Politiek in de toekomst

[Groentje-18]

In diverse kringen gaan stemmen op die beweren dat de politiek niets geregeld krijgt, mits er een te veel aan diversiteit is in de (Belgische) politieke wereld.
Ook ik ben die mening toegedeeld.
Met alle gevolgen vandien: als de ene partij een geweldig voorstel heeft zal dit onmiddellijk afgekraakt worden door de andere partijen daar zij een winst van de ene partij beginnen te beschouwen als een verlies voor hun eigen partij en ze er dus alle belang bij hebben dat dit er niet 'doorkomt'.
Alle partijen lijken hun eigen positie te handhaven onder een soort motto van 'het doel heiligt de middelen', en dit ten koste van bijna alles, ook ten koste van de burger.
Bijgevolg zullen er voor de grote maatschappelijk vraagstukken geen oplossingen worden gevonden, aangezien iedere partij een heel andere mening is toegedaan (ook al is dat maar om zich op zoveel mogelijk vlakken te kunnen onderscheiden van een andere partij!) en geen enkele partij daarbij bereid is een haarbreed toe te geven, om haar sterkte en haar invloed hoog te houden. Dus alleen over kleine futiliteiten, die er eigenlijk niet echt heel veel toe doen zal men het eens worden.
En dit alles is in tegenstelling van wat men verwacht van een democratie nl. Iedere partij probeert zoveel mogelijk goed te doen voor de burger waardoor die 'zo voordelig mogelijk kan leven' dit om zoveel mogelijk stemmen te halen zodat ze bij de volgende verkiezingen minstens evenveel macht hebben. Dit blijkt dus een averechts effect te hebben.

[Groentje-18]

Om de link met de titel te maken:

Vindt u ook dat dit zo is en zijn er misschien mogelijkheden om dit in de toekomst te veranderen?
Bijvoorbeeld de linkse en de rechtse partijen verenigen zich of er komt één grote partij?

[Dimitri]

Je beschouwing van de Belgische politiek geeft aan dat het politiek systeem behoorlijk ziek is: de partijen houden zich vooral bezig met elkaar vliegen af te vangen i.p.v. voorstellen op hun waarde te beoordelen.

Je hebt echter ook een opmerkelijk beeld van de democratie. Je stelt dat "men verwacht van een democratie dat iedere partij zoveel mogelijk doet voor de burger waardoor die 'zo voordelig mogelijk kan leven'; dit om zoveel mogelijk stemmen te halen". Volgens mij is de hoofddoelstelling van een politieke partij niet om goed te doen voor de burger en hem zo voordelig mogelijk te laten leven, maar wel om het partijprogramma uit te voeren, zodat de idealen van de partij zoals verwoord in de beginselen verwezenlijkt worden. En volgens mij is de tweede doelstelling niet: zoveel mogelijk stemmen halen, maar: zoveel mogelijk mensen overtuigen van het programma en de idealen van de partij. De doelstellingen die jij verwoordt, zijn in feite populistische kortetermijndoelstellingen: in het gevlei komen bij de kiezer en macht verkrijgen. Politiek hoort echter over langetermijndoelstellingen te gaan. Regeren is immers vooruitzien. Daarvoor is juist van belang dat je een ideaalbeeld hebt van hoe de samenleving eruit zou moeten zien, en een programma om dat ideaalbeeld te bereiken. Dat hoeft uiteraard niet extreem te zijn: het kan dat je alleen kleine aanpassingen aan het huidige politieke beleid wenst. De regeringspartijen vertegenwoordigen die centrumstroming. Maar ook zij behoren inhoudelijk politiek te voeren door op basis van een uitgewerkt programma het daarop gebaseerde ideaalbeeld te verwezenlijken. Op abstracte omschrijvingen als 'goed doen voor de burger' kun je geen politiek voeren. De burgers hebben immers allemaal een andere mening: wat de een goed vindt, vindt de ander slecht. Het gaat erom als partij de burgers van jouw mening te overtuigen en te zorgen dat je je programma kunt uitvoeren en je idealen kunt bereiken. Macht is daar een middel voor, maar het mag natuurlijk nooit een doel op zich worden.

Nu, uit je analyse blijkt wel dat de Belgische politieke situatie niet overeenkomt met die politieke basisprincipes. Men is vooral bezig met partijpolitieke spelletjes i.p.v. met inhoudelijk beleid. Als het voorstel van een andere partij lijnrecht tegen het eigen programma in gaat, hoeft daar natuurlijk geen compromis over te worden gesloten. Maar als het wel goed is, moet je het ook op de inhoud beoordelen en niet op de afzender. Ik heb het idee dat dat het grote probleem is, ook met het cordon sanitaire. Als men zelfs amendementen van het VB afwijst om ze vervolgens zelf opnieuw in te dienen en goed te keuren, ben je een karikatuur van de politiek aan het maken.

Hoe de situatie is op te lossen weet ik niet. Misschien zou meer diversiteit in de politiek kunnen helpen. Als meer meningen en meer partijen vertegenwoordigd zijn, is er ook meer oppositie die de regeringspartijen inhoudelijk scherk kan houden. Helaas heeft men het met de invoering van een 5%-kiesdrempel juist moeilijker gemaakt voor de oppositie. Een andere mogelijkheid is het invoeren van referenda en volksinitiatieven. Dan is men wel gedwongen om inhoudelijk politiek te voeren, omdat partijpolitieke verschillen bij referenda geen rol spelen. Maar ook dat is waarschijnlijk niet snel te verwachten.

[Groentje-18]

De doelstellingen die jij verwoordt, zijn in feite populistische kortetermijndoelstellingen: in het gevlei komen bij de kiezer en macht verkrijgen. Politiek hoort echter over langetermijndoelstellingen te gaan. Regeren is immers vooruitzien.

Dat besef ik maar al te goed. Helaas, van veranderingen die ons op lange termijn ten geode gaan komen merken we niet veel. Nog minder als van korte-termijnveranderingen... Men werkt elkaar gewoon zo tegen, dat niemand nog iets gedaan krijgt. Eigenlijk is het zo dat het VB in meer als 50% (wat zeg ik ... eigenlijk is het 99%...) vd voorstellen tegen een linkse partij is. En dat die linkse partijen onderling dan ook nog eens discussiëren.
Ik bedoel eigenlijk, ook al heeft iedere partij een apart ideaalbeeld van hoe België eruit moet zien of bestuurd moet worden. Op sommige vlakken komen die ideaalbeelden waarschijnlijk wel ergens overeen, maar dan nog verandert partij x snel zijn mening zodat partij y zijn goed voorstel er nooit door zal krijgen.
Snap je? Door het geharrewar en getouwtrek wordt er in België (ik zag dat je van Drenthe was) niks meer gerealiseerd dat nog op de ene manier er op wijst dat er vooruitgang wordt gemaakt... zeker niet op lange termijn.
En daar ik dit politiek gebagatelliseer nog niet zo direct zie stoppen tussen de verschillende partijen (omdat een partij een winst, in casu doorkrijgen van een amendement, van een andere partij ziet als een verlies voor de eigen partij)..., vroeg ik me af als er geen andere mogelijkheid was om politiek te voeren dan deze waarin er uiteindelijk nog weinig geschiedt in de 'democratie' :-s ?

De oplossing die je voorstelt, meer kleine partijen in het parlement toelaten is misschien nog geen slecht idee. Hoe meer partijen hoe groter de kans dat er toch ooit enkelen zijn die dezelfde mening gaan hebben (nu hebben ze dat volgens mij vaak ook maar houden ze voet bij stuk dat dat niet zo is ...). Maar weet je, in België is het eigenlijk niet zo dat de opositie vs. de rest (geen idee hoe je de niet-opositie noemt :-$) Het is eerder zo dat je ten eerste de opositie (met alleen het VB) hebt tegen de rest (VLD, SPA en CD&V(en groen! zit er ook nog ergens tussen)) en de meningen tussen deze twee grote blokken verschillen altijd. Maar van een opositie verwacht je nog enigzins dat ze niet akkoord gaat gaan met voorstellen van de ander. Helaas is het bij ons zo dat die 3 grote partijen onderling het ook enorm vaak oneens zijn, ipv één front te vormen tegen ... de opositie (het VB). En dat is een heel jammerlijke zaak.

Trouwens, ik ben heel blij met uw sterke inhoudelijke reactie hierop.

[Groentje-18]

Referenda en volksinitiatieven zijn ook geen slecht idee. Maar ik kan me ook moeilijk voorstellen dat dit in de nabije toekomst hier zal plaatsvinden omdat we zelfs nog niet werden geraadpleegd bij het stemmen over de Europese Grondwet dus ... als dat op zo'n belangrijke thema's nog niet gebeurt vrees ik dat het over andere thema's ook niet snel zal gebeuren.
Jammer eigenlijk dat er niet een paar belangeloze mensen in het parlement zitten die de boel een beetje recht kunnen trekken en dichter bij elkaar brengen als het misgaat. (En de partijen eraan herinneren dat er heel wat belangrijk werk te doen valt, in plaats van te discussiëren ... voor de langere termijn overleving).

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Groentje-18

Dat besef ik maar al te goed. Helaas, van veranderingen die ons op lange termijn ten geode gaan komen merken we niet veel. Nog minder als van korte-termijnveranderingen... Men werkt elkaar gewoon zo tegen, dat niemand nog iets gedaan krijgt. Eigenlijk is het zo dat het VB in meer als 50% (wat zeg ik ... eigenlijk is het 99%...) vd voorstellen tegen een linkse partij is. En dat die linkse partijen onderling dan ook nog eens discussiëren.
Ik bedoel eigenlijk, ook al heeft iedere partij een apart ideaalbeeld van hoe België eruit moet zien of bestuurd moet worden. Op sommige vlakken komen die ideaalbeelden waarschijnlijk wel ergens overeen, maar dan nog verandert partij x snel zijn mening zodat partij y zijn goed voorstel er nooit door zal krijgen.
Snap je? Door het geharrewar en getouwtrek wordt er in België (ik zag dat je van Drenthe was) niks meer gerealiseerd dat nog op de ene manier er op wijst dat er vooruitgang wordt gemaakt... zeker niet op lange termijn.
En daar ik dit politiek gebagatelliseer nog niet zo direct zie stoppen tussen de verschillende partijen (omdat een partij een winst, in casu doorkrijgen van een amendement, van een andere partij ziet als een verlies voor de eigen partij)..., vroeg ik me af als er geen andere mogelijkheid was om politiek te voeren dan deze waarin er uiteindelijk nog weinig geschiedt in de 'democratie' :-s ?

Ik heb er nog eens over nagedacht hoe het zou kunnen komen dat partijen zoveel met elkaar bezig zijn. Zou dat misschien kunnen komen doordat men bang is teveel op elkaar te lijken? Het probleem is volgens mij dat alle drie de grote politieke partijen in Vlaanderen de ambitie hebben een grote oppermachtige volkspartij te worden zoals de PS in Wallonië (die men niet alleen verkettert, maar ongetwijfeld ook bewondert). De CVP was dat vroeger in Vlaanderen, maar die positie is sinds eind jaren negentig vacant. Om die positie te bereiken moet je zoveel mogelijk mensen aanspreken en daarvoor is weer nodig dat je een niet al te scherp profiel hebt. De VLD heeft in die zin de afgelopen jaren veel verschillende mensen binnengehaald, de SP.A probeerde zich tegelijkertijd met haar socialisme breder te profileren en de CD&V probeert door vernieuwing de positie terug te winnen.

Maar je moet natuurlijk ook zorgen dat je niet teveel op de andere partijen gaat lijken, anders hebben mensen geen reden om wèl op jouw partij maar zeker n�*et op de andere partijen te stemmen. Ik denk dat het door die onderlinge concurrentie komt, dat men zoveel bezig is elkaar af te schieten. In Nederland zie je dat veel minder: sinds de invoering van het algemeen kiesrecht in 1917/1919 is altijd òf de KVP (Katholieke Volkspartij) en later het CDA, òf de PvdA de grootste partij geweest. Alleen die twee partijen zijn dus vaak in onderlinge strijd verwikkeld, hoewel door het linksere kiezerspubliek in Nederland (dan in Vlaanderen) het CDA het moeilijker heeft om kiezers aan zich te binden dan de PvdA. De VVD heeft zich anderzijds nooit als brede volkspartij gepresenteerd, maar altijd als duidelijk rechtsliberale partij, en met succes.

De reden dat ik denk dat partijen in Nederland iets scherper letten op hun profiel en dus minder snel in een situatie als in Vlaanderen belanden waar ze alleen bezig zijn elkaar vliegen af te vangen, is de aanwezigheid van verschillende oppositiepartijen. Ik noemde oppositiepartijen niet om te zorgen dat er meer partijen eenzelfde mening hebben, maar juist om te zorgen dat de ideologische verschillen duidelijk blijven. Door paars waren ook in Nederland de ideologische verschillen wat verwaterd, maar de opkomst van de linkse oppositie (SP, GroenLinks) in combinatie met het ontstaan van een rechtse oppositie (LPF, Wilders), zorgde ervoor dat PvdA en VVD hun profiel weer moesten aanscherpen.

Misschien vraag je je af hoe scherpere profilering een oplossing kan zijn voor de huidige onenigheid in België. Maar ik denk dat juist een scherpere profilering zorgt voor meer inhoudelijke politiek en minder politieke spelletjes. Bovendien zorgt het ervoor dat partijen met eenzelfde profiel samenwerken i.p.v. op papier tegenstrijdige partijen zoals de VLD en de SP.A, of in Nederland de VVD en de PvdA. Daarnaast is het toelaten van meer kleine partijen, door een systeem van evenredige vertegenwoordiging, sowieso gezonder aangezien er dan meer meningen vertegenwoordigd worden en meer verschillen mogelijk zijn. Je ziet nu duidelijk dat in de Vlaamse politieke partijen veel interne verdeeldheid bestaat, waarschijnlijk ontstaan door de te brede profilering van de partij. Makkelijk op te lossen is dat niet, want dissidenten zullen door de hoge kiesdrempel minder snel een eigen partij kunnen en willen beginnen. Zelfs een gevestigde partij als Agalev ging bijna aan die kiesdrempel ten onder. Alleen al vanwege de grotere keuzevrijheid en de bredere en dus betere vertegenwoordiging voor de kiezer is evenredige vertegenwoordiging dus een must.

[1handclapping]

2006 brengt ons gemeenteraadsverkiezingen, dan kan he merken hoe het politieke landschap in elke gemeente toch wel wat afwijkt van het landelijke/gewestelijke. Gaan we in de toekomst naar een systeem waarin de huidige staten in europa onveranderd zullen blijven bestaan of is die toestand in een snel vernaderende wereld onhoudbaar en komt er toch zoietes als een europese staat, met europese partijen ?

Vanavond was er één en al EU propaganda op Canvas : kan er zich iemand de constructie van een dergelijk hoogwaardig product voorstellen in Europa zonder
de EU ? Zonder een enthoesiate samenwerking tussen alle europeanen betrokken bij dit project was er niets van in huis gekomen - deze bezielende samenwerking is 1000maal produktiever dan het gejammer over steeds futielere zaken waar men dan een speciaal partijtje voor kan oprichten dat wat "linkser" of at "rechster" wat meer "vrijhandeliger" wat meer "verstaatser" enz..

Als men zich als burgers resuloot voor positieve zaken inzet en de kleine verschillen kan opzijzetten heeft men geen behoefte aan een versplinterd partijlandschap - maar grotere partijen zouden zich dan gerust wat democratischer mogen opstellen. De verdeling in "provinciale kieskringen" is in wezen geen goede zaak voor de democratie en eerder van aard om de afstand tussen de paertijpolitiek en de burger te vergroten - een systeem naar Angelsaksisch model met één gekozene per district zou eerder onafhankelijke kandidaten gekozen al dan niet met de steun van een politieke partij in de wetgevende vergadering kunnen brengen en wat transparantie..