Knuppel |
21 november 2007 13:54 |
Citaat:
donderdag 07 juni 2007
'Allerlei afspraken, maar niet met mij'
Yves Leterme: 'Als men er niet in slaagt de groeiende economische kloof tussen Vlaanderen en Wallonië te dichten , is er écht een probleem met dit land.' Wim Daneels
© Wim Daneels
'SP.A en Open VLD liggen dicht bij elkaar. Ik lig op dit moment eenzaam in een andere kamer. Er zijn blijkbaar allerlei afspraken in de maak, maar niet met mij.' CD&V-boegbeeld Yves Leterme rekent op de kiezer om een voortzetting van paars - al dan niet met groen - op 10 juni onmogelijk te maken.
Van onze redacteurs
Wim Winckelmans
Isabel Albers
1. Wordt u vice-premier in een regering die wordt geleid door iemand anders?
'Dat is materie om over na te denken op 10 juni 's avonds. Vice-premier of niet, dat is nu niet aan de orde. Ik heb respect voor de kiezer en ik ga me nu niet uitspreken over die postjes. Ik heb één scenario: ik hoop dat het kartel sterk genoeg zal staan, zodat we vanuit een sterke positie kunnen gaan onderhandelen.'
'Ik heb de lat gelegd op 27 procent van de stemmen en 500.000 naamstemmen. Het is paars of wij, meer dan ooit. We moeten nu op basis van het vertrouwen dat we op 10 juni hopelijk krijgen, zorgen voor een trendbreuk. Acht jaar paars, het is welletjes geweest. Het is tijd om dat boek dicht te klappen en orde op zaken te stellen.'
2. Waar legt u de lat voor uw persoonlijke uitslag? Waar legt u de lat voor de partij?
'Het kartel moet 27 procent kunnen halen. Zelf leg ik de lat op 450.000, liefst 500.000 stemmen. Vindt u dat niet zo veel? Je kunt dat niet vergelijken met Guy Verhofstadt, die staat al meer dan twintig jaar in de toppolitiek. Jean-Luc Dehaene heeft in '99 ook meer dan 600.000 stemmen gehaald, maar hij was toen al een hele tijd premier. Bovendien prijk ik op de senaatslijst, waar nog wel andere kleppers als Etienne Schouppe, Frieda Brepoels of Tony Van Parys op staan. Terwijl Verhofstadt alleen Marc Verwilghen heeft als grote afsnoeper van voorkeurstemmen (lacht).'
3. Waarom bent u een betere eerste minister dan de andere twee kandidaten?
'Ofwel gaat dit land door zoals we acht jaar bezig zijn geweest, met Guy Verhofstadt als premier. Ofwel wordt in een soort driebandstoot Elio Di Rupo de baas, met Johan Vande Lanotte aan het handje. Daartegenover staat ons kartel. Dat is de keuze.'
'Ik sta al drie jaar aan het hoofd van een zeer brede coalitie, en zonder arrogant te willen doen, denk ik dat het vrij goed werkt. Het peloton is nu natuurlijk wat zenuwachtig en laveert over de straten in de laatste rechte lijn, maar die Vlaamse ploeg staat er wel.'
'Maar stemmen is natuurlijk ook een keuze voor de persoon. Wie voor mij stemt, stemt voor iemand die vooral dingen probeert te realiseren. Ik hou de delivery gap zo beperkt mogelijk, beloof liever wat minder en geef achteraf dan wat meer. Als dat minder 'Icarusachtig' overkomt, so be it.'
'Johan Vande Lanotte moet toch wat beter leren rekenen. Ons verkiezingsprogramma is wel degelijk goed gebudgetteerd. Het blijft merkwaardig. We hebben aangeboden in de Kamer om elk verkiezingsprogramma te laten narekenen. Toen ging de SP.A niet mee. Iedereen erkent dat ons programma budgettair correct en onderbouwd is. Maar als een standpunt hem niet zint, noemt Vande Lanotte dat een vorm van oplichting. Toen de internationaal gerenommeerde professor Willem D'Haeseleer pleitte voor het langer openhouden van kerncentrales, speelde hij plat op de man.'
4. De SP.A is de CVP van de 21ste eeuw geworden, de partij is er altijd bij als het op regeren aankomt.
'De socialisten komen alleszins zeer zelfverzekerd over, dat is misschien vergelijkbaar met de oude CVP. Nochtans is daar weinig reden voor. Voor mensen die het moeilijk hebben, voor chronisch zieken of voor de laagste pensioenen is weinig gebeurd. De SPA is wel bezig met windmolens, maar ik dacht dat socialisme toch ook ging over welvaartsverdeling? De socialisten hebben de armoede niet aangepakt, maar wel toegelaten dat belastingdiensten in de chaos gestort zijn. Dan vind ik ze heel zelfverzekerd als ze vooral met hun groene flank bezig zijn.'
'Liggen ze in het midden van het bed? Ze liggen in elk geval dicht bij de liberalen. Ik lig op dit moment eenzaam in een andere kamer. Ik heb de kracht van de kiezer nodig. Er zijn blijkbaar allerlei afspraken in de maak, maar niet met mij.'
'Kijk naar de hype rond Al Gore, een hype die Open VLD heeft gecreëerd om de groenen op te tillen. Het heeft me verbaasd dat Vande Lanotte dat heeft laten passeren. De ene dag staat Verhofstadt als een soort Romeo onder het groene balkon. 's Anderendaags geeft Julia Vera Dua, minister van Klimaat in spe, onmiddellijk al een jawoord. Als socialisten en liberalen kunnen, gaan ze gewoon door, en als het moet nemen ze de groenen erbij als een soort depanneerwagen.'
5. Als CD&V in de regering zit, komt er een stop op de ethische discussie.
'Neen. We mogen niet vervallen in de methodes van de jaren tachtig en negentig. Er zijn fouten aan beide kanten gemaakt toen. Ik ben voorstander van een afspraak waar dit soort dossiers weliswaar eerst in de meerderheid worden besproken, maar het parlement toch de kans krijgt om erover te stemmen. Trouwens, de abortuswet is zo goedgekeurd.'
'Dit gaat over andere dingen dan geld of de loonnorm. Daarom is het ook belangrijk dat coalitiepartners zulke discussies niet achter elkaars rug voeren. Als het in een sfeer van respect gebeurt, kan het parlement perfect over ethische dossiers beslissen, zelfs eventueel met een wisselmeerderheid. Ik zet dus geen slot op het debat.'
'Over euthanasie wil ik absoluut kwijt dat we niet de partij van het lijden zijn. Wij zien de mensen graag. We moeten alles doen om uitzichtloos lijden te verhelpen, en daar kan het begrip noodtoestand, ook voor minderjarigen en dementen, een uitkomst bieden. Dat lijden moet ook verholpen worden met palliatieve zorg. Ik heb respect voor het diepmenselijke werk van vrijwilligers. Daarom is het hoognodig dat we 20 miljoen euro extra vrijmaken voor palliatieve zorg. We zijn enorm veel aan het investeren voor het rekken van het leven, met nieuwe geneesmiddelen, maar naar stervensbegeleiding gaat veel minder geld.'
6. Open VLD heeft het moeilijk omdat die partij onvoldoende resultaten kan voorleggen. De mensen zijn Verhofstadt beu. 'Wie gelooft deze mensen nog', is de sleutelzin uit de campagne.
'Het probleem van de liberalen is dat wat ze vertellen, helemaal niet met de werkelijkheid overeenstemt. Neem nu de 200.000 banen: het zijn er maar 161.000 en het is niet de politiek die ze heeft gecreëerd, maar de economie, de bedrijven. Er zijn de voorbije acht jaar 370.000 mensen bijgekomen op de arbeidsmarkt. Daarvan hebben er 300.000 een baan gevonden. Het aantal werklozen is in Wallonië en Brussel gestegen. Vlaanderen doet het wel goed.'
'Hetzelfde probleem zijn de verklaringen van Open VLD over de belastingen. We hebben nooit ontkend dat de personenbelastingen zijn gedaald, maar intussen wordt er elders geld binnengehaald. Door de stijging van de lasten op benzine en diesel heeft een Vlaams gezin in 2005 200 euro extra belastingen betaald. En Verhofstadt die dan zegt dat de accijnzen niet gestegen zijn, il faut le faire.'
'Of de mensen Verhofstadt beu zijn? Het is normaal dat mensen na acht jaar iets anders willen. Ook mijn tijd zal wel komen, maar het is absoluut niet alleen dat. Veel mensen zijn vooral ontgoocheld door de hoge verwachtingen die Verhofstadt heeft gecreëerd en het bijna volledig ontbreken van resultaten.'
7. Vlaanderen wikt, Wallonië beschikt.
De PS is in de federale regering steevast op de rem gaan staan. Verhofstadt heeft deze stilstand niet aangepakt. Er moet opnieuw een sterke partij komen die tegen de PS op kan.
'Ik sta ook te kijken naar wat in Wallonië naar boven komt aan schandalen en naar de povere sociaal-economische balans. Ik weet ook niet wat de PS nu eigenlijk wil. Michel Daerden of Philippe Moureaux pleit nu openlijk voor rooms-rood, terwijl ik voor Laurette Onkelinx l'homme dangereux was.'
'Maar evengoed heb ik vragen bij Open VLD en MR, dat het FDF zo'n belangrijke rol toebedeelt in zijn werking. Vergeet niet dat Olivier Maingain lijsttrekker is in BHV.'
8. De opname van Groen! maakt een regering instabiel.
'Dat zeg ik niet, op voorwaarde dat er goede afspraken zijn gemaakt en hun ministers anders besturen dan in het verleden. Je moet rond milieu niet alleen met regeltjes en een opgeheven vinger werken. Ik ben nog niet vergeten hoe de groene ministers chocoladesigaretten wilden verbieden en tegelijk drugs promootten. Of hoe dit land nog altijd davert op zijn grondvesten door wat Isabelle Durant met de nachtvluchten in gang heeft gezet.'
'Groen! mag goede programmapunten hebben, maar je moet ook de bekwaamheid hebben om die punten te realiseren en ik heb tot nu toe geen bewijs van bestuurlijke bekwaamheid gezien. Ik vrees dat de partij zal worden gebruikt om, als het mogelijk is, paars voort te zetten. Vandaar dat het zo belangrijk is dat CD&V/N-VA sterk genoeg staat om dat numeriek onmogelijk te maken. Een klassieke tripartite staat echt nog niet in de sterren geschreven. Elke stem telt.'
9. Zal de formatie 100 dagen duren?
'Het zal in elk geval niet eenvoudig zijn. Dat hangt ook van mij af. Er moeten echte knelpunten op tafel komen. Het heeft geen zin voort aan te modderen. Als we ons land de kans willen geven zich te versterken, moeten we nu een aantal problemen uitpraten. Het heeft geen zin om de staatshervorming, de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde of de nachtvluchten voor ons uit te schuiven.'
'Dat er gespind wordt dat Jean-Luc Dehaene al wordt genoemd als informateur, is alleen maar een poging om ons te beschadigen. Ik viel totaal uit de lucht. Men wil daarmee het beeld ophangen van die arrogante CD&V die al met de postjes bezig is. Dat klopt totaal niet. '
10. Uit zelfcensuur komen thema's zoals criminaliteit, asielzoekers of integratie niet aan bod.
'Van mij kunt u dat helemaal niet zeggen! Ik breng veiligheid en justitie toch voortdurend aan de orde. In het Groot Debat heb ik Verhofstadt een vraag over de snelbelgwet gesteld.'
'Belangrijk daarbij is dat we niet vervallen in antipolitiek maar de VB-kiezer een alternatief bieden. Zullen die kiezers opnieuw een weggegooide stem uitbrengen of een nuttige stem voor een alternatief voor paars?'
'En natuurlijk zal het resultaat van een staatshervorming nooit zijn wat het Vlaams Belang ervan droomt, gaan wij wel respectvol om met mensen die hier komen wonen en gaan wij in ons drugsbeleid ook op preventie werken. Maar wij pakken de problemen wel aan.'
11. Alle communautaire eisen worden ingeslikt omdat de bevolking het woord splitsing niet wil horen.
'Nee! Ik ben wel behoedzaam voor de leugenachtige karikatuur die men van ons communautair programma maakt. Eigenlijk onderschreef de VLD ook onze communautaire eisen, maar zij heeft dat nu ingeslikt om te kunnen gaan dwepen met Olivier Maingain en Didier Reynders. Verhofstadt staat op 1 mei te applaudisseren voor de speech van Maingain, il faut le faire.'
'Verhofstadt wil zich opwerpen als dam tegen het zogenaamde separatisme. Ik zeg duidelijk: als men er niet in slaagt de groeiende economische kloof tussen Vlaanderen en Wallonië te dichten , is er écht een probleem met dit land. Met de huidige instrumenten lukt het blijkbaar niet. De Vlaamse kiezer mag weten dat we niet honderd procent van de Vlaamse resoluties zullen kunnen binnenhalen, maar wij gaan wel een breekpunt maken van een serieuze, betere bevoegdheidsverdeling. We doen niet mee aan een coalitie zonder die garantie.'
12. U loopt een verkrampte race.
'Ik voer geen echte campagne, dat is juist. En heb ik het alleen over goed bestuur? Maar ik raak wel verder! Ik ga voor zekerheid, veiligheid en rechtvaardigheid, maar dan concreet ingevuld, met negen prioriteiten. Geloofwaardig bestuur is belangrijk in deze verkiezingen. Het is belangrijk dat we op dat punt mee de agenda bepalen. Voor mensen maakt goed bestuur een verschil, hoor.'
'Maar ook op vlak van rechtvaardigheid zal zeker iets moeten gebeuren. Welvaartsvaste uitkeringen, een belastingverlaging die vooral aan de laagste inkomens ten goede komt, orde op zaken in justitie en iedereen gelijk voor de belastingwet. Daar moet het dringend over gaan. Als mensen je aanspreken, gaat het over pensioenen, over de dure hospitalisatieverzekeringen, de belastingbrief die een heel boek is geworden.'
13. Als Laurette Onkelinx (PS) en Didier Reynders (MR) minister voor uw partij waren geweest, hadden ze moeten aftreden.
'Reynders zeker. Die heeft behalve de rekenfout van 883 miljoen nog wel meer op zijn geweten. Reynders is verantwoordelijk voor acht jaar malgoverno, doelbewust slecht besturen. Ik ken Financiën een beetje en daar zitten wel degelijk bijzonder goede en correcte ambtenaren, en geen ambetantenaren zoals Van Quickenborne zegt. Die zouden niet liever hebben dan de belastingen overal even correct te mogen controleren, in plaats van de huidige situatie waarin er op de ene plaats sprake is van ware achtervolgingswaanzin en op de andere alles op zijn beloop wordt gelaten.'
'Het is ook niet gezond dat de voorzitter van een partij die ervoor ijvert om iedereen zo weinig mogelijk belastingen te laten betalen, ook nog eens minister van Financiën is. Daar heb je iemand voor nodig die desnoods vier jaar in de luwte werkt, maar die ervoor zorgt dat het departement goed werkt.'
'En ja, ook Onkelinx had haar conclusies moeten trekken. Er waren gelegenheden genoeg: de verdwijning van Erdal, de zaak-Hoxha, de ontsnapping van 28 gevangenen.'
14. Om het overheidsbeslag te laten dalen, moeten er behalve minder lasten ook minder ambtenaren komen. Er moet structureel worden bespaard.
'De kosten van de overheid moeten inderdaad omlaag. Er zijn daar wel degelijk besparingen mogelijk. Maar eerst moet je ervoor zorgen dat de overheid goed functioneert. Financiën bijvoorbeeld moet een performante organisatie zijn. Op dat vlak sta ik diametraal tegenover Groen!, dat wel aandringt op meer ambtenaren. Het is niet zozeer een kwestie van meer of minder, maar wel van beter opgeleid personeel.'
15. Iedereen belooft maar raak. De betaalbaarheid van verkiezingsbeloftes is hoogst twijfelachtig.
'Het programma van Open VLD is compleet onbetaalbaar, dat van de SP.A al iets beter. Ons verkiezingsprogramma is berekend. We willen terugkeren naar een sober bestuur dat elke euro omdraait. Dat zal elke dag discipline vergen, maar het is mogelijk. Dan moet je bijvoorbeeld schoolpremies door de deelregeringen laten regelen, of niet per se zelf willen scoren door op 8 juni 20 euro uit te delen aan alleenstaande ouders met kinderen. Of dan moet je geen 11 miljoen euro stoppen in een Feniksproject (informatica-project van Justitie dat Laurette Onkelinx moest afvoeren, red.) dat niet blijkt te werken en dan moet je ervoor zorgen dat je geen verwijlintresten aan je broek hebt door facturen niet tijdig te betalen.'
'We gaan er natuurlijk wel van uit dat de huidige begroting klopt en daar zijn grote vraagtekens bij. Dat half miljard inkomsten uit een pensioenfonds waar zo mistig over gedaan wordt, bijvoorbeeld. Waarom mag niemand weten waarover het gaat? Het gaat hier wel over een half miljard. Dat Vande Lanotte daar maar eens op antwoordt.'
16. Hebt u nog een boodschap aan de natie?
'De uitdaging op 10 juni is duidelijk. Ofwel kiest men voor het aanmodderen van de voorbije acht jaar, ofwel voor een goed onderbouwd alternatief en de mensen die het belichamen - ik neem daar een groot risico, maar goed. Wij leggen de klemtoon op meer zekerheid, meer veiligheid en meer rechtvaardigheid. Vooral die rechtvaardigheidsagenda is belangrijk voor mij. En om dat te realiseren is er een staatshervorming nodig. Voor ons is dat een breekpunt. Ik ga niet in een coalitie zonder staatshervorming.'
Wim Winckelmans
|
|