Los bericht bekijken
Oud 5 januari 2003, 19:39   #13
Jan van den Berghe
Secretaris-Generaal VN
 
Jan van den Berghe's schermafbeelding
 
Geregistreerd: 7 september 2002
Locatie: Waregem
Berichten: 174.729
Standaard

Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Doomy
Jan van den Berghe schreef:
Citaat:
"Veel Zeeuwen willen hun taal ook als minderheid erkend zien, maar volgens taalkundigen lijkt het Zeeuws teveel op het Nederlands en is het niet zelfstandig ontwikkeld, waardoor niet aan de voorwaarden voor erkenning zou zijn voldaan."
Niet mee eens. Dat hebben onderwijzers mij ook lange tijd kunnen wijsmaken en ik heb dit tot enkele jaren terug ook nog geloofd. Maar ondertussen heb ik mij al wat meer verdiept in de problematiek van streektalen en ben tot andere inzichten gekomen. Het West-Vlaams wijkt meer af van het Nederlands dan het Afrikaans, dat wél als een aparte taal wordt beschouwd. Als men West-Vlaams/Zeeuws beschouwt als een dialekt van het Nederlands, dan moet men konsekwent zijn en ook het Afrikaans als een dialekt van het Nederlands beschouwen.
Het bovenstaande citaat kom vooreerst niet van mij, maar is wat Dimitri in zijn uitleg aanhaalde. Dit lijkt me belangrijk aan te stippen.

Eerder heb ik daarop al ingegaan en gesteld dat er eigenlijk geen taalkundige redenen zijn om de ene taalgroep tot taal uit te roepen en de andere tot dialect. Eigenlijk zijn alle talen dialecten en alle dialecten zijn talen. Een Amerikaanse taalkundige zei eerder: "Een taal is een dialect met een leger."

Het uitroepen van een "dialect" tot een taal is altijd gekoppeld aan een geheel van economische, culturele en staatkundige factoren, zelden echter aan taalkundige motieven.

In tegenstelling tot het West-Vlaams (eigenlijk West-Vlaamse dialecten) bestaat er voor de Afrikaanse dialecten een overkoepelende standaardtaal: het huidige Afrikaans (dat gebaseerd is op het Kaaps dialect).

Men kan dit trouwens zien in de ontwikkeling van het Afrikaans tot een taal. Zolang de Nederlandse cultuurtaal het medium bleef waarin mensen schreven en die taal als de spraaknorm voor de meer formele situaties gebruikten, beschouwden de Afrikaners het Nederlands als hun taal. Hun Afrikaanse dialecten beschouwden zij lange tijd als dialecten van het Nederlands. Echter met de groei naar een eengemaakte taal op basis van die dialecten groeide men naar een consensus dat die taal niet langer Nederlands was maar een eigen, zelfstandige taal.

Van het West-Vlaams bestaat er nog steeds geen standaardtaal. Ook leeft er onder de West-Vlaamse bevolking geen overtuiging als zouden de dialecten die ze spreken een andere taal zijn als waartoe het AN behoort.

Afwijking van een standaardtaal is nog steeds geen element in het debat dialect versus taal. Zoals al eerder gesteld - maar daar ging u niet op in - verschillen Deens en Bokmal Noors nauwelijks van elkaar. Nochtans worden ze als twee verschillende talen beschouwd. Engels en Schots daarentegen staan even dicht (of even ver, zo u wilt) van elkaar als voorgenoemde talen: nochtans vindt slechts een bijzonder kleine groep mensen in Schotland dat de Schotse variant een zelfstandige taal is ten opzichte van het Engels.

Zwitserduits verschilt zeer sterk van het standaardduits. En daar stellen we dan het omgekeerde vast: ondanks de grote verschillen beschouwt iedereen in Zwitserland de eigen taalvorm als een dialect van het Duits. In Zwitserland mag het dagdagelijks verkeer dan wel gekenmerkt worden door de alomtegenwoordigheid van het Zwitserduits (mondeling!), eens men in formele omstandigheden het woord neemt of de pen in de hand neemt wordt ogenblikkelijk naar de Duitse standaardtaal overgeschakeld.

De huidige Macedonische standaardtaal verschilt nauwelijks van het Bulgaars. Nochtans zal geen enkele Macedoniërs willen weten van enige taaleenheid met de Bulgaren. Taalkundig is het onderscheid niet te verklaren, politiek en cultureel wel.

Taal versus dialect: het is voornamelijk een zaak van politieke en culturele omstandigheden.
Jan van den Berghe is offline   Met citaat antwoorden