Staten in de toekomst: meer of minder?
 

Ik poog even een discussie los te weken wat betreft de toekomstige constellatie van onze aardkloot.

De Amerikaanse anthropoloog Robert L. Carneiro wees in Political Expansion as an Expression of the Principle of Competitive Exclusion (1978) op het volgende: Rond 1000 BC waren er volgens hem zo´n 600.000 ´autonomous political units´ (dit zijn natuurlijk geen staten zoals we die vandaag kennen, maar soit). Gedurende de laatste 3000 jaar is dat nummer steevast kleiner geworden. Tezelfdertijd zijn die staten alsmaar groter geworden. Op termijn eindigen we zo met 1 staat.

Laat ons nu eens kijken vanaf 1900. In 1900 waren er bv. amper 18 Europese staten. Dat aantal is sindsdien fors toegenomen, veelal als gevolg van oorlogen. Wereldwijd hebben we nu 193 onafhankelijke staten (open voor interpretatie maar we gaan even af op het aantal dat door de VN erkend is). Een ander feit is dat staten sinds de Eerste Wereldoorlog alsmaar kleiner geworden zijn.

Meer en kleiner dus. Is Carneiro ne lapzwans? Nee. Volgens hem is dit maar een tijdelijk fenomeen. Een trend in een trend m.a.w.

Hoe zie jij de toekomst? Meer staten? Minder? Of zijn we op weg, om welke reden dan ook, naar een 1-staatswereld?

De discussie hoeft niet noodzakelijk binnen het Westfaalse kader te blijven. Het zou dan wel interessant zijn als je de overgang tot het volgende systeem een beetje kunt duiden.

We hebben reeds één leider én god : het kapitaal.
Maar die leider heeft wel concurrentie nodig om te groeien, dus meerdere staten lijken mij een noodzaak, alleen al voor de wapenhandel.

Goede ultrakorte karakterisering, Al!

Als je inderdaad gelooft in het neoliberale model, zal je proberen veel verschillende staten te creëren en te behouden. Verdeel en heers met behulp van het kapitaal, is dan het credo.

Als mensen bewust worden van de verdeelpolitiek, van het tegen elkaar opzetten van verschillende groepen, bestaat er kans dat ze zich opnieuw hergroeperen. Zodat ze via democratische procedures de uitwassen van het liberale kapitaal kunnen tegengaan. Met als gevolg samengaan van staten.

Dat laatste gaat evenwel uiterst moeizaam en traag. De EU, als voorbeeld van samenwerking, heeft het moeilijk. Een middeleeuws begrip als soevereiniteit wordt bvb als wapen ingezet. Het valt niet mee om duidelijk te maken dat we niet meer in de Middeleeuwen leven.

De volkeren die men in naties verzameld zijn als melkkoeien voor een nationele elite. Waar naburige elites vaak met jaloezie naar kijken en die ze in hun eigen stal willen onderbrengen. Wanneer de melkkoeien geen melkkoeien meer willen zijn zal oorlog en wapenhandel ophouden. Als wij ooit zo paradijselijk leefden, moet het mogelijk zijn terug te gaan naar die tijd. Het vraagt om moedige en integere leiders.

Ik denk dat je tijdsperspecief een beetje off is. Het soevereiniteitsprincipe draaide pas op volle toeren in de negentiende eeuw. In de Middeleeuwen waren grenzen bv. helemaal niet zo sterk afgebakend.

Ik begrijp het punt. Echter, vandaag de dag ligt het niet voor de hand om verschillende staten samen te voegen. Misschien op langere termijn .

Frankrijk en ons land samen? Spanje en Portugal? Ijsland en Noorwegen? Dat vergt toch al wat verbeelding hé.

Tenzij je op een of ander manier een ultra-patriottisch gevoel in het leven roept, of je installeert een dictatuur, is het idee van die eengemaaktse staat ronduit absurd. Machtshebbers geven niet graag de macht uit handen, en mensen laten hun niet graag de les spellen door buitenstaanders (subsidiariteit is dan ook een gezond principe). Doe daarbij nog wat religiotie en een eengemaakt "wereldland" is verder af dan ooit. Gelukkig maar.

Mja. Die ene staat kan natuurlijk ook het subsidiariteitsprincipe laten spelen. De verschillende landen zijn dan een soort provincies. De constructivist Alexander Wendt bv. voorspeldt een wereldstaat. Daarin zouden de huidige en in de nabije toekomst gevormde landen local realizations of a larger state zijn.

De tegengestelde belangen van die "provincies" zouden dermate groot zijn dat ze hun "provinciaal" karakter meteen zouden ontgroeien ten voordele van meer zelfbeslissing. Westerse Jan modaal wilt niet mee bestuurd worden door Mohammed de sharia-fundamentalist.

* Die jongen voorspelt dat dus... (toeme toch)

Dit boek vertelt het tegenovergestelde:



Ik bedoel maar...

Welja, aan beide kanten zijn er interessante boeken geschreven. Kohr vind ik persoonlijk leuk.

Ik heb dit boek zelf niet gelezen, maar ik denk niet dat Kohr iets voorspelt. Hij maakt een enkel een case voor meer en kleinere staten (small is beautiful).

Iemand als Carneiro bv. beweert dat de wereldstaat er komt, of we dat nu willen of niet.

Een tweede scheuring van de VS lijkt me niet onrealistisch gezien de huidige sterke tegenstellingen.

The South shall rise again?

Voordat ik dergelijke beweringen doe, heb ik meestal het een en ander gecheckt.

Wikipedia
Weliswaar is het begrip soevereiniteit niet precies in de Middeleeuwen te lokaliseren, maar het is veel ouder dan de 19e eeuw.

Je moet het niet meteen in het extreme trekken. Er bestaat m.i. bvb helemaal niet zo'n groot verschil tussen Nederland en België.

Het algemen beeld van het laatste decennium is versplintering in tegenstelling tot aansluiting.
Nationalisme is her en der in opkomst en nooit zullen de oost europese landen zich overgeven aan Brussel. Engeland en Duitsland evenmin.
de FED zal eerder proberen de macht te grijpen en proberen te heersen over de rest van de EU.

We kunnen binnen een twintigtal jaren weer volop van de kansen op een flink conflict genieten.

Ok. Natuurlijk is dat begrip ouder dan dat. Maar vandaag hebben we het over de Westfaalse soevereiniteit. Dat is vrij modern.

Hier een artikel over het ontstaan van die term.

Ik trek het niet in het extreme, het ging immers om 1 wereldnatie. Door slechts te gaan vergelijken met het onmiddellijke buurland, dat lijkt mij pas extreem.

Stelligheden poneren vind ik een vervelende manier van discussiëren. We hadden het helemaal niet over Westfaalse soevereiniteit. Ik stelde dat soevereiniteit een middeleeuws begrip is. Daar valt over te twisten. Maar je moet niet net doen of we het eigenlijk over een ander, meer specifiek begrip hadden.

Sjaax, wat ik wil zeggen is het volgende. Je schreef:

De staten die vandaag soevereiniteit inroepen als argument tegen meer EU inmenging, hebben een modern begrip van soevereiniteit in gedachten, niet? Anders houdt het geen steek.

Ik denk dan ook dat het correcter is te schrijven: "Het valt niet mee om duidelijk te maken dat we niet meer in de 19e-20e eeuw leven."

Anders, vooral. De natiestaat is achterhaald door snelle grensoverschrijdende communicatie.

De Staten die de mega databanken bezitten die gaan de wetten van de nieuwe wereld schrijven. Vooral de mega DNA databanken.

Terugkerend naar de oorspronkelijke vraag, ik kan me voorstellen dat er twee krachten een belangrijke rol spelen.

De eerste is de economie. Hoe groter een gebied, des te sterker de economie globaal gesproken en des te machtiger. Staten hebben in de geschiedenis steeds geprobeerd hun gebied te vergroten. Dat proces verminderde het aantal staten.

De tweede is emancipatie. De machthebbers in grote staten zullen om hun macht te behouden de inwoners of een bepaald deel ervan onderdrukken. Wanneer een land evolueert en de inwoners meer ontwikkeld worden, zullen ze, vooral wanneer ze tot een (culturele) minderheid behoren, verwachten dat ze minder onderdrukt worden door de leden van hun eigen minderheid. Dit leidt tot opdelingen.

Vooral het dekolonisatieproces in de afgelopen eeuw stond in het teken van de tweede factor. Ik vermoed echter dat het emancipatieproces op zijn einde loopt en dat de noodzaak tot (economische) samenwerking sterker wordt. Dit om op te kunnen boksen tegen de landsgrenzen overschrijdende multinationale bedrijven.

Het concept democratie is 2500 jaar oud, afvoeren dus.

Oké, got you. :oops:

De discussie loopt niet echt. Toch vind ik het wel een interessante vraag. Maar wellicht is die daarom ook te moeilijk.

Carneiro heeft het in zijn 'Circumscription Theory' over het samengaan na een oorlog van winnaars en verliezers in een grotere staat. Dat impliceert inderdaad dat er een eenrichtingsverkeer is en dat staten alleen maar groter worden.

Kohr had iets tegen 'bigness'. Hij stelde dat overmaat (te groot zijn) tot ellende leidt.

Ik denk dat Carneiro gelijk heeft in een wereld die veroveringsoorlogen kent. Maar die wereld is min of meer ten einde gekomen na WO-II. Daarna heeft Kohr een deel van het gelijk gekregen.

Het is nogal lastig een nieuw land te creëren. Maar toch zullen steeds mensen van toevalligheden willen profiteren, omdat je bvb op een oliebron zit en alleen een beperkt aantal personen - inclusief jezelf als leider van het nieuwe land - in de winst wil laten delen. Het is recentelijk gelukt in Zuid-Soeden. En ik las dat Groenland streeft naar onafhankelijkheid onder invloed van de opwarming van de aarde. Tal van natuurlijke hulpbronnen zouden daar dan gewonnen kunnen worden. En een handjevol profiteurs wil daarvoor wel een 'onafhankelijkheid' uitroepen.

Merk op dat vooral welvarende delen van een land 'onafhankelijk' willen worden. Denk aan Vlaanderen, Schotland (met Noordzeeolie), Catalonië (belangrijk industrieel centrum van Spanje), Lombardije (het industriële hart van Italië).

Ik denk eerder dat er een nieuwe grote dekolonisatiegolf aan zit te komen, maar dan in de kernlanden van het imperialisme. Die landen zelf worden nu in vraag gesteld door de gebieden die eeuwen geleden werden geannexeerd.

Dat heb je goed begrepen Sjaax. Ik herinner me dat Goertz and Diehl dit punt maakten in Territorial Changes and International Conflict: In de negentiende eeuw was het normaal dat na een oorlog het gebied vd verliezer werd overgenomen door de winnaar. Deze praktijk verdween gaandeweg in de twintigste eeuw (oa door invloed vh zelfbeschikkingsrecht der volkeren).

Ik vrees dat ik je niet helemaal begrepen heb, bolleke wol.

Om van de dekolonisatie te spreken moet er toch eerst sprake zijn van kolonisatie?

'De invloed vh zelfbeschikkingsrecht der volkeren' vind ik meer een fraaie frase voor de onmogelijkheid om een koloniaal systeem in stand te houden. Wie was er na WO-II nog bereid te sneuvelen voor de winst van de heersende klasse in een natie? Laat Congo toch gewoon aan de inboorlingen, dat ze daar toch lekker op mekaar gaan schieten.

Bovendien: Wat is een volk? Bestaat het Belgische volk? Volk is een immer dynamisch concept.

Als de leiding van de overwinnaar in een oorlog niet zorgt dat de bevolking van het ene gebied integreert met die van het andere gebied - zoals in de koloniën - dan blijft de mogelijkheid tot volksvorming. Dat wil zeggen dat de bewoners van een bepaald gebied zich tot volk verklaren. En dat de nieuwelingen (= de veroveraars) na verloop van tijd eruit worden gebonjourd.

Jij denkt? Wat zijn de overwegingen dat je zo denkt? Of voel je gewoon aan?

Ivan Illich. :-)
Maar ach, een boek is een boek.