Politics.be - Professor bedrijfspsychologie bekritizeert leidersschapskultus en managementskultuur

Een profeesor bedrijfspsychologie bekritizeert de leidersschapskultus en managementskultuur. Onze hang naar een managementskultuur en naar zelfverzekerde en charismatische leidersfiguren en praatjesmakers breekt ons zuur op. Het brengt onbekwame narcisten, praatjesmakers, en zelfs psychopaten aan de macht. Die brengen verenigingen, bedrijven en landen veel schade toe. Mensen die wel bekwaam zijn vallen uit de boot omdat we leidinggevenden op de verkeerde eigenschappen selekteren. Wie zich aanbiedt als leider zou eigenlijk zowiezo niet moeten worden verkozen.

---------------------------

https://www.standaard.be/cnt/dmf20190624_04477369

Artikel in kwestie:

DE STANDAARD | DINSDAG 25 JUNI 2019 - ECONOMIE

INTERVIEW TOMAS CHAMORRO-PREMUZIC PROFESSOR BEDRIJFSPSYCHOLOGIE

Onze voorkeur voor zelfverzekerde en charismatische leiders brengt bedrijven en landen veel schade toe, argumenteert Tomas Chamorro-Premuzic.

'ER STAAN TEVEEL INCOMPETENTE MANNEN AAN DE TOP'

Michael Waraksa/The New York Times

VAN ONZE REDACTRICE GOELE DE CORT

BRUSSEL - Zes jaar heeft de uitgeverij getwijfeld om zijn boek uit te geven, zegt Tomas Chamorro-Premuzic. Why do so many incompetent men become leaders, heet het. Waarom worden zo veel incompetente mannen leiders? Een titel die tegen nogal wat schenen schopt.

‘In mijn ogen is dit helemaal niet controversieel’, vertelt de professor bedrijfspsychologie aan University College London en Columbia University aan de telefoon.

‘Niet alle mannen zijn incompetent, natuurlijk. Integendeel, er zijn ook heel wat gekwalificeerde mannen die vandaag uit de boot vallen omdat we leiders selecteren op de verkeerde eigenschappen. En ik heb de uitgeverij gerustgesteld: de mannen over wie het wel gaat, zullen zich niet beledigd voelen. Daarvoor hebben ze niet genoeg inzicht in zichzelf.’

We hebben een verkeerd beeld van wat een goede leider is, zegt de Argentijn. We volgen graag charismatische, inspirerende types die grootse visies verkondigen. In plaats daarvan kijken we beter naar Angela Merkel. ‘Over haar zullen geen films worden gemaakt, of toch alleen hele saaie. ’s Morgens ontbijt ze met haar man, vervolgens gaat ze naar vergaderingen waarin ze vooral luistert naar anderen en zich daarop baseert om een beslissing te nemen, en daarna gaat ze weer naar huis.’

U schrijft dat we vandaag onze leiders grotendeels selecteren op basis van het zelfvertrouwen dat ze uitstralen. Dat speelt narcisten en psychopaten in de kaart.

‘Ken je het Dunning-Krugereffect? Het komt erop neer dat iemand die heel goed is in zijn vak, zichzelf even hoog inschat als iemand die er slecht in is. Hoe meer je ergens van weet, hoe meer je beseft dat je nog veel te leren hebt. Wie weinig weet, heeft daar geen last van.’

‘Uit vijftig jaar psychologische studies blijkt dat de overlap tussen zelfvertrouwen en kunde ongeveer 9 procent is. Met andere woorden, in 91 procent van de gevallen zullen we moeten kiezen tussen iemand met veel kennis van zaken en iemand die gelóóft dat hij veel kennis van zaken heeft. Wie zou jij kiezen, om je vliegtuig te besturen of je te opereren?’

‘Die foute voorkeur voor zelfverzekerde types leidt tot veel schade voor landen en bedrijven, zoals gedemotiveerde werknemers of megalomane overnames. De teams van narcistische leiders presteren systematisch slechter.’

Leugens

Waarom zijn we dan zo aangetrokken tot de mensen die het eigenlijk niet kunnen?

‘Het is nu eenmaal niet zo makkelijk om iemands prestaties met het blote oog te evalueren. We hebben niet altijd ?*data of instrumenten. En dus houden we vooral rekening met wat we meteen kunnen zien: charisma, zelfvertrouwen.’

‘Bovendien leven we in een bredere narcistische cultuur die zijn oorsprong vindt in de Verenigde Staten. Die bestendigt leugens: dat je kan worden wie je maar wil (dat is gewoon niet waar), dat je uniek bent, dat je je niets moet aantrekken van wat andere mensen over je denken. Terwijl bescheiden mensen die net wel nadenken over hoe ze overkomen, betere leiders zijn.’

Bescheiden mensen die zichzelf kritisch kunnen bekijken, zijn meestal niet de types die een leidinggevende functie ambiëren. Hoe zorgen we ervoor dat de juiste mensen leider willen worden?

‘Dat klopt, dat is een moeilijke. Ik zou durven zeggen dat wie zichzelf aanbiedt om leider te worden, sowieso niet gekozen moet worden. Zij zijn uit op persoonlijk carrièresucces, niet op het succes van de organisatie.’

‘Beter is het om zelf potentiële leiders te identificeren. Je herkent ze doordat ze gefocust zijn op hun job, en niet op hun carrièrepad, en doordat ze meer bezig zijn met managing down in plaats van managing up: meer bezig met hun team dan met hun bazen.’

Theresa May

Sommige eigenschappen van uw ideale leider zijn net die eigenschappen waarop vrouwen vaak worden afgerekend. Ze hebben te weinig zelfvertrouwen, netwerken niet genoeg, kiezen voor zachtere mensgerichte jobs en zijn vaak zelf niet happig genoeg op een leidinggevende functie. Vrouwen die een carrière ambiëren, krijgen te horen dat ze daar iets aan moeten doen.

‘Ja, die raad krijgen vrouwen vaak. Bullshit jezelf gewoon naar boven! Maar dan krijg je nog meer incompetente mensen in de cockpit, alleen zijn het dan vrouwen. Dat is niet de bedoeling. Overigens worden vrouwen die zich mannelijk gedragen, vaak negatief beoordeeld. Mannelijke ceo’s die falen, krijgen altijd wel ergens weer een mooie functie vast. Maar Marissa Mayer van Yahoo is nog altijd niet terug op niveau. En ik denk dat we Theresa May ook niet snel zullen terugzien.’

‘Dat vrouwen niet willen leiden, is trouwens niet waar. We zien dat als je mannen en vrouwen vraagt of ze ooit bereid zouden zijn een leidende functie op te nemen, er de laatste decennia geen verschillen meer zijn tussen de seksen. Maar als het moment daar is, herkennen vrouwen zich niet in de leiders die ze zien. En hebben ze geen zin om hun persoonlijke leven helemaal op te geven, zoals de types die vandaag leiden vaak doen.’

Hoe houden we narcisten en psychopaten weg van het leiderschap?

‘In de politiek is dat heel moeilijk. Je moet dan alleen gaan focussen op het trackrecord van politici, en alles waar de media van smullen, negeren. Trump en Obama waren op dat vlak hetzelfde: allebei een mediasensatie. Bestaan er in België ook stemtesten? Dat vind ik een prima uitvinding. Zo kies je op basis van feiten.’

‘In het bedrijfsleven zijn er goedkope instrumenten zat om iemand goed te evalueren. Ik kan je nu meteen een link sturen naar een test waarmee ik in minder dan een uur een goede inschatting van jouw capaciteiten kan maken.’

‘Toch wordt er nog vaak gekozen voor losse, ongestructureerde interviews waarin je toekomstige baas jou selecteert op basis van je zelfvertrouwen, hoe je overkomt, of zelfs een gemeenschappelijke interesse. En daarna zal hij je niet snel slecht evalueren, want dan geeft hij toe dat hij een fout heeft gemaakt.’

Tomas Chamorro-Premuzic spreekt op vraag van de hr-organisatie 2Unchain op 27 september in Edegem op het event ‘New Insights towards Great Leadership’.