Polybius
 

Ben momenteel Polybius aan het lezen. (jaja, al de boeken)

Dat ventje werkt enorm op mijn zenuwen met zijn ongelimiteerde eigenwaan en zijn groteske verpulvering van zijn collega-geschiedschrijvers en voorgangers.

Dat gezegd zijnde, is zijn werk wel een enorme prestatie.

Ik denk hier enige passages aan te halen ter discussie.

Maar eerst wou ik kwijt, dat al die veldslagen in wezen slecht of totaal niet te volgen zijn zonder een min of meer adequate plattegrond van de streek.

De latere (en moderne) auteurs en boeken , die die geografische toelichting geven, zijn zelfs voor de belangrijste veldslagen zéér zeldzaam.

Majoor Bakker is een gelukkige uitzondering.

Polybius

't Is wél Polybios.

't Was een Griek. Van Arcadië.

Die Grieken toch hé, hebben die elkaar eeuwenlang afgeslacht...De Romeinen trouwens ook, maar daar waren er véél meer van.

Was jij trouwens niet van plan om een paar van je boeken weg te doen?

Ik heb slechts fragmenten gelezen, maar ik vond zijn tactische analyse hoe het mogelijk was dat Romeinse cohorten, met een kort zwaard, zo vlot wonnen van een Macedonische phalanx -- een muur van speren (de tank van de oudheid zeg maar) -- wel bijzonder interessant.

http://www.shsu.edu/~his_ncp/Polyb2.html

Ik denk dat Polybios' uitleg niet opgaat voor pakweg de slag bij Magnesia. Daar stonden de Seleucidische phalanxen netjes opgesteld in de flexibele synatagma-formaties, met tussen de verschillende phalanx-onderdelen de olifantenkorpsen. Die phalanxen werden niet uitgeschakeld door een gebrek aan mobiliteit, of doordat ze omsingeld werden, maar doordat zowel Seleucidische strijdwagens als olifanten uiteindelijk op de eigen phalanxen afstormden. Zowel bij Magnesia als bij veldslagen in Arachosia zie je trouwens phalanx-formaties die omsingeld zijn (en die dus kwetsbare flanken zouden moeten hebben volgens Polybios) hun phalanx heropstellen in carréformatie en gewoon het slagveld verlaten. Een kwestie van geluk, veel training en vooral geld.

Ik denk dat Polybios' uitleg niet opgaat, zelfs niet voor de slag bij Magnesia. Daar stonden de Seleucidische phalanxen netjes opgesteld in de flexibele syntagma-formaties, met tussen de verschillende falanx-onderdelen de olifantenkorpsen. Die falanxen werden niet uitgeschakeld door een gebrek aan mobiliteit of flexibiliteit, of doordat ze omsingeld werden, maar doordat zowel Seleucidische strijdwagens als olifanten uiteindelijk op de eigen infanterie afstormden (en omdat de Seleucidische cavalerie na haar winst op de Romeinse cavalerie liever het vijandelijke kamp plunderde dan de eigen phalanx te komen helpen). Zowel bij Magnesia als bij veldslagen in Arachosia zie je trouwens falanx-formaties (argyraspidai) die omsingeld zijn (en die dus kwetsbare flanken zouden moeten hebben volgens Polybios) hun phalanx heropstellen in carréformatie en gewoon het slagveld verlaten. Een kwestie van geluk, veel training en vooral geld.

Polybios' uitleg wordt idd wel erg frequent aangehaald als 'reden' waarom de falanx in onbruik raakte, maar ik heb daar zelf nogal grote twijfels over.

De werken van Polybius en Appius van Alexandrie zijn de volgende twee boeken(reeksen) die ik graag zou aanvatten.
Zeer herkenbaar

Edit: de passage van Polybios gaat natuurlijk niet over de slag bij Magnesia, maar over die bij Cynoscephalae. (vervelende 30min)

In de slag bij Cynoscephalae zie je idd wel dat de Romeinen dat voordeel van de flexibiliteit hebben. Maar die veldslag was dan ook bijzonder ongelijk (numerieke Romeinse meerderheid), terwijl beide partijen nogal onvoorbereid aan de eigenlijke slag begonnen.

Jawel, 't is de moment, maar ik doe haast geen historische boeken weg, die sla ik op voor het geval ik ooit terug naar België kom wonen (de belangrijkste laat ik me na sturen)

Waar kan ik Appius vinden in het Nederlands?

Pydna was het einde van de phalanx, geloof ik.
Enorme verliezen en haast geen doden aan de Romeinse kant.
En ook het einde van (de macht van) de koninkrijken na Alexander.

Geen idee. Engels is uw vriend kameraad.

Pydna lijkt me gewoon een erg slecht voorbeeld. Falanxen werden vanaf Epaminondas ontwikkeld met sterke cavalerievleugels. Alexander de Grote heeft zijn typische successen vooral behaald door een samenwerking van zware, flexibele infanterie die de vijand tegenhield, en zware cavalerie die na het verdrijven van de vijandelijke cavalerie, de infanterie zou moeten komen helpen. Alexander en Philips II hadden voldoende zware cavalerie, omdat ze over voldoende adel en geld konden beschikken. De Antegonidendynastie van Macedonia had dat geld en die adel niet. Door massale migratie van edellieden naar de Fayoumdepressie in Egypte, enkele nederzettingen in Klein-Azië en de vele nieuwe Alexandrias raakte die Macedonische adel sterk uitgedund. Door voortdurende oorlogvoering raakte die adel nog verder uitgedund. En doordat Macedonia zelf in een economische crisis belandde, schoot er van die cavalerievleugels ten tijde van Pydna niet veel meer over. Het gevolg: men trachtte die falanxen in te zetten als offensieve wapens. In plaats van de vijand enkel tegen te houden, was het nu de bedoeling om de vijand daarmee effectief te verslagen. Dat is zowat overal (in Macedonia, in Thracia, in Pergamom,...) een complete ramp geworden. Om het gebrek aan flexibiliteit te compenseren hebben de Attaliden en Lysimachos gesteund op monotone blokken falanxen. In plaats van de falanx op te delen in kleinere formatie (16 op 16 bij Alexander), zie je falanxformaties van vele duizenden soldaten. Resultaat: gebrek aan flexibiliteit, vaak gecombineerd met een gebrek aan cavalerie, geld en ervaren soldaten.

Enkel de Seleucidendynastie (en ook wel die van de Ptolemaen en het Indo-Hellenistische koninkrijkje Bactria) slaagde erin om een substantiële cavalerie te blijven onderhouden. Zij steunden daarvoor op de equestrian tradition die men bij de Meden en andere Perzische volkeren aantrof, en op Thessalische en Macedonische migranten. Zowel de Ptolemaen als de Seleuciden slaagden erin om een significante Hellenistische adel te onderhouden en om hen niet te laten verarmen (of om die adel aan te vullen met autochtone adel). Hun falanxen bleven vechten in de kleinere syntagma-formaties (een hele reeks aan kleine falanxen die elk hun eigen aanvoerder hadden), en behielden dus een relatieve flexibiliteit. Toegegeven, uiteindelijk zouden ook de Seleuciden de oorlogen met de Romeinen verliezen. Op het slagveld lijkt dat vooral te komen door een combinatie van rash decisions (zowel de Seleuciden als de Romeinen werden diplomatiek tot een oorlog 'gedwongen' door de Aetolian League die daar hun eigen voordeel uit wilden halen**). Noch de Seleuciden, noch de Romeinen hadden bij Magnesia echt een groot leger bij. Op strategisch vlak is de neergang van de Seleucidendynastie veeleer te wijten aan een reeks opstanden: Molon die een onafhankelijkheids/burgeroorlog begint, en enkele satrapieën die (uit onvrede met de prominente positie van Hellenen en Macedoniërs) zich afscheuren van dat rijk.

In de veldslag bij Magnesia zie je de Seleucidische falanxen erg lang standhouden. Door een combinatie van cavalerie die die falanxen niet kwam steunen (maar het Romeinse kamp ging plunderen na het verdrijven van de Romeinse cavalerie) en de olifanten die tegen de eigen infanterie tekeer gingen, verloren de Seleuciden die slag. Die slag is dan ook niet te vergelijken met die van Cynoscephalae of die van Pydna.

mvg,

Andy



** Moest je hierin geïnteresseerd zijn, dan kan ik je ten zeerste het artikel "Rome and Antiochus the Great. A study in cold war" aanbevelen. (Classical Philology, LIV (1959), 2, 81-99)

Ja ik trek het na. Antiochus had beter Hannibal tot opperbevelhebber gemaakt.

Heb je de tentoonstelling Alexander al gezien in Amsterdam?

Ik kom nog terug op de rest van je posting.

Dat zal wel.

Ik ben op zoek naar de Loeb classical history en naar Plutarchus in het Engels. Elf delen.