Marxisme

[vavli]

Oorspronkelijk geplaatst door Fallen Angel

Met dualisme bedoel ik: proletariaat (die arbeid heeft) <=> bourgeoisie (die het kapitaal bezit).
Tegenwoordig heb je een veel breder spectrum.
De grootste groep tegenwoordig is de middenklasse (die je niet kan inpassen in een dualistisch maatschapijbeeld)

Voor de rest staat Marx nog steeds overeind.

De grootste groep is tegenwoordig nog altijd... de boerenklasse: op mondiaal vlak is 48 % van de wereldbevolking boer. Op twee komt de arbeidersklasse, dan de bedienden (alhoewel dat statuut in heel veel landen heel flou is) en dan, ver daar achter: de middenklasse. Het kapitalisme is een mondiaal systeem en moet je dus ook als dusdanig analyseren. Op mondiaal vlak is de kloof tussen rijk en arm nu een paar honderd keer zo groot als ten tijde van Marx. Maar ook in de Westerse landen is de laatste decennia de kloof tussen inkomen uit vermogen en inkomen uit arbeid (lonen en wedden) spectaculair gegroeid. De MONDIALE samenleving is nu véél dualistischer dan ten tijde van Marx.

[AEvanLoon]

Vavli, hoe kom je erbij om in jouw theoretisch model een onderscheid te maken tussen 'de bedienden' en 'de arbeidersklasse'. Maak je ook een onderscheid tussen metsers, lassers, schoonmakers, auto-assembleurs, dokwerkers, kraanmannen enz. als aparte 'klassen' in de marxistische zin? Het is niet omdat er in heel wat Belgische bedrijfssectoren (maar lang niet in allemaal) nog juridische verschillen zijn tussen bediende- en arbeiderscontracten dat ze niet samen tot de arbeidersklasse behoren. En waar zitten in jouw plaatje de talloze soorten ambtenaren (van kleuterleidster tot treinbestuurder)?

[Praetorian]

Oorspronkelijk geplaatst door Samsa

hier toon je toch echt dat je nog nooit een letter 'marxisme' gelezen hebt. "vals bewustzijn" is een term uit het zogenaamde orthodoxe marxisme. Gramsci is nu net degene ideologie en bewustzijn in een gans ander licht heeft geplaatst.

dat marxisme positivistisch zou zijn is al even onwaar. positivisme denkt in termen van empirie, correlatie, causaliteit enz. Marxisten daarentegen contextualiseren alles wat ze zien of horen en denken (meestal) holistisch. de werkelijkheid wordt ook altijd procesmatig bekeken

misschien toch nog es een boekske openslaan?

Ik moest echt wel luidkeels lachen toen ik hem Gramsci zag verbinden met het concept "vals bewustzijn". Gramsci gelijkstellen aan Plekhanov, je moet het maar doen.

[Praetorian]

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert

-Niemand, van de eerste Revisionisten tot en met een mentaal wel erg labiele Althusser, is erin geslaagd om die objectiviteit te redden.

Althusser & objectivisme? Opnieuw lig ik op de grond van het lachen. Althusser schreef juist zijn meest indringende stukken over de subjectconstitutie en de rol van filosofie als doorsnede van concrete ideologische processen en wetenschapsbeoefening. Waar blijf je het halen.

[Praetorian]

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert

Stalin was niet als enige verantwoordelijk voor communistische terreur: van Lenin tot en met de laatste generatie communisten die aan de macht kwam in landen als Ethiopië, Cambodja of Afghanistan, allen hebben ze zich tijdens hun bewind van staatsterreur moeten bedienen, zowel tegen de bevolking als hun eigen partijkaders; zelfs in partijen die niet aan de macht kwamen, deden dit geweld zich voor. Het maakte in wezen niets uit welke variant de partijleider of revolutionair van dienst aanhing: deze terreur zit voorgeprogrammeerd in de communistische heilsideologie, én is een logisch gevolg van de dynamiek die zich in vele, ook niet-communistische revoluties ontwikkelt. Het is dus onzinnig om enkel Stalin als enige verantwoordelijke aan te duiden, alsof hij alleen van het (veronderstelde) rechte pad is afgeweken om het communisme in terreur te laten ontsporen - het is eigen aan het systeem.

De theoretische finesses die jij zo belangrijk vindt, met je verwijzing naar (al dan niet) zachtzinnige auteurs als tegengesteld aan die ene bruut, zijn al even onzinnig. Je kan deze theoretici in het beste geval naïviteit verwijten, dat ze hun denken niet hebben willen doortrekken tot die ene onvermijdelijke consequentie en dat is dat hun theorieën, eens ze in de praktijk werden gebracht, dezelfde dynamiek zouden ontwikkelen als die van hun grote satan Stalin. Sommigen onder hen waren daar zelfs mee voor verantwoordelijk, zoals Trotski: er is weinig reden om te geloven dat de USSR onder diens bewind op het vlak van mensenrechten betere geloofsbrieven had kunnen voorleggen. Theorie is overigens volslagen irrelevant, zou je kunnen stellen. Als puntje bij paaltje komt is het enkel de praktijk die telt: marxisten hebben niet tot doel de werkelijkheid te verklaren, maar wel om die te veranderen - tenminste als ze zichzelf als marxist ook maar in het minst ernstig nemen. Er zijn theoretisch misschien vele wegen naar het socialisme, maar allen lopen ze dood op dezelfde muur voor ze dat doel bereiken: inertie, cynisme en terreur.

De onwil, of het onvermogen, om dat te onderkennen, is iets wat ik de hedendaagse communisten, marxisten, socialisten, of hoe ze zichzelf ook willen noemen, verwijt. Het is onmogelijk om nu nog dezelfde naïviteit aan de dag te leggen, niet na wat er de voorbije eeuw in naam van het communisme is gebeurd. Net zoals niemand zich nog jood kan noemen zonder de Holocaust te voelen, zo kan niemand zich nog een communist noemen, laat staan aanspraken maken op menselijkheid, zonder verantwoording te moeten afleggen tegenover die miljoenen mensen die in naam van zijn ideaal omgebracht zijn.

Met dergelijke drogreden zou je kunnen stellen dat we momenteel noodzakelijk extreme burkeianen zijn. Want geef toe, die verlichting, daar kwamen alleen problemen van.
Keep on trucking, ossaert!

Ps. Laat ik jou uit jouw lijden verlossen: politiek impliceert per definitie strijd, hypocriete ethico-idealistische oordelen uitspraken is compleet historische onzin. Ze dienen rechtstreeks ook een politiek doel.

[Samsa]

Oorspronkelijk geplaatst door Praetorian

Met dergelijke drogreden zou je kunnen stellen dat we momenteel noodzakelijk extreme burkeianen zijn. Want geef toe, die verlichting, daar kwamen alleen problemen van.
Keep on trucking, ossaert!

Ps. Laat ik jou uit jouw lijden verlossen: politiek impliceert per definitie strijd, hypocriete ethico-idealistische oordelen uitspraken is compleet historische onzin. Ze dienen rechtstreeks ook een politiek doel.

allez, ik ben content dat iemand anders hem op z'n plaats zet, want ik had er geen zin meer in. dat iemand zo'n quatsch kan opschrijven en er dan nog mordicus aan vasthouden ook!

[Jantje]

Oorspronkelijk geplaatst door Fallen Angel

Het dualistische maatschappelijke beeld van 'das kapital' is nu wel enigszins verouderd.
De huidige maatschappij en de economische werkelijkheid is veel complexer geworden in de afgelopen eeuw.

Nee, Das kapital is niet verouderd, de manier van werken is nog steeds dezelfde. Andere uitbuiten om zichzelf te verrijken. Of dit nu op de oude manier van directe uitbuiting of op de nieuwe manier via de beurzen en banken gebeurd, maakt geen verschil in het basissysteem.

[present_1957]

Het derde stukje kan ik geheel onderschrijven,nochthans is dit noodzakelijk om ernstig genomen te worden bij de kiezer.Ik ben voorstander van een socialisme op democratische leest geschoeid, dan moet je als partij steeds alert blijven, je voortdurend in vraag stellen en bijsturen waar nodig.Je kunt tenslotte niet voor iedereen goed doen alhoewel je het steeds moet proberen.Dictatiorale regimes zijn verwerpelijk welk ideologisch laagje vernis ze ook aanbrengen om hun bewind te legitimeren.Ceausescu liet zelf zijn eigen kinderen bespioneren, te veel en te lang aan de macht leidt tot paranoia,dat hebben we in het verleden en recente verleden genoeg gezien...

[ossaert]

Oorspronkelijk geplaatst door Praetorian

Met dergelijke drogreden zou je kunnen stellen dat we momenteel noodzakelijk extreme burkeianen zijn. Want geef toe, die verlichting, daar kwamen alleen problemen van.
Keep on trucking, ossaert!

Ps. Laat ik jou uit jouw lijden verlossen: politiek impliceert per definitie strijd, hypocriete ethico-idealistische oordelen uitspraken is compleet historische onzin. Ze dienen rechtstreeks ook een politiek doel.

Twee korte opmerkingen:

1.) Het klopt inderdaad dat het 'maakbare' vooruitgangsdenken schatplichtig aan -onder meer- de Verlichting inderdaad de oorzaak is van een groot deel van de verwoestingen die de voorbije decennia aangericht zijn. De bereidheid om mensen ondergeschikt te maken aan een ideaal, hen daaraan op te offeren, weze het de klasseloze maatschappij, de vrije markt of een Arisch Lebensraum, heeft geleid tot Auschwitz, de Goelag en de Dwaze Moeders - en dat zou anno 2009 niet anders zijn. Lees er het werk van de hedendaagse filosoof John Gray er maar eens op na, onder andere.

2.) Camus' Ni victime, ni bourreau zou je eens moeten lezen*. Het is werkelijk verbazingwekkend hoe actueel deze discussie nog is, als ik jullie hier lees. Ik kan er vanuit mijn ongetwijfeld belachelijk scrupuleuze ethiek niet bij dat je het elimineren van andere mensen kan goedkeuren, of zelfs nog maar kan 'verzwijgen'. Als de mensheid enkel kan gered worden door de dominantie van één klasse en de eliminatie van de andere, dan is de mensheid het niet waard van gered te worden.

* Het is overigens significant dat Camus door (onder meer) Sartre als een naïeve dwaas werd beschouwd. De geschiedenis oordeelt er nu wel enigszins anders over.

[ministe van agitatie]

Wegens gebrek aan tijd slechts één opmerking, straks of morgen ga ik er dieper op in:
:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert

2.) Als de mensheid enkel kan gered worden door de dominantie van één klasse en de eliminatie van de andere, dan is de mensheid het niet waard van gered te worden.

De mensheid is het hoe dan ook waard gered te worden, ondanks zichzelf, maar dat ter zijde.

De essentie lijkt mij dat 'een klasse elimineren' niet hetzelfde hoort te zijn als het elimineren van alle mensen die van die klasse deel uitmaken zoals men onderandere onder Pol Pot meende te moeten verstaan.

De klasse wordt geëlimineerd (dat is althans het concept) omdat de klassentegenstellingen verdwijnen, door het gemeenschappelijk bezit van productiemiddelen en wat daar uit voortvloeit. Daarbij hoeven die mensen niet te verdwijnen. Mag ik verhopen.

[Mahalingam]

"het gemeenschappelijk bezit van productiemiddelen "

In mijn wijk stemde 70 procent socialistisch bij de laatste verkiezingen. En we hebben heel veel 'gemeenschappelijke' ruimtes, straatjes, groenvoorzieningen e.d. Het is van iedereen en dat blijkt in de praktijk uit te werken in 'ik voel me er niet voor verantwoordelijk. '. En de toestand van onderhoud is zo dat je er zelfs niet dood gevonden wil worden. De wijkvereniging doet wat die kan maar een dood paard kan je niet trekken. Ik heb het gevoel dat dit verschijnsel op micro-schaal ook zal optreden bij macro-schaling. Zo zitten mensen kennelijk in elkaar op dit moment. Er is echt een culturele revolutie nodig om de denkbeelden in de hoofden van de mensen te veranderen.
Mao heeft dat geprobeerd en hoe is het nu in China?

[cdekeule]

Oorspronkelijk geplaatst door Mahalingam

"het gemeenschappelijk bezit van productiemiddelen "

In mijn wijk stemde 70 procent socialistisch bij de laatste verkiezingen. En we hebben heel veel 'gemeenschappelijke' ruimtes, straatjes, groenvoorzieningen e.d. Het is van iedereen en dat blijkt in de praktijk uit te werken in 'ik voel me er niet voor verantwoordelijk. '. En de toestand van onderhoud is zo dat je er zelfs niet dood gevonden wil worden. De wijkvereniging doet wat die kan maar een dood paard kan je niet trekken. Ik heb het gevoel dat dit verschijnsel op micro-schaal ook zal optreden bij macro-schaling. Zo zitten mensen kennelijk in elkaar op dit moment. Er is echt een culturele revolutie nodig om de denkbeelden in de hoofden van de mensen te veranderen.
Mao heeft dat geprobeerd en hoe is het nu in China?

In Knokke is er ook veel gemeenschappelijk groen, publieke ruimtes, enz. en alles is perfect onderhouden en in orde. Het enige verschil is dat de ene categorie van mensen tot een bevoordeelde klasse hoort en de andere tot een benadeelde. Dit heeft NIKS met de mensen zelf te maken. Het heeft alles te maken met socio-economische leefomstandigheden, je plaats in de maatschappij en de problemen en/of het gebrek daaraan dat ermee gepaard gaat.

Wil je dat mensen zich verantwoordelijker gaan gedragen, behandel ze dan beter. Geef ze menswaardig werk en inkomen, discrimineer ze niet, enz. De rest komt dan vanzelf. Intelligentie is niet iets dat zich in iemands hoofd bevindt, maar heeft te maken met de manier waarop je behandeld wordt. Dit heet het Pygmalion effect. Behandel iemand als een crimineel en hij zal zich ook zo gedragen. Behandel iemand als een intellectueel en hij zal zich ook intelligent voelen en gedragen.

Kortom, er moet NIKS veranderen in de hoofden van de mensen. Iedereen weet maar al te goed hoe de vork in de steel zit, in de eerste plaats zij die maatschappelijk onderdrukt worden. Het zijn de maatschappelijke machtsverhoudingen die moeten veranderen.

Wat we nodig hebben in Vlaanderen is een sterke politieke figuur die zich het lot van de onderdrukten aantrekt, maar zo iemand is er niet!

[AdrianHealey]

Ha, Marxisme.
Wat zouden we toch doen zonder.

[driewerf]

Oorspronkelijk geplaatst door AdrianHealey

Ha, Marxisme.
Wat zouden we toch doen zonder.

voetballen, pinten pakken, Bach beluisteren, goede boeken lezen, een terraske doen, ons eens niet mentaal masturberen, oorlog voeren en vrede stichten, de vuilniszakken buitenzetten, de kinderen een degelijke opvoeding geven, fossielen verzamelen, een deuntje fluiten, integraaltjes oplossen, kruiswoordraadsels invullen, VTM kijken, de Heilige Graal zoeken, enfin, bezigheden genoeg.

[AdrianHealey]

Oorspronkelijk geplaatst door driewerf

voetballen, pinten pakken, Bach beluisteren, goede boeken lezen, een terraske doen, ons eens niet mentaal masturberen, oorlog voeren en vrede stichten, de vuilniszakken buitenzetten, de kinderen een degelijke opvoeding geven, fossielen verzamelen, een deuntje fluiten, integraaltjes oplossen, kruiswoordraadsels invullen, VTM kijken, de Heilige Graal zoeken, enfin, bezigheden genoeg.

En gelukkig zijn.

[Metternich]

Oorspronkelijk geplaatst door AdrianHealey

En gelukkig zijn.

Geef toe dat je de wandelende vuilniszakken voor het volk zou missen.

[AdrianHealey]

Oorspronkelijk geplaatst door Metternich

Geef toe dat je de wandelende vuilniszakken voor het volk zou missen.

Die mogen de sociaal-liberalen over nemen.

Het verschil met een sociaal-liberaal is dat de ene geen fluit kent van economie en de andere dénkt iets te weten van economie. De eerste kan je dus nog overtuigen, de tweede niet.

[Kallikles]

Oorspronkelijk geplaatst door Fallen Angel

Met dualisme bedoel ik: proletariaat (die arbeid heeft) <=> bourgeoisie (die het kapitaal bezit).
Tegenwoordig heb je een veel breder spectrum.
De grootste groep tegenwoordig is de middenklasse (die je niet kan inpassen in een dualistisch maatschapijbeeld)

Voor de rest staat Marx nog steeds overeind.

Marx' analyse was zeker niet dualistisch. Integendeel: in zijn analyses van de politieke situatie in Duitsland bijvoorbeeld maakt hij een onderscheid tussen de burgerij, de kleinburgerij, de aristocratie en het proletariaat.

Het is waar dat in Das Kapital de analyse wordt toegespitst op de tegenstelling arbeid-kapitaal, maar daartegenover staat dat de titel van het werk "het kapitaal" luidt en niet "het kapitalisme": Marx concentreert zich op de essentie van het proces "Kapitaal", op wat volgens hem de kern uitmaakt van het kapitalisme.

Dat is eigen aan elke economische theorie. Het is altijd een model, een benadering van de werkelijkheid.

[WVA]

Het is al relatief laat dus ik ga het proberen kort te houden. Ik vond het allereerste een interessant vraag waarmee men dit topic opende. Ik moet toegeven dat ik het laatste half jaar meer en meer marxistisch ben beginnen denken. In tegenstelling tot wat jullie waarschijnlijk denken heeft dit weinig met de crisis te maken, maar eerder door er marx eens op na te lezen. Althans een overzichswerk, dus een kenner kan ik mij niet noemen. Nu bekijk dit marxistisch denken in eerste instantie niet als een economisch denken, maar eerder als iets filosofisch. Hoewel Marx duidelijk bezig was rond zaken als de klassestrijd, een analyse trachtte te maken van het kapitalistische systeem en dergelijke meer, leek Marx mij vooral begaan met het menselijk bewustzijn. Een bewustzijn dat in feite gekaapt wordt door de economische wereld, maar in feite veel breder gaat dan enkel dit economische aspect. En het is op dit punt dat ik Marx wel volg. Niet dat mijn bewustzijn echt volledig wordt ingenomen door het economische systeem waarin ik leef, althans niet volledig. Het is trouwens logisch dat het ene het andere bepaalt denk ik. Maar wat ik wil zeggen is dat onze gerichtheid op productie, winst, economie ons in feite afleidt van datgene wat er werkelijk toe doet in een leven. Wij beheersen de economie niet, maar omgekeerd. Zaken als vriendschap, verwondering, menselijkheid zijn secundair en worden weggeduwd in de privésfeer. De enige weg om iets te bereiken lijkt die van het kapitalisme waarin iedereen elkaar kapot concureert en mensen verliezen ZICHZELF uit het oog.
Ik weet dat sommigen onder jullie graag reageren op theoretische zaken maar ik ben eigenlijk gewoon eens benieuwd wat jullie vinden van die primaire fixatie op al wat met economie te maken heeft. Natuurlijk zonder voedsel en een degelijk dak boven ons hoofd zullen er slechts weigen een gelukkig leven, maar toch....hollen we onszelf niet voorbij.

Op de vraag of SPA-Rood zich dus moet distantiëren van het marxisme antwoord ik nee! De vergelijking met bijvoorbeeld de voormalige USSR raakt volgens mij niet echt grond. Verder is het volgens mij een onderscheid tussen een communist en een marxist. Bovendien denk ik dat het belangrijk is dat er in de politiek een project wordt gelanceerd met een vernieuwde kijk op de samenleving al denk ik niet dat dit ooit in voegen zal geraken. Maar goed, alle begin is moeilijk.... Dus aan al diegene, liever geen theoretische uiteenzettingen, al kan dat soms wel eens noodzakelijk zijn. Liever een weloverwogen en eerlijke mening.

ALvast bedankt

[cdekeule]

Oorspronkelijk geplaatst door WVA

Het is al relatief laat dus ik ga het proberen kort te houden. Ik vond het allereerste een interessant vraag waarmee men dit topic opende. Ik moet toegeven dat ik het laatste half jaar meer en meer marxistisch ben beginnen denken. In tegenstelling tot wat jullie waarschijnlijk denken heeft dit weinig met de crisis te maken, maar eerder door er marx eens op na te lezen. Althans een overzichswerk, dus een kenner kan ik mij niet noemen. Nu bekijk dit marxistisch denken in eerste instantie niet als een economisch denken, maar eerder als iets filosofisch. Hoewel Marx duidelijk bezig was rond zaken als de klassestrijd, een analyse trachtte te maken van het kapitalistische systeem en dergelijke meer, leek Marx mij vooral begaan met het menselijk bewustzijn. Een bewustzijn dat in feite gekaapt wordt door de economische wereld, maar in feite veel breder gaat dan enkel dit economische aspect. En het is op dit punt dat ik Marx wel volg. Niet dat mijn bewustzijn echt volledig wordt ingenomen door het economische systeem waarin ik leef, althans niet volledig. Het is trouwens logisch dat het ene het andere bepaalt denk ik. Maar wat ik wil zeggen is dat onze gerichtheid op productie, winst, economie ons in feite afleidt van datgene wat er werkelijk toe doet in een leven. Wij beheersen de economie niet, maar omgekeerd. Zaken als vriendschap, verwondering, menselijkheid zijn secundair en worden weggeduwd in de privésfeer. De enige weg om iets te bereiken lijkt die van het kapitalisme waarin iedereen elkaar kapot concureert en mensen verliezen ZICHZELF uit het oog.
Ik weet dat sommigen onder jullie graag reageren op theoretische zaken maar ik ben eigenlijk gewoon eens benieuwd wat jullie vinden van die primaire fixatie op al wat met economie te maken heeft. Natuurlijk zonder voedsel en een degelijk dak boven ons hoofd zullen er slechts weigen een gelukkig leven, maar toch....hollen we onszelf niet voorbij.

Op de vraag of SPA-Rood zich dus moet distantiëren van het marxisme antwoord ik nee! De vergelijking met bijvoorbeeld de voormalige USSR raakt volgens mij niet echt grond. Verder is het volgens mij een onderscheid tussen een communist en een marxist. Bovendien denk ik dat het belangrijk is dat er in de politiek een project wordt gelanceerd met een vernieuwde kijk op de samenleving al denk ik niet dat dit ooit in voegen zal geraken. Maar goed, alle begin is moeilijk.... Dus aan al diegene, liever geen theoretische uiteenzettingen, al kan dat soms wel eens noodzakelijk zijn. Liever een weloverwogen en eerlijke mening.

ALvast bedankt

Liever geen theorie, dus alleen mijn mening dan. Volgens mij moeten we niet te veel in termen van links en rechts denken. We moeten eerder denken aan een echte democratische samenleving, waarin alles van onderuit beslist wordt in plaats van bovenaf. Momenteel staan we daar zéér ver vanaf, hoewel de politieke propaganda ons wil doen geloven dat we in een democratie leven. Bedrijven en instituties moeten bestuurd worden door de mensen zelf in plaats van een select groepje machthebbers,
zij het de overheid of de private aandeelhouders. Enkel in een dergelijke samenleving hebben mensen volgens mij de kans zich op een menswaardige manier te ontplooien en hoeven ze zichzelf niet te vervreemden door hun arbeid te verhuren of op politiekers te stemmen met wie ze niks gemeenschappelijk hebben.

Het socialisme waar Eric De Bruyne voor staat is volgens mij een totalitair 'overheidssocialisme', waarin de macht van de multinational vervangen wordt door de macht van de overheid. Het één is al even slecht als het ander, waarschijnlijk nog slechter. Als consument heb je een zekere invloed op het gedrag van bedrijven, denk maar aan het ecologisch thema bijvoorbeeld. Als de productie volledig in handen komt van de overheid, dan heb je daar helemaal geen controle meer over en zit je in een totalitair systeem.

Nu is dat reeds het geval op andere vlakken, bijvoorbeeld het departement onderwijs, een zeer belangrijk departement, dat op totalitaire wijze haar regels oplegt aan scholen, ouders en de samenleving. Het is niet toevallig dat Frank VDB minister van onderwijs EN werk is. Het één wordt in het verlengde van het andere gezien, onderwijs als voorbereiding op de intrede in de arbeidsmarkt, een neoliberale politiek die als het ware beslag legt op de kinderen om ze te indoctrineren. Een voorbeeld. Vlaamse kinderen worden verplicht om Frans te leren, wellicht opdat ze later in Brussel zouden kunnen gaan werken om de Vlaamse greep op de hoofdstad te versterken. De Waalse kinderen zijn niet verplicht om Nederlands te leren, wellicht omdat er geen interessant politiek motief voorhanden is, de hoofdtaal van Brussel, inclusief de instellingen van de Europese Unie is Frans, en andere Vlaamse steden zijn voor de Walen niet interessant genoeg. Dit is slechts één voorbeeld, er zijn talloze gelijkaardige.