Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe
Geweld is bijna steeds een zaak van een kleine groep, maar uit de voortgang van het protestantisme in de zuidelijke Nederlanden blijkt dat de nieuwe richting in vruchtbare bodem viel.
En dat schijnt u maar niet te beseffen. U doet steeds alsof het protestantisme iets is uit de noordelijke Nederlanden.
|
De Republiek was een toevlucht oord voor protestanten ,joden en humanisten.
Niet alleen voor de Calvinisten ,maar ook voor de Doopsgezinden.
citaat wiki
Tijdens de Republiek ontstonden vier hoofdrichtingen: Waterlanders, Friezen, Hoogduitsers en Vlamingen.[3] De dopers werden, net als bijvoorbeeld de Joden en de katholieken “gedoogd”. Ze waren er wel maar ze mochten hun geloof niet zichtbaar uitoefenen. De kerkgebouwen, vaak de vermaning genoemd, zijn daarom een eind van de rooilijn van een straat of weg af gebouwd. Soms zelfs zijn ze helemaal niet zichtbaar omdat ze achter de huizen midden in een bouwblok staan (bijvoorbeeld in Grouw, Haarlem, Deventer en Joure). Dat veel mennisten in deze tijd sterk gericht waren op een zuiver leven, blijkt uit de benaming die zij hun kerkgebouwen gaven, nl. “Vermaning”.
Zij werden door de overheden, misschien ook als reactie op de afwerende menniste opstelling, uitgesloten van veel overheidsfuncties. Ook mochten zij geen lid zijn van de gilden. Veel mennisten werkten daarom in de (geld)handel. In de gouden eeuw kwam waarschijnlijk daardoor een grote groep mennisten tot grote welvaart. De Vechtstreek boven Utrecht met zijn vele weelderige buitens werd ook wel de “Mennistenhemel” genoemd.
Vanaf de 18e eeuw schoven veel mennisten wat betreft de orthodoxie steeds meer op naar de vrijzinnige hoek. Misschien bracht de maatschappelijk positie die zij in de Republiek hadden met zich mee dat zij meer open stonden voor op verandering gerichte "verlichte" ideeën.
Bij de Bataafse Revolutie in 1795 hadden verhoudingsgewijs veel doopsgezinden als patriot een actieve rol. Door de invoering van het gelijkberechtigd burgerschap werden zij, evenals de rooms-katholieken en de joden na de revolutie geëmancipeerd. In 1806 werden de gilden opgeheven en konden zij dus ook alle beroepen vrij uitoefenen. Wel werd hun het gewoonterecht tot militaire dienstweigering ontzegd.