[Anna List]

Catalanen stellen 'scheidingscontract' voor

http://www.tijd.be/dossier/Europaree...t-voor/9926569

'Als het referendum op een zege voor het s?*-kamp uitdraait, wordt meteen de Catalaanse republiek geboren, met de deelstaatpremier als tijdelijk staatshoofd', luidt het.

Elf dagen nadat aanslagen in Barcelona en Cambrils een schokgolf door Catalonië gestuurd hebben, lijkt het stilaan weer 'business as usual' voor de regionale bestuursploeg.

Nu de terreurcel die 16 dodelijke slachtoffers maakte, opgerold is, richten de Catalaanse premier Carles Puigdemont en zijn bondgenoten de blik weer richting het onafhankelijkheidsreferendum dat op 1 oktober in de regio moet plaatsvinden.

'Niets is immers veranderd. We komen zelfs versterkt uit de crisis van de voorbije dagen want we hebben de internationale gemeenschap bewezen dat we zelfs wrede terreur het hoofd kunnen bieden.' Dat lijkt het gevoel te zijn dat leeft bij de partijen die voorstander zijn van een scheiding van Spanje.

Mars tegen terreur

Junts pel S?*, de alliantie van de twee regeringspartijen PDeCat en ERC, en de linkse antikapitalistische CUP weten zich wellicht nog gesterkt door de grote mars die afgelopen zaterdag door het centrum van Barcelona trok als eerbetoon aan de slachtoffers van de terreur.

Als de Spaanse regering weigert mee te werken aan de scheiding, is de nieuwe republiek niet van plan een deel van de Spaanse staatsschuld over te nemen.

Duizenden mensen zwaaiden niet alleen met de estelada, de Catalaanse onafhankelijkheidsvlag. Tussen de zowat 500.000 deelnemers aan de manifestatie doken ook spandoeken op waarop de Spaanse koning Felipe en Spaans premier Mariano Rajoy verweten werd 'schuldig te zijn aan de aanslagen in Catalonië omdat ze zakendoen met Saoedi-Arabië en Qatar, twee sponsors van het jihadisme'.

D-day

En dus namen de Catalaanse onafhankelijkheidspartijen maandag de voorlaatste horde op weg naar de volksraadpleging. Exact 35 dagen voor 'hun D-day' stelden ze in het regioparlement de wet voor die de scheiding van Spanje moet regelen en als grondwet dienst zal doen tot een nieuwe constitutie uitgewerkt is.

'Als het referendum op een zege voor het s?*-kamp uitdraait, wordt meteen de Catalaanse republiek geboren', stelde Benet Salellas i Vilar, een parlementslid van de CUP. De Catalaanse premier vervelt dan tijdelijk tot het staatshoofd van het nieuwe land.

Scheidingscontract

Spanjaarden die eind december 2016 in Catalonië woonden, krijgen naast de Spaanse automatisch de Catalaanse nationaliteit. 'Ze kunnen die dubbele nationaliteit probleemloos behouden', luidt het. Maar alleen Catalaanse burgers zullen in de toekomst hun stem kunnen uitbrengen.

De Spaanse koning Felipe (rechts) en de Spaanse premier Mariano Rajoy (links) werden zaterdag uitgefloten in Barcelona. © REUTERS

Als de Spaanse regering weigert mee te werken aan de scheiding, is de nieuwe republiek niet van plan een deel van de Spaanse staatsschuld over te nemen. In het 'scheidingscontract' verbindt Catalonië zich er ook toe de internationale en Europese rechtsregels na te leven en worden de sociale bijdragen en pensioenen gegarandeerd.

Junts pel S?* en de CUP zijn vastbesloten het 'scheidingscontract' voor 1 oktober goed te keuren. Maar voor de Catalanen binnen goed een maand effectief naar de stembus kunnen trekken, moeten de onafhankelijkheidspartijen ook nog een 'referendumwet' door het parlement sluizen.

Grondwettelijk hof

Puigdemont en co stellen de presentatie van die wet zolang mogelijk uit. Ze hopen zo te voorkomen dat het Spaanse grondwettelijk hof zich nog tijdig kan uitspreken over het initiatief.

De kans dat dat rechtsorgaan zijn fiat geeft aan de Catalaanse plannen, lijkt klein. Tot nu blokten de rechters alle initiatieven in die zin af.

De Catalaanse premier, Carles Puigdemont, wordt tijdelijk staatshoofd van Catalonië als de Catalanen in een referendum voor onafhankelijkheid kiezen. © EPA

De Catalaanse regering is evenwel vast van plan het referendum door te duwen, zelfs als ze daarvoor ongehoorzaam moet zijn aan het grondwettelijk hof. 'Het toppunt van democratie is een referendum. Een meerderheid van de Catalanen wil zich tijdens een volksraadpleging over onafhankelijkheid uitspreken. Dus die komt er', luidt het in Catalaanse regeringskringen.

De Catalaanse bestuursploeg maakt zich sterk voldoende stembussen te hebben om de Catalanen op 1 oktober te laten stemmen over onafhankelijkheid. De hamvraag luidt of een meerderheid van de inwoners van de regio Puigdemont en co volgen op hun pad naar onafhankelijkheid.

Volgens de meest recente peilingen zijn de tegenstanders in de meerderheid. Maar die dateren van voor de aanslagen. Het is wachten op een volgende rondvraag om te kunnen inschatten of de terreur het sentiment veranderd heeft.

Als het nee-kamp binnen ruim een maand aan het langste eind trekt, verdwijnt het 'scheidingscontract' overigens gewoon in de prullenmand. En mogen de Catalanen snel opnieuw naar de stembus, voor regionale verkiezingen.



Bron: De Tijd