Rudy
10 september 2007, 21:22
OPINIE. WAAROM MAROKKO ALS ISLAMITISCHE STAAT NOG NIET VOOR MORGEN IS
M-6 de Almachtige
http://www.standaard.be/Assets/Images_Upload/2007/09/10/OPI1_GDS1GV5RR.1+FO_mohammed.jpg
> Islamistische zege bleef uit
> Macht ligt sowieso bij de koning
> Die houdt islamisten in toom
(c) De Standaard - 10/09/07
'Salam aleikom, goedemiddag! Even aan de kant alstublieft. U beseft dat u een voorrangsbord hebt genegeerd? 400 dirham alstublieft (40 euro, in Marokko een aanzienlijk bedrag, red.), zoniet geeft u nu uw rijbewijs af.' Start van de onderhandelingen. De bestuurder overhandigt de politieagent glimlachend de autopapieren, maar stopt er eerst haastig en haast onmerkbaar 100 dirham bij. Is de politieagent in gezelschap, dan zal hij de baksjisj (smeergeld) niet aanvaarden en prompt een boete van 400 dirham uitschrijven. Is hij alleen, dan is de kans - zoals ook hier zal gebeuren - erg groot dat hij de 100 dirham aanvaardt, in eigen zak stopt, en daarna tegenover de bestuurder ironisch zijn goedhartigheid benadrukt: 'U hebt flink bespaard vandaag!'
Een ontmoeting met de verkeerspolitie is een anekdote, maar illustreert tegelijk dat van het laagste tot het hoogste niveau vandaag in Marokko nog erg veel, zoniet alles, met dirhams te regelen valt.
De corruptie is een bron van frustratie voor veel Marokkanen, en draagt bij tot de reputatie van 'zakkenvullers' die politici genieten. Die beloven veel, klinkt het, maar veranderen na de verkiezingen haastig van gsm-nummer zodat niemand hen nog lastig valt.
Het gebrek aan vertrouwen in de politici en het besef dat uiteindelijk toch de koning de absolute politieke macht heeft, hield een boel Marokkanen vrijdag thuis. De opkomst bij de parlementsverkiezingen was historisch laag. De islamistische PJD, de gedoodverfde winnaar, wordt volgens de eerste resultaten zelfs niet de grootste partij in het parlement.
De Parti de la Justice et du Développement (Partij van Gerechtigheid en Ontwikkeling, PJD) blijft hoe dan ook een grote en belangrijke oppositiepartij, en een maatschappelijke factor van belang. Van in het begin heeft de PJD zich als een anti-establishmentpartij geprofileerd, die van de strijd tegen de corruptie haar paradepaardje maakte. Bij de vorige parlementsverkiezingen in Marokko, in 2002, werd de PJD Marokko's grootste oppositiepartij.
Voor de verkiezingen van vrijdag werd alles in het werk gesteld om de opmars van de PJD te stuiten. De kieskringen werden zo ongunstig mogelijk ingedeeld voor de PJD. Door het kiessysteem was het uitgesloten dat één partij alleen kan regeren, en drie grote partijen sloten vooraf al een coalitie met de islamisten uit.
In dat 'cordon sanitaire' tegen de PJD moet de handtekening van de Marokkaanse koning Mohammed VI - in de volksmond 'M-6' - worden gezien. De jonge koning is tegelijk staatshoofd en Amir Al Mouminine, de leider van de moslimgelovigen, maar lijkt er toch op gebrand het seculiere karakter van Marokko te willen behouden. M-6 heeft dan ook die macht: volgens de grondwet kiest de koning de premier en de belangrijkste ministers. Niets verplicht hem bovendien de premier te kiezen uit de grootste politieke partij.
De PJD wordt door de koning beteugeld én gecontroleerd. 'De PJD is al lang geen anti-establishmentpartij meer', zegt de analist Mohamed Darif. 'Ze maakt deel uit van het systeem.' Het levert de partij de spottende bijnaam 'les islamistes de Sa Majesté' op.
De koning zet overal zijn mannetjes neer, ook bij de oppositie: zo stond de oom van zijn vrouw, prinses Salma, vrijdag op een kieslijst van de PJD. De boodschap is duidelijk: koning Mohammed laat de PJD toe, maar is vastbesloten de opgang van de partij te stuiten.
Maar is die PJD dan zo gevaarlijk? Zijn het fundamentalisten? De partij predikt weliswaar een conservatief, op de islam geïnspireerd waardepatroon, maar voerde vrij gematigd oppositie en zegt met alle seculiere partijen te willen samenwerken.
De echte reden waarom Mohammed VI de gematigde islamisten van de PJD in de oppositie wil houden, heet sjeik Abdessalam Yassine. Haalt de koning de PJD in de regering, dan is de islamistische oppositie helemaal voor Yassine. Die hoogbejaarde en hevig antiroyalistische sjeik is de leider van Marokko's échte moslimfundamentalistische, extremistische beweging Al Adl Wal Ihsane (Gerechtigheid en Spiritualiteit). Al Adl Wal Ihsane is een stuk extremistischer dan de PJD.
Sjeik Yassine droomt van Marokko als islamitische staat, die dus niet door een koning maar door Allah wordt geleid. Al Adl Wal Ihsane stelt de politieke en de religieuze rol van Mohammed VI ter discussie, en is daarom buiten de wet gesteld. Niettemin telt de sjeik tienduizenden aanhangers.
Voor de duidelijkheid: zowel de PJD als Al Adl Wal Ihsane predikt geweldloosheid en neemt nadrukkelijk afstand van de jihadistische salafisten. Die beschouwen geweld en terreur als een religieuze plicht, en maakten dit weekend in buurland Algerije tientallen slachtoffers. Terreurexperts als Mohamed Darif menen dat de PJD en sjeik Yassine precies een dam opwerpen tegen moslimterreur.
Dat weet de koning ook. Die wil de islamisten dan ook niet wegens 'terreurgevaar' beteugelen. Wel laat Mohammed toe wie in het systeem - zijn systeem - meedraait en wie hij dus kan controleren. Voor wie zijn onbegrensde macht ter discussie stelt, geldt spreekverbod.
Ine Roox is redactrice buitenland
Elke dag beantwoordt De Standaard een actuele vraag
www.standaard.be/analyse (http://%20www.standaard.be/analyse)
M-6 de Almachtige
http://www.standaard.be/Assets/Images_Upload/2007/09/10/OPI1_GDS1GV5RR.1+FO_mohammed.jpg
> Islamistische zege bleef uit
> Macht ligt sowieso bij de koning
> Die houdt islamisten in toom
(c) De Standaard - 10/09/07
'Salam aleikom, goedemiddag! Even aan de kant alstublieft. U beseft dat u een voorrangsbord hebt genegeerd? 400 dirham alstublieft (40 euro, in Marokko een aanzienlijk bedrag, red.), zoniet geeft u nu uw rijbewijs af.' Start van de onderhandelingen. De bestuurder overhandigt de politieagent glimlachend de autopapieren, maar stopt er eerst haastig en haast onmerkbaar 100 dirham bij. Is de politieagent in gezelschap, dan zal hij de baksjisj (smeergeld) niet aanvaarden en prompt een boete van 400 dirham uitschrijven. Is hij alleen, dan is de kans - zoals ook hier zal gebeuren - erg groot dat hij de 100 dirham aanvaardt, in eigen zak stopt, en daarna tegenover de bestuurder ironisch zijn goedhartigheid benadrukt: 'U hebt flink bespaard vandaag!'
Een ontmoeting met de verkeerspolitie is een anekdote, maar illustreert tegelijk dat van het laagste tot het hoogste niveau vandaag in Marokko nog erg veel, zoniet alles, met dirhams te regelen valt.
De corruptie is een bron van frustratie voor veel Marokkanen, en draagt bij tot de reputatie van 'zakkenvullers' die politici genieten. Die beloven veel, klinkt het, maar veranderen na de verkiezingen haastig van gsm-nummer zodat niemand hen nog lastig valt.
Het gebrek aan vertrouwen in de politici en het besef dat uiteindelijk toch de koning de absolute politieke macht heeft, hield een boel Marokkanen vrijdag thuis. De opkomst bij de parlementsverkiezingen was historisch laag. De islamistische PJD, de gedoodverfde winnaar, wordt volgens de eerste resultaten zelfs niet de grootste partij in het parlement.
De Parti de la Justice et du Développement (Partij van Gerechtigheid en Ontwikkeling, PJD) blijft hoe dan ook een grote en belangrijke oppositiepartij, en een maatschappelijke factor van belang. Van in het begin heeft de PJD zich als een anti-establishmentpartij geprofileerd, die van de strijd tegen de corruptie haar paradepaardje maakte. Bij de vorige parlementsverkiezingen in Marokko, in 2002, werd de PJD Marokko's grootste oppositiepartij.
Voor de verkiezingen van vrijdag werd alles in het werk gesteld om de opmars van de PJD te stuiten. De kieskringen werden zo ongunstig mogelijk ingedeeld voor de PJD. Door het kiessysteem was het uitgesloten dat één partij alleen kan regeren, en drie grote partijen sloten vooraf al een coalitie met de islamisten uit.
In dat 'cordon sanitaire' tegen de PJD moet de handtekening van de Marokkaanse koning Mohammed VI - in de volksmond 'M-6' - worden gezien. De jonge koning is tegelijk staatshoofd en Amir Al Mouminine, de leider van de moslimgelovigen, maar lijkt er toch op gebrand het seculiere karakter van Marokko te willen behouden. M-6 heeft dan ook die macht: volgens de grondwet kiest de koning de premier en de belangrijkste ministers. Niets verplicht hem bovendien de premier te kiezen uit de grootste politieke partij.
De PJD wordt door de koning beteugeld én gecontroleerd. 'De PJD is al lang geen anti-establishmentpartij meer', zegt de analist Mohamed Darif. 'Ze maakt deel uit van het systeem.' Het levert de partij de spottende bijnaam 'les islamistes de Sa Majesté' op.
De koning zet overal zijn mannetjes neer, ook bij de oppositie: zo stond de oom van zijn vrouw, prinses Salma, vrijdag op een kieslijst van de PJD. De boodschap is duidelijk: koning Mohammed laat de PJD toe, maar is vastbesloten de opgang van de partij te stuiten.
Maar is die PJD dan zo gevaarlijk? Zijn het fundamentalisten? De partij predikt weliswaar een conservatief, op de islam geïnspireerd waardepatroon, maar voerde vrij gematigd oppositie en zegt met alle seculiere partijen te willen samenwerken.
De echte reden waarom Mohammed VI de gematigde islamisten van de PJD in de oppositie wil houden, heet sjeik Abdessalam Yassine. Haalt de koning de PJD in de regering, dan is de islamistische oppositie helemaal voor Yassine. Die hoogbejaarde en hevig antiroyalistische sjeik is de leider van Marokko's échte moslimfundamentalistische, extremistische beweging Al Adl Wal Ihsane (Gerechtigheid en Spiritualiteit). Al Adl Wal Ihsane is een stuk extremistischer dan de PJD.
Sjeik Yassine droomt van Marokko als islamitische staat, die dus niet door een koning maar door Allah wordt geleid. Al Adl Wal Ihsane stelt de politieke en de religieuze rol van Mohammed VI ter discussie, en is daarom buiten de wet gesteld. Niettemin telt de sjeik tienduizenden aanhangers.
Voor de duidelijkheid: zowel de PJD als Al Adl Wal Ihsane predikt geweldloosheid en neemt nadrukkelijk afstand van de jihadistische salafisten. Die beschouwen geweld en terreur als een religieuze plicht, en maakten dit weekend in buurland Algerije tientallen slachtoffers. Terreurexperts als Mohamed Darif menen dat de PJD en sjeik Yassine precies een dam opwerpen tegen moslimterreur.
Dat weet de koning ook. Die wil de islamisten dan ook niet wegens 'terreurgevaar' beteugelen. Wel laat Mohammed toe wie in het systeem - zijn systeem - meedraait en wie hij dus kan controleren. Voor wie zijn onbegrensde macht ter discussie stelt, geldt spreekverbod.
Ine Roox is redactrice buitenland
Elke dag beantwoordt De Standaard een actuele vraag
www.standaard.be/analyse (http://%20www.standaard.be/analyse)