Mag je je voordeel doen met de onkunde van anderen?
 

Mag je je voordeel doen met de onkunde van anderen? Zo ja, in welke gevallen en in welke mate.

Dit is het onderwerp van een prijsvraag voor het schrijven van een essay (NRC-Handelsblad 20 februari 2010).
Aanleiding was een zelfde prijsvraag uitgeschreven in 1765 door de Maatschappij van de Handel en Wetenschap.
De vraag was destijds een geliefd onderwerp voor handelaren, filosofen, geestelijken en rechtsgeleerden.
De winnaar was in 1765 de Doopsgezinde Predikant Willem de Vos.

Momenteel denk je bij deze vraag aan de praktijken van banken, verzekeraars, een verkopers.
Maar ook artsen en wetenschappers en gewone mensen komen wel eens voor deze vraag te staan.

Vind je dat het Burgerlijk Wetboek Artikel 44 (NL) ons voldoende beschermt?
[Misbruik van omstandigheden is volgens het bepaalde in art. 3:44 lid 4 BW aanwezig, wanneer (a) iemand die weet of moet begrijpen dat een ander (b) door bijzondere omstandigheden, zoals noodtoestand, afhankelijkheid, lichtzinnigheid, abnormale geestestoestand of onervarenheid, (c) bewogen wordt tot het verrichten van een rechtshandeling, (d) het tot stand komen van die rechtshandeling bevordert, ofschoon (e) hetgeen hij weet of moet begrijpen hem daarvan zou behoren te weerhouden. Nagegaan moet worden of in de onderhavige kwestie aan al deze vereisten voor misbruik van omstandigheden is voldaan.]

(Zie ook: http://homepage.newschool.edu/het//schools/ancients.htm)

Is dat niet hetzelfde als handelen onder dwang ?
Bv wanneer men niet in staat is zich te verdedigen tegen een hogere macht/intellect?

Daar komt het inderdaad soms op neer. In dat geval biedt de wet bescherming.

Een beter voorbeeld is als je tekent voor een spaarplan bij een bank en je weet niet dat een kwart van je inleg opgaat aan kosten en verzekeringen en welke risico's je loopt (Dexia e.d.).

Of iemand biedt je diensten aan tegen een veel te hoog tarief. Of je koopt software op internet en het is elders gratis verkrijgbaar en je zit zonder het te weten vast aan een abonnement. Je bent dan te goed van vertrouwen geweest. De handelaar deed zijn voordeel met jouw onwetendheid.

Als je zelf geen kaas hebt gegeten van bv. waterleidingen, komt een loodgieter de boel maken. Die haalt toch ook voordeel uit jouw onkunde?

En leerkrachten? Die doen niets anders.

Zo ken ik er nog een.
Een stel dat opgegroeid is op de Vrije School en helemaal in Rudolf Steiner is.
Techniek is hun een gruwel. daar willen ze niks mee van doen hebben.
En als ze een lamp aandoen in huis en doe doet het niet dan bellen ze een electricien. Die de volgende dag gewoon een nieuwe lamp indraait en 40 euro rekent.

Ik ben niet zeker dat dergelijke algemene bepaling al tot de Belgische rechtspleging is doorgedrongen. Waarschijnlijk wél enkele specifiek omlijnde gevallen maar geen algemene bepaling. Het caveat emptor wordt nog driftig gehanteerd door de Handelsrechtbanken.

Juist. Maar onkunde hier betekent onwetendheid (kennis).

Bijvoorbeeld: de loodgieter vervangt bij jou een waterpomp en de nieuwe pomp is duur. Hij zegt dat de oude pomp niets waard is en neemt deze gratis mee. In zijn werkplaats repareert hij die pomp echter moeiteloos om hem weer te verkopen. Hij had jou dus geen nieuwe pomp moeten verkopen. Hij maakt gebruik van jouw onwetendheid (jouw onkunde op zijn vakgebied).

Daar is trouwens niks mis mee voorrijdkosten noemen ze dat, ... Ge moest eens weten wat wij soms rekenden om wat kruimels uit een toetsenbord te kloppen.

Interventie op een toestel met schade veroorzaakt door de klant, (brood in tb) dus niet volgens het service contract op te lossen... 200 € interventiekost, alstublieft... hier even tekenen...

Of wat je doe je met een Her Seele die een "dure" piano ontdekt tussen de spullen in een kringloopwinkel...

Ik ken zo iemand die gespecialiseerd was (een jaar of 30 geleden) in het opsporen van bepaalde antiek alleen gespecialiseerd in 1 item, ging daar alle weekends alle mogelijke markten voor afschuimen... kocht die spullen voor een appel en een ei, en verkocht ze door aan een opkoper die er hem goed voor betaalde, die verkocht dat op haar beurt weer door naar klanten in de States, die daar dik voor betaalden.

business is business he, informeer u voor ge iets verkoopt of koopt.

Ik denk eerlijk gezegd dat er alleen wordt toegezien op zogenaamde handels onbekwamen,... (dus kinderen, (minderjarigen) geestesgestoorden, etc... )

Verder heb je de wet die zorgt dat de verkoper verantwoordelijk is voor verborgen gebreken, (garantie etc.. )

Ook het prijzen van goederen (Verkopen aan de prijs dat het geprijsd staat. behalve dan in het geval dat die prijs, zo significant onjuist is, dat het duidelijk is. (Ne splinternieuwe Porsche 911 voor 1000 euro, bvb. )

En dan heb je een aantal wetten die zelf eerder in het nadeel van de koper spelen, ... (Overdracht van het goed. ) Strikt genomen als uw goed al overgegaan is van eigenaar, maar het staat nog in de magazijnen van de leverancier, ... moet ge ervoor zorgen dat het al verzekerd is bvb. (om nu maar iets te noemen... )

Dan heb je nog de bepalingen die vooral dienen om de staat niet in t zak te zetten, (verkopen met verlies bvb... )

Uiteindelijk , verkocht is verkocht. en je neemt toch aan dat voor je iets koopt, je even rondkijkt op de markt wat er verkrijgbaar is en wat de gangbare prijzen zijn.

De wet beschermt je inderdaad niet tegen aankopen en verkoop van goederen.
Maar beschermt je enkel tegen zaken zoals leningen, beleggingen en verzekeringen, waarbij het slachtoffer geen duidelijkheid kan hebben door de manier van werken van de verkoper of de instelling die deze zaken laat verkopen.

Een garagist mag je dus gerust een nieuwe auto aansmeren, ook al had je slechts 2 jaar oude voertuig voor enkele Euro's kunnen hersteld worden.

Jij had je beter moeten laten informeren ook al had je daarvoor een 2de opinie moeten vragen bij derde.
Bij leningen, verzekeringen, abonnementen en beleggingen kan je dit echter niet, omdat er te veel verschillen zijn en is de verkoper/instelling verantwoordelijk voor de fout of onvolledige informatie.

misbruik kan dus alleen bij het stellen van een rechthandeling?

Socrates legde stelselmatig de onkunde van anderen bloot en werd daarom heel democratisch met een overgrote meerderheid van stemmen ter dood veroordeeld.

Alleen als 't je vrouw is.

Deze vorm van misbruik betreft m.i. meestal een rechtshandeling. De gedupeerde heeft zich (onbewust en dus onvrijwillig) verplicht tot een onredelijke of niet marktconforme aankoop, verkoop, huur, verhuur of arbeid.

Een voorbeeld hiervan is de draad over de malafide psychiaters. D.w.z., de gedupeerde hoeft zich niet bewust te zijn van het bedrog en wordt zo lang mogelijk bedrogen.

Misschien is het geen rechtshandeling in de volgende gevallen.
Godsdienst kan een vorm zijn van bedrog en uitbuiting; gebedsgenezers en duiveluitdrijvers (Afrika). Wij denken soms dat de beoefenaars er zelf in geloven, maar als je ziet dat ze zichzelf verrijken lijkt het eerder doelbewust bedrog.