Citaat:
Oorspronkelijk geplaatst door Spinoza
(Bericht 3361278)
Bron: Wired
Andere experimenten zaaiden ook al twijfel over het bestaan van de vrije wil. Zelf ben ik middels filosofische overwegingen tot de conclusie gekomen dat een vrije wil niet kan bestaan.
|
Dit soort experimenten heeft niets met vrije wil te maken. Wat een experiment als dit oplevert, is een sterke aanwijzing voor het beschikbaar zijn van een interne randomizer bij de mens.
Interne randomizers zijn niet zonder belang in de natuur. Beschouw bv een haas die wegrent, achtervolgd door een hond. Wanneer de zigzagbewegingen die de haas uitvoert voorspelbaar zijn, bv alternerend naar links en rechts gaan, dan kan de hond hierop anticiperen. Door de zigzagbewegingen qua tijd & richting random te laten verlopen, schakelt de haas iedere mogelijkheid tot anticipatie op zijn bewegingen door de achtervolger uit.
Door de aard van de zaak zijn randomizers onbewust functionerende mechanismen. Indien men als bewust subject voor de opdracht staat random iets te doen, dan zal men altijd beroep doen op een onbewust verlopend mechanisme, bv kop of letter gooien of de interne randomizer inzetten, omdat bewustzijn door zijn aard zelf niet randomiseert, doch focust (een punt dat ik hier niet uitwerk). Wanneer men, zoals in dit soort experimenten, aan een proefpersoon vraagt om random zijn vinger op te tillen, of random links / rechts een bepaalde beweging uit te voeren, dan vraagt men aan de proefpersoon om zijn interne randomizer in te zetten, en die functioneert onbewust, per definitie.
Vrije wil kan, door zijn aard zelf, enkel betrekking hebben op daden die
er toe doen. Men kan niet een vrij wilsbesluit nemen wanneer de alternatieven die de keuzeruimte vormen geen betekenis hebben en niet naar een doel of visie refereren voorbij de keuzeruimte (wat in de ruime zin altijd hierop neerkomt, dat vrije wil enkel bij morele keuzes - 'moreel' in de ruime zin genomen - in het spel kan zijn). Wanneer ik bv merk dat de bakker mij bij de afrekening teveel geld teruggeeft, dan is mijn keuze om dit al dan niet te melden een morele aangelegenheid, doordat die keuze niet over het louter alternatief 'bankbiljetje teruggeven of niet' gaat, doch omdat daar voorbij iets hogers en fundamentelers op het spel staat, en omdat ik dat laatste besef. Pas in zo'n situatie heeft het zin om over vrijheid te spreken. In de andere gevallen gaat het over willekeurigheid vs. determinisme; dat heeft niets met vrijheid te maken, en het is een vraagstelling die men evengoed ivm bv atomen kan opwerpen. Zijn de alternatieven in moreel opzicht betekenisloos of leeg, zoals in deze experimenten, dan kan men enkel van willekeurigheid vs determinisme spreken, doch niet van vrijheid.
