Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door edwin2
Ik zeg ook "alsof"", want je moet toch gaan verkassen naar een min of meer onbekende plek.
|
Met name voor de minder welgestelde klasse moet het iets als bijna wereldreizen zijn geweest.
Lopend over nauwelijks meer dan karresporen, evt een kar en mogelijk een paard.
Voor jongelingen ontstond 18e eeuw dat ze na hun opleiding een reis door Europa maakten om hun opleiding te vervolmaken.
Reizen was gigantisch duur, zo'n rondreis kostte gemiddeld iets meer dan 30x het jaarsalaris van een landbouwer.
Wat kon het destijds bijvoorbeeld kosten een bruid elders?
In Erp bestond behave het "donsgeld" ook het gebruik dat de bruidgommen de bruid moeten voor 15 gulden aan de jonkheid
vrijkopen als ze die vanuit een andere plaats naar Erp brengen.
Bruiden uit Sint-Oedenrode waren duurder.
Men kende ook het "kwanselbier", een gebruik dat verboden was
Bij gelegenheid van een huwelijk of ondertrouw eiste de jonkheid een traktement in de vorm van bier of sterke drank, het zogenaamde kwanselbier
Voldeden ze niet tot onvoldoende was de term in Weert "Huilbier" of "Bal", dit werd afgedwongen.
Ook in Noord-Holland was de term Huilbier.
Hoeveel bier kon dit zijn?
Begin 19e eeuw betaalde een man 5 tonnen bier
Aanvankelijk 3 tonnen, maar vond de gemeenschap onvoldoende
Hij was als 60 jarige gehuwd met een vrouw, iets ouder dan 40, tegen de wil van de gemeenschap in
De burgemeester gaf aan dat hij het aan zichzelf te wijten had.
Met uiteindelijk 5 tonnen bier werd de zaak gesust
Maar na een flinke portie geweld, zelfs z'n waterput werd vergiftigd
We kunnen het ons nu niet voorstellen, er bestond destijds een ongelofelijke hoeveelheid geweld.
Een mes had iedereen bij zich, mesgevechten waren aan de orde van de dag.
Met name Brabanders en Friezen stonden bekend als notoire messentrekkers.
9.5. De trouwgift in het leenstelsel
Een soort trouwbier in de vorm van een trouwgift ziet deze en gene al in het leenstelsel paraisseren.
De leenverhouding werd naar beneden doorgeprojecteerd. De lijfeigenschap of horigheid
was in de heerlijke tijden zo geregeld dat alle lijfeigenen onder de voogdij van de gebiedende
heer stonden. Dit hield in dat zij uitsluitend met toestemming van de heer mochten
trouwen. Dit zou te maken hebben met de wezenlijke invloed van een huwelijk op de diensten
waartoe de horige verplicht was
Algemeen kan worden gesteld dat huwelijken van horigen uit hetzelfde leen (het maritagium)
niet op bezwaren stuitten, tenzij er sprake was van een standsverschil tussen beiden. Het huwen
buiten het leen (het forismaritagium) stootte veelal op moeilijkheden, omdat in zulke
gevallen het gebruikelijk was dat de vrouw die onder de voogdij van haar man stond, hem
volgde en zij zich dus in een ander leen moest vestigen.
Om hierin te voorzien, sloten de verschillende heren onderling verdragen om het evenwicht te herstellen.29
Voor de toestemming werd door de heer een trouwgift geheven, het zogenaamde recht van de heer, of,
indien het leen aan een abdij toebehoorde, door de abt.
De oudste bron inzake de trouwgift dateert uit de achtste eeuw.
Op 3 oktober 1687 ging de schout van de heerlijkheid Dalenbroek naar Maasniel om er een
onderzoek in te stellen naar een voorval dat zich twee dagen eerder had voorgedaan en betrekking
had op het afdwingen van huilbier. Daarbij waren ongeveer 25 leden van de jonkheid
van Maasniel betrokken geweest. Zij hadden die avond de weduwe Heinderskens bezocht
die op dit late tijdstip nog een vriend in huis had. Deze was gemolesteerd en het huis
van de weduwe flink beschadigd.3 Het 'slachtoffer', een zeker De Bruijn, had de volgende dag
een klacht ingediend bij de gebiedende heer wegens afpersing en geweldpleging.
Allereerst ging de schout op informatie bij de pastoor. Zijn naam was door het slachtoffer
genoemd. Had hij de jonkheidsleden van Maasniel toestemming gegeven, zoals de jongelui
bij het bestormen van het huis van de weduwe Heindersken hadden geroepen? Volgens het
slachtoffer had een jonkheidslid gezegd: '... dat den heere pastoor haer verlooff gegeven heeft
om hem de Bruijn sien te becomen wie sij hem consten krijgen...'.
De pastoor beaamde het gezegde en vertelde wat er op de avond van 1 oktober was voorgevallen.
De jonkheidsleden hadden hem verteld dat De Bruijn zich wederom bij de weduwe
Heindersken in huis bevond. Er was een
relatie aangeknoopt tegen de zin van de kerk én de
buurt. Op de vraag wat zij met De Bruijn moesten doen, had de pastoor geantwoord: 'wan hij
so hitzigh waere (...) hem soude int water setten gelijck men die hitzige hoenderen dede ende
http://dare.uva.nl/document/2/30694
Evt nog wel een paar links voor u mocht u erin geïnteresseerd zijn
Vond de materie interessant hoe grenzen ontstonden en conflicten ivm politiek/ militaire historie