[Gentenaar]

Op de PVDA-website gelezen:

Kris Merckx, stichter van Geneeskunde voor het Volk • "Gratis geneeskunde, waarom bestaat dat niet overal, dokter?"

Kris Merckx, de stichter van Geneeskunde voor het Volk, staat dertig jaar later nog altijd achter zijn ideaal van een geneeskunde ten dienste van de mensen. Hij is nog altijd even strijdbaar, vandaag vooral tegen de achteruitgang van de gezondheidszorg. Hij heeft ideeën genoeg voor eenvoudige en haalbare oplossingen zodat je je niet blauw hoeft te betalen om weer gezond te worden.

David Pestieau
31-03-2004



Kris Merckx, stichter van Geneeskunde voor het Volk, is na 30 jaar strijd voor gratis geneeskunde nog steeds even enthousiast. (Foto T.S.)

--------------------------------------------------------------------------------

In 1971 stichtte u de eerste groepspraktijk van Geneeskunde voor het Volk. Vandaag zijn we 33 jaar en 11 groepspraktijken verder? Zijn ze nog altijd nuttig?

Kris Merckx. Toen we op 3 januari 1971 van start gingen, stonden we voor drie streefdoelen: gratis geneeskunde (werken tegen terugbetalingstarief), kwaliteitsgeneeskunde en een militante geneeskunde die vecht tegen de sociale oorzaken van ziektes: arbeidsomstandigheden, werkonzekerheid, vervuiling, miserie die veroorzaakt wordt door oorlogen en door het kapitalisme.

Die drie punten appreciëren onze patiënten heel sterk. In acht van onze elf groepspraktijken werken we nu volgens het forfaitair systeem, een contract dat we met de ziekenfondsen sloten en waardoor de patiënten die bij ons zijn ingeschreven, niet één euro zelf moeten betalen. Ze moeten zelfs geen geld meer voorschieten om het dan later van het ziekenfonds terug te krijgen. Hoe vaak heb ik niet een patiënt horen zeggen: "Maar dokter, waarom bestaat jullie gratis geneeskunde ook niet bij specialisten en in ziekenhuizen?"


Maar 30 jaar geleden was dat ook al zo

Kris Merckx. Ja, maar gratis geneeskunde is nu veel meer nodig dan 30 jaar geleden. Vandaag moet de patiënt voor een huisbezoek 8,75 euro remgeld (dus uit eigen zak) betalen. Dat houdt de mensen erg tegen. In 1977 stelde 8% van de Belgen een doktersbezoek uit wegens financiële problemen, maar vandaag is dat al 20% (volgens een studie van de ULB uit 2002)!


Er zijn in België nog andere groepspraktijken die gratis geneeskunde bieden.

Kris Merckx. Natuurlijk. En we hebben veel respect voor andere groepspraktijken en hebben er ook contacten mee. Vandaag zitten in België 90.000 patiënten in het forfaitair systeem, veertig andere groepspraktijken in het land passen het ook toe.

Dat zoiets vandaag mogelijk is, danken we deels aan onze strijd, aan het pionierswerk dat we in de jaren '70 begonnen. Dat heeft er sterk toe bijgedragen dat er in het medisch korps een progressieve wind ging waaien.

In Antwerpen is vandaag de wachttijd 9 maanden voor een afspraak met de kinderpsychiater. Dit is niet normaal.
Weet je dat de vereniging van huisartsen van Hoboken nu in onze groepspraktijk vergadert? Terwijl veel van die mensen of hun voorgangers ons 30 jaar geleden argwanend bekeken en protesteerden tegen onze gratis geneeskunde.

Maar onze eigenheid, onze "meerwaarde" is de politieke en sociale steun die we onze patiënten geven. We steunen hen door te telefoneren naar de controledokter, door de delegees op hun werk aan te moedigen of door actie te voeren tegen hun baas. In Seraing zei een patiënte me eens: "Jullie zijn dokters, maar ook kameraden." Eigenlijk is Geneeskunde voor het Volk, met zijn 20.000 patiënten over het hele land, een voorafbeelding van ons politiek alternatief. De patiënten zien in de praktijk dat voor ons, communisten, de mens vóór de winst komt.


Velen klagen over de stijgende ziektekosten, maar dat is dan vooral in ziekenhuizen en bij specialisten.

Kris Merckx. Inderdaad. Weet je dat knie- of heupprothesen ons tot 5.000 euro kunnen kosten? Onlangs ontmoette ik een gepensioneerd koppel met een inkomen van 1.250 euro per maand. Bij de vrouw moest een stent worden ingeplant van 1.300 euro, zonder terugbetaling. Meer dan een maand pensioen voor één stent! Ze moesten een afbetalingsplan voor vele maanden vragen.

Hier in Antwerpen is de situatie de afgelopen maanden nog achteruitgegaan met de privatisering van de acht Antwerpse openbare ziekenhuizen (het fameuze ZINA-project). Steve Stevaert is in Vlaanderen bekend als Mijnheer Gratis. Maar de politiek die de socialisten in de ziekenhuizen toepassen, is anti-gratis!

Een van mijn patiënten is een jonge invalide met een zeer bescheiden uitkering. Tijdens een weekend worden de 150 euro die hij nog had om de maand door te komen, gestolen. Hij krijgt een acute tandabces en gaat naar de spoeddienst van het OCMW-ziekenhuis in Hoboken dat nu geprivatiseerd (of "geZINAseerd") is: ze vragen hem een voorschot van 25 euro. Die heeft hij niet Hij wordt geweigerd. Daarna gaat hij naar Middelheim: daar vragen ze hem 50 euro, want hij heeft een eerdere raadpleging nog niet betaald. Hij is nog bij vijf tandartsen langsgegaan voor hij bij ons aankwam en we hem konden helpen. (kwaad) Kijk, met zo'n politiek vallen er nog doden!


Tijdens de laatste betoging van de non-profit greep u de microfoon. Waarom?

Kris Merckx. Wij zijn dagelijks geconfronteerd met de enorme nood aan goede ziekenhuizen, goede rusthuizen... Aan de ene kant wordt de bevolking steeds ouder door de vooruitgang van de geneeskunde, maar aan de andere kant is er de enorme werklast op de schouders van wie in de gezondheidssector werkt. Gisteren bezocht ik nog een van onze patiënten in een neuro-psychiatrisch ziekenhuis. De petitie om een referendum te organiseren tegen het ZINA-project (die Geneeskunde voor het Volk in Antwerpen steunt) hing er uit. In die sectie wil men het personeel doen overschakelen van 13,5 diensten naar 12, terwijl ze al op hun maximum werken.

Weet je dat je in Antwerpen vandaag 9 maanden moet wachten voor je een afspraak kunt krijgen bij een kinderpsychiater? Niet normaal. Normaal zou zijn dat de overheid ingaat op de vragen van de non-profit: 25.000 nieuwe jobs, 36-urenweek, dat is echt het minimum.


U wil de gratis geneeskunde, die jullie toepassen, veralgemenen. Is dat wel haalbaar?

Kris Merckx. Ons doel is niet alleen in ons eigen hoekje gratis geneeskunde aan te bieden. Wij willen één enkele nationale en openbare gezondheidssector. Maar we stellen voor nu al enkele stappen vooruit te doen, door te breken met een liberale geneeskunde die in het nadeel van de patiënt is. Met de ontwikkeling van de technologie moet het mogelijk zijn per patiënt één enkel dossier samen te stellen, zodat onderzoeken die al gebeurden, niet moeten worden overgedaan

Concreet stellen we voor dat de regering voor huisartsen het forfaitair systeem sterk aanmoedigt. Door structuren zoals de groepspraktijken aan te moedigen, waarin de dokters werken met een bediendestatuut. Zo kunnen ze de wachtdiensten verdelen en vooral een geneeskunde van een betere kwaliteit bieden.

We willen het abonnementsysteem voor de patiënt ook uitbreiden naar de tweede lijn, de ziekenhuizen. Met controle op de kwaliteit van de verzorging, zodat ze ook daar zeker zijn dat de zorg gratis is én degelijk. Tegelijk willen we vechten voor een betere toegang tot de ziekenhuizen en specialisten, door ze te verplichten de ziekenfondstarieven te respecteren. Bijvoorbeeld door specialisten (die dikwijls de technologie en de gesofistikeerde instrumenten van hun ziekenhuis kunnen gebruiken) te verplichten minstens 4/5 van hun prestaties in het ziekenhuis te leveren, door hun hun privé-consultaties te beperken.

Wat vinden jullie ervan?