Helaas is het niet zo eenvoudig als je voorstelt. Laat ik een kort lesje geodesie geven.
Men gaat uit van een theoretische vorm van de aarde en wel een ellipsoïde. Dat is de ITRF (International Terrestrial Reference Frame) die grof gezegd dezelfde is als de wat meer bekende WGS84 ellipsoïde die gedefinieerd is door de USA Military.
Europa ligt op een aardschol die in zijen geheel tamelijk homogeen over de aardkloot drijft (Continental Drift). Om daar geen last van te hebben gebruiken we de ETRF (European Terrstrial refrence Frame) die aan Europa vast zit. De verschillen met ITRF worden voordurend bijgehouden zodat men posities nu gemeten kan vergelijken met die van een aantal jaren geleden.
Met GPS meet je de positie tov. de theoretische ellipsoïde. Het nul-vlak van deze ellipsoïde is een gemiddelde 0-hoogte van de aarde als alles plat geslagen zou zijn.
Je kunt dus tot op de miilmeter de afstand tot het middelpunt van de aarde meten. Maar waterhoogte hangt o.a. af van de zwaartekracht ter plekke.
In Nederland hebben we de NAP hoogte. Arbitrair ligt het nul-vlak vast aan een aantal palen die in de diep liggende pleistocene zandlaag zijn verankerd.
Maar Nederland ligt in een geosynclinale en daalt dus over geologische tijdspannen. De afstand van het nul-vlak tot het middelpunt van de aarde zien ze dan ook afnemen.
Nu zijn er in Nederland veel zwaartekrachtmetingen gedaan en wat blijkt: ons equipotentiale vlak (het vlak waarin water niet naar een lager punt stroomt) is niet vlak en loopt ook niet gelijk op met de ellipsoïde.
Je kan hier een beeld zien van de resultaten bij
http://www.rdnap.nl/
Wat je hier ziet is de afstand tot de theoretische ITRF ellipsoïde van het nul-vlak van de NAP hoogte (tot voor kort afgeleid van de gemiddelde waterstand van de zee) .
Heeft een landmeter met GPS de hoogte bepaald dan moet hij met een tabel gaan uitrekenen wat ter plaatse de GPS hoogte is van het NAP-vlak om te weten te komen hoe hoog die in NAP zit. Voor een landmeter in een vlak landje is de kwestie: waar wil het water heen stromen? Een kwestie van millimeters.
Nu hebben wij het geluk dat we niet in een vulkanisch en seismisch actief gebied zitten met grote hoogteverschillen over korte afstanden. Dan wordt dit meten een practische mogelijkheid, laat staan dat je dan nog verhoging van de zeespiegel kan meten.
