[Sjaax]

Jan Pronk geeft zijn visie:

Er is niet zozeer sprake van een probleem van de PvdA, als wel van de sociaal-democratie in Europa. Met uitzondering van Spanje is de sociaal-democratische beweging fragiel. Op de vraag waar dat door komt heb ik geen definitief of compleet antwoord, maar het heeft volgens mij in ieder geval te maken met drie dingen. Ten eerste met de functie van politieke partijen. Alle partijen zijn op hun retour. Dat heeft vooral consequenties voor partijen die écht een partij willen zijn; vluchtige bewegingen die zich maar op één thema richten hebben hier minder last van.

Een tweede reden voor het wegglijden van partijen als de PvdA is dat de arbeiders in zeer belangrijke mate zijn geëmancipeerd. De sociaal-democratie kan zich niet langer richten op de arbeidersbeweging, maar een antwoord op deze nieuwe situatie is tot nu toe uitgebleven.

In onze Europese samenleving zijn momenteel bovendien de economische tegenstellingen anders en minder groot dan voorheen. De culturele tegenstellingen, waaronder etnische, raciale en religieuze, zijn belangrijker geworden. Omdat de sociaal-democratie voor een groot deel sociaal-economisch is geworteld, worstelen we hier mee.

Bron: http://www.waterlandstichting.nl/?p=...kijken&id=1657

Het eerste argument is in ieder geval zwak. Al verliezen politieke partijen ten gunste van one-issue bewegingen, dan nog gaat het om de relatieve sterkte van een politieke stroming. De sociaal-democratie verliest niet alleen absoluut maar ook relatief.

Het tweede argument klopt. Dat houdt voor de sociaal-democratie in dat een groot deel van haar opdracht is vervuld. Ze heeft dan nog slechts een functie in de marge.

Het derde argument is gewoon fout. In de EU is er een groot verschil tussen bvb België en Bulgarije. En vooral tussen de Belgische arbeider en de Bulgaarse arbeider. Maar daarover discussiëren is een doodzonde in de sociaal-democratie. Dat betekent dat je iets moet zeggen over de internationale solidariteit en de volkssoevereiniteit. Internationale solidariteit is mooi zolang je een donatie aan een goed doel kunt sturen. Maar als het erop aankomt, als het werkelijk om emancipatie van alle Europese werkers gaat, dan is het excuus van volkssoevereiniteit gauw gevonden: wij kunnen ons toch niet mengen in de aangelegenheden van een Bulgaar.

Kortom, Pronk houdt liever vast aan de status quo van de huidige politieke opvatting, zelfs als dit leidt tot een marginalisatie van de sociaal-democratie. 'Misschien wordt het weer beter, net als het weer', zou ik die houding willen noemen. Maar diepgaand ingaan op aloude analyses, zoals de betekenis van internationale solidariteit en de consequenties daarvan ontbreekt.
Nu moet ik toegeven dat hij de internationale solidariteit wel noemt:

Ik vind het vervelend dat we sterk op Nederland gericht zijn geworden, want de sociaal-democratie is van oudsher een internationale beweging. We moeten pro-Europees zijn.

Maar het blijft bij noemen. Een analyse is ver weg.