Productiviteit stijgt en toch langer werken??

[Robinus V]

Oorspronkelijk geplaatst door AdrianHealey

Mail vooral hetgene waar je zegt dat arbeiders minder rendabel worden omdat hun job wordt ingenomen door machines.



Minder rendabel, he. Door machines.

Het is niet mijn fout dat jij niet de verstandelijke vermogens bezit om een onderscheid te kunnen maken tussen machines (die gebruikt kunnen worden om met minder arbeid meer te produceren) en geautomatiseerde arbeid (die de arbeider vervangt in een productieve actie).

Machinale arbeid is een productieve tussenstap voor een arbeider, maar (vanwege de maximale productiviteit die het de eigenaar aanbiedt) zal geautomatiseerde arbeid altijd de eindbestemming zijn. (Een begrijpelijke keuze trouwens. Hoeveel mensen zouden mensen in dienst willen nemen en een loon uitbetalen wanneer zij niet meer kunnen bijdragen aan de productie?)

De totale productiviteit is groter dankzij geautomatiseerde arbeid, maar in de mogelijkheden die overblijven kan steeds minder extra productiviteit bereikt worden (extra totale productiviteit = de totale productiviteit van een arbeider, in dit geval).

Bij het uitbouwen van nieuwe markten –waarin een arbeider op zich qua nut van nuloperatie tot zelfs bijna de koopkracht om te overleven negatief rendabel zal dalen– kan telkens opnieuw de productiviteit positiever gemaakt worden met het bijschaven van de productiemiddelen, maar productiemiddelen kosten ook geld en arbeid. Op een bepaald moment kan de productiviteit die pas op (zeer) lange termijn bereikt wordt die kost zelfs niet meer compenseren bij deze nieuwe markten (die overblijven nadat de meest productieve markten ontgonnen zijn).

Enkel enkele ingenieurs (de laatste nuttigen) die tijdelijk een geautomatiseerd productieproces mogen bouwen kunnen dan nog even aan een job geraken, totdat ook het bouwen van die machines door machines gedaan wordt. Daar zitten we op het eindpunt.

Nieuwe uitvindingen kunnen een boost geven, tijdelijk terug een opflakkering van menselijke arbeidersproductiviteit geven, maar zelfs dat is een uiteindelijk eindige bron. Opnieuw een eindpunt.

Samengevat: (1) Elke markt evolueert naar een situatie van geautomatiseerde arbeid, met hooguit een paar arbeiders om hier en daar iets te onderhouden. (2) In de markten die overblijven is er steeds minder productiviteit te rapen; de reden waarom er niet eerder voor gekozen werd. Enkel direct overgaan tot geautomatiseerde arbeid is in die markten nog een rendabele beslissing. (3) Zelfs de arbeiders nodig om geautomatiseerde productieprocessen te bouwen worden uiteindelijk vervangen door geautomatiseerde arbeid. (4) Ook tijdelijke opflakkeringen door wetenschappelijke vooruitgang zijn eindig. (5) Alles samen geeft dit dat arbeiders overbodig worden, en dat we ons moeten afvragen welk lot we hen willen geven.

Dus, om te besluiten, deze terechte vraag: waar zie jij een factor die oneindig nut voor de arbeider oplevert. Let op: een arbeider moet, i.t.t. geautomatiseerde arbeid, eten e.d.

Pas op: ik zie het niet als een doemscenario. In tegendeel. De geautomatiseerde samenleving schept de mogelijkheden voor een vreedzame en welvarende communistische samenleving, als uiteindelijk gevolg van het onvermijdelijk steeds verder uitbouwen van de sociale zekerheid (als die optie gekozen wordt boven het laten verhongeren van de werknemers).

[Robinus V]

Oorspronkelijk geplaatst door AdrianHealey

Robinus, doe mij eens een plezier.

Mail dat naar een willekeurige professor economie.

Laad mij weten wat hij (of zij) jou antwoordt.

Oke?

Vraag jij maar eens aan een professor (geen willekeurige, want ik vermoed dat niet veel het zullen kunnen, ik vermoed zelfs geen enkele) om hier een voorbeeld te geven van een bron van oneindig nut voor arbeiders.

[patrickve]

Oorspronkelijk geplaatst door Robinus V

Enkel enkele ingenieurs (de laatste nuttigen) die tijdelijk een geautomatiseerd productieproces mogen bouwen kunnen dan nog even aan een job geraken, totdat ook het bouwen van die machines door machines gedaan wordt. Daar zitten we op het eindpunt.

Dat is dan de singulariteit, en dan heeft de mensheid afgedaan omdat er nu een grotere intelligentie is gecreeerd he. In het beste geval worden we dan nog wat getolereerd als huisdier, in het slechtste geval beseft die grotere intelligentie dat het beter is om er ineens komaf mee te maken.

Maar daar is niks mis mee, he.

Samengevat: (1) Elke markt evolueert naar een situatie van geautomatiseerde arbeid, met hooguit een paar arbeiders om hier en daar iets te onderhouden. (2) In de markten die overblijven is er steeds minder productiviteit te rapen; de reden waarom er niet eerder voor gekozen werd. Enkel direct overgaan tot geautomatiseerde arbeid is in die markten nog een rendabele beslissing. (3) Zelfs de arbeiders nodig om geautomatiseerde productieprocessen te bouwen worden uiteindelijk vervangen door geautomatiseerde arbeid. (4) Ook tijdelijke opflakkeringen door wetenschappelijke vooruitgang zijn eindig. (5) Alles samen geeft dit dat arbeiders overbodig worden, en dat we ons moeten afvragen welk lot we hen willen geven.

Eh, geen enkel, natuurlijk. Wat belet die "uitgeslotenen" om hun eigen boontjes te doppen ? (ttz, zelf een lapje grond te bewerken, zelf terug "gans de beschaving" uit te vinden, totaal los van die andere economie waar zij niet meer mee interageren ?)

Maar ik denk dat je toch wel een paar dingen uit het oog verliest hoor. Diensten aan de persoon.

Wat jij eigenlijk zegt, is dat als men ergens een arbeider door een machine vervangt, degene die daarvoor verantwoordelijk is (ttz, die de kost, het risico, het initiatief draagt, en ook de opbrengst van opstrijkt), niet alleen voor zijn machine moet betalen, maar ook nog, via een vorm van sociale zekerheid, voor een virtuele arbeider die datzelfde werk had kunnen doen, maar nu gewoon thuis kan zitten. Wel, ik zou dan verkiezen dat die arbeider in plaats van thuis te zitten en via mijn bijdragen langs de staat om betaald te worden door mij, voor mij komt werken als dienst aan de persoon. Voor mijn oude ouders zorgen. Mijn kinderen naar school doen, of ermee spelen. De tafel zetten. De afwas doen, liedjes zingen....

Het is juist dat vele beroepen een eindige bestaanstijd hebben, en "arbeider" zoals jij het je waarschijnlijk voorstelt, zal ook wel een eindige bestaanstijd hebben. Jager heeft ook zijn bestaanstijd gehad als beroep (nu is het nog vermaak, he).

Dus, om te besluiten, deze terechte vraag: waar zie jij een factor die oneindig nut voor de arbeider oplevert. Let op: een arbeider moet, i.t.t. geautomatiseerde arbeid, eten e.d.

Definieer eerst eens "arbeider". Als je bedoelt, iemand die domme repetitieve taken in een produktie hall doet, dat zal stilaan wel verdwijnen, ja. Als je bedoelt, mensen die iets trachten te doen dat enige waarde voor een andere heeft, ik zou denken dat de vraag zich voorlopig niet stelt.

En niks moet oneindig zijn he. Als de mensheid binnen 20 jaar verdwijnt is dat ook niet erg. We moeten dan gewoon goed genieten gedurende de 20 jaar die ons nog resten, niewaar. Want ik heb een geheimpje voor je: jij gaat ook niet oneindig lang mee gaan. Op 't einde ga je dood. En daarna heeft het normaal allemaal geen belang meer, he.

Pas op: ik zie het niet als een doemscenario. In tegendeel. De geautomatiseerde samenleving schept de mogelijkheden voor een vreedzame en welvarende communistische samenleving, als uiteindelijk gevolg van het onvermijdelijk steeds verder uitbouwen van de sociale zekerheid (als die optie gekozen wordt boven het laten verhongeren van de werknemers).

Het concept zelf van "werknemer" is een tijdelijk concept he. En jij gaat uit van het totale verdwijnen van het concept "schaarste", wat toch wel totaal niet aan de orde van de dag is zou ik denken. Dat alles er in overvloed zou zijn voor iedereen, dat is voor 't ogenblik niet echt het probleem waar we mee geconfronteerd worden zou ik denken. Ik heb eens buiten gekeken, en mijn 7 ferrari's en mijn 5 helikopters stonden niet in de straat. Mijn kasteel was er ook niet. En mijn luxejachten ook niet. Tegen dat dat er allemaal is, voor iedereen, en ik ben waarschijnlijk bescheiden, zal er misschien geen schaarste meer zijn. Maar dan gaat er schaarste aan "ruimte" en "stilte" en "afwezigheid van volk" zijn, tenzij we met 200 000 man op de aarde rondlopen he.

Dus ik zie jouw "doemscenario" nog niet onmiddellijk gebeuren, en we moeten daar dus niet wakker van liggen. Voorlopig is er schaarste, en zolang er schaarste is, is het een gevecht om er zoveel mogelijk van te grabbelen he. En pech voor degene die niet gegrabbeld heeft. Dat is onze natuurlijke conditie.

[AdrianHealey]

Oorspronkelijk geplaatst door Robinus V

Het is niet mijn fout dat jij niet de verstandelijke vermogens bezit om een onderscheid te kunnen maken tussen machines (die gebruikt kunnen worden om met minder arbeid meer te produceren) en geautomatiseerde arbeid (die de arbeider vervangt in een productieve actie).

Omdat dat niet bestaat.

Oeps.

[AdrianHealey]

Oorspronkelijk geplaatst door Robinus V

Vraag jij maar eens aan een professor (geen willekeurige, want ik vermoed dat niet veel het zullen kunnen, ik vermoed zelfs geen enkele) om hier een voorbeeld te geven van een bron van oneindig nut voor arbeiders.

Elke econoom kan daar een antwoord op geven.

Eerste assumptie van de cursus.

[AdrianHealey]

Heb jij eigenlijk ooit een cursus economie vastgehad?

[Robinus V]

Voorlopig nog geen enkel weerwoord tegen mijn breed toegelichte stelling dat werknemers uiteindelijk hun nut in het arbeidersproces verliezen.

Behalve dan dat het niet uitmaakt dat ze hun nut verliezen, en dat ze hun plan maar moeten trekken, geen sociale zekerheid dienen te krijgen, dat ze zelf maar een eigen economie moeten opstarten (terwijl ze niet eens iets daarvoor zullen bezitten, want je kan moeilijk beweren dat de aarde oneindig groot is en oneindig veel gronden en grondstoffen heeft ), en dat het eigenlijk allemaal niet uitmaakt dat ze creperen, want iedereen gaat toch dood.

Zeer sterke tegenargumentatie van de tegenstanders! Echt!

Oorspronkelijk geplaatst door AdrianHealey

Elke econoom kan daar een antwoord op geven.

Dan mag één van hen hier een poging doen. Ik wens hem of haar veel succes. De werkelijkheid verdraaien is een voorwaarde om de stelling te weerleggen, vrees ik.

[AdrianHealey]

Oorspronkelijk geplaatst door Robinus V

Behalve dan dat het niet uitmaakt dat ze hun nut verliezen, en dat ze hun plan maar moeten trekken, geen sociale zekerheid dienen te krijgen, dat ze zelf maar een eigen economie moeten opstarten (terwijl ze niet eens iets daarvoor zullen bezitten, want je kan moeilijk beweren dat de aarde oneindig groot is en oneindig veel gronden en grondstoffen heeft ), en dat het eigenlijk allemaal niet uitmaakt dat ze creperen, want iedereen gaat toch dood.

Waarom probeer je niet wat Patrick zegt te begrijpen in plaats van deze ridicule karikatuur daar van te maken?

Eerlijke vraag, he.

[AdrianHealey]

Oorspronkelijk geplaatst door Robinus V

Dan mag één van hen hier een poging doen. Ik wens hem of haar veel succes. De werkelijkheid verdraaien is een voorwaarde om de stelling te weerleggen, vrees ik.

Ah, jouw arrogantie is zo schattig. Verlies het nooit.

[Robinus V]

Oorspronkelijk geplaatst door AdrianHealey

Waarom probeer je niet wat Patrick zegt te begrijpen in plaats van deze ridicule karikatuur daar van te maken?

Eerlijke vraag, he.

Patrick heeft niets tegen mijn stelling ingebracht. Hij heeft enkel een keuze gemaakt in hoe we met het probleem moeten omgaan.

Ik begrijp heel goed dat hij niets met het lot inzit van de werknemers die waardeloos worden in het productieproces. Ik begrijp heel goed dat hij het niet als een probleem ziet dat ze creperen. Meer valt uit zijn post ook niet af te leiden.

Mijn vraag blijft dus: kan iemand weerleggen dat menselijke werkkrachten (in welke functie dan ook) op de lange termijn overbodig worden? Kan iemand met andere woorden een factor aanwijzen waaruit oneindig nut geput kan worden?

Zolang niemand er iets tegenin kan brengen, hebben we simpelweg deze keuze: sociale zekerheid steeds verder uitbouwen of op de lange termijn een humanitaire ramp toelaten.

[AdrianHealey]

Misschien ligt wel het probleem bij jou idee dat er heelder groepen arbeiders nutteloos gaan worden?

[brother paul]

Oorspronkelijk geplaatst door Paul Nollen

de laatste tien jaar stijgt de productiviteit in de Oeso landen met gemiddeld 1.51 % . In 2010 zelfs met 2.2 %.

Productiviteit wil zeggen GDP per werkuur.

http://stats.oecd.org/Index.aspx?DatasetCode=PDYGTH

Dit betekend dat we (als de productiviteitsstijging hetzelfde blijft) met zijn allen op 46 jaar het dubbele zullen produceren dan nu met hetzelfde aantal werkuren.

Waarom zouden we dan langer moeten werken? Iemand enig idee?? Om de winsten te verhogen of zo iets??

Paul

Ho je kunt zelfs verder gaan

we werken met 2 miljard in de wereldeconomie, en als we dit verdubbelen, en dan nog eens alles maal 2 doen,dan gaan we allemaal samen 4 keer meer goederen produceren dan wat we nu gebruiken.
Nu dan consumeren we met dubbel zoveel, dus sowieso zijn er dubbel zoveel goederen nodig, maar de max wordt dat als we met hetzelfde loon diezelfde dubbele consumptie willen financieren,d an moeten de prijzen toch allemaal nog eens halveren ?

Dus die verdubbeling van productiviteit lukt alleen als alle prijzen ook gelijke trend dalen.

[Robinus V]

Oorspronkelijk geplaatst door AdrianHealey

Misschien ligt wel het probleem bij jou idee dat er heelder groepen arbeiders nutteloos gaan worden?

Ik haal met mijn idee inderdaad een probleem aan, namelijk dat hele groepen arbeiders nutteloos zullen worden. Ik heb nog nooit iemand dit zien weerleggen.

Het probleem bestaat er niet uit dat ik problemen aankaart, he. (Voor u persoonlijk misschien wel. Daar spreek ik me niet over uit.)

[Dirk A]

Oorspronkelijk geplaatst door brother paul

Ho je kunt zelfs verder gaan

we werken met 2 miljard in de wereldeconomie, en als we dit verdubbelen, en dan nog eens alles maal 2 doen,dan gaan we allemaal samen 4 keer meer goederen produceren dan wat we nu gebruiken.
Nu dan consumeren we met dubbel zoveel, dus sowieso zijn er dubbel zoveel goederen nodig, maar de max wordt dat als we met hetzelfde loon diezelfde dubbele consumptie willen financieren,d an moeten de prijzen toch allemaal nog eens halveren ?

Dus die verdubbeling van productiviteit lukt alleen als alle prijzen ook gelijke trend dalen.

Als het echt allemaal automatisch loopt met een verregaande robotisatie. Als ook de grondstoffen automatisch gerecycleerd worden tegen een zeer hoog tempo. Dan komen we in een situatie waar iedereen alles kan consumeren wat hij maar wenst. Ik vermoed dat software specialisten en automatisatie specialisten als hobby de automatisatie projecten dirigeren. Lijkt me een mogelijk scenario.

[Robinus V]

Oorspronkelijk geplaatst door Dirk A

Als het echt allemaal automatisch loopt met een verregaande robotisatie. Als ook de grondstoffen automatisch gerecycleerd worden tegen een zeer hoog tempo. Dan komen we in een situatie waar iedereen alles kan consumeren wat hij maar wenst. Ik vermoed dat software specialisten en automatisatie specialisten als hobby de automatisatie projecten dirigeren. Lijkt me een mogelijk scenario.

Zoveel consumeren als je wilt, zal nooit kunnen. De grondstoffen en de oppervlakte van de aarde zijn immers eindig.

Met geautomatiseerde arbeid iedereen 'voldoende' laten consumeren wel.

Voldoende hangt natuurlijk af van de eigen opvatting, maar er zal in ieder geval niemand honger moeten lijden.

[Nunt]

Oorspronkelijk geplaatst door Robinus V

Ik haal met mijn idee inderdaad een probleem aan, namelijk dat hele groepen arbeiders nutteloos zullen worden. Ik heb nog nooit iemand dit zien weerleggen.

Het probleem bestaat er niet uit dat ik problemen aankaart, he. (Voor u persoonlijk misschien wel. Daar spreek ik me niet over uit.)

Behalve het feit dat er geen hele groepen arbeiders nutteloos zijn. Zie bijvoorbeeld Duitsland: erg hoge tewerkstelling. Ja België doet het slechter, maar das eerder door een falend arbeidsmarktbeleid dan dat we veel betere technologie hebben dan Duitsland.

Nutteloos is trouwens relatief he. Een arbeiders is nuttig zolang zijn opbrengst groter is dan zijn kost. Dus een arbeider kan altijd nuttig zijn, zolang zijn loon maar laag genoeg is. Dus tenzij al uw arbeiders comateus zijn is het onmogelijk dat arbeiders nutteloos zijn.

[Dirk A]

Oorspronkelijk geplaatst door Robinus V

Zoveel consumeren als je wilt, zal nooit kunnen. De grondstoffen en de oppervlakte van de aarde zijn immers eindig.

Met geautomatiseerde arbeid iedereen 'voldoende' laten consumeren wel.

Voldoende hangt natuurlijk af van de eigen opvatting, maar er zal in ieder geval niemand honger moeten lijden.

Dat is ongeveer wat ik bedoelde. De optimalisatie waarin alle grondstoffen kunnen gerecycleerd worden en de snelheid waarmee dat kan gebeuren, bepaalt dan de hoogte van het consumptieniveau.

[Robinus V]

Oorspronkelijk geplaatst door Nunt

Behalve het feit dat er geen hele groepen arbeiders nutteloos zijn. Zie bijvoorbeeld Duitsland: erg hoge tewerkstelling. Ja België doet het slechter, maar das eerder door een falend arbeidsmarktbeleid dan dat we veel betere technologie hebben dan Duitsland.

Nutteloos is trouwens relatief he. Een arbeiders is nuttig zolang zijn opbrengst groter is dan zijn kost. Dus een arbeider kan altijd nuttig zijn, zolang zijn loon maar laag genoeg is. Dus tenzij al uw arbeiders comateus zijn is het onmogelijk dat arbeiders nutteloos zijn.

Ik heb niet beweerd dat hele groepen arbeiders nutteloos ZIJN. IK zeg dat ze nutteloos WORDEN. Nutteloos voor het productieproces, want ik vind het op zich nuttig dat een leven geleefd mag worden.

Je zegt dat een arbeider nuttig kan zijn zolang zijn loon laag genoeg is. Jij gaat zo helemaal mee in de dogmatische algemeen aanvaarde opvattingen over de economie. Eén van mijn punten is dat je lonen maar tot een bepaald moment kan verlagen: het punt waarop ze kunnen wonen en genoeg voedsel kunnen kopen om te kunnen leven en werken, of misschien zelfs maar tot op een hoger maar niet exact te bepalen punt dat er naar een revolutie overgegaan wordt door de ontevreden uitgebuite werknemers.

Uit het feit dat er een eindige limiet zit op het verlagen van lonen, en de andere feiten i.v.m. eindige limieten die ik in deze draad aangehaald heb, volgt dat op een bepaald moment wel degelijk geen nut meer gegeven kan worden aan werknemers. Door lagere lonen kan je het kritieke punt van massale werkloosheid enkel een decennium of zo uitstellen.

Oorspronkelijk geplaatst door Dirk A

Dat is ongeveer wat ik bedoelde. De optimalisatie waarin alle grondstoffen kunnen gerecycleerd worden en de snelheid waarmee dat kan gebeuren, bepaalt dan de hoogte van het consumptieniveau.

Dat klopt.

[patrickve]

Oorspronkelijk geplaatst door Robinus V

Dan mag één van hen hier een poging doen. Ik wens hem of haar veel succes. De werkelijkheid verdraaien is een voorwaarde om de stelling te weerleggen, vrees ik.

Eh, jouw stelling is gebaseerd op een hypothese die vooralsnog niet aan de orde van de dag is, ik hoop dat we het daarover eens zijn. Maw, een gedankenspelletje.

Jij gaat er immers van uit dat:
- zo ongeveer alles totaal geautomatiseerd zal zijn (zelfs het onderhoud en de automatisatie zelf)
- er zoveel goederen in overvloed geproduceerd zullen worden dat er geen enkele schaarste meer is (ttz, er is geen enkele "concurrentie" meer tussen verschillende economische agenten voor eenzelfde goed of dienst).

Het was in dat kader dat ik trachtte te antwoorden natuurlijk

Maar jouw uitgangspunten hebben - voorlopig althans - toch niet veel met de werkelijkheid te maken zou ik denken he.

Ik heb nog maar weinig volautomatische fabrieken zichzelf zien ontwerpen, zichzelf zien verbeteren en zichzelf zien onderhouden.

Let wel, ik denk niet dat het onmogelijk is als gedankenexperiment, en het was in dat kader dat ik antwoordde. Maar voorlopig is dat onze zorg niet zou ik zeggen. Ik heb niet het gevoel dat als je zo de kranten leest en zo dat het fundamentele economische probleem een totale afwezigheid van schaarste is

Maw, alvorens de werkelijkheid te verdraaien, moet ze er eerst zijn, en in jouw hypotheses is die er niet he.

[patrickve]

Oorspronkelijk geplaatst door Robinus V

Patrick heeft niets tegen mijn stelling ingebracht. Hij heeft enkel een keuze gemaakt in hoe we met het probleem moeten omgaan.

Ik begrijp heel goed dat hij niets met het lot inzit van de werknemers die waardeloos worden in het productieproces. Ik begrijp heel goed dat hij het niet als een probleem ziet dat ze creperen. Meer valt uit zijn post ook niet af te leiden.

Allez, nog eens. Stel dat een 50-tal mensen de "directeurs" zijn van een half continent vol-automatische fabrieken die zichzelf onderhouden, zichzelf verbeteren, zichzelf herontwerpen en zelf voortdurend automatisch nieuwe producten uitvinden (welke ? waarom ?). Vind je dit ten eerste al heel realistisch als beschrijving van de huidige situatie of de nabije toekomst ?

Maar goed, laten we die hypothese dus maken.

WAT GAAN DIE 50 MENSEN DOEN MET HUN MILJARD SOCISSEN EN HUN 200000 Ferrari's, hun 5000 A-380's ?

Aangezien daarnaast 1 miljard "nutteloze potentiele arbeiders" leven die totaal niks kunnen kopen bij die 50 directeurs, want die directeurs hebben van dat miljard arbeiders niks van doen, en geld is een intermediair ruilmiddel, dus hebben die 1 miljard nutteloze potentiele arbeiders niks van dat geld (zeg, groen geld met roze bollekes) dat die 50 directeurs kan interesseren, want die directeurs wensen niks te kopen van die nutteloze arbeiders (zoniet zouden die niet nutteloos zijn he). Het groene geld met roze bollekes dient enkel TUSSEN DE 50 DIRECTEURS die daarmee socissen indirect ruilen voor een A-380 of zo.

Welnu, wat belet die 1 miljard nutteloze potentiele arbeiders om zelf dingen te doen, en die onder elkaar te ruilen. Zelfs met een eigen intermediair ruilmiddel, blauw met gele bollekes. De ene maakt, op de goeie ouwe manier, fietsen, de andere kweekt patatten, nog een kweekt kippen, en zo voort.

Maw, we hebben in dit geval hier twee totaal hermetisch gescheiden economieen, he. Ieder 't zijn. Die 50 directeurs die leven in alle denkbare luxe, en die 1 miljard nutteloze arbeiders leven in de luxe die ze zichzelf creeren he.

Alleen kom ik nu bij U terug: waarom zouden die 50 directeurs veel meer socissen gaan produceren dan dat ze zelf opeten ?

Mijn vraag blijft dus: kan iemand weerleggen dat menselijke werkkrachten (in welke functie dan ook) op de lange termijn overbodig worden? Kan iemand met andere woorden een factor aanwijzen waaruit oneindig nut geput kan worden?

Mijn antwoord daarop is dat uw vraag weeral heel hypothetisch is, en dat ALS die rare situatie zich zou voortdoen, we oftewel in bovenstaand scenario zitten (de "nuttelozen" vormen hun eigen economie op de goeie ouwe manier, en degenen die het bezit hebben van de volautomatische industrie genieten daarvan op hun eigen he, en de twee economieen zijn autonoom en gescheiden).

Maar ik vrees eerder dat er GEEN directeurs meer zullen zijn, en dat die volautomatische maatschappij van machines gewoon een grotere intelligentie is. De singulariteit maw. En dan hebben mensen toch niks meer te zeggen he. Waarom zouden die machines tot "sociale zekerheid voor hun huisdieren" moeten beslissen, in plaats van "ontsmetting van de werkplaats" ?