[Anonymous]

[quote="Jan van den Berghe"]

Oorspronkelijk geplaatst door Ambioorickqxsz

Gedichten in het dialect, andere geschriften, het dagelijkse spreken, allemaal niets op tegen. Maar moet dat wettelijk erkend worden?

Neen, natuurlijk niet.

Dacht ik ook zo.

Ik spreek ook mijn dialect thuis en daarbuiten. Nederlands praat ik niet (toch niet naar uitspraak te oordelen; te sterk Oost-Zuid-Oost-Vlaams gekleurd in uitspraak). Niemand praat Nederlands.

Niemand?

Niet overdrijven... Vergeleken met vijftig jaar terug wordt er tegenwoordig veel en beter Nederlands in Vlaanderen gesproken. Ja, het niet altijd zo zuiver, maar mensen proberen duidelijk de dialectische kleur uit hun taal te halen. Niemand haalt het nog in zijn hoofd als bedrijfsleider om een receptionist(e) of telefonist(e) te aanvaarden die dialectische gekleurd Nederlands spreekt. Men eist tegenwoordig meer en meer een verzorgde taal (wat wel niet betekent dat dialecten niet verzorgd zijn, maar wel dat men eist dat het Nederlands zo kreukvrij mogelijk wordt gesproken). De tijd is echt voorbij dat men u aan het onthaal van bedrijven in het platste Gents, Brugs, Kortrijk of Antwerps antwoordt.

Maar het blijft een feit dat in informele omstandigheden en onder collega's, vrienden en familie het dialect nog altijd als een ongekroonde koning heerst en regeert.

Ik wil maar zeggen: hét Nederlands bestaat niet, zal nooit bestaan. De uitspraak en grammatica van Bavo Claes, daar valt niets op aan te merken, maar toch blijft zelfs zijn woordenschat, zijn grammatica persoonlijk, in zekere zin dialectisch gekleurd. En dit geldt des te meer wat loktbediendes betreft. Luister naar de algemene babylonische spraakverwarring in reportages op radio en TV betreffende spreekwoorden en zegswijzen. Echt droef.

We schrijven het wel. En schrijven, dat is een conventie. De geschreven letters klinken niet. Als ik "a" schrijf, dan staat daar niet "de a op zijn randstads uitgesproken". Daar staat een teken, en dat teken zal naar geland zijn spreker op een differente manier uitgesproken worden.

Er bestaat toch wel een uitspraaknorm. In Vlaanderen is dat het VRT-Nederlands. Het wordt op de scholen aangeleerd (ik doe toch de moeite bij mijn leerlingen).

Het VRT-Nederlands???? OK, met Bavo als norm, geen vuiltje aan de lucht. Maar verder dan Bavo, en eventueel Martine en Jan, mag men ook niet kijken. De jonge garde is jonger en brengt automatisch vernieuwing. VRT-Nederlands.... Thuis? De Kampioene'? Canvas tot daar aan toe, maar dan nog. U geeft zelf aan dat standaardtaal verandert... Ook qua uitspraak, en dat ook bij de mensen die een voorbeeldfunctie vervullen. Kijk naar Nederland.

Het Nederlands is trouwens, als schrijftaal, net als het Engels, hoewel het Nederlands fonetischer tracht te zijn, een zeer neutrale taal, daar niemand (of misschien wel een enkeling) exact de uitspraak van hét standaard nederlands beheerst.

Jawel. Ik ken meerdere mensen die bijzonder verzorgd Nederlands spreken ("Vlaamse" uitspraaknorm), naast Nederlanders die een heel mooie uitspraak hebben (geen Hollands geschraap!!!).

Een "heel mooie uitspraak" is nog niet hetzelfde als een exacte uitspraak van het Nederlands. Niet dat het er toe doet. Who cares? We verstaan elkaar, en we hebben een soort aanvaardbare norm gevonden, maar hét standaard Nederlands bestaat niet. En daar malen we niet om. Heeft ook geen belang. Cfr. Engels: zo gezegd één taal, maar wel verschillende standaarden in Engeland (bij uitbreiding G-B), Amerika en Australië, waarbij ieder zijn uitsprak als dé norm beschouwt. Geschreven, voor iedereen hetzelfde (dit geldt niet voor het Engels, het G-B 'night' wordt in USA ondertussen 'nite' geschreven).

Er is geen stad of dorp, of zelfs maar streek, waar het Nederlands echt op gebaseerd is.

Jawel. De uitspraaknorm is gebaseerd op de vroegere betere klasse, de culturele, politieke en economische toplaag van Nederland. Onlangs bekeek ik een reportage over de Nederlandse politiek in Indonesië waarbij verschillende oud-kolonialen werden geïnterviewd. D�*t was die prachtige, statige, soepele en heerlijk klinkende taal van Nederland die de uitspraaknorm was (en die ons tijdens onze studies ook zo werd voorgehouden). Tegenwoordig is natuurlijk alles verwaterd, en zoals Dimitri eerder eens zei spreekt het huidige toplaag in Nederland die taal niet meer, maar wel het poldernederlands.

Toch niet, en u geeft het zelf aan: het was oorspronkelijk de taal van een klasse, niet van een regio. Het was de taal van de handeldrijvende klasse in Holland, bestaande uit autochtone Hollanders en ingeweken Vlamingen en Brabanders.

Het schriftbeeld is gebaseerd op het oudste (West)-Vlaams.

Nog nooit gehoord. Lijkt me niet zo correct.

Ik laat me soms al eens, in mijn jeugdige overmoed, meedrijven, maar toch meen ik voor een groot deel correct te zijn. Wat hier in een zin gebald is, behelst natuurlijk een evolutie van honderden jaren. Wat ik wou aangeven: de schrijfwijze van tweeklanken is voor een stuk uiteraard autonoom, maar de grafemen (en gedeeltelijk fonemen) "eu", "oe", "ou", au", gaan terug op het oud-Picardische schriftbeeld, via het graafschap Vlaanderen zo ook een "germaanse" taal binnendringend, die zich evengoed van het Oud-Duitse of Angelsaksische systeem had kunnen bedienen. Politieke keuze: graaf van Vlaanderen resoteerde voor het overgrote deel van zijn domein onder de koning van West-Frankrijk.

De woorden en uitspraak zijn later mede gemodeleerd geweest geworden door het Brabants (lange tijd onder Limburgse invloed) en het Hollands (vóór het het Fries en het Neder-Saksisch beïnvloedde, door deze talen zelf beïnvloed).

Hmmm. Het is wel zo dat er een groei is geweest naar een eenheidstaal, naar een overkoepelende taal. Maar zoals u het beschrijft ging het wel niet in zijn werk. Limburgs heeft bijvoorbeeld nauwelijks een invloed uitgeoefend op uitspraak, woordenschat of zinsbouw van het AN. Wel was het zo dat het Brabants de cultuurtaal van het Land van Loon (huidig Limburg) en het hertogdom Limburg sterk beïnvloed heeft. Ook het Fries en het Saksisch heeft nauwelijks iets aan de vorming van het AN bijgedragen (zeer weinig sporen: een woordje als "zich" komt bijvoorbeeld uit het Saksisch, maar daar houdt het bijna mee op).

Nu, hier begeef ik mij -alweer die jeugdige ontstuimigheid- idd. op glad ijs. Maar mij maakt niemand wijs dat het Limburgs geen invloed had op het Brabants (en omgekeerd), of het Fries op het Hollands (en omgekeerd). In Rijks-Vlaanderen is de invloed van het Vlaams op het Brabants en vice versa overduidelijk (bronnen). Waarom zou dat dan niet evengoed gelden voor de andere gewesten in de Lage Landen? Het is niet omdat bepaalde regionen minder bedocumenteerd zijn, dat daar niet dezelfde mechanisme als elders zouden gelden. Verhuizingen, handel, oorlogen, annexaties, leiden allen tot beïnvloedingen, hoe miniem ook. [In die zin ook invloed van Frans, Latijn en in mindere mate Duits]

Ik zeg niet dat het Nederlands een echt neutrale taal is, maar ze is aanvaardbaar voor iedereen in de "germaanse" Lage Landen bij de Zee.

Daar ben ik het dan wel volmondig mee eens. Ons AN overstijgt immers de dialecten en is, zoals u ook schreef, geen eigendom van een specifieke streek (al was ze dat wel - oorspronkelijk - van een bepaalde groep).

Inderdaad: van een groep.

Dialecten: tuurlijk. Maar dialecten vastleggen, dat gaat te ver. Dialecten veranderen sneller dan de standaardtaal, zeker de laatste decennia, door invloeden van inwijkelingen uit andere steden, dorpen, regio's en natuurlijk onder invloed van de standaardtaal.

Maar ook de standaardtaal verandert heel vlug. Sla maar er maar eens een tekst uit de jaren vijftig op na. En dan de 19e eeuwse teksten! Het Nederlands heeft echt een evolutie ondergaan!

Inderdaad! Maar dialecten veranderen (naar mijn gevoelen, ik kan de bal compleet misslaan) toch wel iets sneller, mede door de druk van de standaardtaal (ten goed of ten kwade?) en een grotere interne mobiliteit onder de Vlamingen.

Echter, Vlaamse onafhankelijkheid, daar ijver ik ook voor, met respect voor ieder volk waar ook ter wereld, met respect voor de interne diversiteit. Ruimte voor de dialecten moet zeker gevormd worden. Mee accoord. Binnen Vlaanderen. Een open, gastvrij, solidair internationaal gericht en (con)federaal gestructureerd Vlaanderen. Greetz.

Inderdaad. Daarom is het belangrijk dat we het stigma wegnemen dat op dialect nog teveel gekleefd wordt: onbeleefd, boers en onbeschaafd. Dialecten zijn niet onbeschaafd maar worden in een bepaalde context gebruikt, terwijl het AN dan weer op andere vlakken wordt aangewend.

Ten stelligste.