Het rationalistisch vs. dogmatisch denken
 

Dogmatisch denken heeft hier in Europa voor een lange tijd geheerst, maar denkers zagen het probleem daarin dat duidelijker werd met eerste en tweede wereldoorlog. Na deze oorlogen beslisten ze om een intellectuele strijd te voeren tegen dogmatici en hun "absolute" gelijk, dat eindigde met (terugkeer van) het relativisme (pas op; het verabsoluteren van relativisme leidt tot sofisterij).

Dat vinden we vandaag ook terug in het wetenschappelijk denken, dankzij die strijd; denk hierbij aan het kritisch rationalisme van o.a Popper.

Waarom denken dogmatici (die een niet-metafysische religie aanhangen) dat wij een juiste kennis met ons verstand kunnen verwerven en dat dus het verstand in optima forma werkt ?!! Hier is niet-metafysische religie in de subjectieve zin uitgedrukt want iedereen gelooft wel ergens in metafysica, en feit dat sommigen (zoals empiristen om maar iets te benoemen) dat ontkennen verandert hier niets aan want een ontkenning van iets op basis van het verwerpen van metafysica is zelf metafysisch.

Indien onze zintuigen de enigste bronnen van een mogelijke kennis is, en als deze veranderen, waarom zouden we in eerste plaats iets serieus mogen nemen en als juist/fout beschouwen waaronder ook "onze zintuigen zijn de enigste bronnen van een mogelijke kennis" ?!!

Het rationalistisch denken
Wat begrijp ik hieronder als moslim zijnde? Bon, het begint in eerste stap met tolerantie en vrijheid.

In naam van Allah, de Barmhartige, de Genadevolle.

1. Zeg: "O gij ongelovigen,
2. Ik bid niet aan, wat gij aanbidt,
3. Noch gij bidt aan, wat ik aanbid.
4. Noch wil ik aanbidden, wat gij aanbidt,
5. Nogmaals gij wilt niet aanbidden wat ik aanbid.
6. Derhalve voor u uw religie en voor mij mijn religie."

Religie: alles wat jouw doen en denken beheerst, wat jouw levensbeschouwing, geloofssysteem en gedrag beïnvloedt en/of (mee)bepaalt.

Derhalve voor u uw religie en voor mij mijn religie houdt ook in dat je "de andere" ruimte en vrijheid geeft om te denken dat zijn religie juist is terwijl jouw religie fout moet zijn. En met vrijheid bedoel ik natuurlijk niet dat een bepaalde maatschappij de basiselement waarop de maatschappelijke orde gebaseerd is niet mogen behoeden, behouden en verdedigen -indien het werkt- dus ik zeg niet dat mensen in een seculiere maatschappij zomaar laïcité impliciet en expliciet mogen pogen uitputten.

En verder zou iemand die rationalistisch denkt een beslissing nemen op basis van zijn noodzakelijke kennis, geschiedenis, probabiliteit, belang en kosten.

In mijn geval is het geloven in "God de Schepper", naast bijvoorbeeld "wat wij waarnemen kan bestaan", "onmogelijkheid", "oorzakelijkheid" en "wil" een noodzakelijke kennis of aangeboren kennis. En daarbuiten zoek jij naar rechtvaardigingsgronden op basis van geschiedenis, probabiliteit, belang en kosten.

Geschiedenis:
De meeste belangrijkste driehoek ("God de Schepper", "openbaring die ons verstand beteugelt" en "Dag des oordeels") is een historisch feit in de zin dat het niet betwistbaar is, dus niemand kan op een redelijke wijze aantonen dat er nooit mensen zijn geweest die deze driehoek hebben verkondigd. De vraag die je hierbij stelt is natuurlijk: waarom zou dat niet een ware prediking mogen zijn?

Een andere belangrijke historische feit is het geloof in God de Schepper (ongeacht de benamingen) bij verschillende volkeren en in verschillende culturen op basis van causaliteit-bewustzijn, driehoek en persoonlijke ervaringen.

Probabiliteit:
Waarom mogen "wij" niet de God zijn ?!!
Waarom moet een andere entiteit dat wezenlijk buiten/boven "ons" is, God zijn?

Met "wij" en "ons" bedoel ik heel het bestaan in de grenzen van de dimensies die bij ons gekend zijn. Er is geen universum en "wij" indien er een wezenlijke continuïteit en relatie tussen de delen van het geheel bestaat.

God: het antwoord op de eeuwige vragen (alle drie samen):

• Wie ben ik?
• Van waar kom ik?
• Wat mag ik verwachten?

Een antwoord op deze vraag is mogelijk te verkrijgen (in combinatie met wat hierboven vermeld is) op basis van probabiliteit waarbij de volgende vraag wordt gesteld:
Wat is de kans dat "wij" God zijn en wat is de kans dat wij niet de God zijn?

Zonder noodzakelijke kennis en geschiedenis in acht te nemen moeten wij logischerwijs 50% zeggen. Deze vraag is van minder belang als je in logica gelooft. Indien een deel van het geheel verandert, dan verandert ook het geheel plus een eeuwige opeenvolgende oorzaken en gevolgen binnen de dimensie Tijd is onmogelijk dus er moet eerste oorzaak bestaan en deze moet wezenlijk los staan van "ons"; zijn eigenschappen moeten ook anders zijn dan de eigenschappen van de entiteit waarin objectieve oorzaak en gevolg afspeelt. Maar de vraag heeft weer een betekenis en waarde wanneer we het hebben over specifieke God, m.a.w niet God "wij" of God "wij/zij" (God van Ibn 'Arabī, Spinoza, Einstein ..) of andere (af)God(en).

Belang:
Je moet ook een vraag stellen bij de keuze die je maakt via geschiedenis en probabiliteit. Wat is het belang van dit of dat geloof? Waarom zou "moord" verkeerd zijn? Wat is belang van verlossing, straf en beloning? Wat geeft wat een zin en betekenis, dit of dat geloof? .. en andere mogelijke vragen die om hetzelfde gaan.

Kosten:
Dit is eigenlijk meer Pascal's Wager maar zonder de andere elementen die ik hierboven heb vermeld, heeft het weinig zin. Een combinatie is noodzakelijk om de waarde hiervan te kunnen vatten.


Dit is rationalistisch maar ook realistisch. Dit is de manier hoe wij werken, hoe wij handelen en hoe wij met "dingen" omgaan. Een bewustzijn aanwezig bij alle soorten en alle mensen van alle leeftijden en groeperingen.

Ga naar een kind. Vraag aan haar om iets te doen dat een beetje arbeid vergt en als beloning krijgt ze iets. Observeer hoe het kind hiermee omgaat. Ze gaat zeker gebruik maken van haar geschiedenis. Hoeveel keer heb jij haar hetzelfde (of iets anders) gevraagd waarna je haar niets gaf?

Belang speelt hierin ook een rol want ze kijkt eerst naar belang van jouw cadeautje; en ze gaat een vergelijking maken tussen wat ze moet doen en wat ze gaat krijgen. Indien hetgeen dat ze gaat krijgen geen goede prijs is voor hetgeen ze gaat doen, dan doet ze het gewoon niet.

Naast belang en hoop is er ook nieuwsgierigheid. Indien ze hetgeen zou krijgen niet benoemd is, dus je zegt bijvoorbeeld "als je dat doet, dan krijg je iets speciaals!", dan gaat ze dat misschien wel doen.

En de kost is in dit geval de moeite die ze moet doen.

Als je het huis naar werk of school verlaat, en voordat je de bus neemt, begin je te twijfelen over de deur of gaz. Staat die nog steeds open? Ben ik zeker? Ga ja terug naar huis om te verifiëren of niet? Dit hangt af van kost en belang. Wat gaat het jou kosten indien je terug gaat? Wat is het belang van de mogelijke gevolgen indien jouw aanname juist is?

In de wetenschap werken ze ook op die manier. Een computer wetenschapper staat om de beslissing te nemen: ga ik in mijn computerbedrijfstoepassing rekening houden met SQL-injectie of niet? Je denkt een beetje aan de kans of het wel kan voorkomen? Wie gaat het gebruiken? Wetenden of onwetenden? En wat is het belang van het verlies van data indien iemand een SQL-injectie commando invoert? Op die manier neem jij een beslissing.

Dit zijn maar voorbeelden want in het algemeen handelen we bijna overal rationalistisch. Waarom doen sommigen en dogmatici (militant atheïsten en atheïst wanne be's) dat niet met metafysica-religie en binnen de metafysica-religies? Waarom denken de meeste aanhangers van een bepaalde metafysica-religie niet over hun beslissingen/overtuigingen en waarom durven ze bijna nooit om de fundamenten van anderen metafysica-religies te bestuderen?

http://kleinverzet.blogspot.com/2008...imination.html :mrgreen:

Wat is de link met mijn discussiethread? :-)

Beslissen om al dan niet rekening houden met SQL injectie is gelijk aan beslissen om uw deur op slot te doen wanneer ge op vakantie gaat.

Dat kan soms wel waar zijn, beste collega Alboreto.
Wij moeten ook "belang" en "kosten" in vergelijking brengen om te zien of ze (soms) wel gelijk kunnen zijn.

porpo er ontbreekt iets aan je eeuwige vragen en ook aan je hele verhandeling waardoor je antwoorden naar mijn mening meteen gefalsifieerd zijn.

Namelijk de vraag wat is humor, waartoe dient het en hoe is het ontstaan. ;-)

Helaas kan ik mijn eerste bericht niet meer aanpassen, anders had ik het toegevoegd. :-P

Definitie van praktische rede:
Het is een realiteit, men handelt naar waarschijnlijkheid, belang en kosten. En er is geen enkele daad of beslissing die los is van hoop en vrees waarop dus openstaan en verwachten berust is.

Tja,direkt al beginnen met een uitschuiver...

Moslims,tolerantie én vrijheid in één en dezelfde zin gebruiken...:roll::roll:

Het is daarvoor de tijd van het jaar...

Zullen we de schuld gemakshalve maar bij "de winter" gaan leggen

Als dat maar alles wat u te zeggen hebt!

Hé porpo, je hebt een oud paard van stal gehaald en de strijd verlegd! :-D

Ik rijd nog op hetzelfde paardje. Als je het goed vindt herinner ik je aan waar we waren gebleven:

Het ging om het eerste instrument van de praktische rede: de waarschijnlijkheidsvraag. We nemen aan dat we de eerste horde al genomen hebben, namelijk de vraag of god bestaat en of hij gediend moet worden. Maar nu moeten we nog over een groot aantal andere hordes springen, alle religies die we kennen. Pas als we het hele parkoers afgelegd hebben kunnen we zeggen welke religie waarschijnlijk de juiste is.

Ik beweer dat wij geen geldige criteria hebben voor de bedoelde selectie. We kunnen de ware religie niet van valse religies onderscheiden. Nu jij.

Enige lessen in de praktisch rede speciaal voor moslims
 

Omdat de pauze wat lang gaat duren hier een kort intermezzo op video:

http://www.youtube.com/watch?v=w3Uuq...layer_embedded

Burqa's hebben zo een mooie kleur, en het individu verdwijnt compleet door de beoogde uniformiteit.

Wat betreft jouw commentaar ivm het vernieuwen van deze thread. Het was nodig om niet steeds offline te gaan in een andere discussie.

In verband met jouw vraag. Een criterium moet ook praktisch bepaald worden.

Stel je zit in een situatie waarbij je een beslissing moet nemen maar je hebt er verschillende uitwegen. Ga ja dan zeggen dat "we" de belangrijke, de voordelige (en daarop de de waarschijnlijke) uitweg niet van de minder belangrijke, de minder voordelige kunnen onderscheiden?

Ten eerste, als je het niet kunt, dan is een uitweg kiezen belangrijker dan helemaal niets.

Ten tweede, indien de belangen en kosten gelijk zijn, dan gaat het om een en dezelfde uitweg. Indien ze niet gelijk zijn, dan kan je de voordelen en nadelen WEL vergelijken.

Zo simpel is het. Het is praktisch daarom is dat ook praktische rede.

Is het niet rationeel denken?

Het past niet want rationalisme/rationalistisch drukt een doctrine uit en rationaliteit/rationeel is meer instrumenteel dan methodologisch-doctrinair. Dat is zoals het verschil tussen postmodern en postmodernistisch denken. Of tussen empirisch en empiricistisch denken. Iemand die empiricistisch "denkt" verwaarloost, of ontkent zelfs, de waarde van overlevering (oftewel essay in moderne epistemologie en kentheorie) en a-priori kennis in kennis terwijl dat niet het geval is bij iemand die empirisch denkt.

Het is allebei zo: GOD is boven ons, maar wij zijn ook zelf GOD en deze eenheid van beiden is de Heilige Geest.

Ik heb daar nog nooit van gehoord, iemand die empiricistisch denkt.
Ook heb ik nog nooit iets gehoord van empiristen die in a priori kennis geloven.
Of ga je Kant als empirist beschouwen?

Ik begrijp wat je bedoelt porpo. In je openingstekst heb je gesteld wat rationalistisch denken betekent voor jou als moslim. Je geeft daar inderdaad een bepaalde doctrine weer als vorm van 'rationalistisch denken'. Het probleem zit niet in je bedoeling maar in je woordkeuze. Want het bijvoeglijk naamwoord 'rationalistisch' en het zelfstandig naamwoord 'denken' drukken dezelfde eigenschap uit. We noemen dit een pleonasme.
Dit is een fout die helaas veelvuldig gemaakt wordt. Het bijvoeglijk naamwoord 'rationalistisch' kan wel goed gebruikt worden voor een zelfstandig naamwoord dat iets anders uitdrukt dan louter redeneren. Bijvoorbeeld de categorie 'rationalistische filosofie'.

We kunnen dus spreken van 'het rationalistisch denksysteem' van de moslim, of we zeggen 'Descartes was een rationalistisch filosoof.'

Jouw propositie dat de moslim een rationalistisch denksysteem volgt, ofwel, dat de islam een rationalistisch denksysteem is, lijkt mij problematisch, aangezien alle andere moslims beweren dat de islam een openbaringsgodsdienst is en dat Mohammed de profeet is. Je bent dus lid van een heel kleine sekte van moslims. Bij het verdedigen van je stellingen zal je dan ook geen enkele steun krijgen van echte moslims. ;-) Laten we dit eerst even vaststellen voordat we verder gaan met de lopende discussie.

Dat is niet erg he. Levenslang leren bestaat ook nog.
Hier is een voorbeeld uit research in health care: concepts, designs and methods van Chris Wright en J. Sim.
http://books.google.be/books/about/R...IC&redir_esc=y

Ga naar pagina 8.

Ik ook niet! Maar mensen die empirisch denken en in a-priori geloven zijn alle mensen behalve de empiricisten.
En wat heeft deze vraag met jouw twee laatste reacties van doen?
Ik mis de link en alvast bedankt voor verduidelijking want zoals ik heb gezegd levenslang leren is een mooie aangelegenheid.

Onze Djeezes was daarstraks ons Mo aan het dekken.;-)
Ik vraag mij af : heeft dit alles een diep religieuze betekenis ? 8-)
Armageddon ? :?

Je mag van alles vaststellen en zo snel mogelijk terugkomen bij praktische rede want als we nu abstract en/of zuiver (filosofisch) beginnen te discuteren over wat denken, rede, praktijk, ervaring, experiment, rationeel, rationaliteit, rationalisme, geest, ziel, .. zijn, dan zijn we hier binnen een eeuw nog altijd bezig.

Ik heb inderdaad aangekondigd wat ik met rationalistisch denken probeer te zeggen en dat is een combinatie van nieuwsgierigheid (die vragen), tolerantie (de andere aanvaarden) en praktische rede oftewel handelen naar waarschijnlijkheid, belang en kosten.

ps: ik voel mij niet op mijn gemak bij het classificeren van de mensen (vooral als het gaat om hun denken). In de Arabische wereld is zeer recentelijk betoogd dat een mystieke filosoof als Ibn 'Arabi veel meer stoelt op politiek denken en politieke bezorgdheid dan wat men altijd heeft aangenomen (Ibn 'Arabi's sufisme is opium van het volk, een reactie op de politiek door a-politiek verder het leven te leiden, afstand nemen van politiek en concentreren op innerlijke rust en geluk).

Nu even goed luisteren en niet de termen door mekaar gooien:

De in het vet gedrukte tekst impliceert dat iemand die empirisch denkt (we mogen toch empirist zeggen??) in a priori kennis gelooft, en de empiricist niet.

Correct?

Nee omdat dat voor verwarring kan zorgen.
Wie empirisch denkt is niet noodzakelijk empirist.

Kunnen we dat misschien wel afspreken, kwestie van er weer geen zootje van te maken.
Dat we iemand die empirsich denkt een empirist noemen.

Of is het de bedoeling systematisch semantische spelletjes te spelen?

Je bent het debat met een lange en ingewikkelde openingspost begonnen en je kreeg daar essentiële kritiek op van Another Jack. Ik heb mijn vergelijkbare kritiek inderdaad eerst voor mij gehouden omdat ik dacht dat dit ik deze in de loop van het debat wel zou duidelijk kunnen maken. Naar aanleiding van je discussie met Another Jack leek het mij echter beter er nu al op te wijzen. Ter verduidelijking: je spreekt steeds over denken, maar je stelt feitelijk een dogmatisch systeem (je doelt op de wetenschap) tegen over een rationalistisch systeem (je doelt op de islam). Dat zijn in mijn ogen allebei grove vertekeningen van de werkelijkheid. Je maakt daarmee van de wetenschap een karikatuur en van de islam een zuiver filosofisch systeem �* la Descartes of Kant. Daarom heb ik anderhalf jaar geleden niet op deze draad gereageerd, behalve dan één maal met een grap. Nu heb ik er op gewezen dat de islam een openbaringsreligie is en dat is geen puur rationalistisch en filosofisch denksysteem. Dat heb je in je openingspost eigenlijk al impliciet toegegeven met je citaat van een openbaring:

"In naam van Allah" verdedig je een openbaringsreligie en geen rationalistisch denksysteem. Allebei kan niet en dat is dan ook de kern van mijn kritiek op jouw argumentatie tot dusver in de lopende discussie. Ik heb hiermee mijn visie op onze posities in het debat verduidelijkt. Genoeg hierover.

Als je niets begrijpt dan noem je het "systematisch semantische spelletjes".

Ik heb gesteld dat wij geen geldige criteria hebben om de ware religie van valse religies te kunnen onderscheiden. Je antwoord is helaas weer een vergelijking.

1) Dat het beter is een willekeurige uitweg (religie) te kiezen dan helemaal niets lijkt mij voor het gestelde probleem niet erg rationalistisch.

2) Voor het vergelijken van 'de voordelen en de nadelen' van een religie heb ik criteria nodig, en die heb ik niet.

3) Extra: Waarom zou ik naast de honderden religies niet mijn eigen manier om God te eren mogen bedenken?

Openbaringsreligie is het fenomeen. Hoe je ermee omgaat is de methode, een weg, een bepaalde manier van denken, analyseren, begrijpen, interpreteren, inkaderen, toepassen, naleven, ervaren en beargumenteren. En dat kan gebeuren op verschillende manieren zoals mystiek, rationaliteit en traditionalisme of een combinatie van deze en de andere enz. Ieder zijn weg en de gemeenschappelijke weg is praktische rede.

Dat heb je met alle fenomenen; ik heb trouwens uitgelegd wat ik bedoel met rationalistisch denken in de context van deze thread: tolerantie + nieuwsgierigheid + praktische rede.

Je moet niet rond de pot draaien om te zeggen dat een fenomeen geen rationalistisch, empiristisch, transcendentaal, mystiek, ... of onteigend denken is want dat is vanzelfsprekend: water is geen "drinken".

1) Ik heb ook niet beweerd dat het rationalistisch is want dit laatste betekent heel veel, en in de context van mijn thread betekent het drie dingen tolerantie en nieuwsgierigheid en praktische rede. Ik beweer dat dat aangepakt zou moeten worden door de praktische rede.

2) Voordelen en nadelen zelf.

3) Wie zegt dat je dat niet zou kunnen doen? Of is je vraag waarom zou het niet praktisch zijn? Dat is simpel: gewoon het belang en kosten kennen.

Stel je hebt een probleem. Je moet op tijd op je werk zijn anders word je ontslagen en dit is een fenomeen: werk, jij en op tijd zijn of ontslag en werken. Er zijn verschillende uitwegen (antwoorden, religies, voorgestelde oplossingen .. noem maar op) te voet, trein, auto huren, met collega die uit een andere stad komt.. enz.
De vraag is waarom zou ik zelf niet een uitweg zoeken/bedenken?
Je kan het doen zolang het het praktisch redelijk omgaat met het fenomeen (= stel dat dat werkelijk is / te laat = ontslag ?).

Erg tolerant eigenlijk. Jij bent dus een rationalistische moslim vrijdenker. Heb je eigenlijk wel echt belangstelling voor de ware religie?

En �*k zou rond de pot draaien? ;-)

Erg tolerant wat je hier weer beweert.

Stel, ik geloof in God en heb eerbied voor zijn schepping. En verder heb ik geen probleem. Dan ben ik klaar en zoek ik geen uitweg.

(tot morgen!)

Ja zeker weten. Op dit moment is het de islam, maar ik sta wel open voor iets nieuws als het maar praktischer is want ik geloof dat de praktische rede niet mogelijk is zonder openstaan.

Waarom ben jij dan klaar ermee?

Ik wil gewoon duidelijke taal.
Ik begin te geloven dat wanneer iemand in jouw ogen niets begrijpt, je gewoon zelf in een houdgreep ligt.

Omdat ik, zoals ik zei, geen probleem heb met het geloof in God.

Toelichting: Mijn a-priorische kennis, propositionele kennis en empirische kennis: materie, ruimte, tijd, getallen, beweging, natuur, soorten, variatie, voortplanting, vergankelijkheid, moraal, toeval, enzovoort, stellen geen probleem dat aan God is geadresseerd. In het onderstaande geef jij geen voorbeeld dat behoort tot de algemene kennis en dat aan God is geadresseerd en dat met de praktische rede of een openbaring zou kunnen worden opgelost.

Ik vermoed dat de problemen die jij ziet het gevolg zijn van je geloof in een dualistische natuur van de mens en een onsterfelijke ziel. Ik geloof daar niet in, ook niet als ik mij verplaats in de positie van iemand die gelooft in een schepper. De dualistische opvatting is onwetenschappelijk; en kritiek op de wetenschap op grond van a-priori kennis is m.i. geen argument om een goddelijke openbaring te willen ontvangen of geloven.

En ik geef jou een duidelijk antwoord. Je zei dat je nooit gehoord hebt van iemand die empiricisitsch .. empirisch denkt. Ik heb u laten verlichten door u te verwijzen naar een boek waarin het verschil wordt aangekaart tussen iemand die empiricisitsch denkt (= iemand die empiricisitsch een onderzoek verricht, empiricisitsch omgaat met gegevens ..) en iemand die empirisch denkt. Als je die allebei empiristen zou noemen, dan kan dat tot verwarring leiden. Als dat voor jou geen duidelijke taal is omdat ik, volgens jou, 'systematische semantische spelletjes' speel, dan is het jouw eigen probleem, niet van mij.

Alhoewel, je kan empirist gebruiken in een bepaalde context, maar in de zin van "iemand die empirisch denkt is een empirist" niet want dat klopt niet. In een bepaalde context kan empirist een betekenis hebben van iemand die in een bepaalde onderzoek (of zoektocht naar iets) beroept doet op ervaringsleer, hij apprecieert de ervaring en experiment in het opdoen van kennis (bijvoorbeeld mystici en het innerlijk ervaren zoals Ibn 'Arabi die in zijn esoterische filosofie de onmacht van rede dwz taal en argumenten expresseert. En zoals wetenschappers en openstaan voor een sterke theorie gesteund door toetsen enz. die eventueel een andere theorie kan doen vervangen of verduidelijken/verbeteren).

In principe denken alle mensen empirisch (in hun manier van omgaan met fenomenen) behalve de sofisten die er beweren dat ervaring geen bron van kennis is/kan zijn omdat de zintuigen ons misleiden ..enz. En tegenover deze sofisten staan de andere sofisten, namelijk de empirisicten (die natuurlijk in maten en kleuren zijn) en allebei zijn achterlijk uit de pre-socratische periode.

Ook het rationalistische denken is dogmatisch: het ware denken is redelijk...:-D

Gelieve dit nader te specifiëren in het licht van praktische rede oftewel handelen (omgaan met fenomenen) naar waarschijnlijkheid, belang en kosten.
Wat je vermoedt dat ik vermoed of wat je vermoedt dat ik geloof en uw toelichtingen brengen geen meerwaarde noch inhoudelijke reactie aan de discussie rond mijn aanname dat we op basis van praktische rede omgaan met fenomenen.

Er zijn dus 3 soorten mensen: empiristen, sofisten en empiricisten.
Die laatse 2 zijn idioten, sommige empiristen hebben een ervaringsgerichte goddelijke ervaring beleefd.

Is dat goed samengevat?