Politics.be

Politics.be (https://forum.politics.be/index.php)
-   Staatsinrichting (https://forum.politics.be/forumdisplay.php?f=17)
-   -   2005: België weer aan de Belgen! (https://forum.politics.be/showthread.php?t=24752)

ossaert 26 mei 2006 09:27

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Black Cat (Bericht 1727425)
Sinds 1581 heeft Nederland, onder de Verenigde Provinciën, een ander bestuur gehad. Ontkennen dat de godsdiensttwisten daar het doorslaggegevende element in vorm(d)en, is larie.

1.) Waarop baseer je je om 1581 als grens te nemen? In 1581 viel Doornik - de enige 'opstandige' Waalse stad - in Spaanse handen, maar voor het overige zaten grote delen van Vlaanderen en Brabant nog stevig aan de zijde van de Staten-Generaal. Gent viel in 1584, Antwerpen in 1585, maar daarmee was de kous nog niet af. De oorlog sleepte nog tot 1648 aan, waarbij sommige steden nog een paar keer van kant wisselden: Sluis van 1587 tot 1604 Spaans, daarnaa Staats; Breda van 1590 tot 1625 Staats, van 1625 tot 1637 Spaans en dan opnieuw Staats; Venlo en Roermond tussen 1632 en 1637 even kort Staats. Steden die de hele tijd door trouw aan de Spaanse kroon waren gebleven of snel ingenomen, zoals 's-Hertogenbosch (Staats in 1629) en Maastricht (Spaans in 1579), werden door de Republiek. ingenomen (en bleven overwegend katholiek). Beweren dat '1581' de breuklijn was, is onzinnig, net zo goed als 1585. Steden die zogenaamd 'Belgisch' waren en al die eeuwen onder Spaans-Oostenrijks-Frans-'Belgisch' bestuur stonden, zoals Roermond en Venlo, hebben zich zonder al te veel strubbelingen (ja, er was enige wrevel) naar het nieuwe Nederland geschikt. Je hebt altijd de mond vol over 'samen-leven' en dat soort zaken, en dan kom je hier doodleuk beweren dat de geschiedenis dat onmogelijk zou maken. (Overigens, je schildert jezelf hiermee wel in de hoek, want het prinsbisdom Luik, Bouillon en nog wat gebieden, hebben bestuurlijk nog veel minder gemeen gehad met de rest van het huidige Belgische grondgebied dan pakweg Holland).

2.) Godsdienst speelde in het begin van de Opstand zeker een belangrijke rol, maar je mag dat ook niet overdrijven. Politieke wrevel - het verzet tegen het beginnende absolutisme van Filips II - en economische moeilijkheden (de beeldenstorm in het Westkwartier) waren evenzeer van belang; sterker nog: deze diverse factoren haakten in elkaar en creëerden één grote 'zaak'. Dat de godsdienst noord en zuid toen al uit elkaar haalde, is, om in jouw woorden te spreken, larie: Vlaanderen en Brabant had een hoger aantal en veel actievere protestanten dan Holland of Zeeland. Die gebieden zijn pas echt calvinistisch geworden (een proces dat zich nog tot ver in de 17de eeuw doorzette) ná de komst van de vluchtelingen uit het zuiden. Als ik even teruggrijp op jouw jaar 1581: wel, toen was Vlaanderen een calvinistische republiek onder leiding van Gent, net als bijvoorbeeld ook Mechelen.

Citaat:

Dat het protestantisme verbonden is met de opkomst van het kapitalisme, is klaar als een klontje: het ging om de waarde van geld en de toelating tot het vragen van rente en intrest. In het katholicisme (en ook in de islam) was intrest verboden.
Je hebt Max Weber een beetje misbegrepen, denk ik: de link tussen protestantisme en kapitalisme ligt vooral in de arbeidsethiek die hij aan de protestanten toeschreef, niet aan de houding tegenover intrest. Dat de Kerk tegen intrest was, was vooral in de Middeleeuwen, niet meer in de Nieuwe Tijd...

Cunning linguist 26 mei 2006 09:33

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Black Cat (Bericht 1727425)
Sinds 1581 heeft Nederland, onder de Verenigde Provinciën, een ander bestuur gehad. Ontkennen dat de godsdiensttwisten daar het doorslaggegevende element in vorm(d)en, is larie.

Zou je dat kunnen aantonen?

Citaat:

Dus allemaal "oranjisten" en het konigshuis is protestant, historisch verbonden met de (protestante) Britten en met connecties blijkbaar met de Pruisen.
Zoals eerder aangetoond, geldt dat voor zowat alle Europese vorstenhuizen, ook het Belgische. Gaan we stug volhouden dat dat niet zo is?

Citaat:

België draagt de erfenis van Boergondië, Spanje, Oostentrijk,
Heeft Belgie niets van zichzelf dan?

Citaat:

Frankrijk.
Dat zou je het liefst willen, niet? En, trouwens, wat is de Nederlandse erfenis? Zijn de Nederlanders uit het niets in Europa komen vallen?

Citaat:

Van Willem I, tijdens het Verenigd Koninkrijk.
Argumeten?

Citaat:

Ik veronderstel het mercantilisme of zo.
Dat heeft niets met het capitalisme te maken zeker?

Black Cat 26 mei 2006 09:49

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727446)
1.) Waarop baseer je je om 1581 als grens te nemen?

Dit overzicht op Wiki

Je kan natuurlijk nog vroeger het begin van de tachtig-jarige oorlog nemen. Een welbepaald jaar is eigenlijk niet zo belangrijk. Sinds "1581" bijna onafgebroken tot nu zijn Nederland en België verschillend bestuurd, en hebben ze een verschillende cultuur opgebouwd.

Ook daarvoor was de eenheid der Nederlanden eerder uitzondering dan regel: de zeventien provinciën hebben maar enkele tientalle jaren bestaan, en waren autonoom, feodaal.

Voor de Boergondiêrs was van enige eenheid geen sprake, evenmin tijdens de Romeinse of Keltische periode.

De godsdienstoorlogen protestant-katholiek waren fundamenteel in het Europa van de 16de-17de eeuw, dat is gewoon zo. En ze werken nu nog na, kijk bv naar Ierland.

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727446)
Je hebt Max Weber een beetje misbegrepen, denk ik: de link tussen protestantisme en kapitalisme ligt vooral in de arbeidsethiek die hij aan de protestanten toeschreef, niet aan de houding tegenover intrest. Dat de Kerk tegen intrest was, was vooral in de Middeleeuwen, niet meer in de Nieuwe Tijd...

Feit is dat intrest in katholicisme en islam verboden waren. De werkijver voor aardse dingen (geld) kwam ook in de plaats van godsvrucht, enz. Protestantisme en kapitalisme: historisch onverbrekelijk verbonden.

Het is pas in de negentiende eeuw dat blijkbaar ideologiën ontstonden die vrije markt en godsdienstvrijheid met elkaar verbonden, zodat ook katholieken zich daarin konden vinden, tegen een protestant bestuur (Willem I). Dat is dan wel n�* de franse revolutie en de scheiding tussen kerk en staat.

Basic in deze reeks: het Congres van Wenen was een vergissing en een macro-politiek Europees spelletje, toen ze het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden creëerde. De Belgische revolutie heeft die vergissing na tien jaar rechtgezet, dat is een correctie, geen separatisme.

De Verenigde Nederlanden zijn nooit meer geweest dan een historische uitzondering. In de zestiende eeuw werden die Verenigde Provinciën zelfs "België" genoemd. De Grote Raad zetelde niet voor niets in Mechelen en niet in ergens in Friesland.

Jaani_Dushman 26 mei 2006 10:34

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe (Bericht 1727104)
Immers, vroeger is bosbeheer een tijdje de bevoegdheid geweest van de provincies. Daar er al twee provincies waren, resulteerde dit ook in twee toeziende organen.

Bosbeheer (1980) was al een bevoegdheid van lang voor de splitising van de provincie Brabant (1995).

Maar dat verandert uiteindelijk niets aan de zaak. Vandaag is die bevoegdheid verdeeld over de drie gewesten, na de onafhankelijheid zal ze verdeeld zijn over twee staten. Het Zwin ligt ook deels in Vlaanderen, deels in Nederland.

Jaani_Dushman 26 mei 2006 10:39

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Black Cat (Bericht 1727186)
De Belgische revolutie was geen separatisme, maar een correctie van een vergissing na 15 jaar

Vlaams independisme (om de CD&V/N-VA-term te gebruiken) is geen separatisme maar een correctie van een vergissing na minstens 176 jaar. :|

Black Cat 26 mei 2006 11:01

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jaani_Dushman (Bericht 1727544)
Vlaams independisme (om de CD&V/N-VA-term te gebruiken) is geen separatisme maar een correctie van een vergissing na minstens 176 jaar. :|

Het symbool van de Vlaams-nationale feestdag is de Guldensporenslag, die was in 1302.

Na 176 jaar kan je niet meer van een vergissing spreken, zeker niet als die "constructie" teruggaat op enkele honderden jaren apart bestuur, en tweeduizend jaar geschiedenis.

(1) Er waren Belgae voor Caesar (dus al vanaf 600vc?)
(2) Belgica werd door de Romeinse keizers al in 12 vc tot aparte provincie gemaakt en bleef dit tot de val van het Romeinse rijk
(1) + (2) maken al duizend jaar
(PS: ook Wiki geeft de grenzen van het Romeinse rijk aan als bron van de taalgrens)

Tijdens de middeleeuwen hadden we hier graafschappen en hertogdommen, ed, geschikt van Oost naar West (niet Noord-Zuid).
Vanaf de godsdienstoorlogen vormt "België" weer een "omlijnde" eenheid, met uitzondering van 15 jaar Nederlandse vergissing, tot nu.

De Verenigde Provinciën hebben 20 tot 40 jaar stand gehouden, naargelang hoe je ze omschrijft, en omvatten ook het huidige Wallonië. Daarom sprak men van België voor deze Verenigde Provinciën, wat duidelijk toont waar het zwaartepunt lag: Brabant, en de Zuidelijke Nederlanden (Walloniê inbegrepen)

"België" heeft dus wel degelijk een historische fundering.

ossaert 26 mei 2006 11:07

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Black Cat (Bericht 1727469)
Dit overzicht op Wiki

Je kan natuurlijk nog vroeger het begin van de tachtig-jarige oorlog nemen. Een welbepaald jaar is eigenlijk niet zo belangrijk. Sinds "1581" bijna onafgebroken tot nu zijn Nederland en België verschillend bestuurd, en hebben ze een verschillende cultuur opgebouwd.

Ook daarvoor was de eenheid der Nederlanden eerder uitzondering dan regel: de zeventien provinciën hebben maar enkele tientalle jaren bestaan, en waren autonoom, feodaal.

Voor de Boergondiêrs was van enige eenheid geen sprake, evenmin tijdens de Romeinse of Keltische periode.

Je stelling dat de Zuidelijke en de Noordelijke Nederlanden als gevolg van de Opstand bestuurlijk en cultureel uit elkaar groeiden, heeft enige grond, in die zin dat het noorden zichzelf profileerde als een protestantse natie, een republiek was en heen eigen staatsstructuur had, en het zuiden overwegend katholiek werd (niet was), en politiek functioneerde als een typisch 'dependent territory' binnen een samengestelde staat. Tot zover zijn we het eens, maar waar ik niet mee akkoor kan gaan zijn de volgende dingen:

1.) Je neemt aan dat de Nederlanden in 1581 (of eerder) definitief gesplitst waren. Eerder gaf ik al aan dat dat zeker politiek en territoriaal niet het geval was, terwijl ook het godsdienstige en culturele splitsen een proces van decennia was. (Overigens, dat overzicht op Wiki geeft geen duidelijke argumenten voor een uiteengroeien van de Nederlanden, laat staan dat 1581 wordt genoemd).

2.) De scheiding was evenmin zo absoluut als jij laat uitschijnen. Het zuiden van de Republiek, de Generaliteitslanden, zijn nog eeuwenlang 'cultureel' en zeker godsdienstig een buitenbeentje binnen de Republiek geweest, dat eerder bij de Zuidelijke Nederlanden dan bij de Noordelijke aansloot.

3.) De Zeventien Provinciën waren meer dan een amalgaam van enkele verspreide vorstendommetjes en de eenheid tussen de gewesten was groter - zeker institutioneel - als in een eenvoudige personele unie. Naar onze normen was die eenheid vrij zwak, maar dat geldt evenveel voor de latere Republiek (waar de gewesten, niet de unie soeverein waren) en de Zuidelijke Nederlanden. Het is echter wel opvalled dat de eenheidsidee nog lang gekoesterd werd, en in de 18de eeuw nog kaarten verschenen met 'de drie Nederlanden' (Franse, Oostenrijkse en 'Vrije'). Luxemburg heeft zich omzeggens nooit een echt deel van de Nederlanden gevoeld en wilde er ook niet al te veel mee te maken hebben. Bovendien blijf je nog, als je toch zo aandringt op 'eenheid', zitten met het probleem dat Luik, Bouillon en nog wat gebieden pas eerst onder de Fransen met de Zuidelijke Nederlanden verenigd werden.

Citaat:

De godsdienstoorlogen protestant-katholiek waren fundamenteel in het Europa van de 16de-17de eeuw, dat is gewoon zo. En ze werken nu nog na, kijk bv naar Ierland.
1.) 'Dat is gewoon zo' is geen antwoord.

2.) De religieuze kwestie stak mee het vuur aan de lont, dat is zeker, maar naarmate de oorlog bleef aanslepen, raakte de eigenlijke godsdienstige redenen steeds meer op de achtergrond. Ze werd wel nog gebruikt als een verantwoording en ze was in staat om de bevolking te mobiliseren, maar de echte reden was ze dan niet meer. Er waren wel nog talloze predikanten, zeker die van Zuid-Nederlandse origine, die het protestantisme als echte reden zagen en daarmee vaak ook onderhandelingen saboteerden, maar zij waren een lawaaierige minderheid.

Citaat:

Feit is dat intrest in katholicisme en islam verboden waren. De werkijver voor aardse dingen (geld) kwam ook in de plaats van godsvrucht, enz. Protestantisme en kapitalisme: historisch onverbrekelijk verbonden.
In de Nieuwe Tijd sprak de katholieke kerk zich nauwelijks nog uit tegen winst en rente, onafgezien van de enorme kloof die er, zoals steeds, gaapt tussen leer en praktijk. De Weber-these dat protestantisme en kapitalisme inherent met elkaar zijn verbonden, is trouwens lang niet meer zo onaantastbaar als ze vroeger was: zeker de rechtlijnigheid van de verklaring wordt thans niet meer aanvaard.

Citaat:

Het is pas in de negentiende eeuw dat blijkbaar ideologiën ontstonden die vrije markt en godsdienstvrijheid met elkaar verbonden, zodat ook katholieken zich daarin konden vinden, tegen een protestant bestuur (Willem I). Dat is dan wel n�* de franse revolutie en de scheiding tussen kerk en staat.
Ik vraag me af waarom jij Willem I per se wil voorstellen als een soort protestantse inquisiteur-generaal. Zeker, hij was protestant en hij vertrouwde in hoge mate op de protestantse regentenklasse, maar dat betekent niet dat hij een papenvreter was. Het probleem bestond erin dat de katholieke kerk in het zuiden haar monopoliepositie (en dus macht) bedreigd zag door de godsdienstvrijheid die in het VKN bestond. In haar discours had ze er dus alle belang bij om een sterk anti-protestants geluid te laten horen en vooral de koning dan als een soort calvinistische tiran voor te stellen, zeker toen hij trachtte de al te grote macht van de kerk te beknotten door onder meer het seminarie-generaal in Leuven op te richten.

Citaat:

De Verenigde Nederlanden zijn nooit meer geweest dan een historische uitzondering. In de zestiende eeuw werden die Verenigde Provinciën zelfs "België" genoemd. De Grote Raad zetelde niet voor niets in Mechelen en niet in ergens in Friesland.
1.) De naam 'België' is een vernederlandsing van het Latijnse 'Belgium', de term die humanisten hadden opgevist om de Nederlanden te kunnen benoemen. In de zestiende eeuw was er dus geen sprake van 'België' of 'Belgique', maar van 'de Nederlanden' of 'les Pays-Bas'; 'la Belgique' is ontstaan als een adjectief voor 'les Pays Bas' en is later geëvolueerd tot een eigennaam, die eigenlijk 'het Nederlandse' betekent. 'België' is dan weer op zijn beurt gecreëerd als Nederlandse versie van 'la Belgique'.

2.) De reden waarom de Grote Raad in Mechelen zat, en niet in het noorden, is omdat het zuiden veel meer verstedelijkt was dan het noorden. Bovendien werden de meeste noordelijke gewesten pas laat aan de Habsburgse bezittingen toegevoegd (Gelderland pas in 1543) en waren deze van minder gewicht (m.u.v. de patrimoniale gewesten Holland en Zeeland). Dat de belangrijkste gerechtelijke instelling dus in Mechelen zat, is niet uitzonderlijk, net als vele andere centrale instellingen i- de drie collaterale raden - in Brussel zaten, dat vanouds al een echte 'residentiestad' was. Overigens zaten niet alle centrale instellingen in Brussel: er waren bijvoorbeeld ook Rekenkamers in Den Haag en Arnhem.

Black Cat 26 mei 2006 11:36

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727611)
1.) Je neemt aan dat de Nederlanden in 1581 (of eerder) definitief gesplitst waren. Eerder gaf ik al aan dat dat zeker politiek en territoriaal niet het geval was, terwijl ook het godsdienstige en culturele splitsen een proces van decennia was. (Overigens, dat overzicht op Wiki geeft geen duidelijke argumenten voor een uiteengroeien van de Nederlanden, laat staan dat 1581 wordt genoemd).

...
2.) De scheiding was evenmin zo absoluut als jij laat uitschijnen. Het zuiden van de Republiek, de Generaliteitslanden, zijn nog eeuwenlang 'cultureel' en zeker godsdienstig een buitenbeentje binnen de Republiek geweest, dat eerder bij de Zuidelijke Nederlanden dan bij de Noordelijke aansloot.

Een proces van decennia, daarom is een precieze datum eerder symbolisch. De breuk tusen Spaanse en gereformeerde Nederlanden was een feit. Dat daarin overgangsgebieden zijn, doet daar eigenlijk niet veel aan af.

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727611)
3.) De Zeventien Provinciën waren meer dan een amalgaam van enkele verspreide vorstendommetjes en de eenheid tussen de gewesten was groter - zeker institutioneel - als in een eenvoudige personele unie. Naar onze normen was die eenheid vrij zwak, maar dat geldt evenveel voor de latere Republiek (waar de gewesten, niet de unie soeverein waren) en de Zuidelijke Nederlanden. Het is echter wel opvalled dat de eenheidsidee nog lang gekoesterd werd, en in de 18de eeuw nog kaarten verschenen met 'de drie Nederlanden' (Franse, Oostenrijkse en 'Vrije'). Luxemburg heeft zich omzeggens nooit een echt deel van de Nederlanden gevoeld en wilde er ook niet al te veel mee te maken hebben. Bovendien blijf je nog, als je toch zo aandringt op 'eenheid', zitten met het probleem dat Luik, Bouillon en nog wat gebieden pas eerst onder de Fransen met de Zuidelijke Nederlanden verenigd werden.

Dat die idee nog lang gekoesterd werd (wordt) hoeft niet te verbazen: ik kan me voorstellen dat er wel wat de godsdienstoorlogen met lede ogen hebben aanschouwd. Misschien ook dat sommige Nederlanders hun imperialistische ambities nooit hebben laten varen: ik bedoel: waar werd de eenheid gekoesterd, in Noord, Zuid, of beide?



Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727611)
1.) 'Dat is gewoon zo' is geen antwoord.

In dit geval wel: de godsdienstoorlogen zijn historisch gemeengoed. Hoeveel ketters zijn er verbrand, hoeveel mensen vermoord, hoeveel veldslagen uit gevochten. Iemand die het feit of het belang daarvan ontkent is of van slechte wil, of onkundig.

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727611)
2.) De religieuze kwestie stak mee het vuur aan de lont, dat is zeker, maar naarmate de oorlog bleef aanslepen, raakte de eigenlijke godsdienstige redenen steeds meer op de achtergrond. Ze werd wel nog gebruikt als een verantwoording en ze was in staat om de bevolking te mobiliseren, maar de echte reden was ze dan niet meer. Er waren wel nog talloze predikanten, zeker die van Zuid-Nederlandse origine, die het protestantisme als echte reden zagen en daarmee vaak ook onderhandelingen saboteerden, maar zij waren een lawaaierige minderheid.

Zulke conflicten zijn altijd een "totaal-probleem", de details zijn niet echt belangrijk, in het kader van deze discussie wil ik zeggen.



Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727611)
In de Nieuwe Tijd sprak de katholieke kerk zich nauwelijks nog uit tegen winst en rente, onafgezien van de enorme kloof die er, zoals steeds, gaapt tussen leer en praktijk. De Weber-these dat protestantisme en kapitalisme inherent met elkaar zijn verbonden, is trouwens lang niet meer zo onaantastbaar als ze vroeger was: zeker de rechtlijnigheid van de verklaring wordt thans niet meer aanvaard.

Je kan toch moeilijk om het verband heen? Dat dit nu sterk of gematigd is.


Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727611)
Ik vraag me af waarom jij Willem I per se wil voorstellen als een soort protestantse inquisiteur-generaal. Zeker, hij was protestant en hij vertrouwde in hoge mate op de protestantse regentenklasse, maar dat betekent niet dat hij een papenvreter was. Het probleem bestond erin dat de katholieke kerk in het zuiden haar monopoliepositie (en dus macht) bedreigd zag door de godsdienstvrijheid die in het VKN bestond. In haar discours had ze er dus alle belang bij om een sterk anti-protestants geluid te laten horen en vooral de koning dan als een soort calvinistische tiran voor te stellen, zeker toen hij trachtte de al te grote macht van de kerk te beknotten door onder meer het seminarie-generaal in Leuven op te richten.

De katholieken lijkt het, waren sterk anti-Willem, maar die wou ook de vrije scholen afschaffen en alleen overheidsonderricht, zoals Hirsi Ali nu ook. Zij krijgt dan ook (nu) het verwijt van verlichtingsfundamentaliste. Dat verwijt werd aan de Nederlanders ook gemaakt.

Anderzijds wilde hij geen ministeries erkennen. Willem I was dus een soort verlicht despoot. In die zin is de Belgische revolutie een heruitgave van de Babantse omwenteling: tegen verlicht despotisme.


Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727611)
1.) De naam 'België' is een vernederlandsing van het Latijnse 'Belgium', de term die humanisten hadden opgevist om de Nederlanden te kunnen benoemen. In de zestiende eeuw was er dus geen sprake van 'België' of 'Belgique', maar van 'de Nederlanden' of 'les Pays-Bas'; 'la Belgique' is ontstaan als een adjectief voor 'les Pays Bas' en is later geëvolueerd tot een eigennaam, die eigenlijk 'het Nederlandse' betekent. 'België' is dan weer op zijn beurt gecreëerd als Nederlandse versie van 'la Belgique'.

"Belgica" bestond al langer. Het woord "Belg" heeft diepe historische wortels, het is Keltisch. De Boergondiërs zagen de verenigde Provinciën als een "Uitgebreid" België, het zwaartepunt lag hier. Dat is het punt.

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727611)
2.) De reden waarom de Grote Raad in Mechelen zat, en niet in het noorden, is omdat het zuiden veel meer verstedelijkt was dan het noorden. Bovendien werden de meeste noordelijke gewesten pas laat aan de Habsburgse bezittingen toegevoegd (Gelderland pas in 1543) en waren deze van minder gewicht (m.u.v. de patrimoniale gewesten Holland en Zeeland). Dat de belangrijkste gerechtelijke instelling dus in Mechelen zat, is niet uitzonderlijk, net als vele andere centrale instellingen i- de drie collaterale raden - in Brussel zaten, dat vanouds al een echte 'residentiestad' was. Overigens zaten niet alle centrale instellingen in Brussel: er waren bijvoorbeeld ook Rekenkamers in Den Haag en Arnhem.

De Grote Raad was ook een parlement. Te Mechelen. In die periode was Mechelen een culturele referentie.

ossaert 26 mei 2006 12:15

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Black Cat (Bericht 1727696)
Een proces van decennia, daarom is een precieze datum eerder symbolisch. De breuk tusen Spaanse en gereformeerde Nederlanden was een feit. Dat daarin overgangsgebieden zijn, doet daar eigenlijk niet veel aan af.

Dat een datum eerder symbolisch is, akkoord, maar dan moet je niet, zoals jij doet, deze voor absolute zekerheden laat doorgaan. Als jij stelt dat 'de' Nederlander volledig anders is dan 'de' Belg, dan zijn die overgangsgebieden net wel van belang.

Citaat:

Dat die idee nog lang gekoesterd werd (wordt) hoeft niet te verbazen: ik kan me voorstellen dat er wel wat de godsdienstoorlogen met lede ogen hebben aanschouwd. Misschien ook dat sommige Nederlanders hun imperialistische ambities nooit hebben laten varen: ik bedoel: waar werd de eenheid gekoesterd, in Noord, Zuid, of beide?
1.) Imperialistische ambities? Nu zit je toch wel kniediep in het nationalistische discours.

2.) De eenheidsidee bestond aan beide zijden, met de religieuze scherpslijpers aan beide zijden (vooral tijdens de Tachtigjarige Oorlog) voorop.

Citaat:

In dit geval wel: de godsdienstoorlogen zijn historisch gemeengoed. Hoeveel ketters zijn er verbrand, hoeveel mensen vermoord, hoeveel veldslagen uit gevochten. Iemand die het feit of het belang daarvan ontkent is of van slechte wil, of onkundig.
Het ging er niet om of er godsdienstoorlogen waren, het ging erom dat jij de Nederlandse Opstand en godsdienst tout court als dé factor van de scheiding aanduidde.

Citaat:

Zulke conflicten zijn altijd een "totaal-probleem", de details zijn niet echt belangrijk, in het kader van deze discussie wil ik zeggen.
Er eerst op zitten hameren, en dan zeggen dat het toch niet zo belangrijk is... Zo ken ik je weer...

Citaat:

Je kan toch moeilijk om het verband heen? Dat dit nu sterk of gematigd is.
Ik ontkende niet, ik nuanceerde jouw 'grote zekerheid'.

Citaat:

De katholieken lijkt het, waren sterk anti-Willem, maar die wou ook de vrije scholen afschaffen en alleen overheidsonderricht, zoals Hirsi Ali nu ook. Zij krijgt dan ook (nu) het verwijt van verlichtingsfundamentaliste. Dat verwijt werd aan de Nederlanders ook gemaakt.

Anderzijds wilde hij geen ministeries erkennen. Willem I was dus een soort verlicht despoot. In die zin is de Belgische revolutie een heruitgave van de Babantse omwenteling: tegen verlicht despotisme.
1.) Het probleem van het onderwijs stelde zich ook in het onafhankelijke België: waren de 19de-eeuwse liberalen nu slechte Belgen? Willem I heeft een grote verdienste aan de opbouw van het onderwijs in het huidige België, denk maar aan de universiteiten in Gent, Leuven en Luik die hij heeft opgericht.

2.) Willem I was geen tiran binnen de Europese vorsten van zijn tijd en hem als zodanig beschouwen is intellectueel oneerlijk. Vergelijk hem met zijn gelijken van zijn tijd, en dan komt hij er nog als heel redelijk uit (Lodewijk XVIII en Karel X van Frankrijk, om er maar tweete noemen).

3.) De Brabantse Omwenteling was gericht tegen het Verlicht despotisme van Jozef II, dat klopt, maar was geen verzet tegen het 'despotisme', maar tegen het 'verlichte'. Het was in essentie een conservatieve reactie, die de rationalisering van het bestuur wilde tegenhouden en terugkeren naar het oude provinciale particularisme.

Citaat:

"Belgica" bestond al langer. Het woord "Belg" heeft diepe historische wortels, het is Keltisch. De Boergondiërs zagen de verenigde Provinciën als een "Uitgebreid" België, het zwaartepunt lag hier. Dat is het punt.
De naam 'Belgium' is opgevist door humanisten, die het in de Romeinse geschiedenis terugvonden. Dat is de enige historische basis, niet meer. De Bourgondiërs hadden geen flauw benul van het oude Belgica, om het eens kort door de bocht te stellen, en hadden evenmin de ambitie om de oude Romeinse provincie te herstellen. De eenmaking van de Nederlanden was een aaneenschakeling van handige diplomatie (huwelijken en aankopen), oorlogen en stom toeval, er zat nauwelijks enige idee achter, of het zou familiebelang en expansionisme moeten zijn. Dat het zuiden het zwaartepunt was van de Nederlanden, was om geografische en economische redenen, niet om historische of 'gewilde' redenen. Vlaanderen, Brabant, Holland en Zeeland waren de rijkste en dichtstbevolkte gebieden in de Nederlanden, niet meer, niet minder.

Citaat:

De Grote Raad was ook een parlement. Te Mechelen. In die periode was Mechelen een culturele referentie.
Een parlement was in de Middeleeuwen een (hoge) rechtbank, geen volksvertegenwoordiging zoals wij die kennen. Met zo'n uitspraak bewijs je eens te meer dat je blijkbaar niet alles begrijpt van wat je te lezen krijgt.

Black Cat 26 mei 2006 12:25

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727842)
Ik ontkende niet, ik nuanceerde jouw 'grote zekerheid'.

Draai toch zo niet rond de pot: enkele honderden jaren bestuur- en cultuurverschillen kan je niet zomaar negeren, hoe sterk je dat ook zou willen.


Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727842)
1.) Het probleem van het onderwijs stelde zich ook in het onafhankelijke België: waren de 19de-eeuwse liberalen nu slechte Belgen? Willem I heeft een grote verdienste aan de opbouw van het onderwijs in het huidige België, denk maar aan de universiteiten in Gent, Leuven en Luik die hij heeft opgericht.

Dat bedoelt men met "verlicht"

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727842)
2.) Willem I was geen tiran binnen de Europese vorsten van zijn tijd en hem als zodanig beschouwen is intellectueel oneerlijk. Vergelijk hem met zijn gelijken van zijn tijd, en dan komt hij er nog als heel redelijk uit (Lodewijk XVIII en Karel X van Frankrijk, om er maar tweete noemen).

3.) De Brabantse Omwenteling was gericht tegen het Verlicht despotisme van Jozef II, dat klopt, maar was geen verzet tegen het 'despotisme', maar tegen het 'verlichte'. Het was in essentie een conservatieve reactie, die de rationalisering van het bestuur wilde tegenhouden en terugkeren naar het oude provinciale particularisme.

Dat lijkt niet juist: de Belgen bekloegen zich over het gebrek aan scheiding tussen kerk en staat, dus was de Belgische revolutie wel degelijk tegen despotisme.


Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727842)
De naam 'Belgium' is opgevist door humanisten, die het in de Romeinse geschiedenis terugvonden. Dat is de enige historische basis, niet meer.

De humanisten haalde het bij de Romeinen, de Romeinen bij de Kelten. Die humanisten, kenden die Caesar niet?

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1727842)
Een parlement was in de Middeleeuwen een (hoge) rechtbank, geen volksvertegenwoordiging zoals wij die kennen. Met zo'n uitspraak bewijs je eens te meer dat je blijkbaar niet alles begrijpt van wat je te lezen krijgt.

Er waren geen vergaderingen met afgezanten van de provincies?

Black Cat 26 mei 2006 13:01

Staten Generaal was in Brussel (tevoren Brugge), niet in Mechelen.

Het "Parlement van Mechelen" werd gezien of was de tegenhanger van het "Parlement van Parijs": blijkbaar toch alleen rechtspraak (?) Het Gulden Vlies kwam wel samen in Mechelen, zo staat het me toch voor.

Allemaal in het Zuiden dus.

PS: De stam "belg" vind je in woorden als "verbolgen" "gebelgd",.... oud-Keltisch van oorsprong.

Jaani_Dushman 26 mei 2006 13:15

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Black Cat (Bericht 1727960)
PS: De stam "belg" vind je in woorden als "verbolgen" "gebelgd",.... oud-Keltisch van oorsprong.

En dan? De term "Flamands" stamt ook uit de oud-Keltische periode. Om één of andere reden noemden de Walen de Saliërs de "gevlamden" of "des flamands". Die term flamands is dan gebruikt voor de latere Vlamingen.

Maar daarom ga ik nu ook niet beweren dat de Vlaanderen een rechtstreekse opvolger zou zijn de Salische stammen.

Black Cat 26 mei 2006 13:22

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jaani_Dushman (Bericht 1728000)
En dan? De term "Flamands" stamt ook uit de oud-Keltische periode. Om één of andere reden noemden de Walen de Saliërs de "gevlamden" of "des flamands". Die term flamands is dan gebruikt voor de latere Vlamingen.

Maar daarom ga ik nu ook niet beweren dat de Vlaanderen een rechtstreekse opvolger zou zijn de Salische stammen.

"De Walen" als Keltische groep, dat lijkt me sterk. Caesar vernoemt ze niet.

Ik wil het nakijken, maar ik denk niet dat het woord "Vlaming" zo oud is.

"België" is in 1830 niet uit de lucht komen vallen, maar heeft oude historische wortels, daar gaat het om.

Jaani_Dushman 26 mei 2006 13:38

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Black Cat (Bericht 1728013)
"De Walen" als Keltische groep, dat lijkt me sterk. Caesar vernoemt ze niet.

Ik wil het nakijken, maar ik denk niet dat het woord "Vlaming" zo oud is.

"België" is in 1830 niet uit de lucht komen vallen, maar heeft oude historische wortels, daar gaat het om.

Het was een tijd van grote volksverhuizingen. Mogelijk leefden zij toen nog in Germania.

Hoe verder je teruggaat in de geschiedenis, hoe meer feiten en theorieën door elkaar beginnen te lopen. Dat "belgen" zijn oorsprong vind in het keltisch is evengoed een theorie als dat "vlamingen" zijn oorsprong zou vinden in de "gevlamde saliërs".
Ik zou er dus geen staatsstructuur gaan op baseren.



Overigens is het waanzin om je staatsstructuur te baseren op de geschiedenis. Maar het is wel typisch dat elke staat door zijn medestanders wordt gelegetimeerd dmv geschiedkundige verwijzingen.
Maar we zijn toch allemaal dat 19e eeuws stadium ontgroeid, dacht ik.
Dat Belgen willen verwijzen naar de Galliërs, en de Vlamingen naar de guldensporenslag is mooi als romantiek, maar zeker geen argument in een politieke discussie.

Black Cat 26 mei 2006 13:44

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jaani_Dushman (Bericht 1728051)
Het was een tijd van grote volksverhuizingen. Mogelijk leefden zij toen nog in Germania.

Hoe verder je teruggaat in de geschiedenis, hoe meer feiten en theorieën door elkaar beginnen te lopen. Dat "belgen" zijn oorsprong vind in het keltisch is evengoed een theorie als dat "vlamingen" zijn oorsprong zou vinden in de "gevlamde saliërs".
Ik zou er dus geen staatsstructuur gaan op baseren.

Lees eens hier (woordverklaring)

Volgens die bron waren de Belgae een groep stammen, de Vlamingen daar één van. Zoals nu dus.



Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jaani_Dushman (Bericht 1728051)
Overigens is het waanzin om je staatsstructuur te baseren op de geschiedenis. Maar het is wel typisch dat elke staat door zijn medestanders wordt gelegetimeerd dmv geschiedkundige verwijzingen.
Maar we zijn toch allemaal dat 19e eeuws stadium ontgroeid, dacht ik.
Dat Belgen willen verwijzen naar de Galliërs, en de Vlamingen naar de guldensporenslag is mooi als romantiek, maar zeker geen argument in een politieke discussie.

Ik vind en denk van niet. De romantiek mag dan overdreven hebben, de geschiedenis kan je niet wegvagen. Dat zou utopisch zijn (zoals terug beginnen tellen van het jaar 1, enz) in de zin van "dwangmaatschappij". We bouwen op het verleden.

ossaert 26 mei 2006 13:54

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Black Cat (Bericht 1727872)
Draai toch zo niet rond de pot: enkele honderden jaren bestuur- en cultuurverschillen kan je niet zomaar negeren, hoe sterk je dat ook zou willen.

Heb ik dan beweerd dat er geen bestuurs- en cultuurverschillen zouden zijn? Ik dacht het niet. Ik heb hier evenmin een pleidooi voor 'Nederlandse eenheid' gehouden, dus moet je me al helemaal geen standpunten in de mond leggen. Waar ik wél tegen reageerde, was jouw eenzijde, anachronistische benadering van de geschiedenis.

Citaat:

Dat lijkt niet juist: de Belgen bekloegen zich over het gebrek aan scheiding tussen kerk en staat, dus was de Belgische revolutie wel degelijk tegen despotisme.
De Zuid-Nederlandse Staten bekloegen zich over het gebrek aan respect voor hun oude rechten en privileges, die Jozef II met de voeten trad toen hij probeerde het bestuur van de Nederlanden, in beste Verlichte traditie, te rationaliseren en stroomlijnen. De Kerk probeerde hij eveneens onder staatscontrole te krijgen, wat hem de bijnaam 'de keizer-koster' opleverde, en de Kerk wilde haar oude vrijheid terug (evenmin een scheiding van Kerk en staat dus). Wat de Zuidelijke Nederlanden wilden, was een terugkeer naar de oude situatie vóór de hervormingen, het echte 'Ancien Régime' als je wil, met minder 'rationele' eenheid en meer gewestelijke autonomie. Het had an sich weing te maken met onafhankelijkheid of vrijheid of wat dies meer zij: het was een reactie, geen revolutie.

Citaat:

De humanisten haalde het bij de Romeinen, de Romeinen bij de Kelten. Die humanisten, kenden die Caesar niet?
Ik begin ernstig te twijfelen aan jouw vermogens tot begrijpend lezen. De humanisten hebben de benaming gevonden bij Romeinse auteurs, maar buiten die gerecycleerde naam en een geografische overlapping (deels toch) is er geen continuïteit tussen het klassieke 'Belgica' en het huidige België.

Citaat:

Er waren geen vergaderingen met afgezanten van de provincies?
Citaat:

Staten Generaal was in Brussel (tevoren Brugge), niet in Mechelen.

Het "Parlement van Mechelen" werd gezien of was de tegenhanger van het "Parlement van Parijs": blijkbaar toch alleen rechtspraak (?) Het Gulden Vlies kwam wel samen in Mechelen, zo staat het me toch voor.

Allemaal in het Zuiden dus.
Elk gewest had zijn eigen Statenvergadering en occasioneel kwamen die samen in een Staten-Generaal. De eerste Staten-Generaal (SG), onder de Bourgondiërs, hadden geen vaste vergaderplaats. Er was evenmin een vaste vergaderfrequentie: de vergaderingen, zowel op gewestelijk als op 'nationaal' niveau, kwamen samen op initiatief van de vorst. In de Zuidelijke Nederlanden gebeurde dat voor het laatst in 1632, en toen was het ook al ruim een kwarteeuw geleden sinds de laatste bijeenkomst. Waarom? Wel, tijdens de Opstand hadden de SG zelf het initiatief genomen tot vergaderen, het verzet tegen Filips II geleid en uiteindelijk zelfs besloten de vorst af te zetten; in de latere jaren waren de Spaanse vorst er als de dood voor om ze opnieuw samen te roepen, omdat hij vreesde dat ze opnieuw een opstand zouden leiden. (De gewesten hebben er wel om gevraagd, bijvoorbeeld in 1629 en 1632). In het Noorden bleven de Staten-Generaal bijeenkomen en vestigden zich als een permanente instelling die bijna dagelijks vergaderden, in tegenstelling tot het zuiden dus. (Hier heb je één van de bestuurlijke verschillen): daar hadden de gewestelijke en 'nationale' Staten dus ook wetgevende bevoegdheden, waar die in het zuiden een louter adviserende functie hadden op financieel vlak (de beden).

Toen de Orde van het Gulden Vlies nog een 'Bourgondische' instelling was en er nog echte bijeenkomsten waren, had ze geen vaste vergaderplaats: Brussel, zeker, maar ook bijvoorbeeld in Gent en zelfs in de Noordelijke Nederlanden (al ben ik even kwijt waar).

Dat veel van de belangrijke instellingen in het Zuiden waren, was geen bewuste keuze voor het Zuiden, laat staan een teken van een afzonderlijke 'Belgische' identiteit, maar gewoon een gevolg van historische redenen: de kern van de Nederlanden bevond zich in de oude, patrimoniale gewesten die vooral in het zuiden gesitueerd waren (Vlaanderen, Brabant, Henegouwen, Holland, Zeeland), terwijl andere gewesten pas later toegevoegd werden. Het economische en demografische zwaartepunt bevond zich ook daar, maar dat heb ik je ook al verteld.

Jaani_Dushman 26 mei 2006 14:02

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Black Cat (Bericht 1728073)
Lees eens hier (woordverklaring)

Volgens die bron waren de Belgae een groep stammen, de Vlamingen daar één van. Zoals nu dus.

Dat is één theorie. Waarschijnlijk even waardevol dan de theorie dat de Walen de Saliërs gevlamden of flamands noemden. Maar slechts "een theorie".

Waar Vlamingen of Belgen (als term) echt van afstammen, zullen we nooit weten, en dat doet er ook niet toe.



Etymologie is een middel om één of andere stelling te onderleggen, maar zelf hecht ik er weinig waarde aan. Het doet me denken aan de teksten van Heidegger over bouwen. Volgens hem stamt "bouwen" van het germaanse woord "buan", wat "zijn" en "wonen" betekende. Buan betekende toen nog niet "een constructie oprichten", maar eerder zorg dragen voor iets. Volgens Heidegger zien we die oude betekenis van buan nog terug in landbouw, tuinbouw,...
Volgens hem moesten we ons dus niet focussen op massale woningbouw (zoals de modernisten wilden), maar eerder onze houding ten aanzien van huizen en de grond veranderen. Volgens hem kon het bijvoorbeeld niet dat een huis minder waard zou zijn dan de grond erronder. Je kon dus geen huis afbreken om er een nieuw op te zetten.

Nu ja, etymologie is misschien een manier die je kan gebruiken om je visie te ondersteunen. Maar om er een staatsstructuur te gaan op baseren, lijkt me toch wat magertjes.

Black Cat 26 mei 2006 14:05

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1728100)
De Zuid-Nederlandse Staten bekloegen zich over het gebrek aan respect voor hun oude rechten en privileges, die Jozef II met de voeten trad toen hij probeerde het bestuur van de Nederlanden, in beste Verlichte traditie, te rationaliseren en stroomlijnen. De Kerk probeerde hij eveneens onder staatscontrole te krijgen, wat hem de bijnaam 'de keizer-koster' opleverde, en de Kerk wilde haar oude vrijheid terug (evenmin een scheiding van Kerk en staat dus). Wat de Zuidelijke Nederlanden wilden, was een terugkeer naar de oude situatie vóór de hervormingen, het echte 'Ancien Régime' als je wil, met minder 'rationele' eenheid en meer gewestelijke autonomie. Het had an sich weing te maken met onafhankelijkheid of vrijheid of wat dies meer zij: het was een reactie, geen revolutie.

Ik had het over Willem I: de Belgen bekloegen zich over te veel vorstelijke macht (zie Wiki, Belgische Revolutie) en onvoldoende scheiding der machten.



Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1728100)
De humanisten hebben de benaming gevonden bij Romeinse auteurs, maar buiten die gerecycleerde naam en een geografische overlapping (deels toch) is er geen continuïteit tussen het klassieke 'Belgica' en het huidige België.

1000 jaar geschiedenis of meer zo maar weg? Och kom. Als die humanisten Caesar lazen, hadden ze weet van de geografische betekenis ervan, en zal de aanduiding van de Zeven Provinciën als "België" dus geen toeval zijn.


Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert (Bericht 1728100)
Elk gewest had zijn eigen Statenvergadering en occasioneel kwamen die samen in een Staten-Generaal. De eerste Staten-Generaal (SG), onder de Bourgondiërs, hadden geen vaste vergaderplaats. ...
Toen de Orde van het Gulden Vlies nog een 'Bourgondische' instelling was en er nog echte bijeenkomsten waren, had ze geen vaste vergaderplaats: Brussel, zeker, maar ook bijvoorbeeld in Gent en zelfs in de Noordelijke Nederlanden (al ben ik even kwijt waar).

Dat veel van de belangrijke instellingen in het Zuiden waren, was geen bewuste keuze voor het Zuiden, laat staan een teken van een afzonderlijke 'Belgische' identiteit, maar gewoon een gevolg van historische redenen: de kern van de Nederlanden bevond zich in de oude, patrimoniale gewesten die vooral in het zuiden gesitueerd waren (Vlaanderen, Brabant, Henegouwen, Holland, Zeeland), terwijl andere gewesten pas later toegevoegd werden. Het economische en demografische zwaartepunt bevond zich ook daar, maar dat heb ik je ook al verteld.

Het Zuiden had dus een cultuur, een geschiedenis, noem het hoe je wil, zij vormden de kern. Die kern is blijven bestaan, en heeft in 1830 een expressie gevonden in het huidige België. België kwam toen dus niet uit de lucht gevallen als een arbitrair iets.

Black Cat 26 mei 2006 14:09

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jaani_Dushman (Bericht 1728122)
Dat is één theorie. Waarschijnlijk even waardevol dan de theorie dat de Walen de Saliërs gevlamden of flamands noemden. Maar slechts "een theorie".

Waar Vlamingen of Belgen (als term) echt van afstammen, zullen we nooit weten, en dat doet er ook niet toe.



Etymologie is een middel om één of andere stelling te onderleggen, maar zelf hecht ik er weinig waarde aan. Het doet me denken aan de teksten van Heidegger over bouwen. Volgens hem stamt "bouwen" van het germaanse woord "buan", wat "zijn" en "wonen" betekende. Buan betekende toen nog niet "een constructie oprichten", maar eerder zorg dragen voor iets. Volgens Heidegger zien we die oude betekenis van buan nog terug in landbouw, tuinbouw,...
Volgens hem moesten we ons dus niet focussen op massale woningbouw (zoals de modernisten wilden), maar eerder onze houding ten aanzien van huizen en de grond veranderen. Volgens hem kon het bijvoorbeeld niet dat een huis minder waard zou zijn dan de grond erronder. Je kon dus geen huis afbreken om er een nieuw op te zetten.

Nu ja, etymologie is misschien een manier die je kan gebruiken om je visie te ondersteunen. Maar om er een staatsstructuur te gaan op baseren, lijkt me toch wat magertjes.

Het is één element onder andere. Ik wil toelichten dat België geen arbitraire luchtspiegeling was in 1830, maar dat het oude historische wortels heeft. Zulke oude wortels, de geschiedenis leert het, laten zich niet miskennen (tot spijt van utopisten).

Black Cat 26 mei 2006 14:25

Voor wie wil, en voor wat het waard is, kan op dit forumgesprek, meer lezen over de oorsprong van het woord "Vlaming": Germaans voor overstromingsgebieden aan de kust?


Alle tijden zijn GMT +1. Het is nu 05:53.

Forumsoftware: vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.
Content copyright ©2002 - 2020, Politics.be