De prijs van het kapitalisme
 

Heden ten dage kan niet ontkend worden dat het kapitalisme ons materiële welvaart gebracht heeft - ook neo-Marxisten geven dat toe. Die laatsten menen echter dat hiervoor een te hoge prijs werd betaald, en wijzen daarbij op gevolgen voor de rede, psychische gevolgen etc.

Welke prijs werd volgens jullie betaald voor onze materiële welvaart? Wees creatief! Alles dat je in verband kan brengen met het kapitalisme mag, tot pornografisering van de leefwereld toe (eigenlijk lees ik ook liever dergelijke zaken dan de voorspelbare zaken die opgeworpen zullen worden). Graag ook een antwoord van de 'liberdingens' :-).

Groet,
Polle

'Nirvana-Fallacy'.

Kapitalisme heeft vooral goederen gebracht die ze eerst via publiciteit ons moeten opdringen met als bedoeling ons terug te brengen tot consumenten;aan ieder zijn valse behoeften.

De prijs van het kapitalisme kan op langere termijn volgens mij kort samengevat worden: het voortbestaan van het leven op aarde.

Kom, zo weinig antwoorden, da's ook maar triest. Laat ik even zelf neerpoten:

- Commidificatie of 'vermarkting' van van alles en nog wat. In zijn tijd kon Marx er zich nog over verbazen dat mensen in de plaats van producten hun arbeidskracht gingen verkopen. Maar dit schrijdt steeds verder en verder door. Vandaag worden ook genetische codes verkocht, zaden die al eeuwen gebruikt worden, werden gemonopoliseerd etc. Ook gevoelens werden een product (zie ook reclame die producten associeert met een goed gevoel en een tof gezin etc., of denk aan Prozac). Vrije tijd werd een 'vermarkt' (meer bepaald cultuur, met commerciële 'artiesten' die hun nummers laten schrijven op basis van marktonderzoek als triest dieptepunt).

- Andere temporaliteit, introductie van de kloktijd met de daarmee gepaard gaande noties als 'tijd verkwisten', 'tijd nuttig besteden', stress en het schaarser worden van tijd.

- Toegenomen consumptionisme: geluk nastreven door te consumeren. Vooral het beeld dat anderen over jou hebben is hierin belangrijk, in een niet te stoppen race met anderen. Al geeft het wederom een goed gevoel: wanneer je (of toch vrouwen :-D) een slecht examen doen gaan ze shoppen om zichzelf wat op te beuren, als ze zich goed voelen is ook dat een reden om te shoppen, en als ze zich vervelen ... gaan ze shoppen.

- Kapitalisme zonder grenzen, de dominantie van de mens over de natuur leek steeds verder te schrijden, al zien we de eerste tekenen dat dit geenszins zo is, en dat de aarde niet onuitputtelijk is. Veel te laat natuurlijk.

- ...

Later misschien meer.

het verlies aan zelfstandigheid. de objectieve tendens vh kapitalisme die leidt tot extreme arbeidsdeling zorgt dat steeds minder mensen 'all round' geschoold zijn, dwz zelf kunnen instaan voor bepaalde van hun behoeften. ik heb bv mateloze bewondering voor mensen die hun huis grotendeels zelf bouwen (toegegeven, een ietwat extreem en utopisch voorbeeld). in de plaats daarvan doen we allemaal een ietsiepietsie deeltje van de nodige arbeid (afstompend, uiteraard. wist je dat het woord 'travail' afstamt van de benaming voor een folterwerktuig uit het oude Rome?), krijgen we daar een loon voor terug en huren we dan van alle soorten 'vaklui' in voor dingen die we evengoed (en met veel arbeidsvreugde) zelf zouden kunnen doen, maar niet kunnen of willen doen omdat we te moe zijn, tv willen kijken als we terug zjin van het werk,...

zie 'Ecologie en Vrijheid' van André Gorz

Aangenomen dat het hier het reëel existerende kapitalisme draait: de toenemende implicitisering van de authoriteitsuitoefening.

Ik heb deze draad net ontdekt. Ik zal er graag komen posten, als ik daar de tijd voor vind.

"Tijd" is één van die zaken waarop 'het kapitalisme' een prijs heeft weten te plakken: "Time is money".


Denk maar aan de roep om maximum-snelheden op autostrades te herzien, aan de constructie van Hoge-Snelheid-Trein-lijnen, aan de obsessie met het doorbreken van de geluidsmuur, aan de Formule-1-cultus, aan speed-metal en gabber-techno, aan de hectische sfeer van NASDAQ, ...

(vul zelf maar aan)

Eén van de nadelen van kapitalisme, zoals djimi hierboven al eigenlijk aangeeft, is dat alles een geldelijke waarde krijgt (of heeft gekregen), niet alleen tijd. Eigenlijk hebben alle immateriële zaken hiermee een prijskaartje gekregen.

Op zich is het een objectief instrument, een meetsysteem, maar het zou gebruikt moeten worden als één van de instrumenten, niet als zaligmakend.

Leegte kan weldadig zijn maar heeft geen waarde in het kapitalisme (tenzij de leegte schaars is). Herinneringen, liefde, zelfs haat; alles heeft een prijskaartje gekregen.

Kapitalisme is een technisch iets, gereedschap om het leven in materieel opzicht beter te maken. Het kan en mag nooit de intuïtie, het gevoel of de compassie vervangen.

Vind je die die 'Time is money'-constructie kunstmatig? Heeft tijd op zich geen waarde?

Neen.

Kapitalisme heeft het probleem dat het zich nooit zuiver heeft kunnen manifesteren. Dat het veel rijkdom produceert voor net die mensen die het hardst tegen kapitalisme zijn. Kapitalisme houdt zijn onderdrukker in leven door toe te staan dat overheden 50-60% van de geproduceerde waarde afromen. De overheid slaagt er dan nog in om te laten geloven dat de 50-60% die zij wegrooft noodzakelijk is voor al het goed, maar de productie die deze roof mogelijk maakt de wortel van het kwaad is.

Dus als iemand jou aanbiedt om €1000 van u te lenen, en hij u 10 jaar later €1000 terugbetaald + correctie voor inflatie, maar zonder rente dan vindt gij dat een goede deal?

Of, stel dat je geen auto hebt. En iemand zegt tegen u: ofwel moogt ge tussen 2010-2020 met die auto rijden, ofwel moogt ge tussen 2020-2030 met die auto rijden. Voor u zijn die twee deals aan elkaar gelijk? Gij zijt oververschillig tussen beide keuzes?

Tijd op zich is een fysisch begrip.

jajaja die zag ik al. Maar er werd door de topicstarter expliciet gevraagd om ook replies te krijgen van 'liberdinges'. Nu mag je mss niet akkoord gaan met wat ik zeg, maar ik heb serieus en met al mijn intellectuele capaciteiten op de topicvraag geantwoord. Persoonlijk vind ik da gij hier nu aan het trollen zijt: inflammatory: check
offtopic: check
intent of provoking emotional response: check

Dat wil niet zeggen dat je er geen waarde aan kan hechten. Atomen zijn ook een fysisch begrip. Een bepaalde verzameling van atomen, heeft toch waarde.

Boh. In de 19e eeuw kwam het toch in de buurt. Uw begrip van zuiver is ideëel.

Is dat zo?

En zijn dat werkelijk de enige nadelen die je je kan indenken?
:?

1. Ja.

De pre-kapitalistische 'cyclische' tijd, het 'ritme van de seizoenen', het 'ritme van de natuur',... diende te worden vervangen door een 'lineaire' tijd met een teleologisch aspect (er is een 'hoger doel' dat we ooit, in een verre toekomst zullen bereiken, als we maar genoeg sparen, investeren, produceren, consumeren, ...) om het kapitalisme wèrkelijk op dreef te krijgen.

2. Tijd heeft volgens mij eerder een waarde 'gekregen'. 'Op zich' heeft tijd geen waarde. 'Op zich' heeft eigenlijk niks waarde. 'Waarde' is een toegevoegd begrip, en men kan zich vragen stellen over de 'toegevoegde waarde' van dat begrip 'waarde'.


Om verder te gaan in de discussie:

Een bijkomende prijs van 'het kapitalisme' is de noodzakelijke vernietiging van het 'gemeenschapsleven'. Zonder 'enclosures', zonder inbeslagname van 'collectief bezit' door 'individuen'/'naamloze' vennootschappen zou het onmogelijk zijn geweest van het handelskapitalisme over te stappen naar het industriële kapitalisme. Pølle signaleert een meer recente verschijningsvorm daarvan: zaden die al eeuwen gebruikt worden, werden gemonopoliseerd.


Het 'wilde' kapitalisme heeft als ultieme logische consequentie de totale oorlog van allen tegen allen. Op kleine schaal kon men daar voorbeelden van vinden in de 'Far West', in de goudzoekers-gebieden waar 'de arm der wet' net iets te kort was. Tegenwoordig treffen we dergelijke vormen van 'wild' kapitalisme vooral aan in Afrika (denk maar aan wat zich afspeelt in Kongo), maar ook bijvoorbeeld in het oerwoud van Brazilië.

In 'getemde' versies van het kapitalisme kan de schade enigszins worden beperkt (de vraag is voor hoe lang nog), maar schade komt er hoe dan ook.

Heb ik Darwin's Nightmare al aangeraden? Kwam die ooit tegen op een avondje in een videotheek in Leuven toen ik er bij een vriendin verbleef.