Het leven is een strijd om het bestaan waarin alleen de sterksten overleven
Dit geloof dateert uit de 19de eeuw, als een voortvloeisel van de populaire uitleg van Darwins theorie over de natuurlijke selectie. Dit concept stelt dat niet alleen in de natuur, maar ook in menselijke samenleving alleen de sterksten overleven. Met andere woorden, als we willen overleven, zullen we moeten zorgen dat we in de strijd om het bestaan aan de winnende hand blijven door krachtiger te zijn dan de mensen om ons heen. In de context van de samenleving wordt ‘kracht’ echter niet genetisch bepaald, maar is het de optelsom van persoonlijke en culturele verworvenheden, zoals durf, intelligentie, ambitie en de persoonlijke en financiële middelen om er gebruik van te maken.
De transponering van het 19de eeuwse darwinisme naar de maatschappij is gevaarlijk, zoals het ‘sociaal darwinisme’ uit Hitlers nazi-ideologie duidelijk heeft aangetoond. Het werd aangevoerd als een rechtvaardiging voor het veroveren van andermans territorium met het doel meer Lebensraum te scheppen, en het onderwerpen van andere volken in naam van de vermeende superioriteit en ‘raszuiverheid’ van een zogenaamd Herrenvolk. In onze tijd maakt dit soort gewapende agressie grotendeels plaats voor de subtielere, maar in sommige opzichten even genadeloze concurrentiestrijd op de wereldmarkt. ‘Marktwerking’ zonder enigerlei beperking slaat een steeds bredere kloof tussen rijk en arm en concentreert alle rijkdommen en macht in de handen van topmanagers en internationale financiers. Het verwijst hele populaties en nationale staten naar de status van afnemer en consument en als en land arm is, wordt het gedegradeerd tot een marginale factor in de rekensommen die op de mondiale markt als graadmeters voor succes fungeren.
|