Multikultureel Europa

[Leo]

Zopas het artikel "We voelen ons thuis in Europa" gelezen in het NRC Handelsblad van gister: http://www.nrc.nl/buitenland/artikel/1084253451665.html
Wat Janez Bohinc hier vertelt kan mutatis mutandis (waarmee ik bedoel minder romantisch en meer pragmatisch en nuchterder) door iedere Vlaming gezegd zijn. We kennen dat van binnenuit.

Het deed me terugdenken aan wat René van Sloten vertelde in het artikel "Zonder Vlaanderen stelt Nederland niets voor" (Het Parool van 14 februari): Dat Nederland in de Europese Unie vaak buitenspel staat, hebben we aan ons zelf te wijten. Dan hadden we de Vlamingen en onze taal maar niet zo moeten verwaarlozen.

In al het feestgedruis van 1 mei jongstleden is me iets bijgebleven dat Karel van Miert zegde: het historische van de hele zaak is dat de Unie tot stand komt door verdragen, niet door oorlogen. Om over na te denken: dat is nou uitgerekend het verschil tussen een echte demokratie en de gevolgen van het neofeodale landjepik waar we allemaal nog mee opgescheept zitten. De eerstvolgende stap naar demokratie lijkt me dan ook dat we de interne grenzen die van de eerste tot de laatste te vuur en te zwaard ontstaan zijn herverkavelen volgens de kulturele lijnen: het geheel van normen, waarden, omgangsvormen, zeden, gebruiken en fatsoensnormen. De taal is het topje van die ijsberg, en gelijk ook het handigste kommunikatiemiddel om ieder kultuurvolk rechtstreeks te benaderen. Vervang machtsblokken door kultuurvolkeren en behandel die alle gelijkwaardig, zoniet is de mooie Europese gedachte niet meer dan gebakken lucht.

[1handclapping]

Zo'n prachtige debatstof en... we krijgen wat de germanen in hun heilige wouden bewaarden nl. doodse stilte. Ligt het eraan dat de voorvechters van de Vlaamsche Kultuur in feite Europa worst vinden ? Trekken zij nog steeds hun pistolen schietensklaar als ze het woord kultuur horen ?

Gisteravond tijdens mijn Esperanto-kursus merkte mijn leraar op dat de taal met het meeste kans om een paneuropese brugtaal te worden in feite het...turks is. Dit om maar te illustreren dat kultuurgrenzen fijn maar tijdelijk zijn. Inderdaad een duizendtal jaren feodale geschiedenis hebben hun stempel op de grenzen van de europese staten,
nu lidstaten van de EU gedrukt en die grenzen lopen niet konform met kultuur-, taal en/of etnische grenzen. Neem bv. de tsjechisch-duitse grens en het na de oorlog tegenwoordig door tsjechischsprekenden bevolkte sudetenland & Praag eens de tweetalige hoofdstad van het Heilige Duitse Rijk... Moeten wij de oude kultuurgrenzen
herstellen ? Intussen op sterven na dood maar kultureel zeer waardevolle talen reanimeren ?

Kortom : ik geloof dat taal & kultuurgrenzen niet noodzakelijk de grenzen van europese
deelstaten/lidstaten moeten zijn, maar dat we gerust de bevolking zijn demokratische wil mogen tot uiting laten brengen indien er misschien nieŭwe deelstaten moeten geschapen of afgeschaft worden.

Konkreet : ik geloof niet dat indien men een dergelijke vraag aan de huidige bewoners van de Beneluxlanden zou stellen men per se voor staatkundige veranderingen zou zijn.

[Leo]

Daar nijpt het schoentje (vetjes van mij):

ik geloof dat taal & kultuurgrenzen niet noodzakelijk de grenzen van europese
deelstaten/lidstaten moeten zijn, maar dat we gerust de bevolking zijn demokratische wil mogen tot uiting laten brengen indien er misschien nieŭwe deelstaten moeten geschapen of afgeschaft worden.

Wat is een volk, een demos dat de macht zou moeten hebben?

Je kan koppig blijven vasthouden aan van bovenaf opgelegde indelingen. Dan blijf je feodaal denken, dan blijven de ingezetenen lijfeigenen. In de Irak-krisis zegde Madeleine Albright: Demokratie kan je niet opleggen. Je kan demokratie aanbieden, maar je kan het niet opleggen. Om over na te denken. Onze demokratie is er geen: ze is opgelegd.

Of je kan doorheen de machtstrukturen prikken, en volkeren indelen volgens de krachtlijnen die ik hierboven aangaf, en die van onderuit komen: het geheel van normen, waarden, omgangsvormen, zeden, gebruiken en fatsoensnormen. Wat mensen al samenlevend uit zichzelf aan gemeenschappelijks hebben opgebouwd. Dat is wat we een kultuur noemen. Dan krijgen we een demokratie. Daar zitten ook meningsverschillen in, maar die gaan niet zover dat ze bestuur onmogelijk maken, wat je wel krijgt als je mensen op machtscriteria gaat indelen.

Is dat niet noodzakelijk? Mogelijk (niets is noodzakelijk), maar het is wel de meest menselijke manier om tot doeltreffend bestuur te komen.

[1handclapping]

Sorry dat ik dit een tijdje heb laten liggen - ik meen en dat is meer een gevoelsmatig iets dan een op onderzoek gestoelt feit-, dat er in geen enkele streek van Europa
een meerderheid aanwezig is die de grenzen van dit of gene gebied zou willen veranderen. Misschien in Korsika en Noord-Cyprus maar niet in Noord-Ierland, noch in
Frans of Spaans Baskenland. De pogingen in Duitsland om daar de grenzen van sommige Länder aan te passen (af te schaffen), zijn na volksraadplegingen afgevoerd.

Op puur rationele overwegingen zouden sommige grenzen inderdaad hertekend kunnen worden : om een "overwicht" van grotere staten in te dijken, taalkundige homogeniteiten te scheppen, efficiënte stadsstaten te creeëren, economische samenhangen te bevorderen, meer "basisdemocratie" in te voeren etc...

Hier bestaat, volgens mij, geen democratische voor. Waar ik niet mee wil zeggen dat dergelijke staatsgrenshervormingen noodzakelijkerwijs een doodgeboren idee is :
we moeten echter een volgorde in de evolutie naar een vredevol en welvarend geheel
dat ons continent gedeeltelijk is en wil verstevigen niet uit het oog verliezen.

De grondwet zoals die nu getekend en hoopvol in voege zal treden is een aanzet
tot de schepping van een staat & het is binnen een staat dat men grenzen van
federatieve deelstaten kan hertekenen. Deze grondwet is de aanzet : een staat
als dusdanig is de EU (nog) niet. Het is eerst na het onstaan van een dergelijke
staat dat het electoraat in referenda of middels representatief verkozen vertegenwoordigers een aktie zal kunnen voeren om bestaande historisch terechte of onterecht gergroeide grenzen te hertekenen.

[Leo]

Daar ben ik het nou eens helemaal mee eens, dat is trouwens zeer goed strategisch bekeken.

Dat herstruktureren in beide richtingen mogelijk is hebben Duitsland (fusie) en Tsjecho-Slovakije (splitsing) ondubbelzinnig aangetoond. Rome en Parijs zijn niet in één dag gebouwd: er zullen dus verschillende tussenstappen nodig zijn om tot een werkbare struktuur voor Europa te komen. Ondertussen kwijnt de al dan niet veronderstelde macht (soevereiniteit) van de lidstaten, wordt er gesproken over een doeltreffender en goedkoper ambassadestelsel, "dreigt" Charles Piquet al van Brussel als internationaal distrikt te maken (alsof dat de ultieme ondergang zou betekenen, mijn standpunt daarover is bekend...), worden er grensoverschrijdende samenwerkingen op media- en sportgebied aangekaart, in de steigers gezet of bestaan reeds (BVN-TV), hebben we één Bijbelvertaling en één boekenprijs, werken we aan een ééngemaakt leger, en ga zo maar door. Je ziet duidelijk kulturele en bestuurlijke klusters ontstaan, elk op zijn eigen gebied, en bepleit koningin Beatrix eenieders recht zijn moedertaal te gebruiken in de Europese instellingen... Staatslieden die naam waardig, zullen er geen moeite mee hebben. Ondertussen zijn onze bedrijven de politiek al meer dan één ronde vóór.

En de ingezetenen? Voor zover het hun niet allemaal worst mag wezen kunnen die ook meer gaan doordenken: beter onderwijs en betere kommunikatiemiddelen hebben daar een niet te onderschatten verdienste in (dit forum bijvoorbeeld). Dat zal natuurlijk zijn tijd nemen, en geen klein beetje: vandaag zijn er woordvoerders die nog altijd in frankskes rekenen. Geen probleem, behalve als dat mensen zijn die voor radio en televisie beweren de toekomst voor ogen te hebben....