tomm |
18 januari 2017 15:41 |
Afrika, enkele observaties.
Ik bevind me nu in het Afrikaanse land Kenia, doe er zaken en heb er contacten op verschillende niveaus, meestal met Kenianen van Afrikaanse origine (de overgrote meerderheid, er zijn ook kleine maar rijke Indische en Anglosaksische minderheden, naast een Arabische minderheid aan de kust).
Het zou gemakkelijk zijn te vervallen in de cliché's zoals "ze zullen het nooit kunnen" en "de armoede in vreselijk", "corruptie is vreselijk", "ze moeten opnieuw gekoloniseerd worden". Inderdaad steeds opnieuw valt op hoe weinig efficiënt ze wel zijn, om een dom voorbeeld te noemen er is altijd een probleem met het sanitair, en een eenvoudige koffie bestellen kan een zaak van uren zijn. Daarnaast valt het water en elektriciteit regelmatig uit voor uren of dagen. (niet zo handig als je volledig ingezeept klaar staat om een douche te nemen). Het verkeer is een totale chaos, alle veiligheidsregels worden genegeerd, ik kan zonder problemen in Rusland of Tunesië rijden maar hier krijg je me niet achter het stuur.
En dan is er natuurlijk de blijvende armoede, het feit dat 85% van de bevolking geen toegang tot drinkbaar water, gezondheidszorg of elektriciteit heeft, het openbaar onderwijs een ramp is, het tribalisme dat elk moment kan opflakkeren (bvb. tijdens de volgende presidentsverkiezingen binnen enkele maanden), de extreme corruptie, het feit dat bepaalde streken elk jaar opnieuw bedreigd worden door hongersnoden. In de supermarkten liggen de prijzen over het algemeen hoger dan in België, een gemiddeld maandloon bedraagt 100 euro.
Je kunt het gerust een apenland noemen, en Kenia is dan nog zeker niet de slechtste van Afrika.
Anderzijds zie ik ook positieve elementen. De middenklasse neemt toe, en vooral de kikuyu's zijn harde werkers. Veel Kenianen werken van 6 u 's morgens tot 8 u 's avonds of combineren verschillende jobs. Terwijl er inderdaad een heleboel zijn die doen alsof ze werken (hoe zou je zelf zijn voor 2 euro per dag) zijn er daarentegen ook Kenianen die keihard werken.
Ze nemen er de angstaanjagende filles bij op op hun werk te geraken.
Alles is op het scherpst van de snee, voor elke 10 centiem wordt gevochten, soms letterlijk.
Er wordt eindelijk iets gedaan aan de vuiligheid, en de infrastructuur wordt eindelijk uitgebreid. De Chinezen hebben het land grotendeels ingepalmd, en je ziet dat ze een goede invloed hebben, al zien ze Afrika ook wel als afzetmarkt voor minderwaardige producten die ze nergens anders durven verkopen. De Chinese wegen zijn degelijk. De Chinezen passen zich ook vrij snel aan aan de lokale zeden, zo zijn er hele "hoerendorpen" ontstaan langs de hogesnelheidslijn, waaraan heel wat Chinese ingenieurs meewerken.
Wat corruptie betreft, zie ik verbetering. De politie blijft mega corrupt, maar bij het gerecht is er een mentaliteitswijziging ontstaan, al moet je op je hoede blijven. Bij alles moet je je steeds afvragen in hoeverre corruptie een rol speelt. Als je zaken doet, is dit onvermijdelijk.
Zelfs in de sloppenwijken, waar de meerderheid woont, zie je enkele bemoedigende initiatieven. Zo bestaan er tegenwoordig vliegende toiletten, mensen worden aangemoedigd hun behoefte te doen in een plastieken zak, die elke week worden opgehaald, zo wordt de uitbraak van ziektes tegengegaan. Ook bestaan er vliegende hospitaals, waar mensen supergoedkoop een HIV-test kunnen afleggen of enkele basisbehandelingen ondergaan tegen gemakkelijk te genezen ziektes waar helaas nog veel mensen aan sterven zoals malaria en TBC. Veel krottenwijkbewoners hebben een goedkope Chinese smartphone waarmee ze toch nog enkele euro's proberen te verdienen, de inventiviteit is eindeloos. Ze hebben nog een lange weg te gaan, maar er is vooruitgang.
Je ziet dat de middenklasse alle westerse trends omarmt, zo heb je ook al "mocktails", een opkomende homoscene, biologische winkels, een fitness en loop scene, een verbod op roken in openbare plaatsen (wel wat wrang als je de gigantische vervuiling ziet en de enorme armoede en ongezonde levensomstandigheden in de sloppen, of denkt aan het gebrek aan gezondheidszorg)
Een prangende kwestie in een stad als Nairobi, 6 miljoen inwoners, waar er geen openbaar vervoer is, enkel dure en super vervuilende "matatu's" die het hele wegennet doen dichtslibben. In buurland Ethiopië, nochtans geen rijk land, werd in de hoofdstad een ring gebouwd, er rijdt ook een bovengrondse metro. Maar in Kenia houdt corruptie en gelobby zo'n ontwikkeling tegen.
Waar de overheid faalt, vullen burgers echter zo goed als het kan het gat. Zo doet Uber goede zaken, en het systeem werkt heel efficiënt.
Bij dit alles moet je beseffen dat tot enkele generaties geleden de meeste Kenianen in hutjes woonden (velen doen dat nog steeds). Ze kregen een Engels systeem van ontwikkeling opgelegd dat totaal niet past bij de Afrikaanse cultuur. Hetzelfde geldt overigens voor Congo en de meeste Afrikaanse landen. Het heeft geleid tot een gespleten maatschappij met een elite die westers leeft en een doodarme traditioneel levende meerderheid.
Iedereen wil Amerikaan en rijk zijn, de Amerikaanse rappers zijn de idolen, maar de meerderheid van de bevolking kan zelfs de basisbehoeften niet voldoen.
Het belangrijkste probleem in Kenia is een falende overheid; gedomineerd door tribalisme en corruptie. Wat Afrika nodig heeft is volgens mij geen democratie naar westers model, maar net een verlichte autoritaire leiding als in China en Ethiopië. (maar de naam "communisme' alleen volstaat niet zonder inhoud, zo zie je dat Angola ten prooi is gevallen aan zelfverrijking van de elite)
De overheid moet ten eerste het tribalisme en corruptie met harde hand tegengaan, meer op lange termijn denken (en op dat vlak faalt het huidige systeem van meerdere partijen), vooral wat betreft onderwijs, gezondheidszorg en dergelijke. Zorgt voor een evenwichtige economie, het aantrekken van industrie, investeert in landbouw (nog steeds de basis van de economie), en VOORAL iets doet aan de enorme ongelijkheid.
Wat de mensen zelf betreft, heel veel droevige verhalen van bedrog, zelfs door eigen ouders of kinderen, en inderdaad het is erg moeilijk om mensen te vertrouwen. Anderzijds, toen ik onlangs op de "matatu" mijn wisselgeld niet terug kreeg, ontstond er een hele opstand, en mensen weigerden de bus te verlaten zolang ik m'n geld niet kreeg. Niemand had daar enig eigen belang bij, zie ik in België nog zo vlug niet gebeuren.
Tot slot wil ik nog vermelden dat Kenia, op vraag van het Westen, een bloedige strijd voert in Somalië tegen Al-Shabaab, waar bij ons weinig over geweten is. Jaarlijks sneuvelen er duizenden soldaten, onder wie een kennis van mij. Het land huisvest ook de grootste vluchtelingenkampen ter wereld.
|