Politics.be
14 mei 2012, 15:30
Op 15 mei lanceert WWF haar Living Planet Report 2012 vanuit de ruimte, bij monde van de Nederlandse astronaut André Kuipers. Het rapport stelt vast dat de groeiende druk op de hulpbronnen van de aarde ons aller veiligheid en gezondheid ernstig bedreigt. Bovendien toont het fenomeen van de 'landgrabbing' aan hoezeer de geïndustrialiseerde landen productief land in arme landen aan het opslokken zijn. WWF benadrukt in het rapport dat de oplossingen bestaan maar dat 'business as usual' geen optie is.
De Nederlandse astronaut André Kuipers zorgt vanuit het Europees Ruimtestation ISS voor een uniek perspectief op de uitdaging die voor ons ligt: "We hebben maar één aarde. Van op het ISS kan ik de voetafdruk van de mensheid duidelijk zien, inclusief bosbranden, luchtvervuiling en erosie – uitdagingen die besproken worden in deze laatste editie van het Living Planet rapport van WWF. We leggen een onhoudbare druk op onze planeet, en toch kunnen we onze thuis redden, niet alleen voor onszelf maar vooral voor de toekomende generaties." Het tweejaarlijkse rapport werd gemaakt in samenwerking met de 'Zoological Society of London' en het 'Global Footprint Network'.
Enorme toename 'land grabbing'
In verschillende ontwikkelingslanden kopen buitenlandse investeerders grote stukken land op om productiecapaciteit veilig te stellen voor landbouw in de toekomst. WWF schat dat, sinds 2000, een grondgebied ter grootte van West-Europa is ingepalmd via overeenkomsten tussen investeerders en arme landen in het zuiden. De voedselcrisis van 2007/2008 maar ook bevolkingsgroei, consumptietoename en een toegenomen vraag naar voedsel, biobrandstoffen, grondstoffen en hout hebben dit fenomeen een enorme boost gegeven. Meer dan de helft van deze gronden bevinden zich in Afrika maar ook in Azië en Latijns-Amerika. Deze gronden zullen op termijn massaal geconverteerd worden om ze geschikt te maken voor intensieve landbouw, met een groot verlies van biodiversiteit als gevolg. Tegelijkertijd wordt toegang tot dit land afgesloten voor lokale landbouwers die zo verder gemarginaliseerd geraken.
Het verschil in verbruik tussen rijke en arme landen blijft intussen enorm. Rijke landen hebben een ecologische voetafdruk die gemiddeld vijf keer groter is dan dat van arme landen. België zit overigens in de top-10 van de landen met de grootste ecologische voetafdruk ter wereld. Volgens de mondiale Living Planet Index, die de staat van 's werelds biodiversiteit weergeeft, gaat de achteruitgang van de biodiversiteit veel sneller in de armste landen. Dit betekent dat de armste en meest kwetsbare landen de levensstijl van de rijkere landen subsidiëren. Een afnemende biocapaciteit (de capaciteit van een regio om zijn bronnen te hernieuwen) zal landen dwingen om essentiële grondstoffen en voedsel te importeren van buitenlandse ecosystemen – en daarmee ook weer druk leggen op die gebieden.
"We leven alsof we een extra planeet ter beschikking hebben. We gebruiken 50% meer van de bronnen die onze aarde jaarlijks kan produceren en, tenzij we drastisch van koers veranderen, zal dat getal snel toenemen. Zelfs 2 planeten zullen niet genoeg zijn in 2030", zegt Damien Vincent, CEO van WWF-Belgium.
Belgische voetafdruk 6e grootste ter wereld
De Belgische ecologische voetafdruk bedraagt 7,1 ha per inwoner, tegenover het Europees gemiddelde van 4,7 ha en de globale biocapaciteit die per persoon niet meer dan 1,8 ha bedraagt (wat betekent dat elke aardbewoner theoretisch recht heeft op 1,8 ha). Daarmee zitten we wereldwijd in de top 10. Die grote voetafdruk is voor de helft te wijten aan ons energieverbruik. Het is duidelijk dat België, wat energieverbruik en energie-efficiëntie betreft, niet tot de beste van de klas behoort. Het energiegebruik van huishoudens en de transportsector is in België hoger dan in onze buurlanden. België heeft ook een belangrijke energie-intensieve industrie (chemische en metaalindustrie). Wat bebouwde terreinen aangaat, zitten we meer dan 7 maal hoger dan het wereldwijde gemiddelde (relatief grote huizen voor relatief kleine gezinnen en een zeer uitgebreid wegennetwerk).
Thermometer in het rood
Het Living Planet Report gebruikt de mondiale Living Planet Index om veranderingen in de gezondheid van de ecosystemen van de planeet te meten. Daartoe volgt de LPI 9000 populaties van meer dan 2600 soorten. De globale Index geeft een 30% afname aan sinds 1970, waarbij de tropen het hardste getroffen worden: hier zien we een afname van 60% in minder dan 40 jaar. Terwijl de biodiversiteit afneemt, neemt de Ecologische voetafdruk toe, waardoor onze vraag naar de natuurlijke hulpbronnen van de aarde onhoudbaar is geworden. De Living Planet Index is de thermometer van onze aarde en ze staat duidelijk in het rood. Als we deze diagnose negeren zullen er belangrijke consequenties zijn voor de mensheid.
Het rapport wijst ook op de impact van een voorthollende urbanisatie – tegen 2050 zullen twee op drie mensen in de stad wonen. De nood naar nieuwe en verbeterde manieren om onze natuurlijke hulpbronnen te beheren wordt daardoor alleen maar groter. Damien Vincent: "het gebruik van nog meer natuur, terwijl we steeds minder hebben, is een gevaarlijke strategie. Zolang landen hun deficiet op gebied van biocapaciteit niet beginnen volgen en managen, plaatsen ze niet alleen de planeet in gevaar maar ook zichzelf."
Voedsel, water en energie voor iedereen is mogelijk
"We kunnen een toekomst maken die voedsel, water en energie voorziet voor 9 of 10 miljard mensen die de planeet in 2050 zal moeten onderhouden", zegt Jim Leape, directeur van WWF Internationaal. "Het Living Planet Report stelt een reeks oplossingen voor die nodig zijn om de achteruitgang van de biodiversiteit tegen te gaan en de ecologische voetafdruk terug te brengen binnen de ecologische draagkracht van de aarde.” Die worden geformuleerd in 16 prioriteiten, met onder meer het beschermen en herstellen van biodiversiteit en ecosystemen, efficiëntere productiemethoden die minder grondstoffen en energie verbruiken, beter en minder consumeren en de waarde van biodiversiteit en ecosysteemdiensten erkennen en integreren in politieke en economische beslissingen. Er moeten ook wettelijke en beleidskaders gemaakt worden die toelaten een eerlijke en duurzame toegang tot voedsel, water en energie te bekomen voor iedereen.
Dit rapport wordt gelanceerd op vijf weken voor in Rio De Janeiro de VN-conferentie voor Duurzame Ontwikkeling (Rio+20) start. Twintig jaar na de fameuze eerste Aarde Top, is dit de gelegenheid voor de wereldleiders om hun engagement voor een duurzame toekomst te bevestigen. "De uitdagingen uit het Living Planet Report zijn duidelijk", zegt Jim Leape, directeur van WWF Internationaal. "Rio+20 kan en moet het moment zijn voor regeringen om een nieuwe koers uit te zetten naar een duurzame en sociaal rechtvaardige samenleving. De Rio+20 conferentie is een unieke opportuniteit voor de coalitie van iedereen die meewil (regeringen, het middenveld, steden en bedrijven) om de krachten te bundelen en een cruciale rol te vervullen in het behoudt van onze levende planeet."
Meer informatie
Koen Stuyck | Press officer | WWF Belgium | [email protected] | 02 340 09 67 – 0499 70 86 41
Noten aan de redactie
- WWF is één van de grootste en meest ervaren onafhankelijke natuurbehoudsorganisaties ter wereld, actief in meer dan 100 landen en met meer dan 5 miljoen sympathisanten wereldwijd. Het doel van WWF is de generaties na ons een leefbare planeet na te laten. WWF zet zich in voor het behoud van soorten en hun leefomgeving: bossen, waterrijke gebieden en oceanen. Verder werkt WWF mee aan oplossingen voor de vervuiling en verspilling van natuurlijke hulpbronnen en de klimaatverandering.
- De 'Zoological Society of London (ZSL)' is gesticht in 1826. Het is een internationale educatief-wetenschappelijke conservatie organisatie. Hun rol is de conservatie van dieren en hun habitats. ZSL beheert de Zoo van London en van Whipsnade, voert wetenschappelijk onderzoek in het Instituut voor zoologie en is actief betrokken in veldconservatie in meer dan 50 landen wereldwijd. www.zsl.org
- Het 'Global Footprint Network' promoot een duurzame economie met het bijhouden van de Ecologische Voetafdruk, een instrument dat duurzaamheid meetbaar maakt. Samen met zijn partners coördineert het netwerk het onderzoek, ontwikkelt het methodologische standaarden en voorziet beleidsmakers van robust cijfermateriaal waarmee de economie kan aangezet worden om binnen de aardse perimeters te werken. www.footprintnetwork.org
- Het European Space Agency (ESA) is de Europese poort naar de ruimte. Het heeft als missie de ontwikkeling van de Europese ruimtevaart en wil ervoor zorgen dat investeringen in de ruimtevaart voordelen opleveren voor de inwoners van de Europese Unie en de wereld. ESA is een internationale organisatie met 19 leden. Door het coördineren van de financiële en intellectuele inspanningen van zijn leden kan het programma's en activiteiten ondernemen die veel verder gaan dan de mogelijkheden van een enkel Europees land. De verschillende programma's van het agentschap zijn ontworpen om een diepere kennis te verkrijgen over de aarde, zijn onmiddellijke omgeving in de ruimte, onze zonnestelsel en het universum. www.esa.int
- Steun het werk van WWF en surf naar www.wwf.be.
EINDE
Koen Stuyck
Press Officer
WWF-Belgium
Bd Emile Jacqmainlaan 90
1000 Brussel / Bruxelles
Bron: politics.be (http://www.politics.be/persmededelingen/32562/)
De Nederlandse astronaut André Kuipers zorgt vanuit het Europees Ruimtestation ISS voor een uniek perspectief op de uitdaging die voor ons ligt: "We hebben maar één aarde. Van op het ISS kan ik de voetafdruk van de mensheid duidelijk zien, inclusief bosbranden, luchtvervuiling en erosie – uitdagingen die besproken worden in deze laatste editie van het Living Planet rapport van WWF. We leggen een onhoudbare druk op onze planeet, en toch kunnen we onze thuis redden, niet alleen voor onszelf maar vooral voor de toekomende generaties." Het tweejaarlijkse rapport werd gemaakt in samenwerking met de 'Zoological Society of London' en het 'Global Footprint Network'.
Enorme toename 'land grabbing'
In verschillende ontwikkelingslanden kopen buitenlandse investeerders grote stukken land op om productiecapaciteit veilig te stellen voor landbouw in de toekomst. WWF schat dat, sinds 2000, een grondgebied ter grootte van West-Europa is ingepalmd via overeenkomsten tussen investeerders en arme landen in het zuiden. De voedselcrisis van 2007/2008 maar ook bevolkingsgroei, consumptietoename en een toegenomen vraag naar voedsel, biobrandstoffen, grondstoffen en hout hebben dit fenomeen een enorme boost gegeven. Meer dan de helft van deze gronden bevinden zich in Afrika maar ook in Azië en Latijns-Amerika. Deze gronden zullen op termijn massaal geconverteerd worden om ze geschikt te maken voor intensieve landbouw, met een groot verlies van biodiversiteit als gevolg. Tegelijkertijd wordt toegang tot dit land afgesloten voor lokale landbouwers die zo verder gemarginaliseerd geraken.
Het verschil in verbruik tussen rijke en arme landen blijft intussen enorm. Rijke landen hebben een ecologische voetafdruk die gemiddeld vijf keer groter is dan dat van arme landen. België zit overigens in de top-10 van de landen met de grootste ecologische voetafdruk ter wereld. Volgens de mondiale Living Planet Index, die de staat van 's werelds biodiversiteit weergeeft, gaat de achteruitgang van de biodiversiteit veel sneller in de armste landen. Dit betekent dat de armste en meest kwetsbare landen de levensstijl van de rijkere landen subsidiëren. Een afnemende biocapaciteit (de capaciteit van een regio om zijn bronnen te hernieuwen) zal landen dwingen om essentiële grondstoffen en voedsel te importeren van buitenlandse ecosystemen – en daarmee ook weer druk leggen op die gebieden.
"We leven alsof we een extra planeet ter beschikking hebben. We gebruiken 50% meer van de bronnen die onze aarde jaarlijks kan produceren en, tenzij we drastisch van koers veranderen, zal dat getal snel toenemen. Zelfs 2 planeten zullen niet genoeg zijn in 2030", zegt Damien Vincent, CEO van WWF-Belgium.
Belgische voetafdruk 6e grootste ter wereld
De Belgische ecologische voetafdruk bedraagt 7,1 ha per inwoner, tegenover het Europees gemiddelde van 4,7 ha en de globale biocapaciteit die per persoon niet meer dan 1,8 ha bedraagt (wat betekent dat elke aardbewoner theoretisch recht heeft op 1,8 ha). Daarmee zitten we wereldwijd in de top 10. Die grote voetafdruk is voor de helft te wijten aan ons energieverbruik. Het is duidelijk dat België, wat energieverbruik en energie-efficiëntie betreft, niet tot de beste van de klas behoort. Het energiegebruik van huishoudens en de transportsector is in België hoger dan in onze buurlanden. België heeft ook een belangrijke energie-intensieve industrie (chemische en metaalindustrie). Wat bebouwde terreinen aangaat, zitten we meer dan 7 maal hoger dan het wereldwijde gemiddelde (relatief grote huizen voor relatief kleine gezinnen en een zeer uitgebreid wegennetwerk).
Thermometer in het rood
Het Living Planet Report gebruikt de mondiale Living Planet Index om veranderingen in de gezondheid van de ecosystemen van de planeet te meten. Daartoe volgt de LPI 9000 populaties van meer dan 2600 soorten. De globale Index geeft een 30% afname aan sinds 1970, waarbij de tropen het hardste getroffen worden: hier zien we een afname van 60% in minder dan 40 jaar. Terwijl de biodiversiteit afneemt, neemt de Ecologische voetafdruk toe, waardoor onze vraag naar de natuurlijke hulpbronnen van de aarde onhoudbaar is geworden. De Living Planet Index is de thermometer van onze aarde en ze staat duidelijk in het rood. Als we deze diagnose negeren zullen er belangrijke consequenties zijn voor de mensheid.
Het rapport wijst ook op de impact van een voorthollende urbanisatie – tegen 2050 zullen twee op drie mensen in de stad wonen. De nood naar nieuwe en verbeterde manieren om onze natuurlijke hulpbronnen te beheren wordt daardoor alleen maar groter. Damien Vincent: "het gebruik van nog meer natuur, terwijl we steeds minder hebben, is een gevaarlijke strategie. Zolang landen hun deficiet op gebied van biocapaciteit niet beginnen volgen en managen, plaatsen ze niet alleen de planeet in gevaar maar ook zichzelf."
Voedsel, water en energie voor iedereen is mogelijk
"We kunnen een toekomst maken die voedsel, water en energie voorziet voor 9 of 10 miljard mensen die de planeet in 2050 zal moeten onderhouden", zegt Jim Leape, directeur van WWF Internationaal. "Het Living Planet Report stelt een reeks oplossingen voor die nodig zijn om de achteruitgang van de biodiversiteit tegen te gaan en de ecologische voetafdruk terug te brengen binnen de ecologische draagkracht van de aarde.” Die worden geformuleerd in 16 prioriteiten, met onder meer het beschermen en herstellen van biodiversiteit en ecosystemen, efficiëntere productiemethoden die minder grondstoffen en energie verbruiken, beter en minder consumeren en de waarde van biodiversiteit en ecosysteemdiensten erkennen en integreren in politieke en economische beslissingen. Er moeten ook wettelijke en beleidskaders gemaakt worden die toelaten een eerlijke en duurzame toegang tot voedsel, water en energie te bekomen voor iedereen.
Dit rapport wordt gelanceerd op vijf weken voor in Rio De Janeiro de VN-conferentie voor Duurzame Ontwikkeling (Rio+20) start. Twintig jaar na de fameuze eerste Aarde Top, is dit de gelegenheid voor de wereldleiders om hun engagement voor een duurzame toekomst te bevestigen. "De uitdagingen uit het Living Planet Report zijn duidelijk", zegt Jim Leape, directeur van WWF Internationaal. "Rio+20 kan en moet het moment zijn voor regeringen om een nieuwe koers uit te zetten naar een duurzame en sociaal rechtvaardige samenleving. De Rio+20 conferentie is een unieke opportuniteit voor de coalitie van iedereen die meewil (regeringen, het middenveld, steden en bedrijven) om de krachten te bundelen en een cruciale rol te vervullen in het behoudt van onze levende planeet."
Meer informatie
Koen Stuyck | Press officer | WWF Belgium | [email protected] | 02 340 09 67 – 0499 70 86 41
Noten aan de redactie
- WWF is één van de grootste en meest ervaren onafhankelijke natuurbehoudsorganisaties ter wereld, actief in meer dan 100 landen en met meer dan 5 miljoen sympathisanten wereldwijd. Het doel van WWF is de generaties na ons een leefbare planeet na te laten. WWF zet zich in voor het behoud van soorten en hun leefomgeving: bossen, waterrijke gebieden en oceanen. Verder werkt WWF mee aan oplossingen voor de vervuiling en verspilling van natuurlijke hulpbronnen en de klimaatverandering.
- De 'Zoological Society of London (ZSL)' is gesticht in 1826. Het is een internationale educatief-wetenschappelijke conservatie organisatie. Hun rol is de conservatie van dieren en hun habitats. ZSL beheert de Zoo van London en van Whipsnade, voert wetenschappelijk onderzoek in het Instituut voor zoologie en is actief betrokken in veldconservatie in meer dan 50 landen wereldwijd. www.zsl.org
- Het 'Global Footprint Network' promoot een duurzame economie met het bijhouden van de Ecologische Voetafdruk, een instrument dat duurzaamheid meetbaar maakt. Samen met zijn partners coördineert het netwerk het onderzoek, ontwikkelt het methodologische standaarden en voorziet beleidsmakers van robust cijfermateriaal waarmee de economie kan aangezet worden om binnen de aardse perimeters te werken. www.footprintnetwork.org
- Het European Space Agency (ESA) is de Europese poort naar de ruimte. Het heeft als missie de ontwikkeling van de Europese ruimtevaart en wil ervoor zorgen dat investeringen in de ruimtevaart voordelen opleveren voor de inwoners van de Europese Unie en de wereld. ESA is een internationale organisatie met 19 leden. Door het coördineren van de financiële en intellectuele inspanningen van zijn leden kan het programma's en activiteiten ondernemen die veel verder gaan dan de mogelijkheden van een enkel Europees land. De verschillende programma's van het agentschap zijn ontworpen om een diepere kennis te verkrijgen over de aarde, zijn onmiddellijke omgeving in de ruimte, onze zonnestelsel en het universum. www.esa.int
- Steun het werk van WWF en surf naar www.wwf.be.
EINDE
Koen Stuyck
Press Officer
WWF-Belgium
Bd Emile Jacqmainlaan 90
1000 Brussel / Bruxelles
Bron: politics.be (http://www.politics.be/persmededelingen/32562/)