Praetorian |
22 januari 2010 13:02 |
De gemediatiseerde dictatuur van caritas
Citaat:
Natuurrampen bestaan niet
Natuurrampen bestaan niet
vrijdag 22 januari 2010Auteur: Hoe erg de gevolgen van een aardbeving zijn, hangt niet alleen af van het noodlot. STEFAAN DECLERCQ onderzoekt de diepere oorzaken van de ellende in Haïti en schetst enkele structurele oplossingen.
Een partnerorganisatie van Oxfam-Solidariteit in Latijns-Amerika daagde ons enkele jaren geleden uit met de provocatieve stelling dat 'natuurrampen niet bestaan'. Natuurfenomenen zoals overstromingen en aardbevingen zijn er altijd geweest maar het aantal slachtoffers stijgt. En daar speelt menselijk handelen of falen een zeer grote rol. Hoeveel slachtoffers er bij een ramp vallen, is vaak een gevolg van politieke keuzes.
Het verhaal van de rijst in Haïti illustreert welke impact een neoliberaal beleid kan hebben: 20 jaar geleden was Haïti vrijwel zelfvoorzienend. In 1995 verlaagden ze de invoerheffing op rijst onder druk van het IMF en de Wereldbank van 50 naar 3procent. Daarop stortte de eigen productie in. Nu wordt 80procent van de rijst ingevoerd. 60.000 mensen verloren hun werk en 10procent van de bevolking is nu afhankelijk van buitenlandse voedselhulp, terwijl de neoliberale macro-economisten juichen, want de wereldhandel groeit.
De achterblijvende landbouwers dreven de exploitatie van hun kleine perceeltjes op. Het totaal gebrek aan milieubeleid werkte een massale ontbossing in de hand, waardoor Haïti nu een enorm erosieprobleem kent. De kwetsbaarheid van mens en natuur is compleet.
'Failed states'
Vandaag beperkt de overheid in vele ontwikkelingslanden zich tot het garanderen van een stabiele omgeving voor buitenlandse investeringen. Sommige landen worden hoe langer hoe meer overgelaten aan de georganiseerde misdaad die doorvoerkanalen zoekt voor de handel in drugs, vrouwen, organen en andere lucratieve 'goederen'. Haïti, maar ook Guatemala, is hiervan een goed voorbeeld. Al te gemakkelijk wordt dan gesproken van 'failed states' om zo alle schuld in de schoenen van de lokale overheid te schuiven.
Uiteraard hebben ook despoten zoals de vroegere dictator Jean-Claude Duvalier boter op hun hoofd. Hij vergaarde meer dan 900 miljoen dollar, meer dan de toenmalige buitenlandse schuld van Haïti. Maar nadat hij in 1986 verdreven werd, heeft Frankrijk hem wel gastvrij onderdak verleend met zijn 'spaarcenten'. 22procent van het overheidsbudget gaat vandaag naar de betaling van interesten op de buitenlandse schuld.
In die omstandigheden is het dan ook niet verwonderlijk dat de lokale overheid volledig machteloos staat wanneer zich een grote ramp voordoet. Een aardbeving van 7 op de schaal van Richter zal in elk land dodelijke slachtoffers maken, maar het is duidelijk dat er minder doden zouden vallen in Tokio dan in Port-au-Prince. Japan is immers voorbereid, er zijn veel meer middelen en de overheid functioneert.
Kijk naar Cuba
Wereldwijd moeten lokale en nationale overheden dringend versterkt worden, de staat moet haar verantwoordelijkheid kunnen opnemen tegenover de bevolking. Dat impliceert dat met eigen middelen én met ontwikkelingsgeld waar het nodig is, in de eerste plaats lokale overheidscapaciteit moet opgebouwd worden voor preventie, voorbereiding, eerste hulp en rehabilitatie. Dat zelfs arme landen dit kunnen waarmaken, wordt in elk orkaanseizoen bewezen door Cuba, het buurland van Haïti.
Deze problemen en het hele ontwikkelingsvraagstuk kunnen niet opgelost worden met ontwikkelingshulp alleen. Mensenrechten, inclusief sociaaleconomische rechten en het recht op veiligheid en hulp in geval van crisis moeten het uitgangspunt zijn van het beleid. Niet het recht van de aandeelhouder om winst te maken.
Op korte termijn heeft Haïti hulp nodig, veel hulp. Maar tegelijk moet er gewerkt worden aan preventieprogramma's, waarschuwingssystemen, een betere ruimtelijke ordening en een betere voorbereiding op noodsituaties. Overheden moeten vooral terug greep krijgen op de globalisering; ze moeten de mogelijkheid en de middelen hebben om aan duurzame ontwikkeling te werken.
STEFAAN DECLERCQ Wie? Algemeen secretaris van Oxfam-Solidariteit. Wat? Dat Haïti een puinhoop is, is niet enkel de schuld van wanbeleid en een aardschok. Waarom? Het IMF heeft de lokale economie mee kapotgemaakt.
|
DS
Citaat:
De gemediatiseerde dictatuur van caritas
Terwijl de andersglobalistische en andere sociale bewegingen zoals de vakbonden reeds tien jaar proberen om de groeiende kloof tussen rijk en arm op de wereld te verminderen via strijdpunten zoals de Tobintaks, Financiële Transactie Taks, fair trade en volledige schuldkwijting proberen allerlei rijke weldoeners en popzangers ondersteund door de verpletterende entertainment machine van vooral de visuele media deze strijd tegen de armoede, uitbuiting en sociale ongelijkheid te dempen in een bad van sentimentele caritas.
Voor de eindejaarsfeesten werd in Vlaanderen alles beheerst door de “Music for Life” kampanje die als een pletwals elk debat over structurele veranderingen onmogelijk maakte (en het is altijd meegenomen als citymarketing). Hoe meer lol aan het glazen huis hoe meer geld voor malaria. The dj saved my life. Meedoen is inderdaad belangrijker dan winnen. Wie niet mee is, is ook niet gezien.
Alleen door mee te doen schaarde men zich bij de goede mensen. De mensen van goede wil. Door de dominantie van de media is het in zulke tijden onmogelijk om kritisch aan het woord te komen.
Er wordt geen woord vuil gemaakt aan de economische almacht van de medicijnenmultinationals die bepalen wie op de wereld toegang krijgt tot bepaalde medicijnen en wie niet, wie blijft leven en wie niet.
Voor de steunacties voor Haïti beleven we nogmaals hetzelfde: een leuke avond gelardeerd vol BV’s, inspelend op de sentimenten van het grootste deel van de bevolking. Niet nadenken, gewoon geld storten. Elke sociale strijd wordt op die manier herleid tot charitatief engagement.
Natuurlijk is het prachtig dat zoveel mensen hun hart laten spreken, en natuurlijk verschaffen deze acties vooral een saamhorigheidsgevoel, een gemeenschapsgevoel, een bindend element dat mensen samenbrengt.
Daar is op zichzelf niets tegen. Er valt aan de mensen die geven ook niets te verwijten. Maar het is even schrijnend om te moeten beseffen dat de toekomst van de armsten op de planeet in handen ligt van de entertainmentindustrie. Dat de toekomst van uw en hun kinderen, of ze medische verzorging, medicijnen, onderwijs zullen krijgen, in handen ligt van het draaien van genoeg plaatjes of het feit of het 1212 lied van Natalia en Gabriel Rios een hit wordt of niet.
Deze gemediatiseerde dictatuur van het charitatieve engagement brengt echter geen fundamentele zoden aan de dijk. Omdat het structureel geen enkele verandering wil en wenst aan te brengen in de onrechtvaardige sociale verhoudingen in de wereld. Het invoeren van een mondiale Tobintaks of een Financiële Transactie Taks maakt een fiscale herverdeling mogelijk van rijk naar arm.
Rechtvaardige handel, dus niet het recht van de sterkste hetgeen wij de vrije markt of liberalisering van de wereldhandel noemen, zal bijdragen aan de mogelijkheden van volkeren in het Zuiden om hun eigen lot en toekomst in eigen handen te nemen en stabiele samenlevingen op te bouwen. Nu vernietigen we onder het mom van globalisering waardoor ze gedwongen worden te liberaliseren en te privatiseren, waardoor vooral de zwakkeren steeds minder toegang hebben tot kollektieve publieke voorzieningen zoals onderwijs, cultuur en gezondheidszorg. Dan schreeuwen we in koor, met als leidende kapelmeester Karel De Gucht, moord en brand over “onbekwaamheid” en “corruptie” en enkele keren per jaar dompelen we ons onder in een kollektieve roes van charitatief engagement waarna we overgaan tot de orde van de dag.
Natuurlijk zullen NGO’s met deze gelden zoveel mogelijk mensen proberen redden, onderdak bieden, noodhulp, dringende medische verzorging. Maar intussen kan een land als Haïti haar eigen bevolking niet meer voeden want de lokale markten en dus kleine boeren worden vernietigd door de dumping van goedkope Amerikaanse rijst. Horen we Obama daar iets over zeggen? Over de uitbuiting in de “sweatshops” vooral gepromoot door de democraat Clinton geen woord.
Eerst Haïti decennialang plunderen en dan met een beschuldigende vinger naar een onbestaande overheid wijzen.
Indien we echte “bridges over troubled water” willen bouwen en de ontwikkelingslanden kansen geven om zichzelf uit het moeras te trekken moet de sociaal-economische structuur van de wereldhandel veranderen. Echte “change” dus. Maar daar liggen de media en de entertainmentindustrie niet wakker van. Of misschien juist wel? En weten we intussen al hoeveel CEO’s en bankdirecteurs hun bonussen hebben afgestaan aan 1212? Misschien een idee voor een wervelende televisieshow: “Bonussen voor Haïti”? Maar dat is weer een heel ander debat. Of toch niet?
Intussen worden de werknemers van Opel Antwerpen in naam van de winstmaximalisatie van de aandeelhouders zonder pardon op het asfalt gegooid. Want zowel in Haïti als in Antwerpen is het brutale kapitalisme baas. En we gaan dit niet stoppen door entertainment en caritas. Maar alleen door solidariteit en strijd. Door solidaire strijd.
Omdat een andere wereld mogelijk is,
Eric Goeman
Woordvoerder Attac Vlaanderen
[email protected]
http://www.vl.attac.be
|
Slavoj Zizek - Against Charity
http://www.youtube.com/watch?v=bzKJaKpig74
If we can pour billions of dollars into the global banking system in a frantic attempt at financial stabilization, why has it not been possible to bring the same forces to bear in addressing world poverty and environmental crisis?
|