| Den Duisteren Duikboot |
15 januari 2015 13:26 |
Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Loki
(Bericht 7500570)
Sartre was gefrustreerd dat is waar, ik zeg ook niet dat ik akkoord ben met zijn ideeën. Maar het is sinds dan dat we proberen een invulling te geven aan het verlies van religie. Nazisme, nationalisme, communisme
...Allemaal pogingen, Allemaal gefaald.
Alleen het kapitalisme slaagt er Wonderlijk wel in... De religie van het gouden kalf
|
Het falen heeft niet zozeer met de inhoud te maken.
Waar het om gaat is dat zo'n geloofssysteem ongecontesteerd moet blijven. Alleen als zo'n systeem het gehele collectief bestrijkt kan het de functie vervullen die religie eeuwenlang heeft vervuld. Dan verbindt het mensen; dan verspreidt het een min of meer eensgezind mens-, wereld- en godsbeeld dat allen delen en waar allen hun handelen naar richten.
Dit is in moderne, democratische samenlevingen schier onmogelijk geworden. Van zodra je de vrijheid hebt om te kunnen kiezen tussen twee "religies" krijgt elke optie een vrijblijvend karakter. In een democratische samenleving met een open intellectueel klimaat is een terugkeer naar een totalitair denken (totalitair in neutrale zin) totaal ondenkbaar.
Daar zit dus ook de "kracht" van de islam anno vandaag: deze godsdienst is relatief gespaard gebleven van contestatie. Er hebben zich in de islamitische wereld nauwelijks democratieën van betekenis ontwikkeld en andere godsdiensten werden hooguit gedoogd als er geen interferentie plaatsvond (wat neerkwam op een vorm van segregatie). Daarom ook dat moslims die naar Europa zijn geëmigreerd het zo moeilijk hebben met kritiek. Zij zijn daar totaal niet mee vertrouwd: noch met de kritiek zelf, noch met een cultuur van kritiek.
Het is ook geen toeval dat de ene hier betoogt dat de islam 'stuiptrekkingen' vertoont en de andere zegt dat ze 'springlevend' is. We weten namelijk niet wat de uitkomst van de confrontatie tussen westerse, democratische en moderne denkbeelden met de islam zal opleveren. Een vorm van radicalisering is overigens niet ongewoon als initiële reactie; het is zelfs heel logisch.
Zeker is wel dat een terugkeer naar een solide westers fundament, zoals sommigen dat hier bepleiten, bijna ondenkbaar wordt zonder een vorm van autoritarisme. Zo'n solide fundament tast de islam an sich overigens niet aan (wat de moderniteit mogelijk wel op termijn vermag); het zou de twee "beschavingen" wel uit elkaar drijven, aangezien het autoritaire karakter van "onze" beschaving niet vol te houden is als er interferentie blijft bestaan met een concurrerend model.
|