Oorspronkelijk geplaatst door Den Duisteren Duikboot
(Bericht 5107338)
Niet iedereen lijdt onder zijn/haar eenzaamheid, maar er is inderdaad een relatief klein percentage dat werkelijk geholpen moet worden. Het kan gaan om mensen wier sociale netwerken langzaam maar zeker afbrokkelen (ouderen, weduwen en weduwnaars, kinderlozen, werklozen, wezen...); het kan ook gaan om mensen met sociale handicaps (verlegenheid, autismespectrumstoornissen, fobieën...) of mensen die door bepaalde gebeurtenissen in het isolement zijn beland (ex-gevangenen, migranten...).
Maar één en ander geschiedt ook op een subtieler niveau. Ik geloof nogal sterk in een soort "cultuurlijk nazisme", waarbij welbepaalde types mensen worden gemeden in die kringen waar economisch, cultureel en sociaal kapitaal voorhanden is, juist op basis van hun tekorten op dat vlak. Daarnaast is er ook het "biologisch nazisme", dat we terugvinden in de partnerselectie: mensen met een afstotelijk uiterlijk bijvoorbeeld (een gebrek aan "erotisch kapitaal"). Zulke mensen gaan zich ook niet zo gauw verenigen vanwege het stigma dat op hun handicap kleeft.
Dagdagelijks voeren we, veelal onbewust, selecties door ten koste van mensen die minder gevat zijn, minder aantrekkelijk, kapitaalarmer, minder intelligent, etc. De vraag wat iemand ons te bieden heeft in ruil voor onze eigen welwillendheid speelt daarbij voortdurend op de achtergrond. En we selecteren vooral snel en oppervlakkig: de eerste indruk is alles.
Elke cultuur stimuleert een bepaalde selectie. Een consumptiemaatschappij drijft de armen naar de rand, een cultuur van magere modellen zadelt dikke vrouwen met complexen op, etc. Op die wijze creëert ook elke cultuur haar eigen marginalen. Een cultuur die investeert in haar zelfgecreëerde marginalen om ze alsnog een aanvaardbaar bestaan te bieden, zouden we een beschaving kunnen noemen. Helaas steunt zo'n beschaving eerder op schuldgevoelens en neerbuigend medelijden. Voor de slachtoffers kan een vaarwelpilletje dan ook een waardig alternatief bieden. Indien men dat alternatief niet biedt, zouden we van een pseudo-beschaving moeten spreken.
Ik weet eerlijk gezegd niet hoe zo'n beschaving eruit zou kunnen zien. Sterker nog, ik geloof er niet in. Er schuilt iets al te dubbelzinnigs in: er is geen cultuur - en dus ook geen beschaving - denkbaar die geen selecties doorvoert. Daar kun je nog zoveel zalfjes over strijken als je wil; het gevoel "tweederangs" te zijn blijft.
|
