-

Vraag dat maar een "nun".

[quote=Percalion;3387425]Ik heb momenteel geen weet van full reserve banken, voor zover ik weet zijn alle banksystemen in de wereld fractional reserve-systemen.

Wat nationale banken betreft, de term 'fractional reserve' voor hen gebruiken is 'n beetje verwarrend. Een nationale bank verschilt sterk van een gewone bank: fractional reserve banking betekent dat niet al het geld van mijn zichtrekening gedekt is door reserves in de kluis van de bank. Bij de centrale banken is dat inderdaad ook zo, maar die zouden in principe althans al het geld kunnen bijdrukken dat ze nodig hebben; en het is sowieso niet de bedoeling van een centrale bank om als een gewone bank te functioneren.

Het klopt echter niét dat we zonder de fractional reserve-leningen geen groei meer krijgen. Dat zou er namelijk op neer komen dat we voortdurend aan geldcreatie moeten doen omdat we anders niet kunnen groeien; het zou willen zeggen dat we bij wijze van spreken enkel kunnen groeien als we voortdurend nieuwe bankbiljetten drukken; het zou willen zeggen dat valsemunters de economie een grote dienst bewijzen omdat ze "nieuwe leningen" mogelijk maken. Zo geformuleerd klinkt het al meteen een stuk absurder natuurlijk.

We moeten een onderscheid maken tussen "nominale" en "reële" elementen in de economie. De "reële" elementen zijn de echte goederen en diensten, de fabrieken, de grondstoffen, de kennis en vaardigheden van mensen, enzovoort. De "nominale" elementen zijn bijvoorbeeld de prijzen, de lonen...

De bedoeling van een lening is dat iemand zijn beschikking over reële elementen overdraagt aan iemand anders. De manier waarop dat gebeurt is meestal door geld uit te lenen, omdat je met geld die reële dingen kunt kopen. Maar niemand wil zomaar geld uitlenen voor de lol, je leent geld omdat je er dingen mee kunt kopen.

Maar door meer geld bij te toveren (zoals gebeurt in een fractional reserve systeem) creëer je niét zomaar meer reële dingen. Het enige wat gebeurt, is dat mensen aanvankelijk denken dat ze meer reële dingen kunnen kopen, en dat na verloop van tijd de prijzen van reële dingen beginnen te stijgen tot uiteindelijk blijkt dat die mensen zich vergist hadden.

Dus neen, fractional reserve banking heeft geen positieve impact op de economie; het tegendeel beweren zou betekenen dat we gewoon door bankbiljetten te drukken onszelf rijker kunnen maken. Dat klopt nominaal (meer bankbiljetten = meer geld) maar uiteraard niet reëel (als iedereen tien keer zoveel bankbiljetten heeft, zijn er niet plots tien keer zoveel goederen om te kopen). En dat laatste is wat echt telt, uiteraard.[/QUOTE]

Nog meer goederen produceren, nog meer productie.

Ik vraag het aan jou. Jij bent degene die de insinuatie maakt.

Daar geef je een mooi antwoord op een veel gegeven kritiek op de oostenrijkse theorie. Economen beginnen vaak te stijgeren wanneer ze het woord deflatie horen. Maar deflatie door van lagere kosten lijkt idd geen echt probleem te zijn. Winst blijft hetzelfde, geen neerwaarste loonaanpassing nodig.

Maar is er bij zulke deflatie geen benadeling van schuldenaars ten voor dele van schuldeisers. Als je op tijdstip t een bepaalde som krijgt, dan moet je op tijdstip t+1 (zelfs bij 0% interest) een som terugbetalen waarvan de reele waarde groter is dan op tijdstip t. Maar opdat de lening zou plaatsvinden moet de interest groter dan 0 zijn. De opbrengst van een lening moet dan groter zijn dan de deflatie + de interest. Ik weet niet goed welk effect dit zal hebben, maar kan dit mogelijk een negatief effect op investeringen hebben?


Ik bekeek het eerder uit het standpunt van de spaarder. Voor een spaarder maakt het niet veel uit of de waarde van zijn spaargeld 2% lager is in reele termen ofdat hij 2% moest afgeven aan de bank. Het is inderdaad geen inflatie in de betekenis van dat er geldontwaardig is.

Dat lijkt enkel een probleem als je op een heel hoog aggregatie-niveau werkt. Op micro-niveau:
- stel, het is een lening aan particulieren. Aangezien er geen neerwaartse loonaanpassingen zijn, maar integendeel de prijzen van consumptiegoederen zelfs lichtjes dalen, is er hier uiteraard geen probleem;
- stel, het is een lening aan een bedrijf. Dan zijn er twee �* drie mogelijkheden:
1) Het bedrijf in kwestie is veel efficiënter dan de concurrentie, en slaagt erin om goedkoper te produceren. In dat geval kan er geen probleem zijn, zoals je aangeeft: winsten veranderen niet (of stijgen misschien zelfs);
2) Het bedrijf in kwestie is minder efficiënt dan de concurrentie. De prijzen in de sector dalen door de efficiëntste ondernemingen, en dit bedrijf moet meegaan, ze wordt dus inderdaad geconfronteerd met lagere winsten en een gelijke schuldenlast in nominale termen: hogere reële schuldenlast.
3) De onderneming is even efficiënt als het gemiddelde: de marktprijzen van de output dalen, maar de kosten van deze 'representatieve' onderneming dalen evenveel: reële schuldenlast blijft dus ongewijzigd.

Er is met andere woorden enkel een probleem voor onderneming (2), maar niet voor particulieren, niet voor ondernemingen die even efficiënt zijn als het gemiddelde, en zeker niet voor firma's die als eersten hun kosten kunnen laten zakken. In heel wat van die gevallen (1) zal de onderneming een mooie winst kunnen boeken doordat ze als eerste efficiënter geworden is. In dat geval daalt dus de reële schuldgraad voor die firma, tis te zeggen, het is voor die firma 'n pak makkelijker geworden om dat terug te betalen.

Maar aangezien in een doorsnee economie (ik bedoel, een economie waar er niet plots een bruuske stijging/daling van de geldhoeveelheid plaatsvindt) er min of meer evenveel ondernemingen (1) als (2) zijn, kan dat geen aanleiding geven tot een algemene kredietcrisis. Sommige ondernemingen zullen als winnaars uit de bus komen, zij zijn efficiënt en krijgen beschikking over meer eigen middelen; andere ondernemingen zijn niet efficiënt genoeg en zien hun situatie verslechteren. Maar dat lijkt me verre van een slechte zaak, het kan de efficiëntie van de allocatie alleen maar ten goede komen.

Ha, op die manier. Hm, het is een kostprijs, ja; maar niemand verplicht mensen om het in een bank te leggen. Je kan het ook in een kluis steken, onder de matras, in de portefeuille... Het is echt betalen voor een dienst (veiligheid, beschikbaarheid, en het netwerk van de bank). Ik denk niet dat we dat inflatie kunnen noemen. :wink:

Ja. Of hoe dacht je de armoede in de wereld te gaan bestrijden, behalve door beter en meer te produceren?

Wel, het fractional reserve-systeem is inherent onstabiel. Aangezien er altijd meer zichtrekeningen zijn dan echte reserves, is het systeem zeer vatbaar voor paniekreacties; en eens er één bank valt, valt de rest als een kaartenhuisje in elkaar.

(Voeg daar nog de Mises-Hayek-theorie van de economische crisis aan toe en je hebt een verklaring voor het inherent onstabiele karakter).

Wat de centrale bank doet, aangezien ze bij wijze van spreken het geld zo kan bijtoveren, is zulke bankcrisissen opvangen door 'liquiditeit in het systeem te pompen'. Dat kan op verschillende manieren, maar het basisprincipe is hetzelfde: er ontstaat een schaarste aan middelen en een paniekreactie, en centrale banken bestrijden dat door meer middelen (enfin, meer geld anyway) beschikbaar te stellen.

Ook "Austrians" mogen echter bezorgd zijn over het ineenstuiken van het fractional reserve-systeem. Als banken failliet gaan en de geldhoeveelheid plots in elkaar klapt, is het nogal evident dat de geldvraag naar consumptiegoederen en de geldvraag naar grondstoffen, ... en werknemers ook in elkaar klapt. Nu is het uiteraard zo dat op lange termijn prijzen zich zullen aanpassen aan dat nieuwe niveau, maar zo vlot gaat dat niet. Veel contracten zijn op lange termijn (huur, lening) of moeilijk onderhandelbaar (arbeid, de dag van vandaag). Als je als ondernemer plots de vraag naar je product met 30% ziet dalen, kan je wel proberen om je verkoopsprijzen ook te verminderen - je lening bij de bank zal niet plots kleiner worden. Die lening blijft als een molensteen rond je nek hangen. Een crisis waarbij de geldhoeveelheid sterk daalt, kan winstvoeten in de hele economie uitvegen en bijna alle ondernemingen wurgen. Naarmate er bedrijven failliet gaan en hun lening niet kunnen terugbetalen, zijn er uiteraard weer kredietverliezen bij de banken, en misschien nog méér banken die failliet gaan enzovoort. (Reisman voegt daar aan toe dat alleen al de gigantische hoeveelheid rechtszaken en de onzekerheid over eigendomsrechten van failliete ondernemingen nog jarenlang zou wegen op de samenleving en herstel moeilijk zou maken.)

Centrale banken kunnen vermijden dat zo'n gigantische sneeuwbal optreedt, door nog meer middelen in het systeem te pompen. Uiteraard heeft dat ook weer negatieve gevolgen, en je hoort me 't huidige systeem zeker niet verdedigen, maar het ingrijpen van een centrale bank is ergens te begrijpen vanuit die dynamiek van een fractional reserve-stelsel.

Hm, ik dacht altijd dat het pompen van middelen in het systeem er eerder voor zorgde dat de kater wat uitgesteld werd, maar wel harder zal zijn. Of zeg jij dat nu ook?

Ja. In een fractional reserve systeem is het altijd kiezen tussen een deflatoire crisis of een uitgestelde en vermoedelijk inflatoire crisis. (De sléchte deflatie, voor alle duidelijkheid).

We zouden eigenlijk een aparte topic moeten hebben voor de goudstandaard. Want ik vind het erg moeilijk om in deze topic niet af te dwaling naar dingen die eigen zijn aan een goudstandaard maar niet aan frac/full res banking.

De grootste bedenking die ik momenteel heb bij full res banking is dat frac res ergens een kapitaalmarktfunctie vervult die essentieel is voor de economie maar waar ik niet op kan komen. Men zou hier wel eens een cursus over mogen geven. Ken je toevallig een niet al te lange tekst die frac res banking verdedigt?


Ja het is idd geen inflatie in de betekenis van "een stijging van het algemene prijspijl" maar het is wel een kost van het sparen net zoals inflatie een kost van het sparen is. Deze kost lijkt ook niet eigen te zijn aan sparen in een bank. Zelfs als je thuis geld in de matras steekt heeft dit ook een kost. In de mate dat de spaarkost hoger is dan de deflatie hebben mensen dezelfde urge to consume als bij inflatie. Niet dat dit een kritiek is, eerder een vaststelling.

In het bovenstaande zijn we ervan utgegaan dat er tesamen met full res banking een goudstandaard zou zijn en er dus deflatie is. Maar de overheid kan banken dwingen 100% reserves aan te houden en tegelijk een centrale bank die geld creeert. De situatie voor spaarders is dan volledig anders. 100% liquiditeit en bescherming tegen inflatie is niet meer combineerbaar. Ofwel laat je je geld jaar na jaar ontwaarden door inflatie en oppotkosten, ofwel zet je het voor een bepaalde termijn vast.

Nee. Of toch niet consistent. De Amerikaanse 'free bankers', die voorstander zijn van fractional reserve banking zonder centrale bank, gebruiken soms wel argumenten over de 'demand for money' en zo. (O.a. Leland Yeager). Nu zijn dat vrij complexe dingen, en ik zou dat nog eens moeten herbekijken, maar ik heb dat toch nog nooit echt overtuigend gevonden, en De Soto geeft daar ook zeer zware kritiek op. Ik weet niet of daar relatief korte teksten over bestaan.

Het argument komt kortweg hier op neer: als de 'demand for money to hold' (cash balances) stijgt, dan zouden prijzen zich neerwaarts moeten aanpassen; dat gebeurt niet (rigiditeit), en dus kan er zich een crisis ontwikkelen. Als echter in zo'n geval de grotere vraag naar cash balances kan opgevangen worden door meer geld te scheppen, dan is dat probleem van de baan. Het probleem daarmee is natuurlijk dat er geen enkele reden is om te veronderstellen dat dat extra geld inderdaad bij dié actoren terechtkomt die een hogere vraag naar cash balances hebben. Het is een ontzettend lompe methode, omdat ze geen rekening houdt met micro-economische verschillen.

Daar komt nog bij dat die "plotse stijging van de vraag naar kasvoorraden" echt wel 'n deus ex machina is. Waaróm stijgt de vraag naar liquiditeit? Meestal omdat er al een economische crisis zat aan te komen, en volgens Mises en Hayek zijn die crisissen grotendeels zoniet volledig toe te schrijven aan... geknoei met kredieten, met name via fractional reserve banking.

Het is niet echt sparen hé, het is een andere vorm van het aanhouden van cash balances. Daar zijn natuurlijk kosten aan verbonden, al was het maar de opportuniteitskost, maar dat lijkt me niet zo dramatisch te zijn. Sparen zélf zal weldegelijk geld opbrengen: obligaties, kasbons, termijnrekeningen, fondsen met kapitaalbescherming etcetera.

Klopt; de mensen van de Chicago School die full res verdedigden, doen het zelfs vaak om zulke manipulatie van de geldhoeveelheid efficiënter te maken.

Dit lijkt mij eerder een kritiek op een goudstandaard dan op full res banking? Willen spaarders hogere cash balances aanhouden dan kan een centrale bank nog altijd dit geld bijdrukken zoals je zegt. Ik ben wel hoopvoller dat het geld terecht komt waar het nodig is. Hangt natuurlijk af van hoe je het geld verdeelt. Als de centrale bank weet hoeveel extra geld er nodig is (mss is dit een te zware veronderstelling) kan ze het geld publiek veilen. Niet enkel aan grootbanken zoals nu het geval is maar aan iedereen. Via internet moet dit mogelijk zijn. Iedereen die wil zegt hoeveel geld hij wil en hoeveel hij er wil voor betalen. De centrale bank verkoopt eerst geld aan de hoogste bieder, dan aan de 2e hoogste bieder enz. tot het geld op is.

Beter produceren betekent meer werkloosheid en is de vrucht van onze creativiteit. Jammer genoeg is het ‘meer produceren’ syndroom grotendeels gedreven door winsthonger waardoor de slinger inzake productie is doorgeslagen. Het is dus tijd om de balans te herstellen volgens een gezond economisch principe. Een dergelijke omwenteling heeft drastische gevolgen voor onze samenleving maar voorlopig worden we nog geplaagd door hardnekkige conditioneringen waardoor de chaos verhoogt. Dit zal blijven duren tot we ons daadwerkelijk gaan beseffen dat het verzadigingspunt al bereikt werd. Het duurt altijd een tijdje eer dat begrepen wordt, zo blijkt nog maar eens door stellingen die vanuit een vorige eeuw komen. Deze in de 21ste haast onwaarschijnlijk geopperde stellingen getuigen bijna van een mythisch lidmaatschap alsof blindheid heeft toegeslagen. Daadwerkelijk lijkt het alsof er geen boek geschreven werd. Uiteraard zal er geproduceerd moeten worden maar niet meer, wel gelijker verdeeld in functie van onze behoeften, niet in functie van het getal. Horizontale en verticale groei en dat in functie van het menselijk welzijn. Redelijk simpel nochtans, ook economie dus.

Meer productie wil niet zeggen meer verbruiken. Stel je maakt met 1ton ijzererts en 1ton steenkool 2ton staal. Je vindt één of andere meer efficiente productiemethode waardoor je met 1ton ijzererts en 1ton steenkool, 4ton staal kan maken. De productie is gestegen. Maar het verbruik en milieukost niet.

Mis ;-)

Zou ik zo zeker nog niet van zijn. Stel je maar eens een keertje voor dat we 100 verschillende GSM’s acceptabel achten. Als we die dan nog eens duurzaam zouden produceren, mag je me even weten te zeggen hoeveel werklozen je zal gecreëerd hebben.

Ik wacht wel even op de uitkomst, ik ben alvast benieuwd of de oogjes zullen opengaan. Misschien dat we een dergelijke oefening zelfs niet aandurven, onbewust schuldbesef of zoiets. Kwestie van simpele logica, meer ook niet.

Allemaal leuk maar wat doe je nu met de gecreëerde vrije tijd ? Terug in het arbeidsproces brengen zoals het nu gebeurt ? Dat is dan wel een belasting op zowel milieu als een menswaardig bestaan, niet dan ?

Ik anders wel. Wil je dat ik een (begrijpbare) tekst inscan?

Ik vermoed eigenlijk net dat de argumentatie is dat een centrale bank nooit over genoeg gegevens kan beschikken om die allocatie efficiënt uit te voeren. Een argument dat ik onderschrijf, maar dat wil niet zeggen dat de privébanken het daarom wél zouden kunnen. Pas op, ik ben niet zo goed thuis in wat pakweg Yeager daarover zegt, dus zeker van m'n stuk ben ik hier niet echt.