Engels als moedertaal steeds vaker jobvereiste in Vlaanderen
In Vlaanderen wordt men het gewoon: werkaanbiedingen uitsluitend voor 'English native speakers' (Engelse moedertaalspreker). Onder de bedrijven vind je ronkende namen als Belgacom, Vrije Universiteit Brussel, de Nationale Bank van België, Universiteit van Antwerpen, de stad Luik en vele andere. "Pure discriminatie", aldus de Vlaamse Esperantobond.
"Wanneer men een job evenwel voorbehoudt aan een persoon van een bepaalde nationale afkomst, in casu de «native English speaker», is er sprake van discriminatie," antwoordde Laurette Onkelinx, minister van Werkgelegenheid en Gelijke-Kansenbeleid, in de Kamer (Zie:
http://www.lingvo.org/nl/2/17). Maar ondanks haar klare taal vragen steeds meer Vlaamse bedrijven - en zelfs de Belgische overheid - in hun vacatures onomwonden naar zogenaamde 'English native speakers', kandidaten die het Engels als moedertaal hebben (Zie Lijst van 500 werkaanbiedingen:
www.lingvo.org/eo/2/15). Het betreft bovendien niet eens vacatures voor specifiek taalgebonden betrekkingen: vertaler Engels, leraar Engels, enz. "Dit is ongehoord, want het komt erop neer dat er twee soorten Europeanen zijn: zij die het Engels als moedertaal hebben en de anderen. Wat doe je dan met een kandidaat die het Nederlands als moedertaal heeft en daarnaast nog vier andere talen kent, maar geen Engels? Waar zijn we in Europa en Vlaanderen toch mee bezig?", vraagt Dan Van Herpe, woordvoerder van de Vlaamse Esperantobond, zich verontwaardigd af.
Vorig jaar - uitgerekend het Europees Jaar van de Talen - waren er duidelijke veroordelingen wegens taaldiscriminatie. Sindsdien heeft ook de Belgische Minister van Gelijke Kansen, Laurette Onkelinx, in het parlement meermaals benadrukt dat ook zij de advertenties als discriminerend beschouwt. Maar voor concrete stappen om Belgen gelijke kansen te geven als 'English native speakers' ontbreekt er tijd en geld. "De Inspectie Sociale Wetten van het Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid is bevoegd om die inbreuken vast te stellen. Het is echter bijzonder moeilijk voor de arbeidsinspecteurs - bij gebrek aan tijd - om de werkaanbiedingen in de pers te controleren", aldus Onkelinx in de Kamer.
Ook een klacht van de Vlaamse Esperantobond over regelmatige vacatures bij de Vrije Universiteit Brussel (VUB) voor 'native English speakers' werd afgewezen door de Vlaamse ombudsman Bernard Hubeau (
http://www.lingvo.org/eo/*dok). "Helaas ben ik niet bevoegd om uw klacht te behandelen. Volgens het decreet van 7 juli 1998, waarin mijn bevoegdheden staan vermeld, ben ik enkel bevoegd voor klachten over Vlaamse overheidsdiensten", schreef Hubeau aan de Vlaamse Esperantobond. Minister Vanderpoorten gaf in haar antwoord op een schriftelijke vraag van Vlaams Parlementslid De Caluwé in verband met werkaanbiedingen voor "native English-speaking" stafmedewerkers in de VUB, toe "dat de vereisten zeer ongelukkig geformuleerd zijn en dat de universiteit de taalvereisten naar de toekomst toe in neutralere bewoordingen moet formuleren. De VUB laat momenteel nagaan wat de beste formulering is om tot het gewenste resultaat te komen." Ook Johan Leman van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding stuurde de Esperantisten wandelen.
De laksheid van de Belgische instanties verplichtte de Europese Commissie tot het inzetten van een inbreukprocedure tegen de Belgische Staat. "België heeft nog enige tijd om een uitvoerig geargumenteerd antwoord te geven aan de Commissie", zegt Van Herpe. "Noch de Vlaamse Esperantobond, noch de Europese Esperanto-Unie heeft deze procedure bij de Commissie aangevraagd. Maar wij zijn natuurlijk blij dat er eindelijk iéts gebeurt."
De Vlaamse Esperantobond vraagt al langer aandacht voor het probleem van de 'verengelsing' van Vlaanderen. "Het Engels wordt meer en meer een elitetaal, waardoor de Engelsen de status van eersterangsburgers in Europa in de schoot geworpen krijgen. De gelijkwaardigheid van de verschillende landstalen is een illusie", beweert Van Herpe. Om dat te illustreren publiceerde de Esperantobond een lijst met 500 Belgische jobaanbiedingen die specifiek naar Engelse moedertaalsprekers vragen (Zie Lijst van 500 werkaanbiedingen:
www.lingvo.org/eo/2/15). Op de lijst prijken Belgische namen als Belgacom, Umicore en de Vrije Universiteit Brussel, maar ook opvallend veel instellingen van de Europese Unie met zetel in Brussel. Zelfs in het raam van het Belgisch voorzitterschap van de EU zocht men naar 12 journalisten met 'English mother tongue'. Daarover is zelfs in de Kamer geïnterpelleerd. Vergeefs echter. "Spreek je perfect Engels, maar is het niet je moedertaal, dan kom je in Vlaanderen voor jobadvertenties die moedertaalkennis van het Engels eisen, niet eens in aanmerking", aldus Van Herpe. "Vlaamse bedrijven en organisaties hebben, net als de Europese Commissie, het Engels als werktaal gekozen. Bijgevolg worden meer en meer betrekkingen voorbehouden voor wie het Engels als moedertaal heeft," legt Van Herpe uit. "Door het Engels op een voetstuk te zetten, werk je discriminatie en taalongelijkheid in de hand."
"Steeds meer organisaties en firma's zijn door de media, de Europese Commissie en de Vlaamse regering op de hoogte gebracht van het gevaar voor 'mogelijke discriminatie'. Gevolg: in plaats van de expliciete vraag naar moedertaalsprekers duiken de benamingen: 'perfect English' of 'English mother tongue or equivalent' op." Toch hoopt Van Herpe dat de actie van de VEB voor taalgelijkheid enkele mensen kan helpen. "Vaak is een uitstekende kennis van het Engels meer dan voldoende om deze betrekkingen naar behoren uit te oefenen. Als bedrijven 'perfecte', maar geen 'moedertaal'- kennis van het Engels eisen, zullen zij misschien vaststellen dat Belgen die uitstekend Engels kennen vaak geschikter zijn dan eentalige Britten en Ieren."
Ook de voorzitter van de Esperanto Wereldbond (
www.uea.org), professor Renato Corsetti, diende officieel een klacht in wegens taaldiscriminatie bij de ombudsman van de Europese Unie (
http://uea.org/esperanto_p/dokumento...do/plendo.html). "In Italië wacht onze voorzitter op een antwoord van de Europese Commissie. Die beweert dat Europese organisaties nu alleen maar "perfect English" en dergelijke formuleringen gebruiken in hun advertenties. Maar wij zijn nog behoorlijk veel Europese vacatures voor 'English native speakers" op het spoor gekomen", zegt Van Herpe. Tot nog toe hebben verschillende leden van de Europese Commissie moeten toegeven dat advertenties voor Engelse moedertaalsprekers discriminerend zijn (zie: Lijst van parlementaire vragen). Volgens Van Herpe is taaldiscriminatie een regelrechte aanslag op het tweede artikel van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. "Sedert de publicatie van het Manifest van Praag in 1996 bestrijdt ook de Esperantobeweging taaldiscriminatie meer nadrukkelijk. Meer nog: Esperanto zal meer kansen hebben als taalkundige gelijkheid en verscheidenheid zullen gerespecteerd worden."
Van Herpe stelt verder dat enkel taalgelijkheid het probleem van taaldiscriminatie kan oplossen. "Indien Vlaamse politici ook voor een verengelsing van Vlaanderen zouden kiezen, moeten zij maatregelen nemen om te vermijden dat de maatschappij opgedeeld wordt in eerste- en tweederangsburgers", vindt de woordvoerder van de Vlaamse Esperantobond, die verder ook de negatieve houding in juni jl. van het Vlaamse Parlement betreurt, in verband met een verzoekschrift tot de bevordering van het Esperanto. Wetenschappelijke studies en experimenten tonen namelijk aan dat Esperanto tot zesmaal gemakkelijker te leren is dan nationale talen. "Bovendien draagt het ook bij tot de bewustwording van de waarde van taalgelijkheid. Spijtig genoeg wezen Vlaamse politici deze taal af, zonder ze ooit op wetenschappelijk verantwoorde wijze geëvalueerd te hebben, zonder ooit zelfs maar één vertegenwoordiger van de meer dan twee miljoen Esperantosprekers aanhoord te hebben."
Informatie voor journalisten
Voor meer inlichtingen in verband met deze persmededeling, gelieve contact op te nemen met de Vlaamse Esperantobond v.z.w., Frankrijklei 140, B-2000 Antwerpen, Tel.: + 32 3 234 34 00, 0485 988 239. Webstek:
www.esperanto.be. Cursus Esperanto: Webstek:
www.cursodeesperanto.com.br