, althans zoiets kan ik mij herinneren.

Zeer interessant, ik zal het eens nagaan, ik heb hier het recente boek "de meridiaan van Moskou" liggen, over de geschiedenis van de CPN.

- De stellingname van de eerste communisten om liever met andere communisten dan met de politieke vleugel van de Vlaamse Beweging samen te werken is waarschijnlijk de oorzaak van de marginale rol van de communisten in Vlaanderen.

Niet echt, de rol van de communisten in Vlaanderen was zeker niet groot, maar op bepaalde momenten allerminst "marginaal". Zo telde men vele 10 000den leden net na de 2de wereldoorlog en was Aalst een communistisch bolwerk. De oorzaak van de relatieve marginaliteit van het communisme, ligt in de sterke verankering van het levensbeschouwelijke met het politieke. Zo trok de KP in Vlaanderen enkel stemmen van misnoegde socialisten, maar wist ze voor het overige geen andere kiezers aan te trekken.

Hoewel er vlaamsgezinden bij de communisten horen, werken ze toch samen met mensen als Raphael Rens die je volgens mij rustig Anti-Vlaams kunt noemen met zijn pleidooi om Vlaanderen te verfransen.

Inderdaad, de KPB was in zijn geheel geen flamingantische partij, daar lag haar voornaamste doelstelling ook niet. Het bredere oordeel is echter veel complexer en voer voor een langer exposé.

[/quote] Kun je misschien uitleggen wat bedoeld wordt met de 'los van Frankrijk'-eis van de Vlaams-nationalisten in 1937? Was er een verbond tussen België en Frankrijk in die tijd?[/quote]

Jazeker, dat is een belangrijk element in de vooroorlogse geschiedenis van de Vlaamse Beweging. Het ging om een militair akkoord dat België bond aan Frankrijk. Ook de bezetting van het Rijnland (Frankrijk en België) moet je in dit licht zien. Dit heeft de spanningen ten top gedreven.

[/quote] Als je het Vlaamse deel van het programma van de VKP in 1937 leest, is het opvallend hoeveel overeenkomsten er zijn met de huidige staatsstructuur van België. Oprichting van gewesten, vastgelegde taalgrens, het is allemaal gerealiseerd, en dat voor een communistische partij.[/quote]

Héhé inderdaad, toch wel best boeiend dat de VKP het aan het rechte eind had?

- Frappant om te lezen dat het Vlaamsch Blok voor de oorlog een linkse partij was. Weet je misschien of die naam bewust gekopieerd is door het huidige Vlaams Blok?

Hier is een kleine verwarring gebeurd. Je hebt eigenlijk in die periode twee "Vlaamsche Blokken", het ene is inderdaad gelieerd aan de VKP (bijna volslagen onbekend)maar het andere is een lijst van het fascistische VNV, waarop mensen stonden die geen lid waren van het VNV. Op die manier sloeg het VNV twee vliegen in één klap; de radicalen kozen voor de VNV lijst en de anderen voor de alternatieve VNV lijst. Het is ongetwijfeld aan deze lijst dat het Vlaams Blok haar naam heeft ontleend, dat werd al beweerd in een boek van Gijsels in de jaren '80.

- Er wordt gesproken over een alliantie tussen liberalen en socialisten, bijvoorbeeld voor het algemeen stemrecht, maar ook later nog een aantal keer. Dat verbaast me, want in Nederland waren het juist de liberalen die het algemeen kiesrecht lange tijd tegengehouden hebben. De laatste regering voor de invoering van dat stemrecht kreeg weliswaar gedoogsteun van de sociaal-democraten, maar een echte samenwerking was het niet. Het was ook meteen de laatste samenwerking tot het paarse kabinet in 1994, m.u.v. de nationale kabinetten tijdens en vlak na de oorlog.

Beide partijen moesten zich in België samen verzetten tegen het overwicht van de Katholieke Partij. Vergis je echter niet, na WOII hebben de socialisten uit electorale overwegingen het vrouwenstemrecht tegengehouden. De grote voorstander was toen (uit electorale overwegingen) de CVP-PSC.

Als ik de vooroorlogse geschiedenis bekijk, is het vooral de Rode windHaan politiek van de KP op dit punt die er denk ik voor gezorgd heeft dat de KP in Vlaanderen niet van de grond kwam. De Franstalige dominantie in de partij was natuurlijk ook niet aantrekkelijk voor Nederlandstaligen.

Dat heeft er zeker toe bijgedragen, maar dat was niet de hoofdreden. Het heeft de al zwakke groeikansen van de Kommunisten in Vlaanderen verder beknot en de KP als partij nog verder ongeloofwaardig gemaakt. Vergeet niet dat de socialisten met een rabiaat Belgicistisch programma, wel relatief groot geworden zijn in Vlaanderen. De dominantie van de Franstaligen liet zich ook daar gevoelen.

Ik sluit hier denk ik aan bij de analyse die Mandel na de oorlog maakte

Ernest Mandel is de belangrijkste marxist uit de Belgische geschiedenis, maar hier overdreef hij wat. Zoals ik zei, heeft het er zeker toe bijgedragen, maar anderzijds kunnen we niet zeggen dat met een radicaal Vlaams programma, de partij wel van de grond zou zijn geraakt.

maar is de dominante positie van de katholieke kerk in Vlaanderen misschien ook een oorzaak van de slechtere resultaten voor linkse partijen vergeleken met Wallonië (en Nederland)?

Inderdaad, dat is het dus. Vlaanderen is pas veel later geindustrialiseerd, en stond volkomen nergens met haar agrarische economie. De Vlaamse boeren waren ongeletterde arbeidsoverschotten die massaal moesten verhuizen naar Wallonië om daar als ongeschoolde arbeider te worden uitgebuit. Wallonië werd al zeer sterk geindustrialiseerd voor maar vooral na 1830. Toch is de doorbraak van het communisme in Wallonië vooral te wijten aan de vele Italiaanse gastarbeiders die rond Charleroi en Luik werden tewerkgesteld. Het speelde dus op meerdere niveaus: enerzijds is een industriële samenleving eerder een seculiere samenleving en bovendien werd dit nog eens versterkt door Italiaanse gastarbeiders in de diezelfde industrie. Ook zonder de Italianen bestond er in Wallonië al een stevige arbeidersbeweging, dus ik heb dan enkel over de KP.

Er wordt gesproken over een grote macht van de bourgeoisie in de politiek; is dat inderdaad heel opvallend of is dit gewoon communistische retoriek?

Dat is heel opvallend in vergelijking met Italië en Frankrijk bijvoorbeeld, maar ik denk dat het Nederland net zo was (hoewel de CPN daar toch sterker stond).

Mijn vermoeden dat het linksere Wallonië in België ook de linkse trend in Vlaanderen bepaald wordt volgens mij bevestigd door het feit dat een Waalse staking en het oprichten van een aparte Waals-nationalistische partij (RW) leidt tot een radicalisering van de linkse Vlaamse partijen op autonomievlak, maar dat de voor Vlaanderen voordelige verhuizing van het Franstalige deel van de Uni van Leuven naar Wallonië uiteindelijk het begin is van de matiging van de autonomie-eisen.

Klopt, die twee factoren zijn zeker verbonden met elkaar. Vergeet niet dat de partijen in België tot in de jaren '70 unitair waren! Het is onder druk van de verscherping van het communautaire klimaat in de jaren '70 dat men uiteindelijk de partijen is beginnen splitsen (onder druk van de CVP die al iets eerder was afgescheurd van de PSC).

Weet jij misschien wat 'tiersmondisme' is, want ik heb nergens de betekenis kunnen achterhalen.

De vertaling van de term zal je wel kennen: " Derdewereldisme"...

- Bestaan er eigenlijk nog zgn. Franskiljons in Vlaanderen en wat is hun positie?

Eigenlijk wel, die zijn verenigd in het FDF...
Dit is hun site: www.FDF.be

Je hebt nog andere bewegingen, maar dit is de grootste (ze zit in de regering via de MR waar het een onderdeel van is).
Als je niet zo goed Frans kan, moet je het maar zeggen, dan geef ik je wel een schets.

Bij welke politieke partij(en) kunnen linkse flaminganten als jij nu nog terecht?

Eigenlijk nergens. In 1988 is de KPB een federale partij en nadien een confederale partij geworden en de Vlaamse vleugel is eigenlijk in 1995 verdwenen.
De belangrijkste communisten in België zijn nu de PVDA en dat is een stalinistische partij met zeer unitair Belgicistische ideeën. De partij heeft eigenlijk ook geen geschiedenis ze is ontstaan rond 1980. De LSP( de trotskisten) is een eerder federalistische partij en zeker niet flamingantisch. De SAP (Ernest Mandel destijds) is eigenlijk totaal gemarginaliseerd maar is ook eerder federalistisch. Spirit wil het linkse flamingantisme uitdragen, maar is allesbehalve links dus blijft er nog de NVA over. De NVA is een burgerlijke partij met een centrum rechtse basis, hoewel er onder de leden ook een aantal authentieke linkse flaminganten zitten. Maar toch is haar partijlijn echt wel conservatief dus voert men een strijd in de catacomben zoals met het blad meervoud dat toch een belangrijke spreekbuis is. Een andere drukkingsgroep is het gematigde Masereelfonds (waar Abicht voorzitter van was) en dat is de oude culturele vereniging van de Vlaamse vleugel van de KPB, die dus is blijven bestaan.
Eigenlijk ben ik dus partijloos.