Een gidsje voor maatschappelijke strijd
 

Ik wil hier een aantal kernpunten weergeven die belangrijk zijn in een maatschappelijke strijd voor ecologische rechtvaardigheid.

De grootste uitdaging in de wereld: ecologische rechtvaardigheid
1) Twee grote problemen. De diepe kloof tussen arm en rijk is een ernstige onrechtvaardigheid in de menselijke samenleving. Niemand mag sterven aan extreme armoede. De massale uitsterving van dier- en plantensoorten is een ecologische crisis. Geen dier- op plantensoort mag uitsterven door toedoen van de mens. Daarom moeten we menselijke gelijkwaardigheid (rechtvaardigheid) respecteren zonder het ecologisch draagvlak van de aarde te overschrijden. Iedereen dezelfde rijkdom geven als een gemiddelde Belg is ecologisch niet duurzaam.
2) Technologische ontwikkeling is niet voldoende om beide dringende problemen op te lossen, want de vereiste technologie moet biologisch-fysisch mogelijk, financieel-economisch haalbaar, ecologisch duurzaam, ethisch verantwoord, en zeer snel beschikbaar zijn.
3) Overconsumptie en overbevolking aanpakken is ook noodzakelijk om deze problemen op te lossen, want er zijn te veel mensen die te veel luxe kopen. De consumptie van niet-noodzakelijke producten moet drastisch dalen, en het is ook nodig rechtvaardige voorwaarden te creëren voor een vrijwillige zwangerschapsbeperking (met respect voor het recht op een waardig leven van iedereen). Een eigen vrijwillige keuze om geen kinderen (meer) te krijgen is daarom belangrijk.
4) Ecologische evenwaardigheid is de ethische basis, en impliceert een zoektocht naar een samenleving en een economie gebaseerd op biocentrisch altruïsme.

Het hoogste morele ideaal: biocentrisch altruïsme
1) We moeten de morele gemeenschap (de verzameling van alle wezens die moreel waardevol zijn) vergroten: stop discriminatie en onderdrukking. Biocentrisme wil zeggen dat niet alleen ikzelf, niet alleen mijn familie en vrienden, niet alleen de mensen, niet alleen de dieren, maar dat álle levende wezens (mensen, dieren en planten) centraal staan en moreel waardevol zijn. We mogen geen enkel levend wezen louter als een gebruiksvoorwerp voor onze doelen gebruiken. We moeten zoveel mogelijk de vitale levensrechten van mens, dier en natuur respecteren. Leven doden mag enkel voor essentiële behoeften. Voelende wezens mogen we niet doden of kwetsen om als middel te gebruiken voor onze doelen, en levende wezens mogen we enkel doden voor onze basisbehoeften.
2) We moeten diversiteit respecteren: tussen mensen, culturen, soor-ten, ecosystemen. Bescherm culturele diversiteit (inheemse volkeren) en biodiversiteit.
3) We moeten een gevoel van universele liefde ontwikkelen, een verbondenheid met alle leven, zelfs met mensen die hoogst immorele handelingen doen. Deze medelevende liefde is zoals de onvoorwaardelijke zorg van een moeder voor haar kinderen: zelfs als haar zoon de meest verschrikkelijke dingen doet, houdt ze nog steeds diepgaand van hem en zal ze hem proberen te helpen om zijn immoreel gedrag te stoppen.
4) We moeten onszelf bevrijden van ons ego, onze bezittingen, persoonlijke verlangens en negatieve gevoelens (hebzucht, jaloezie, schuld, ongeduld, ontevredenheid, haat, woede, frustraties, angsten en zorgen). Gebruik de universele liefde om kracht te winnen voor deze innerlijke bevrijding en zelfbeheersing. Dit geeft een vreugdevol lijden (diepe vreugde door de verbondenheid en de innerlijke vrijheid, en mede-lijden ten gevolge van het inzien van de tragedies in deze wereld).

Dit resulteert in biocentrisch altruïsme (de ander dienen zonder egoïsme en hebzucht): een actieve, dappere en zorgzame toewijding om alle kwetsbare of bedreigde leven te beschermen.

De moeilijkheid in de strijd om leven te redden: effectieve geweldloosheid
1) We mogen nooit de slechtheid van geweld onderschatten. Geweld is leven kwetsen, doden of beschadigen (fysiek geweld), een persoon beledigen, ergeren of provoceren (emotioneel geweld), denken of spreken met haat of minachting, het risico op negatieve gevolgen verhogen of het afzien van het geven van hulp aan bedreigd leven (geweld door nalatigheid).
2) We mogen nooit de goedheid van hulp en dienstbaarheid onderschatten. Kwetsbaar leven beschermen of helpen is de tegenpool van geweld. We moeten bescheiden blijven bij het beoordelen van de toegestane hoeveelheid van geweld van onze acties. Wie heeft een weegschaal die sterk genoeg is om te bepalen of een actie overhelt naar het goede of het slechte?
3) We moeten streven naar zowel effectiviteit als geweldloosheid, waarbij medeleven en universele liefde onze gidsen zijn. Dit houdt in dat we altijd zowel slachtoffers als daders, wat ze ook doen, moeten benaderen met dezelfde waarde en respect als onze beste vriend. Gebruik geen geweld als je niet dat gevoel van liefde hebt.
4) We moeten het morele zelf van daders beschermen. Het morele zelf is het meest waardevolle aspect van een mens. Iets immoreel doen beschadigt het morele zelf. Universele liefde vereist dat we slachtoffers beschermen, maar ook dat we daders bevrijden en genezen van morele zelfvernietiging.
5) Streef naar verzoening. Verzoening is zelden te verzoenen met geweld.

Mocht iedereen volgens deze principes leven en strijden, dan denk ik dat we moreel mooi bezig zijn. Ik denk dat we het goede voorbeeld moeten nemen. Let's give it a try!

En als iemand op uw smoel toekt, wat doe je dan?

Dit blijft over wanneer je alle zever over de eigen morele superioriteit weghaalt. Mooi blanco dus...

Uw twee grote problemen zijn dus de kloof tussen arm en rijk en het uitsterven van planten en dieren. Daar kan ik mee akkoord gaan. Waar worden ze volgens u door door veroorzaakt? Dat haal ik hier niet uit.

Die 'gemiddelde Belg' waar u het over heeft, wie is dat trouwens?

Straffe uitspraak van die technologische ontwikkeling die niet voldoende is om de problemen uit 1) op te lossen. Waarop baseert u zich eigenlijk om dat zo te stellen?

Wat betekent trouwens "biologisch-fysisch mogelijk, financieel-economisch haalbaar, ecologisch duurzaam, ethisch verantwoord"?

Wat als vrijwillige zwangerschapsbeperking niet volstaat om de (volgens u) overbevolking terug te dringen?
Ik ga niet akkoord met het biocentrisch altruïsme. Een samenleving en economie van mensen moet in de eerste plaats het welzijn van de mens voor ogen hebben. Het is nogal wiedes (en de geschiedenis leert ons dat elke dag opnieuw) dat voor dat welzijn het van het allergrootste belang is dat we alle mogelijke inspanningen doen om het ecosysteem op deze planeet zo optimaal mogelijk te laten functioneren.

Door onze productie en consumptie, door bevolkingsgroei, door een gebrek aan solidariteit, door egoisme,...

Dat is iemand die volgens berekeningen een voetafdruk van rond de 5 hectare heeft. Iemand met een gemiddelde ecologische impact (gemiddelde consumptie)

Omdat ik in de acht jaar zeeeer intens op zoek ben en nog steeds niemand tegengekomen ben die me kan aantonen dat hij de oplossing heeft.

Biologisch-fysisch: er zijn grenzen aan de snelheid van plantengroei, de efficientie van motoren,...
Financieel-economisch: er zijn grenzen aan de betaalbaarheid
Ecologisch: mag geen te grote ecologische impact hebben zodat bv soorten dreigen uit te sterven
Duurzaam: geen uitputtelijke bronnen of overexploitatie
Ethisch verantwoord: er zijn grenzen aan wat je zoal met een levend wezen mag doen (vanuit een biocentrische visie is alle leven intrinsiek waardevol...)

Dan hebben we een moeilijk dilemma. Mij lijkt in dat geval de beste optie een systeem van verhandelbare geboorterechten: elke vrouw (of elk gezin) krijgt geboorterechten (bv. 15 decigeboorterechten die samen het recht geven om 1,5 kinderen te krijgen). Dat is de 'cap' die bepaald wordt door ecologische criteria. De verdeling is rechtvaardig: elke vrouw evenveel, en eventueel arme mensen wat meer. En voor een efficiente allocatie kan men die geboorterechten verhandelen. Dat is de 'trade'; iemand die geen kinderen wil, kan haar rechten verkopen. Dit idee volgt eigenlijk de logica van de ecologische economie. Ik voel daar wel iets voor; elegant, flexibel, nauwkeurig af te stemmen, efficient, respect voor ecologische grens en rechtvaardigheid,...

Ik denk dat ook ecosystemen en niet-menselijke soorten intrinsieke waarde hebben. Anders is het een vorm van antropocentrisme en dat is een vorm van discriminatie. Het is beter de morele gemeenschap zo ver mogelijk uit te breiden.

Wat zou jij doen als je beste vriend of je partner ofzo op je eigen smoel toekt? Het hangt heel sterk af van de context. Het antwoord dat je je mag verdedigen is natuurlijk evident. Je andere wang aanbieden kan soms een interessante strategie zijn om in te spelen op het geweten van de tegenpartij (maar omwille van dier erden kan het ook net een gevaarlijke strategie zijn). Je kan ook je oefenen in bv geweldloze communicatie enzo. Maar ik zou zeker niet uit haat, minachting of frustratie terugslaan wanneer de dreiging geweken is. Ik ben zeker niet voor het principe oog om oog, want zo worden we allemaal blind (uitspraak van Gandhi). Dus geen straffen als vergelding.
Maar het meest cruciale punt is: wat je ook kiest: als je wilt terugslaan, denk dan eerst dat je iemand slaat die u oneindig dierbaar is. En zie dan wat je kunt.