Godsdienst is ritueel

[Piero]

In de kern van de zaak is godsdienst een gemeenschappelijk ritueel. Mensen en dieren bedienen zich van ritueel om in groepen samen te leven. Er zijn gewone dagelijkse rituelen die we zien als een vorm van beschaafdheid, specifieke politieke en militaire rituelen en heel bijzondere religieuze rituelen. Aan rituelen zijn wensen en verwachtingen verbonden waardoor ze zinvol worden. Ze zijn een bindmiddel tussen personen die een bepaalde verwachting delen.

Religieuze rituelen ontstonden in de oudheid zoals we zien op de schilderingen en reliëfs van de Egyptenaren. Religieuze rituelen zijn vooral gerelateerd aan het overlijden, de begrafenis en de dood. Geloof in de onsterfelijkheid van de ziel is een extra dimensie voor begrafenisrituelen. Uit geloof in een hiernamaals ontwikkelde zich rituelen die de mens en zijn lichaam moeten voorbereiden op de dood, zoals o.a. de sacramenten van de kerk en de vijf zuilen van de islam. Deze rituelen zijn niet origineel, ze zijn duidelijk 'geëvolueerd' uit de rituelen van de voorouders.

Rituelen zijn van fundamenteel belang voor het succes van de groep en voor de kans op overleving. Rituelen worden onderzocht en geduid door sociale psychologie en ethologie. Een aspect van rituelen is esthetiek. Rituelen omvatten naast houding en gebaar ook kledingvoorschriften, maskers, materialen, kleuren, maat, getal en ritme spelen een hoofdrol. Bijvoorbeeld wekelijkse, maandelijks of jaarlijks vieringen, jubileums, het wassen van handen en voeten, een bepaald aantal keer per dag bidden, offerande, een (gezongen) oproep tot gebed, het hoofd kaalscheren, zelfkastijding (geseling), een bepaald aantal dagen vasten (ramadan) enzovoorts.

Kortom, godsdienst appelleert aan ons dierlijk gevoel voor esthetiek en onze behoefte aan ritueel als bindmiddel voor de samenleving. Het geloof zelf is secundair. Dit is niet zomaar een mening, dit is de waarheid.

[marie daenen]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

In de kern van de zaak is godsdienst een gemeenschappelijk ritueel. Mensen en dieren bedienen zich van ritueel om in groepen samen te leven. Er zijn gewone dagelijkse rituelen die we zien als een vorm van beschaafdheid, specifieke politieke en militaire rituelen en heel bijzondere religieuze rituelen. Aan rituelen zijn wensen en verwachtingen verbonden waardoor ze zinvol worden. Ze zijn een bindmiddel tussen personen die een bepaalde verwachting delen.

Religieuze rituelen ontstonden in de oudheid zoals we zien op de schilderingen en reliëfs van de Egyptenaren. Religieuze rituelen zijn vooral gerelateerd aan het overlijden, de begrafenis en de dood. Geloof in de onsterfelijkheid van de ziel is een extra dimensie voor begrafenisrituelen. Uit geloof in een hiernamaals ontwikkelde zich rituelen die de mens en zijn lichaam moeten voorbereiden op de dood, zoals o.a. de sacramenten van de kerk en de vijf zuilen van de islam. Deze rituelen zijn niet origineel, ze zijn duidelijk 'geëvolueerd' uit de rituelen van de voorouders.

Rituelen zijn van fundamenteel belang voor het succes van de groep en voor de kans op overleving. Rituelen worden onderzocht en geduid door sociale psychologie en ethologie. Een aspect van rituelen is esthetiek. Rituelen omvatten naast houding en gebaar ook kledingvoorschriften, maskers, materialen, kleuren, maat, getal en ritme spelen een hoofdrol. Bijvoorbeeld wekelijkse, maandelijks of jaarlijks vieringen, jubileums, het wassen van handen en voeten, een bepaald aantal keer per dag bidden, offerande, een (gezongen) oproep tot gebed, het hoofd kaalscheren, zelfkastijding (geseling), een bepaald aantal dagen vasten (ramadan) enzovoorts.

Kortom, godsdienst appelleert aan ons dierlijk gevoel voor esthetiek en onze behoefte aan ritueel als bindmiddel voor de samenleving. Het geloof zelf is secundair. Dit is niet zomaar een mening, dit is de waarheid.

Folkloren is heimwee naar de rituelen van vroeger.
Rituelen geven een gevoel van zekerheid, veiligheid, vullen de ledige ruimte op, besparen ons van onwennigheid ten opzichte van elkaar en van onszelf.
Erg wordt het als die rituelen zo dwingend zijn geworden en als hoofdzaak ipv bijzaak worden gezien en elke verandering, hoe noodzakelijk dikwijls ook tegenwerken en onmogelijk maken.
Nog erger wordt het als de evolutie enkel in functie van de rituelen gezien wordt en niet meer uitgaat van de kern waarop die rituelen gebouwd waren en zijn.

En dan is het een hele weg om door het doolhof van gebruiken en rituelen terug de kern van ons zijn te ontdekken.
Maar hier juist schrikken de meeste mensen terug en verkiezen de meeste mensen, zowel gelovige als ongelovige om in sprookjes te blijven geloven en verder op rituelen drijvend hun verdere aardse leven in het gekunselde onledige uit te leven.
In werkelijkheid vluchten ze het gevoeld van ledigheid dat hen overvalt wanneer ze al dat overbodige achter zich zouden laten; want de mens is in wezen een Klein, angstig wezen dat zichzelf niet openlijk in de ogen durft te kijken.

[Piero]

Religieuze rituelen zijn handelingen die verricht worden om iets gedaan te krijgen. Ze zijn bedoeld om wensen in vervulling te doen gaan, om het lot ten goede te keren. Ze zijn gebaseerd op geloof in magische of kosmische krachten.

Ook nier religieuze mensen zijn geneigd om rituelen te gebruiken om iets gedaan te krijgen. Sporters, staatslieden en generaals hielden (en houden) er rituelen op na om het lot voor zichzelf gunstig te stemmen. Het meest algemeen is de gewoonte om alles wat met het getal 13 heeft te maken te mijden. Zulke persoonlijke rituelen zijn gebaseerd op geloof in magische of kosmische krachten. Vandaar is het nog maar een kleine stap naar geloof in de waarde van religieuze rituelen. Bovendien hebben die als bonus de goedkeuring van een grote gemeenschap.

[marie daenen]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

Religieuze rituelen zijn handelingen die verricht worden om iets gedaan te krijgen. Ze zijn bedoeld om wensen in vervulling te doen gaan, om het lot ten goede te keren. Ze zijn gebaseerd op geloof in magische of kosmische krachten.

Ook nier religieuze mensen zijn geneigd om rituelen te gebruiken om iets gedaan te krijgen. Sporters, staatslieden en generaals hielden (en houden) er rituelen op na om het lot voor zichzelf gunstig te stemmen. Het meest algemeen is de gewoonte om alles wat met het getal 13 heeft te maken te mijden. Zulke persoonlijke rituelen zijn gebaseerd op geloof in magische of kosmische krachten. Vandaar is het nog maar een kleine stap naar geloof in de waarde van religieuze rituelen. Bovendien hebben die als bonus de goedkeuring van een grote gemeenschap.

Het is dus in het kort gezegd allemaal bijgeloof of georkestreerd misbruik van al dan niet bestaande magische krachten.
Neem een school; een school is er om bij te leren, maar al vlug verschuift het zwaartepunt naar het behalen van het diploma, naar het behalen van de nodige punten, naar het belang van de lesgevers, naar..., naar... en verliest zelfs een school de kern van zijn oorspronkelijke bestaanreden of wordt, in het beste geval, die kern herleid tot bijkomstig.

[JimmyB]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

Religieuze rituelen zijn handelingen die verricht worden om iets gedaan te krijgen. Ze zijn bedoeld om wensen in vervulling te doen gaan, om het lot ten goede te keren. Ze zijn gebaseerd op geloof in magische of kosmische krachten.

Ook nier religieuze mensen zijn geneigd om rituelen te gebruiken om iets gedaan te krijgen. Sporters, staatslieden en generaals hielden (en houden) er rituelen op na om het lot voor zichzelf gunstig te stemmen. Het meest algemeen is de gewoonte om alles wat met het getal 13 heeft te maken te mijden. Zulke persoonlijke rituelen zijn gebaseerd op geloof in magische of kosmische krachten. Vandaar is het nog maar een kleine stap naar geloof in de waarde van religieuze rituelen. Bovendien hebben die als bonus de goedkeuring van een grote gemeenschap.

Zouden de Belgische vrijmetselaars wel geloof hechten aan hun rituelen?

Al bij al zijn de meesten atheïsten in hart en ziel maar toch vinden ze de rituelen belangrijk.

Ik denk dat in hun context het ritueel moet gezien worden als puur sociaal bindmiddel. Het plaatst iedereen, rijk of arm, intellectueel of handenarbeider op hetzelfde niveau wat hen toelaat vrij van gedachten te wisselen.

[Piero]

Het gebruik van rituelen is ook na-apen. Mensen hebben de neiging de houding, gebaren en manier van spreken van anderen na te doen. Als je gedrag wordt nagevolgd dan geeft dit een goed gevoel. Maar als je gesprekspartner dat niet doet dan wordt je teleurgesteld en onzeker. Dit kan omslaan in wantrouwen en woede.

Maar wat er gebeurt als je niet wordt geïmiteerd, daarover was nog weinig bekend. En dus zette Kouzakova een onderzoek op poten. Ze nam twee groepen van elk 35 proefpersonen en liet hen allemaal een taakje uitvoeren. Van puzzeltjes maken, reclames beschrijven, rondjes lopen tot plaatjes benoemen. De aard van de taak deed er niet toe.

Alle taken werden uitgevoerd in samenwerking met een andere proefpersoon, in werkelijkheid een vertrouweling van Kouzakova. In de ene groep deed de vertrouweling de proefpersoon na – kopieerde lichaamshouding en gebaren, glimlachte even vaak – en in de andere groep niet. Wat bleek? De proefpersonen die niet werden nagedaan schoten in de stress. Hun cortisolgehalte steeg, hun zelfwaardering daalde. „Als je niet wordt nagedaan, heb je het gevoel dat je medespeler geen zin meer in je heeft.” http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuw...behoefte.dhtml

[marie daenen]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

Het gebruik van rituelen is ook na-apen. Mensen hebben de neiging de houding, gebaren en manier van spreken van anderen na te doen. Als je gedrag wordt nagevolgd dan geeft dit een goed gevoel. Maar als je gesprekspartner dat niet doet dan wordt je teleurgesteld en onzeker. Dit kan omslaan in wantrouwen en woede.

Maar wat er gebeurt als je niet wordt geïmiteerd, daarover was nog weinig bekend. En dus zette Kouzakova een onderzoek op poten. Ze nam twee groepen van elk 35 proefpersonen en liet hen allemaal een taakje uitvoeren. Van puzzeltjes maken, reclames beschrijven, rondjes lopen tot plaatjes benoemen. De aard van de taak deed er niet toe.

Alle taken werden uitgevoerd in samenwerking met een andere proefpersoon, in werkelijkheid een vertrouweling van Kouzakova. In de ene groep deed de vertrouweling de proefpersoon na – kopieerde lichaamshouding en gebaren, glimlachte even vaak – en in de andere groep niet. Wat bleek? De proefpersonen die niet werden nagedaan schoten in de stress. Hun cortisolgehalte steeg, hun zelfwaardering daalde. „Als je niet wordt nagedaan, heb je het gevoel dat je medespeler geen zin meer in je heeft.” http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuw...behoefte.dhtml

En wat hebben we angst voor de negatieve mening van anderen, vooral als het om de regerende groep gaat. Nog liever de broek tot op de grond dan durven vasthouden aan zijn Eigen groot gelijk.

[Piero]

"Doopsel, Vormsel, Biecht" (Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen).

In het linkerpaneel van zijn altaarstuk schilderde Rogier van der Weyden drie sacramenten van de kerk. Op de twee andere panelen heeft hij nog vier sacramenten afgebeeld. Het zijn drie plechtige rituelen die de binding van de de mens met de kerk demonstreren. Bij de doop is het kind nog het onbewuste voorwerp van het ritueel. Bij het vormsel en de biecht is de gelovige zich bewust van zijn binding. Precies deze twee rituelen tonen dat de gelovige de geboden van de kerk (van God) moet onderhouden. Omdat hij tegen deze geboden zondigt biedt de kerk hem een mogelijkheid om zich van zijn zonden te ontlasten. Het ritueel veroorzaakt een mentale gebeurtenis.

[Piero]

Mensen hebben behoefte aan vervoering (extase). Dat is een hevig gevoel van verbondenheid met iets of iemand of met een massa. Religieuze rituelen brengen veel mensen in vervoering. Maar mensen kunnen ook door seculiere rituelen in extase geraken. Een voorbeeld daarvan is de extase van de supporters van een voetbalclub. Voetbal is wat dat betreft een concurrent van religie.

Kuiper: ... Maar het is er wél als je kijkt naar wat religie via rituelen met mensen doet. We komen dan terecht bij de inzichten van de Franse socioloog Durkheim (1858-1917), die stelde dat rituelen gevoelens van saamhorigheid bij de deelnemers oproepen. Er ontstaat een sacrale sfeer die apart staat van het leven van alledag. Welnu, dat zie je ook bij voetbalfans in stadions. Daar komt dan nog de adoratie voor de spelers en de identificatie met het eigen team bij. Wie op zondag niet naar de kerk gaat kan misschien een substituut voor zingeving vinden in de sportbeleving. Ik zeg “misschien”, omdat ik het wel een erg gemakkelijke verklaring voor de secularisatie vind. Zelf beschouw ik de vraag naar hoe mensen – jong en oud – in een geïndividualiseerde samenleving op zoek gaan naar helden en idolen om zich mee te identificeren, veel interessanter. Of naar het willen opgaan in een groter geheel, een massa. Sportwedstrijden, maar ook concerten, kunnen mensen in vervoering brengen. Bij voetbalfans zie je bovendien veel over-identificatie. “Wij” zijn alles, “zij”, de tegenstanders, zijn niks. Dat kan leiden tot buitensporige agressie, ja zelfs tot ongezonde vormen van lokaal chauvinisme en nationalisme.’ http://www.zinweb.nl/zinprofiel/2012...ale-vervoering

[Piero]

De voetballer die een doelpunt heeft gemaakt maakt hetzelfde gebaar als Johannes aan de voet van het Kruis. Johannes en Maria schreeuwen van smartelijke aandoening, de voetballer brult in extase.


Piero della Francesca, Sansepolcro

[Piero]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

De voetballer die een doelpunt heeft gemaakt maakt hetzelfde gebaar als Johannes aan de voet van het Kruis. Johannes en Maria schreeuwen van smartelijke aandoening, de voetballer brult in extase.


Piero della Francesca, Sansepolcro

In beide gevallen is degene die het gebaar maakt zich er van bewust dat hij geobserveerd wordt. Zijn gebaar is dus communicatie en theatraal. In het geval van Johannes is de schilder in de huid van Johannes is gekropen. Dit theatrale aspect van rituelen wordt gewaardeerd of zelfs vereist door de groep waarin het ritueel plaatsvindt.

Vrijwillig voldoen aan een religieuze plicht in het openbaar heeft een stevige impact op het gemoed. Vooral mensen die steun zoeken bij anderen moeten huilen van aandoening als ze een dienst in de kerk of de moskee bijwonen; vooral als de prediker daar op aan stuurt met een indringende manier van spreken. Ze worden "geraakt" door de spreker, niet door de preek.

... en de stem van de imam heeft veel te maken met het effect dat het heeft op mensen. In diverse moskeeën, het is niet zeldzaam om mensen te zien huilen tijdens het luisteren naar de verzen, verzen die spreken over de zegeningen van God, Zijn genade en liefde, Zijn Paradijs, die Hij heeft gereserveerd voor de patiënt gelovigen, evenals verzen die spreken over het lijden van de hel. De Koran is een openbaring die spreekt tot elk individu, en dus elk individu voelt dat God hem direct aanpakken als hij het hoort. Dus de gevoelens die ontstaan ​​tijdens het luisteren naar de recitatie is echt onvergelijkbaar en onbeschrijfelijk.
http://forum.politics.be/showpost.ph...5&postcount=22

[Peche]

Op zich is een doopsel mooi. Water is leven. Maar de manier waarop is zo oudbollig. Saaie kerken, saaie sferen.
Waar is de vreugdige sfeer naartoe? Waarom worden kinderen in zo'n saaie sfeer gedoopt? We zouden dat buiten moeten doen met een bbq naast het zwembad en loeihard feesten omdat ons kind in het leven gedoopt is.

[marie daenen]

Oorspronkelijk geplaatst door Peche

Op zich is een doopsel mooi. Water is leven. Maar de manier waarop is zo oudbollig. Saaie kerken, saaie sferen.
Waar is de vreugdige sfeer naartoe? Waarom worden kinderen in zo'n saaie sfeer gedoopt? We zouden dat buiten moeten doen met een bbq naast het zwembad en loeihard feesten omdat ons kind in het leven gedoopt is.

2
Inderdaad wanneer gaan de godsdiensten de muren rond hun instellingen afbouwen en eindelijk opnieuw open en bloot onder de mensen durven komen ipv zich op te sluiten achter hun dogmen en hun zogezegd groot gelijk?
Wanneer gaan ze opnieuw de confrontatie met het echte leven durven aangaan, zodat ze hun lijkwaden kunnen afgooien en terug tot leven worden gewekt, maar echt leven dan en niet de schijn die ze nu voor het ware leven willen verkopen.

[Aton]

Oorspronkelijk geplaatst door Peche

Op zich is een doopsel mooi. Water is leven. Maar de manier waarop is zo oudbollig. Saaie kerken, saaie sferen.
Waar is de vreugdige sfeer naartoe? Waarom worden kinderen in zo'n saaie sfeer gedoopt? We zouden dat buiten moeten doen met een bbq naast het zwembad en loeihard feesten omdat ons kind in het leven gedoopt is.

Leuk, een BBQ naast een plonsbadje, maar dan zonder dat ' inschrijvingsritueel '. Wacht daar best nog maar 18 jaar mee. Vrije keuze, je weet wel.

[Peche]

Dat is door ons en de scholen eigenlijk. Omdat ze een communiefeesten willen, kiezen ze een doopsel. Sommige willen een lentefeest, maar dat is naargelang wat hun vriendjes doen. Ze willen gewoon samenzijn met hun klasgenootjes, vrienden, familie.
De instituten zitten daartussen, en dat is eigenlijk een heel ritueel geworden.

[Aton]

Oorspronkelijk geplaatst door Peche

Dat is door ons en de scholen eigenlijk. Omdat ze een communiefeesten willen, kiezen ze een doopsel. Sommige willen een lentefeest, maar dat is naargelang wat hun vriendjes doen. Ze willen gewoon samenzijn met hun klasgenootjes, vrienden, familie.
De instituten zitten daartussen, en dat is eigenlijk een heel ritueel geworden.

Lentefeest niks op tegen. De ouders hebben hier het laatste woord en niet de instituten.

[Travis66]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

In de kern van de zaak is godsdienst een gemeenschappelijk ritueel. Mensen en dieren bedienen zich van ritueel om in groepen samen te leven. Er zijn gewone dagelijkse rituelen die we zien als een vorm van beschaafdheid, specifieke politieke en militaire rituelen en heel bijzondere religieuze rituelen. Aan rituelen zijn wensen en verwachtingen verbonden waardoor ze zinvol worden. Ze zijn een bindmiddel tussen personen die een bepaalde verwachting delen.

Religieuze rituelen ontstonden in de oudheid zoals we zien op de schilderingen en reliëfs van de Egyptenaren. Religieuze rituelen zijn vooral gerelateerd aan het overlijden, de begrafenis en de dood. Geloof in de onsterfelijkheid van de ziel is een extra dimensie voor begrafenisrituelen. Uit geloof in een hiernamaals ontwikkelde zich rituelen die de mens en zijn lichaam moeten voorbereiden op de dood, zoals o.a. de sacramenten van de kerk en de vijf zuilen van de islam. Deze rituelen zijn niet origineel, ze zijn duidelijk 'geëvolueerd' uit de rituelen van de voorouders.

Rituelen zijn van fundamenteel belang voor het succes van de groep en voor de kans op overleving. Rituelen worden onderzocht en geduid door sociale psychologie en ethologie. Een aspect van rituelen is esthetiek. Rituelen omvatten naast houding en gebaar ook kledingvoorschriften, maskers, materialen, kleuren, maat, getal en ritme spelen een hoofdrol. Bijvoorbeeld wekelijkse, maandelijks of jaarlijks vieringen, jubileums, het wassen van handen en voeten, een bepaald aantal keer per dag bidden, offerande, een (gezongen) oproep tot gebed, het hoofd kaalscheren, zelfkastijding (geseling), een bepaald aantal dagen vasten (ramadan) enzovoorts.

Kortom, godsdienst appelleert aan ons dierlijk gevoel voor esthetiek en onze behoefte aan ritueel als bindmiddel voor de samenleving. Het geloof zelf is secundair. Dit is niet zomaar een mening, dit is de waarheid.

Mooie analyse. Is die van uzelf?
Ik heb de uw opvolgingsposts gelezen en kan me er alleen maar bij aansluiten. Maar ik zou nog iets verder willen gaan.

Deze rituelen waren vroeger een bindingsmiddel voor de groep, nu zijn ze echter desastreus geworden. En dat heeft alles te maken met de grootte van de groep.
Vroeger was het geen enkel probleem als verschillende groepen verschillende rituelen hadden. Dat gaf een conflict in grensgebieden en in het slechtste geval roeide de ene groep de andere uit of legde die zijn rituelen op aan de onderdrukte, waardoor er een nieuwe grotere groep ontstond.

Nu echter zorgen diezelfde rituelen ervoor dat een subgroep zichzelf uit de groep stoot. Want die groep beslaat inmiddels de hele planeet. Gewoon omdat alle rituelen voor iedereen zichtbaar zijn, ook voor de andere subgroepen.

[Piero]

@Travis66
Ja, het is mijn persoonlijke analyse. Mijn ideën voor de openingspost heb ik gecontroleerd met behulp van Google en Wikipedia. In de follow-up volg ik mijn intuïtie.

[Piero]

Oorspronkelijk geplaatst door Travis66

Deze rituelen waren vroeger een bindingsmiddel voor de groep, nu zijn ze echter desastreus geworden. En dat heeft alles te maken met de grootte van de groep.
Vroeger was het geen enkel probleem als verschillende groepen verschillende rituelen hadden. Dat gaf een conflict in grensgebieden en in het slechtste geval roeide de ene groep de andere uit of legde die zijn rituelen op aan de onderdrukte, waardoor er een nieuwe grotere groep ontstond.

Nu echter zorgen diezelfde rituelen ervoor dat een subgroep zichzelf uit de groep stoot. Want die groep beslaat inmiddels de hele planeet. Gewoon omdat alle rituelen voor iedereen zichtbaar zijn, ook voor de andere subgroepen.

Je doelt misschien op de islam. Maar dat is toch ook een in zichzelf verdeelde religie? Naast de religieuze versplintering van de islam is er ook nog de stammenstrijd. Het is wel juist dat in het verre verleden de verschillende religies soms met elkaar werden verzoend door een hiërarchie in de godenwereld in te voeren. In de oudheid werd het geaccepteerd dat de verering van dezelfde goden, de rituelen dus, van plaats tot plaats varieerde.

[Peche]

Oorspronkelijk geplaatst door Aton

Lentefeest niks op tegen. De ouders hebben hier het laatste woord en niet de instituten.

Neen, het kind heeft het laatste woord.
En dat is locatie gebonden eigenlijk.
De ene regio gaat massaal voor de communie en de andere voor het lentefeest.
Het kind kiest het feest waar de meeste vriendjes en klasgenootjes zijn.
Niet waar de pastoor of ouders zijn.