Oorspronkelijk geplaatst door Percalion
(Bericht 3150049)
Dat is een interessante opmerking waar ik even op wil ingaan.
Het klopt inderdaad dat CB's niet uit de lucht kwamen vallen ten tijde van de schepping, maar dat ze naderhand in het leven geroepen zijn door overheden. Echter, op aandringen van de grote bank-instellingen.
Ik gebruik zo nu en dan de term 'sociale zekerheid voor bankiers', want dat lijkt me de goede beschrijving te zijn. Nu wordt dat heel duidelijk: een paar banken hebben belachelijk roekeloos leningen toegekend aan de eerste de beste, en nu komen ze huilen bij de centrale banken dat ze liquiditeitsproblemen hebben. Opmerkelijk is ook dat bankiers 'n zekere arrogantie bezitten wanneer ze komen aankloppen bij centrale banken. Ze zullen zelden duidelijk maken dat ze het zelf te bont gemaakt hebben en dat ze nu door hun eigen fouten in de problemen zitten, maar ze zullen des te meer beklemtonen dat het in het belang van de economie is dat de centrale bank over de brug komt met miljarden en nog eens miljarden aan kredietlijnen.
Als libertariër ben ik natuurlijk een trouwe verdediger van privaat ondernemerschap, maar ik ben nog méér een verdediger van rechtsprincipes. Net zoals huurmoordenaars, ook al zijn het zelfstandigen, niet door libertariërs verdedigd moeten worden, moeten ook bankiers die zich bezondigen aan 'fractional reserve banking' niet door libertariërs verdedigd worden.
Centrale banken zijn opgericht op vraag van bankiers, omdat ze doorkregen dat een centraal gecoördineerde kredietexpansie interessanter zou zijn voor hen.
Je kent het voorbeeldje allicht, maar het kan geen kwaad om het nog eens te herhalen.
Veronderstel, iemand brengt 1000 euro naar zijn bank om op een zichtrekening te plaatsen. De bank beoefent 'full reserve banking', deponeert de 1000 euro in een kluis, en verhoogt het saldo van de cliënt op zijn bankrekening met dat bedrag.
Als de crisis toeslaat en de cliënt raakt in paniek, komt hij naar de bank gelopen en eist hij zijn tegoeden op. De bank opent de kluis, haalt de duizend euro eruit, vermindert het saldo met dat bedrag, en de klant kan tevreden naar huis.
Een systeem met 'full reserve banking' voor zichtrekeningen kan dus geen problemen hebben met stormlopen op banken; aangezien banken alle onmiddellijk opvorderbare tegoeden dan ook effectief onmiddellijk beschikbaar hebben. Dus zo'n bank kan nooit in de problemen komen. (De Bank van Amsterdam stond er destijds om bekend dat ze de meest betrouwbare bank in de wijde omstreken was, net om die reden).
Veronderstel echter dat de bank fractional reserve banking toepast. Iemand brengt 1000 euro en wil die op zijn zichtrekening zetten, de bank legt pakweg 200 euro in de kluis en gebruikt 800 euro om een lening op dertig jaar toe te staan aan een onderneming.
De onderneming die de 800 euro ontvangt, gebruikt ze echter ook om zaken te kopen en te verkopen. Iemand krijgt uiteindelijk die 800 euro en plaatst ze ook op een zichtrekening. Weer legt de bank 20% in de kluis en leent ze de rest (640 euro) uit. En opnieuw komt die 640 euro op iemands zichtrekening, enzoverder.
In dit simpele voorbeeldje zal de bank uiteindelijk niet 1000 euro aan zichtrekeningen hebben, maar 1000 + 800 + 640 + ... = 5000 euro.
Van die 5000 euro aan zichtrekeningen heeft ze slechts 20%, dit is 1000 euro, in de kluis liggen.
De overige 4000 euro bestaat enkel als vorderingen, als toegekende leningen (in ons voorbeeld was dat aan een onderneming en op dertig jaar; het kan natuurlijk ook korter zijn. Het punt is echter dat een lening haast nooit onmiddellijk opeisbaar is en zichtrekeningen wel).
Als er nù een crisis optreedt, en de eigenaars van 5000 euro aan zichtrekeningen bestormen de bank, dan kan de bank hoogstens 1000 euro uitbetalen. Ze heeft 4000 euro aan vorderingen die ze niet onmiddellijk kan cashen. Misschien heeft de bank geluk en wil een andere bank die leningen overkopen zodat de noodlijdende bank toch nog haar zichtrekeninghouders kan uitbetalen.
Het probleem wordt natuurlijk pas écht serieus wanneer van die 4000 euro een aantal sub-prime-leningen onbetrouwbaar blijken. Als de waarde van de leningen zakt, bijvoorbeeld naar 3000, omdat een aantal mensen hun lening niet kunnen afbetalen, dan heeft de bank een serieus probleem.
Dat is het kaartenhuisje van fractional reserve banking. Maar je ziet ook onmiddellijk waarom bankiers dat systeem niet kwijtwillen: in plaats van de 1000 euro braaf in de kluis te laten liggen, kunnen ze leningen toestaan en geld verdienen aan interesten. Véél geld verdienen trouwens.
Een centrale bank die klaarstaat met financiële hulp in geval van betalingsproblemen is natuurlijk een droom voor de topbankiers. Roekeloos geld investeren, interesten innen, en als de boel dreigt te springen gewoon eventjes Frankfurt bellen.
|
