Partijfinanciering
PVDA int tot vier keer meer lidgeld dan (veel) grotere partijen: ‘Systeem zit in schemerzone’
Peter Mertens, Raoul Hedebouw en Germain Mugemangango van PVDA/PTB. Beeld Photo News
Elk jaar vergaart PVDA/PTB 1,5 miljoen euro aan lidmaatschapsbijdragen. Dat bedrag is opvallend hoog. Wordt hier de wet op de partijfinanciering geschonden, zoals Vlaams Belang suggereert? ‘Het systeem zit in een schemerzone.’
ARA16 januari 2020, 6:00
Ruim 3,7 miljoen euro halen alle partijen samen op via de jaarlijkse lidmaatschapsbijdragen. Opvallend daarbij: bijna de helft van dat bedrag – 1,5 miljoen euro – komt op de rekening van PVDA/PTB terecht. Nochtans heeft extreemlinks, ondanks een groeiend succes, niet het grote aantal leden dat een partij als de N-VA wél heeft.
Hoe dat kan? In tegenstelling tot de andere partijen werkt PVDA met variabele lidgelden. Lid worden kan vanaf 20 euro per jaar. Naarmate je actiever wordt in de partij, betaal je meer: 60 euro voor wie actief deelneemt. Voor wie echte verantwoordelijkheid wil dragen in de partij, zoals kaderleden, ligt de lat nog wat hoger.
PVDA werkt daarvoor met een referentiebudget, als leidraad om de hoogte van het lidgeld te bepalen. Wie opklimt in de partij, vergelijkt zijn gezinsbudget met het referentiebudget en beslist dan om (een deel van) het verschil als lidgeld te betalen, zo staat te lezen op de website van de partij.
Verantwoordelijken die minder dan of evenveel als het referentiebudget verdienen – volgens de partij bijna de helft van de leden – betalen 5 euro per maand.
Giften
De wet op de partijfinanciering zegt dat politieke partijen giften en sponsoring van bedragen hoger dan 125 euro moeten registreren. Giften van meer dan 500 euro per persoon zijn wettelijk verboden, om beïnvloeding te vermijden.
Vlaams Belang vraagt daarom een onderzoek door de parlementaire controlecommissie, om na te gaan of de lidmaatschapsbijdragen van de PVDA geen verkapte vorm van gift zijn. “Als zou blijken dat de zelfverklaarde politieke maagden van PVDA-PTB inderdaad de wet hebben overtreden en hebben gesjoemeld met het niet-registreren van giften, dan moeten de nodige sancties worden opgelegd”, vindt fractieleider Barbara Pas.
Concreet kan een rechter beslissen een deel van de overheidsdotatie in te houden. Die dotatie is overigens bescheiden: de PVDA krijgt jaarlijks 605.951 euro, tegenover 2,5 miljoen euro voor Vlaams Belang of 13,4 miljoen euro voor N-VA.
“Het systeem van lidgelden van PVDA/PTB zit in een schemerzone”, zegt Bart Maddens, professor politieke wetenschappen gespecialiseerd in partijfinanciering (KU Leuven). “In de wet staat geen definitie van een lidmaatschapsbijdrage, maar in principe krijg je voor lidgeld iets in ruil. Inspraak bijvoorbeeld, het partijblad... Iets proportioneels. Maar lidgelden van 1.000 euro staan totaal niet in verhouding tot wat leden daarvoor terugkrijgen. Je zou kunnen redeneren dat alles wat men meer betaalt dan het standaard lidmaatschap een gift is. Er zijn dus argumenten om te zeggen dat het illegale giften zijn, maar daar zou een rechter over moeten oordelen.”
PVDA: ‘Fier’
“We doen niets verkeerd, integendeel”, reageert Tom De Meester, Vlaams Parlementslid voor de PVDA. “We zijn er zelfs fier op dat wij grotendeels door onze leden gefinancierd worden. Het Vlaams Belang noemt zichzelf een anti-establishmentpartij, maar op het vlak van belastinggeld opstrijken via dotaties of uittredingsvergoedingen is ze toch zeer traditioneel. Zélf doet extreem-rechts gewoon mee met de graaicultuur. Parlementsleden van het Vlaams Belang streken de voorbije jaren 7 miljoen euro op aan uittredingsvergoedingen.”
“Er is niets mis met onze ledenbijdragen”, klinkt het nog. “Wij steunen op eigen krachten. Dat maakt ons onafhankelijker van overheidssteun. De andere partijen zouden daar beter een voorbeeld aan nemen, in plaats van louter aan de subsidiekraan te hangen.”
De Meester benadrukt ook dat zijn partij al vijf jaar wordt gecontroleerd door de controlecommissie, maar dat doet volgens Maddens weinig ter zake. “Die controlecommissie doet geen audit van de politieke partijen. Hoeveel de leden afzonderlijk betalen aan lidmaatschapsbijdragen blijkt ook niet uit de boekhouding: daar staat gewoon een totaalbedrag ingeschreven. En daar zie je inderdaad dat PVDA-PTB een zeer groot bedrag aan lidmaatschapsbijdragen inschrijft. Boekhoudkundig valt er niet veel op aan te merken, maar dat is geen argument om te zeggen dat er niets aan de hand is.”
|
