gm10
22 januari 2005, 00:05
Soms hebben we zo'n citaat nodig om nog eens een gevoel te krijgen bij wat de holocaust effectief voorstelde.
,,Nooit zal ik die nacht vergeten, de eerste nacht in het kamp dat mijn leven tot één lange nacht gemaakt heeft, zevenmaal vervloekt en zevenmaal verzegeld. Nooit zal ik de rook vergeten. Nooit zal ik de gezichtjes vergeten van de kinderen, wier lichamen ik tot rookslierten zag worden, onder een zwijgende blauwe hemel. Nooit zal ik de vlammen vergeten die voor altijd mijn geloof verteerd hebben. Nooit zal ik de nachtelijke stilte vergeten die mij, voor alle eeuwigheid, beroofd heeft van de lust tot leven. Nooit zal ik die ogenblikken vergeten die mijn God en mijn ziel vermoord hebben en mijn dromen tot as gemaakt. Nooit zal ik dat alles vergeten, al word ik gedoemd zo lang te leven als God. Nooit.''
-----------------------------------------------------------
BREEDHOEK. Het nulpunt van de Europese beschavinghttp://www.standaard.be/assets/images_upload/auschwitz.jpg Donderdag is het zestig jaar geleden dat het kamp van Auschwitz-Birkenau werd bevrijd. In dat kamp zijn meer dan een miljoen mensen uitgeroeid. De overgrote meerderheid van hen was joods. Voor ze in de gaskamers vermoord werden, moesten joden en andere ongewensten op alle mogelijke manieren vernederd, mishandeld, kortom ontmenselijkt worden. Dat scenario was niet beperkt tot Auschwitz. Dat kamp was maar één onderdeel van Hitlers politiek van welbewuste volkerenmoord op Untermenschen.
Grafiekenhttp://www.standaard.be/Assets/Graph_Image_Upload/NAZIES2.MM.jpg (http://www.standaard.be/Assets/Graph_Pdf_Upload/NAZIES2.MM.pdf) http://www.standaard.be/Assets/Images_Internet/punt.gif
IN BEELD. 60 jaar Auschwitz Bekijk de fotospecial (http://javascript<b></b>:new_window3('/extra/fotospecials/fotospecial.asp?id=149'))
ANDERE ARTIKELS VAN REEKShttp://www.standaard.be/Assets/Images_Internet/punt.gif Breedhoek (http://www.standaard.be/Archief/Reeksen/index.asp?DosID=1000) VANAF het begin van zijn politieke campagne, in 1922, heeft Hitler zijn jodenhaat openlijk beleden. De haat walmt uit al zijn toespraken en geschriften, en uit zijn boek Mein Kampf (1925). Voor Hitler stond 'de jood' gelijk met 'internationaal' en 'kosmopolitisch', en dat was synoniem met ontaarding van het eigen ras, immoraliteit en corruptie.
Zodra Hitlers nationaal-socialisten (nazi's) in 1933 aan de macht kwamen, waren de joden vogelvrij. Knokploegen van de Sturmabteilung (SA) van de partij mishandelden en vermoordden ongestraft joodse mensen en vernielden joodse eigendommen. De media en de filmindustrie, die in de greep van het regime zaten, voerden een constante antisemitische campagne die de joden als bron van alle kwaad, als ratten en ongedierte voorstelden.
De anti-joodse maatregelen elkaar snel op. Joden mochten geen arts, academicus of advocaat meer zijn en geen enkele vorm van kunst, toneel, ontspanning bedrijven. Ze mochten geen gebruik maken van openbare voorzieningen en geen relaties - en zeker geen seksueel contact - hebben met 'Ariërs'. Hun bedrijven en winkels werden afgepakt. Wie vluchtte voor vervolging en geweld, kon maar weinig meenemen.
Vanaf 1933 was het regime al ',concentratiekampen' beginnen te bouwen. Die KZ's (voor Konzentrationslager ) werden eufemistisch voorgesteld als uitgebreide gevangenissen waarin politieke tegenstanders en asociale elementen 'geconcentreerd' werden en 'heropvoeding door werk' kregen.
In werkelijkheid kon elk 'verdacht element' zomaar worden opgepakt. Socialisten, communisten, antinazi's van elke gezindheid, getuigen van Jehova, Oost-Europeanen, zigeuners, 'asocialen' (zoals bedelaars en zwervers) kwamen in een steeds groter net van kampen terecht. Onder hen bevonden zich ook vele joden.
De concentratiekampen waren een hel. De gevangenen werden ondervoed en mishandeld. Honderdduizenden stierven door 'uitroeiing door arbeid' ( Vernichtung durch Arbeit was een officieel streefdoel), honger en ziekte. In de ergste, waaronder Buchenwald, Theresienstadt en Bergen-Belsen, werden gevangenen aan gruwelijke experimenten onderworpen.
Maar hoe gruwelijk die kampen ook waren, ze lieten een -zij het uiterst kleine - overlevingskans. Die kans was er niet meer met de vernietigingskampen die de nazi's vanaf 1941 bouwden. Die hadden maar één doel: op industriële schaal zoveel mogelijk mensen vernietigen.
De Duitse aanval op Polen waarmee Hitler de Tweede Wereldoorlog begon, in 1939, vormde het startsein voor de systematische volkerenmoord. Meer dan twee miljoen joden kwamen in Polen onder Duitse heerschappij. Ze werden bijeengedreven in overbevolkte getto's met de bedoeling hen van ontbering en ziekte te laten sterven. Ze werden ingezet voor slavenarbeid. En omdat Polen bezet was, konden Hitlers handlangers met onbeperkte wreedheid te werk gaan. Zo hield de SS martelorgieën. Begin 1940 bijvoorbeeld werden in Nasielsky 1.600 joden een hele nacht afgeranseld. Omdat officieren van het reguliere leger neerkeken op de SS, maakten ze verslagen op van zulke wreedheden. Dat leidde in Berlijn tot de vraag naar 'ordentelijker' oplossingen.
Het 'probleem' werd nog groter toen Hitler zijn pact met Stalin verbrak en in 1941 de Sovjet-Unie binnenviel. In het veroverde sovjetgebied waren twee en een half miljoen joden voor de Duitse opmars gevlucht, maar er bleven zeker anderhalf miljoen joden over, voornamelijk in de steden. Zij werden de prooi van een van Hitlers instrumenten voor systematische volkerenmoord, de bijzondere Einsatzgruppen . Die trokken met het Duitse leger mee om joden vermoorden. Tegen eind 1942 hadden ze er 1,2 miljoen doodgeschoten op of andere manieren vermoord.
Industriële schaal
Maar niet al die soldaten waren door de nazi-propaganda ongevoelig geworden. Een aantal van hen werd er misselijk van ongewapende mannen, vrouwen en kinderen te moeten doodschieten. Er waren gevallen van depressie. Bovendien klaagden de leiders dat het uitmoordingsprogramma nog te traag ging en dat het een probleem werd al de lijken te begraven.
Dus waren nieuwe middelen nodig voor de 'definitieve oplossing', de Endlösung, van 'het jodenvraagstuk'. Dat werden de vernietigingskampen. Ze waren ontworpen voor één doel: massamoord op een industriële schaal. Die massamoord werd bovendien ingedeeld in een reeks bureaucratische taken: het bijeendrijven van joden, hun vervoer in beestenwagens, bewaking, vergassing, verbranding van de lijken. De beulen kregen geen bloed meer aan de handen, ze werden functionarissen die 'hun werk deden'.
De zes kampen werden in Polen gebouwd, omdat daar veel ruimte was en er spoorwegen voorhanden waren. Het eerste werd Chelmno. Daarna werd het concentratiekamp Auschwitz uitgebreid met Birkenau en tot vernietigingskamp gemaakt. In het gebied van het Generalgouvernement volgden Treblinka, Sobibor, Majdanek en Belzec.
Dag na dag brachten treinen uit alle Europese gebieden die door nazi-Duitsland bezet waren of ermee collaboreerden, groepen joden aan. Ze werden vervoerd in beestenwagens, waarin ze opeengepakt zaten of stonden, zonder eten of drinken. Bij de aankomst in het kamp werd hun alles afgenomen en werden gouden tanden uitgerukt. Ze moesten zich helemaal uitkleden en werden kaalgeschoren. Ze waren geen mensen meer, maar een nummer dat in hun huid getatoeëerd werd.
De kampcondities waren verschrikkelijk. Honger, koude, mishandeling, eindeloze vernedering. Een van de amusementen van SS'rs bestond erin het kommetje waterige soep dat de uitgehongerde gevangenen kregen, omver te stampen en de joden ertoe te verplichten het vocht, als honden, van de grond op te likken.
Mannen werden van vrouwen gescheiden, veel kinderen gingen recht naar de 'douchezalen' - de gaskamers - waar hele groepen tegelijk met gifgas vermoord werden. Daarna werden de lijken verbrand. Van de joden mocht niets meer overblijven dan een straaltje rook, geen urne met as, geen grafsteen, geen naam.
De SS had vanaf 1939 al verschillende soorten gas gebruikt voor 'euthanasie' op een honderdduizendtal geesteszieken en andere 'asociale elementen'. Ook waren er rijdende gaskamers, onder meer bij de Einsatzgruppen. Eerst werd vooral koolmonoxide gebruikt. Uiteindelijk koos de SS voor een dodelijk gas op basis van cyanide: Zyklon-B.
Dat gas werd gebruikt in de zes vernietigingskampen, die ontstellend efficiënt werkten Tot de nazi's moesten wijken voor de opmars van het Rode Leger, dat zich overigens absoluut niet haastte om getto's en kampen te bevrijden, bleven treinen af en aan rijden, bleef de uitroeiing van de joden doorgaan. Een deel van Europa werkte actief mee. Hitler vond in elk collaborerend of bezet land gewillige beulen.
De absolute misdaad
De volkerenmoord, waarvoor Auschwitz meer dan elk ander kamp symbool staat, was de absolute misdaad. En het absolute nulpunt van de Europese beschaving. Omdat Hitler zijn werk niet kon afmaken - en het heeft echt niet veel gescheeld - is een klein aantal gevangenen levend uit Auschwitz gekomen, uitgemergelde mensen die gemiddeld nog 35 kg wogen. Maar niemand is ooit echt bevrijd uit Auschwitz. De ervaring was zo verschrikkelijk dat alle ex-gevangenen het kamp hun hele leven in hun hoofd en ziel en hart hebben meegedragen. Veel van Hitlers beulen hebben een nieuw leven kunnen opbouwen, hun overlevende slachtoffers niet.
,,Nooit zal ik die nacht vergeten, de eerste nacht in het kamp dat mijn leven tot één lange nacht gemaakt heeft, zevenmaal vervloekt en zevenmaal verzegeld. Nooit zal ik de rook vergeten. Nooit zal ik de gezichtjes vergeten van de kinderen, wier lichamen ik tot rookslierten zag worden, onder een zwijgende blauwe hemel. Nooit zal ik de vlammen vergeten die voor altijd mijn geloof verteerd hebben. Nooit zal ik de nachtelijke stilte vergeten die mij, voor alle eeuwigheid, beroofd heeft van de lust tot leven. Nooit zal ik die ogenblikken vergeten die mijn God en mijn ziel vermoord hebben en mijn dromen tot as gemaakt. Nooit zal ik dat alles vergeten, al word ik gedoemd zo lang te leven als God. Nooit.''
Dat schreef een overlevende, Elie Wiesel. Hij was toen 28, een leeftijd waarop mensen normaal gezien nog veel ambities en dromen hebben.
Bron: DS
,,Nooit zal ik die nacht vergeten, de eerste nacht in het kamp dat mijn leven tot één lange nacht gemaakt heeft, zevenmaal vervloekt en zevenmaal verzegeld. Nooit zal ik de rook vergeten. Nooit zal ik de gezichtjes vergeten van de kinderen, wier lichamen ik tot rookslierten zag worden, onder een zwijgende blauwe hemel. Nooit zal ik de vlammen vergeten die voor altijd mijn geloof verteerd hebben. Nooit zal ik de nachtelijke stilte vergeten die mij, voor alle eeuwigheid, beroofd heeft van de lust tot leven. Nooit zal ik die ogenblikken vergeten die mijn God en mijn ziel vermoord hebben en mijn dromen tot as gemaakt. Nooit zal ik dat alles vergeten, al word ik gedoemd zo lang te leven als God. Nooit.''
-----------------------------------------------------------
BREEDHOEK. Het nulpunt van de Europese beschavinghttp://www.standaard.be/assets/images_upload/auschwitz.jpg Donderdag is het zestig jaar geleden dat het kamp van Auschwitz-Birkenau werd bevrijd. In dat kamp zijn meer dan een miljoen mensen uitgeroeid. De overgrote meerderheid van hen was joods. Voor ze in de gaskamers vermoord werden, moesten joden en andere ongewensten op alle mogelijke manieren vernederd, mishandeld, kortom ontmenselijkt worden. Dat scenario was niet beperkt tot Auschwitz. Dat kamp was maar één onderdeel van Hitlers politiek van welbewuste volkerenmoord op Untermenschen.
Grafiekenhttp://www.standaard.be/Assets/Graph_Image_Upload/NAZIES2.MM.jpg (http://www.standaard.be/Assets/Graph_Pdf_Upload/NAZIES2.MM.pdf) http://www.standaard.be/Assets/Images_Internet/punt.gif
IN BEELD. 60 jaar Auschwitz Bekijk de fotospecial (http://javascript<b></b>:new_window3('/extra/fotospecials/fotospecial.asp?id=149'))
ANDERE ARTIKELS VAN REEKShttp://www.standaard.be/Assets/Images_Internet/punt.gif Breedhoek (http://www.standaard.be/Archief/Reeksen/index.asp?DosID=1000) VANAF het begin van zijn politieke campagne, in 1922, heeft Hitler zijn jodenhaat openlijk beleden. De haat walmt uit al zijn toespraken en geschriften, en uit zijn boek Mein Kampf (1925). Voor Hitler stond 'de jood' gelijk met 'internationaal' en 'kosmopolitisch', en dat was synoniem met ontaarding van het eigen ras, immoraliteit en corruptie.
Zodra Hitlers nationaal-socialisten (nazi's) in 1933 aan de macht kwamen, waren de joden vogelvrij. Knokploegen van de Sturmabteilung (SA) van de partij mishandelden en vermoordden ongestraft joodse mensen en vernielden joodse eigendommen. De media en de filmindustrie, die in de greep van het regime zaten, voerden een constante antisemitische campagne die de joden als bron van alle kwaad, als ratten en ongedierte voorstelden.
De anti-joodse maatregelen elkaar snel op. Joden mochten geen arts, academicus of advocaat meer zijn en geen enkele vorm van kunst, toneel, ontspanning bedrijven. Ze mochten geen gebruik maken van openbare voorzieningen en geen relaties - en zeker geen seksueel contact - hebben met 'Ariërs'. Hun bedrijven en winkels werden afgepakt. Wie vluchtte voor vervolging en geweld, kon maar weinig meenemen.
Vanaf 1933 was het regime al ',concentratiekampen' beginnen te bouwen. Die KZ's (voor Konzentrationslager ) werden eufemistisch voorgesteld als uitgebreide gevangenissen waarin politieke tegenstanders en asociale elementen 'geconcentreerd' werden en 'heropvoeding door werk' kregen.
In werkelijkheid kon elk 'verdacht element' zomaar worden opgepakt. Socialisten, communisten, antinazi's van elke gezindheid, getuigen van Jehova, Oost-Europeanen, zigeuners, 'asocialen' (zoals bedelaars en zwervers) kwamen in een steeds groter net van kampen terecht. Onder hen bevonden zich ook vele joden.
De concentratiekampen waren een hel. De gevangenen werden ondervoed en mishandeld. Honderdduizenden stierven door 'uitroeiing door arbeid' ( Vernichtung durch Arbeit was een officieel streefdoel), honger en ziekte. In de ergste, waaronder Buchenwald, Theresienstadt en Bergen-Belsen, werden gevangenen aan gruwelijke experimenten onderworpen.
Maar hoe gruwelijk die kampen ook waren, ze lieten een -zij het uiterst kleine - overlevingskans. Die kans was er niet meer met de vernietigingskampen die de nazi's vanaf 1941 bouwden. Die hadden maar één doel: op industriële schaal zoveel mogelijk mensen vernietigen.
De Duitse aanval op Polen waarmee Hitler de Tweede Wereldoorlog begon, in 1939, vormde het startsein voor de systematische volkerenmoord. Meer dan twee miljoen joden kwamen in Polen onder Duitse heerschappij. Ze werden bijeengedreven in overbevolkte getto's met de bedoeling hen van ontbering en ziekte te laten sterven. Ze werden ingezet voor slavenarbeid. En omdat Polen bezet was, konden Hitlers handlangers met onbeperkte wreedheid te werk gaan. Zo hield de SS martelorgieën. Begin 1940 bijvoorbeeld werden in Nasielsky 1.600 joden een hele nacht afgeranseld. Omdat officieren van het reguliere leger neerkeken op de SS, maakten ze verslagen op van zulke wreedheden. Dat leidde in Berlijn tot de vraag naar 'ordentelijker' oplossingen.
Het 'probleem' werd nog groter toen Hitler zijn pact met Stalin verbrak en in 1941 de Sovjet-Unie binnenviel. In het veroverde sovjetgebied waren twee en een half miljoen joden voor de Duitse opmars gevlucht, maar er bleven zeker anderhalf miljoen joden over, voornamelijk in de steden. Zij werden de prooi van een van Hitlers instrumenten voor systematische volkerenmoord, de bijzondere Einsatzgruppen . Die trokken met het Duitse leger mee om joden vermoorden. Tegen eind 1942 hadden ze er 1,2 miljoen doodgeschoten op of andere manieren vermoord.
Industriële schaal
Maar niet al die soldaten waren door de nazi-propaganda ongevoelig geworden. Een aantal van hen werd er misselijk van ongewapende mannen, vrouwen en kinderen te moeten doodschieten. Er waren gevallen van depressie. Bovendien klaagden de leiders dat het uitmoordingsprogramma nog te traag ging en dat het een probleem werd al de lijken te begraven.
Dus waren nieuwe middelen nodig voor de 'definitieve oplossing', de Endlösung, van 'het jodenvraagstuk'. Dat werden de vernietigingskampen. Ze waren ontworpen voor één doel: massamoord op een industriële schaal. Die massamoord werd bovendien ingedeeld in een reeks bureaucratische taken: het bijeendrijven van joden, hun vervoer in beestenwagens, bewaking, vergassing, verbranding van de lijken. De beulen kregen geen bloed meer aan de handen, ze werden functionarissen die 'hun werk deden'.
De zes kampen werden in Polen gebouwd, omdat daar veel ruimte was en er spoorwegen voorhanden waren. Het eerste werd Chelmno. Daarna werd het concentratiekamp Auschwitz uitgebreid met Birkenau en tot vernietigingskamp gemaakt. In het gebied van het Generalgouvernement volgden Treblinka, Sobibor, Majdanek en Belzec.
Dag na dag brachten treinen uit alle Europese gebieden die door nazi-Duitsland bezet waren of ermee collaboreerden, groepen joden aan. Ze werden vervoerd in beestenwagens, waarin ze opeengepakt zaten of stonden, zonder eten of drinken. Bij de aankomst in het kamp werd hun alles afgenomen en werden gouden tanden uitgerukt. Ze moesten zich helemaal uitkleden en werden kaalgeschoren. Ze waren geen mensen meer, maar een nummer dat in hun huid getatoeëerd werd.
De kampcondities waren verschrikkelijk. Honger, koude, mishandeling, eindeloze vernedering. Een van de amusementen van SS'rs bestond erin het kommetje waterige soep dat de uitgehongerde gevangenen kregen, omver te stampen en de joden ertoe te verplichten het vocht, als honden, van de grond op te likken.
Mannen werden van vrouwen gescheiden, veel kinderen gingen recht naar de 'douchezalen' - de gaskamers - waar hele groepen tegelijk met gifgas vermoord werden. Daarna werden de lijken verbrand. Van de joden mocht niets meer overblijven dan een straaltje rook, geen urne met as, geen grafsteen, geen naam.
De SS had vanaf 1939 al verschillende soorten gas gebruikt voor 'euthanasie' op een honderdduizendtal geesteszieken en andere 'asociale elementen'. Ook waren er rijdende gaskamers, onder meer bij de Einsatzgruppen. Eerst werd vooral koolmonoxide gebruikt. Uiteindelijk koos de SS voor een dodelijk gas op basis van cyanide: Zyklon-B.
Dat gas werd gebruikt in de zes vernietigingskampen, die ontstellend efficiënt werkten Tot de nazi's moesten wijken voor de opmars van het Rode Leger, dat zich overigens absoluut niet haastte om getto's en kampen te bevrijden, bleven treinen af en aan rijden, bleef de uitroeiing van de joden doorgaan. Een deel van Europa werkte actief mee. Hitler vond in elk collaborerend of bezet land gewillige beulen.
De absolute misdaad
De volkerenmoord, waarvoor Auschwitz meer dan elk ander kamp symbool staat, was de absolute misdaad. En het absolute nulpunt van de Europese beschaving. Omdat Hitler zijn werk niet kon afmaken - en het heeft echt niet veel gescheeld - is een klein aantal gevangenen levend uit Auschwitz gekomen, uitgemergelde mensen die gemiddeld nog 35 kg wogen. Maar niemand is ooit echt bevrijd uit Auschwitz. De ervaring was zo verschrikkelijk dat alle ex-gevangenen het kamp hun hele leven in hun hoofd en ziel en hart hebben meegedragen. Veel van Hitlers beulen hebben een nieuw leven kunnen opbouwen, hun overlevende slachtoffers niet.
,,Nooit zal ik die nacht vergeten, de eerste nacht in het kamp dat mijn leven tot één lange nacht gemaakt heeft, zevenmaal vervloekt en zevenmaal verzegeld. Nooit zal ik de rook vergeten. Nooit zal ik de gezichtjes vergeten van de kinderen, wier lichamen ik tot rookslierten zag worden, onder een zwijgende blauwe hemel. Nooit zal ik de vlammen vergeten die voor altijd mijn geloof verteerd hebben. Nooit zal ik de nachtelijke stilte vergeten die mij, voor alle eeuwigheid, beroofd heeft van de lust tot leven. Nooit zal ik die ogenblikken vergeten die mijn God en mijn ziel vermoord hebben en mijn dromen tot as gemaakt. Nooit zal ik dat alles vergeten, al word ik gedoemd zo lang te leven als God. Nooit.''
Dat schreef een overlevende, Elie Wiesel. Hij was toen 28, een leeftijd waarop mensen normaal gezien nog veel ambities en dromen hebben.
Bron: DS