Politics.be - Over de bevrijding van onze meningsuiting

LETTERLIJK. Over de bevrijding van onze meningsuiting
De zaak Danny Smegma

Waarde Heren Procureurs des Konings van zowel Antwerpen als Brussel,

Ik heb mij zopas, in het bezit van mijn identiteitskaart, bij de Antwerpse politie moeten aanbieden ingevolge een klacht, tegen mij ingediend door VLD-provincieraadslid Danny Smagghe. Op basis van de verklaring die ik zal afleggen moet u beslissen, ofwel om ‘De Zaak Danny Smegma’ zonder gevolg te seponeren, ofwel om ze tot een regelrecht proces te laten komen.

Indien u kiest voor seponering, hoort niemand nog wat van de zaak en blijft de indruk bestaan dat Smagghe mij ‘op mijn nummer heeft gezet’, zoals hij onlangs in een krant zat op te scheppen. Ook zal de indruk rijzen dat mijn uitspraken over hem onoorbaar waren, en dat ik dat zelf heb ingezien aangezien ik mij tot op heden in ootmoedige stilte heb gehuld — zoals het hoort tijdens een gerechtelijk onderzoek, nietwaar?

U zult begrijpen dat ik de consequenties van zo’n stilzwijgende seponering niet toejuich. Daarom, heren Procureurs, stuur ik na mijn verklaring ook deze publieke brief de wereld in: jazeker! Ik beken! Ik héb het VLD-provincieraadslid Danny Smagghe — woonachtig te Dilbeek — ‘een lul’ genoemd, en bijgevolg ook ‘Danny Smegma’. Ik heb er zelfs aan toegevoegd: ‘Als Danny Smegma, zelf homo, zich publiekelijk verzet tegen adoptierechten voor homo’s en lesbo’s, of erger: als [size=6]Smagghe vindt dat allochtonen op basis van huidskleur de toegang moet worden ontzegd tot openbare zwembaden, spijker hem dan in een latexpakje aan het grootst mogelijke kruis.’[/size]
Om die luttele regels gaat de hele heisa.

Zelfs de heer Smagghe heeft ze niet letterlijk genomen. Hij heeft me althans niet aangeklaagd wegens het aanzetten tot geweld. En dat lág ook niet in mijn bedoeling, want ik bespaar ons graag de aanblik van een smal provincieraadslid in een latexpak, vastgenageld aan een te groot kruis... Ik ben voor minder brakend weggelopen uit The passion of the Christ.

Doch terzake.

Dat ik de bewuste uitspraken enkel deed in het homoblaadje Uitkomst, mag ik niet aanvoeren als een excuus �* décharge. Ik had ze met veel plezier herhaald in onze grootste bladen en kranten. Dan hadden ze tot lering en vermaak kunnen dienen van de ganse bevolking, in de plaats van slechts een handvol nichten te amuseren die Uitkomst alleen nog lezen uit barricadenostalgie.

Toegegeven, mijn uitspraken hébben een paar nationale fait divers-rubrieken gehaald. Niet ik ben daarvoor verantwoordelijk. Smagghe zelf heeft voor die ruimere ruchtbaarheid gezorgd door met enige bombarie deze klacht in te dienen tegen mij, wegens ‘laster’, ‘onbeleefdheid’ en ‘het schenden van zijn imago’.

Ik keek daar eerlijk gezegd niet van op. Danny doet dat wel meer. Klachten indienen. Hij doet weinig méér dan dat. Hoe gaat dat? Wanneer je als politicus de media niet haalt met je visie of je beleid — bokken en blunders daargelaten — kun je nog altijd klachten indienen. Het kost je niets, tenzij uw en mijn tijd, en je komt ook eens in de gazet. Temeer als je je doelwitten met zorg kiest. Smagghe heeft al klachten ingediend tegen mij, kardinaal Joos, een paar van diens getikte moslimcollega’s — elk van hen terdege verwonderd over het gezelschap van de ander...

Dat is nog het enige charmante aan die jongen. Hij ziet echt overal belagers, én kansen op een glorieuze duiveluitdrijving. Wat Jeanne d’Arc was voor het verlopen Franse leger, hoopt hij te worden voor zijn mislukkende carrière, de uitstervende homobeweging en zijn zwalpende partij.

Maar alvorens zij op een brandstapel wegfakkelde, behaalde la pucelle toch een páár overwinningen. Niet zo Danny Smagghe. De overkoepelende Federatie Werkgroepen Homoseksualiteit (FWH) nomineerde hem, nicht of geen nicht, in 2002 voor haar jaarlijkse HomoFobieprijs. Smagghe verwierf zijn nominatie om exact dezelfde redenen die ik later in Uitkomst zou aanhalen: zijn lachwekkende politieke verzet tegen eerst het homohuwelijk en later de homoadoptie, alsook zijn potsierlijk plotse bocht in beide dossiers.

Toen Smagghe vorige zomer als provincieraadslid de aanbeveling ophoestte om aan de poorten van openbare recreatiedomeinen ineens maar álle jonge allochtonen te weren op basis van hun huidskleur, herrieschoppers of geen herrieschoppers, kwam niet �*k als eerste daartegen in het geweer. De eer viel te beurt aan de toenmalige voorzitter van zijn eigen partij, Karel De Gucht. Die distantieerde zich van Danny’s voorstel — al had zijn distantie wel wat feller en sneller mogen uitvallen. Het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding (CGKR) overwoog zelfs een klacht in te dienen, dit keer tegen Smagghe. (Weet u als Procureurs daar iets meer over? Ik kan niet meer volgen hoor, met al die klachten over en weer.)

En nog is het niet afgelopen. In het vervolgnummer van Uitkomst veegde een andere VLD-homo, Sven Boutsen, Smagghe de mantel uit, vanwege diens demarche tegen mij. Zowel naar de inhoud als naar de vorm viel Boutsen mij bij, en Smagghe af. Het zal je maar gebeuren, politieke makkers ondereen. Toch kreeg niet Sven Boutsen een klacht aan zijn broek, ik wel. Tegen Karel de Gucht, de FWH en het CGKR werd door Danny geen klacht ingediend. Tegen mij wel. Jeetje. Straks ben ik zelf nog een slachtoffer van de ‘verkrachting der vrije meningsuiting’.

En waaraan heb ik mijn vervolging te danken? ‘Iemand moet Lanoye maar eens de grenzen wijzen van het fatsoen,’ zei Smagghe in interviews. Mij lijkt dat een wat boude aanmatiging, voor iemand die ooit mensen heeft willen scheiden op basis van hun huidskleur, en daarvoor nog nooit fatsoenlijk zijn excuses heeft uitgesproken.

‘Lanoye is misschien een goede schrijver maar hij moet beleefd blijven. (Nu) vertelt (Lanoye) op een beledigende en platte manier onwaarheden.’

Kijk: dat ik aangaande Smagghe de waarheid heb verteld, heb ik hierboven al aangetoond. En eigenlijk dat is het enige wat telt. Want platheid en beledigingen? Die laten zich niet meten, net als goede of slechte smaak. Dat gaat meer om een kwestie van voorkeur. Neem bij voorbeeld mijzelf. Als ik beledigd word, verkies ik botheid boven hoffelijkheid. Want een belediging wordt nog groter naarmate zij zich hult in courtoisie.

Nee, geef mij dan maar de naakte waarheid, heren Procureurs. Desnoods ongezouten en smerig, en kwetsend par nature. Ik sta met die voorkeur niet alleen. Geen enkele ‘goede schrijver’ zal beleefdheid aanvaarden als een onderdeel van zijn jobomschrijving. En zeker geen Vlaamse schrijver.

Want wanneer ik Danny Smagghe ‘Danny Smegma’ noem, is dat — behalve een ongetwijfeld puberaal naamgrapje, zoals je ze tegenwoordig in ieder lichtsatirisch radioprogramma kan horen — toch ook een nieuwe miniatuurloot aan de grote eik der scabreuze Vlaamse kunsttradities. Want schelden en uitschijten? Het is ons, heren Procureurs, even eigen als de polderpatat, en ouder dan de straat. Er valt geen schilderij van Breugel te vinden of daar hangt wel iemand uit een open raam te kakken. Voor zover hij niet ligt over te geven in de beek waarin kort daarvoor negen misleide blinden zijn gekukeld, terwijl hun beurzen werden gesneden door kwakzalvers en kwijlende dwergen.

En zo sta ook ik, met verbaasd genoegen, alweer tot over mijn enkels in onze dampende volkseigen tradities te drabben. Van Van den Vos ‘tedju’ Reynaerde tot Thijl ‘fucking’ Uylenspiegel. Om van ‘viezentisten’ als Boon, Claus, Geeraerts maar te zwijgen. (Kardinaal Joos noemt die laatsten ‘smeerlappen’, en hij heeft waarschijnlijk nog gelijk ook, die arme misleide schat. En toch heb ik een zwak voor Joos: op zo’n hoge leeftijd zomaar kardinaal mogen worden? Omdat je het jeugdvriendje bent van de paus? In het werkelijke leven zou een mens gewagen van corruptie en nepotisme. Nu wekt het tafereel hooguit Vaticaanse vertedering — je zou haast denken dat Woytila en Joos nog met mekaar in de nest hebben gelegen.)

Hoe had ik Danny dan wél mogen noemen, indien geen ‘lul’? Een ‘eikel’? Gezien zijn en mijn geaardheid had hij zelfs dat geen belediging mogen vinden. Het is meer een constatering. Hetzelfde geldt voor ‘smegma’. Ik zie oprecht niet in wat daar onbeleefd of beledigend aan is. Het vat alle kwaliteiten van ons provincieraadslid juist mooi samen: smegma is hagelblank, een beetje kleverig en het stinkt een weinig, en dat komt omdat het overbeschermd tussen allerlei huidplooien vertoeft en maar zelden het gezonde daglicht aanschouwt.

U mag mij doodslaan maar ik vind dat een knap gevonden metafoor voor Smagghe, de politicus. De méns Smagghe interesseert mij niet. (Ik mag er niet aan dénken.) Maar mens of politicus of wat dan ook: als d�*t al een onduldbare belediging vormt, gooi dan maar alle politieke cartoonisten in de bak en schaf de carnavalsstoet af in Aalst.

Nu zult u ongetwijfeld tegenwerpen dat in het politieke bedrijf andere normen gelden dan in het carnaval. Primo: bent u daar zeker van? Secundo: de suggestie dat politici verfijnder met mekaar omspringen dan bijvoorbeeld literatoren of sumoworstelaars, moet ik met klem tegenspreken. Integendeel, ik voel mij de laatste tijd steeds meer een ouder wordende mie die amechtig probeert de verbale gebruiken van ons politieke bedrijf bij te benen. Ik zal dat met een paar voorbeelden staven. Te beginnen met de partij van Smagghe zelf.

Zijn voormalige voorzitter, Karel de Gucht — tegenwoordig nóg meer aan het woord dan toen ie voorzitter was — noemde sommige van zijn politieke tegenstanders ‘mestkevers’ en de helft van zijn eigen senatoren ‘idioten’. In geen van beide gevallen bekroop mij de neiging om Karel De Gucht tegen te spreken. Een van diezelfde senatoren noemde zijn eigen voorzitter ‘een Albanese maffialeider’. Mij klonk dat in de oren als een belediging van alle Albanezen, in het bijzonder de maffialeiders onder hen.

Louis Tobback noemde de CVP ooit ‘een kwal’ en staatssecretaris Van Quickenborne ‘Van Quickeldinges’. (Dan toch liever ‘een kwal’.) Toen SP.a-voorzitter Steve Stevaert de nog jeugdige Caroline Gennez tot ondervoorzitter kroonde, vergeleek de hoofdredacteur van het weekblad Knack hem prompt met Caligula die zijn paard tot consul benoemde. Schande! Dat ik daar zelf nooit ben opgekomen: Stevaert als Caligula! (Gezien haar lichaamslengte, mocht Caroline al blij zijn dat ze geen pony werd genoemd.)

Wellicht zult u nu opwerpen dat geen van deze voorbeelden seksueel getint is, in tegenstelling tot mijn koosnamen voor Smagghe. Bon. Wat denkt u van deze? Vlak voor de vorige verkiezingen vond in Gent een betoging plaats tegen de toenmalige groene minister Vera Dua. Het werd een optocht van trollen en fabeldieren die maar zelden in het openbaar optrekken en nimmer tevoren als één blok: jagers, kasteelbezitters, vissers, kantklossers, gewezen herenboeren, voorzitters van Landbouwbonden en — met toestemming van zijn VLD-top — de nadien gebuisde minister Jaak Gabriëls.

Een regeringscollega van Dua! Die liep gewoon mee!

En de trollen vonden mekaar in deze slogan: ‘De groene hoer.’ Daar bedoelden ze wel degelijk minister Dua mee. Desondanks stapte achter die slogan ook een delegatie mee van de huidige behoeders van het algehele ‘respect’, de CD&V. (Akkoord, ze zijn alsnog uit die manifestatie gestapt. Niet uit respect voor Dua maar omdat eentje van hen in volle betoging zijn kaas liet. De overblijvenden sloeg de schrik zodanig om het hart dat ze met stappen stopten. Een mens weet maar nooit, met al die lichaamsbeweging.)

En weet u wat ook zo eigenaardig is, heren Procureurs? Als de gekleurde probleempubers, waarin Smagghe zich lijkt te willen specialiseren, hun vrijgevochten zus of hun hagelblanke buurvrouw ‘hoer’ noemen, is het kot te klein. Uit hun mond bewijst dat woord ineens dat hun godsdienst niet deugt, dat hun cultuur achterlijk is, en dat zijzelf rijp zijn voor de wapenstok.

Pas op, er mág wat mij betreft af en toe al eens een wapenstok gaan over de een of de ander — ik ben ook al eens in elkaar geslagen door een jeugdbende in Brussel, en de spreuk ‘Oog om oog, tand om tand’ speelt al snel door je kop, als je een bloedneus hebt. Maar daar gaat het nu niet om. Het gaat om het principe. Dat de indruk groeit dat wij leven in een land van meerdere morele maten en gewichten. Een land waarin een provincieraadslid er zich over bekreunt dat hij ‘een lul’ wordt genoemd, terwijl hij zelf behoort tot het slag volk dat vindt dat we eindelijk maar eens het woord ‘kutmarokkaantjes’ in de mond moeten durven nemen.

Over seksueel getinte koosnamen gesproken! En merk op dat het niet gaat om ‘klotemarokkanen’, zelfs niet om ‘eikelkaasmarokkanen’. Nee: kutmarokkanen! Nu goed, die kutmarokkanen moeten daar maar tegen kunnen, hoor. Ze zijn zelf niet op hun mond gevallen als het gaat om janetten, Joden, vrouwen, flikken, leraars, journalisten, straathoekwerkers en de bende van een straat verderop. Maar ook daar gaat het niet om.

Het gaat om ‘disproportionaliteit’.

Kijk, als die Smagghe één keertje zijn medemensen wil scheiden op basis van raskenmerken? En dat ene keertje loopt af met een berisping van zijn voorzitter en het intrekken van zijn voorstel? Dan kan ik daar persoonlijk mee leven — op voorwaarde dat ik op tijd en stond de herinnering aan het voorval levendig mag houden.

Indien echter een politicus systematisch en langdurig dit soort voorstellen zou propageren, komen we in een ander verhaal terecht. Pas dan, en dan alleen, treedt de antiracismewet in voege, zoals mag blijken uit het omstandig geargumenteerde arrest bij de recente veroordeling van het Vlaams Blok.

Die veroordeling kwam er niet omdat Filip Dewinter één keertje ‘kutmarokkaan’ zou hebben geroepen. Ook niet omdat het Blok zich bij de bespreking van het migrantenstemrecht in ons parlement — schouder aan schouder met de voornoemde VLD-senatoren — heeft staan bezeiken van het lachen, omdat er in Borgerhout zoveel Indonesische ‘bosapen’ zouden wonen. Nee. Die veroordeling kwam er omdat het Blok al jarenlang oproept tot het benadelen en uitsluiten van steeds dezelfde groepen in onze bevolking.

Want het Blok mag dan oproepen tot algehele assimilatie van alles wat vreemd is, in wezen ijvert zij voor precies het omgekeerde: moderne Apartheid. Zij stereotypeert en criminaliseert groepen in hun geheel, met de uitdrukkelijke bedoeling de individuen ervan bij voorbaat uit te sluiten, maatschappelijk én economisch.

Integratie? Assimilatie? In de loop der jaren is het Blok blijven pleiten voor het tegendeel. Verplicht gescheiden onderwijs. Verplichte afzonderlijke sociale zekerheid voor al wie ‘volksvreemd’ is. De verplichting om als vreemdeling in geen andere sector nog werk te mogen zoeken dan de sector waarin men werkloos werd. Een verplichte aparte arbeidsbelasting, voor al wie vreemdelingen in dienst neemt. In de Vlaams Blokpropaganda kon je, blijkens het arrest, dan ook collectieve aantijgingen lezen in de volgende trant: ‘Mohammed als ‘flik”? Merkwaardig toch, dat net de vertegenwoordigers van de bevolkingsgroep met de hoogste criminaliteitsgraad van Antwerpen per se politieagent moet worden. Wellicht krijgen alle brandstichters binnenkort een uitnodiging om brandweerman te worden? En alle pedofielen een betrekking in het stadsonderwijs?’

Dat iemand zoiets aan de toog vertelt, alla. (Niet ‘Allah’, maar ‘tot daar aan toe’.) Maar als een politieke partij hiervan zijn credo maakt, moet een democratie ingrijpen en zichzelf beschermen. En wel door zulke partijen, gedurende al één jaartje, de dotatie te ontnemen die zij krijgen om deel te nemen aan de democratie.

Ik vind dat prima. Ik ben vaak in Zuid-Afrika, en daar leer je snel wat de bestrijding van de echte Apartheid heeft betekend. Ze duurde om te beginnen vier keer langer dan het nazisme. Ik wens het onszelf niet toe.

Terug naar Smagghe. Wat hij en andere — wellicht ongewilde — paljassen en paladijnen van de Donkerbruine Kerk ontkennen, is dat er ook bij het hanteren van de vrije meningsuiting gradaties bestaan. Zij vinden dat ze te allen tijde zomaar van alles moeten kunnen roepen — maar oh wee als je eens iets terugfluistert, want dan krijg je meteen een klacht aangesmeerd.

Zo ontstaat een vicieuze cirkel van rancune en ontwaarding, die ertoe leidt dat op den duur iedereen tegen iedereen klachten indient. En dat op den duur het echte misbruik van de vrije meningsuiting straffeloos verloopt omdat niets nog ernstig genoeg wordt genomen.

Ik behoor niet tot dat slag van cultuurrelativisten, heren Procureurs. Voor mij bestaan er wel degelijk gradaties en grenzen. Ja, ook aan de vrije meningsuiting. Zodoende: indien u oordeelt dat mijn uitlatingen in Uitkomst niet kaderen in onze satirische traditie, of in de huidige politieke usance? Indien u oordeelt dat Smagghe, als politicus, schade heeft ondervonden van mijn woorden, groter dan een bluts in zijn imago? En indien u vermoedt dat er voor die schade ‘aan zijn imago’ natrekbare bewijzen zijn? Dan moet u deze zaak maar tot een proces laten komen.

Weet één ding. Wat ook uw beslissing wordt — seponering, proces, veroordeling, vrijspraak — ik zal ze accepteren. Ik zal niet, zoals het Vlaams Blok, na een eventuele veroordeling mijn kazak draaien door opeens mijn eerdere vertrouwen in onze hele Justitie op te zeggen en mijzelf geestdriftig te beginnen geselen, als ware ik een triomfantelijk slachtoffer van ‘de verkrachting der vrije meningsuiting’.

Ik ben niet dat soort watje. Ik aanvaard de gevolgen van mijn woorden. Daartoe leg ik mijn lot in uw handen, en bijgevolg in de schoot van een rechtsstaat waaraan vele landen, in Oost én West, een puntje kunnen zuigen.

Door één zaak hoeft u zich niet te laten leiden, en dat is mijn carrière. U weet allicht dat een proces bijna een must is voor een ambitieuze auteur. Het verleent hem allure en renommee, vaak tot ver buiten de landsgrenzen.

Maar in dit geval, met die Smagghe? Kijk... Pierre Mertens had onze koninklijke familie tegen, Hugo Claus de Heilige Drievuldigheid, en Herman Brusselmans trof een wereldberoemde modeontwerpster. Wie krijg ik weer tegenover mij? Tante Pollewop uit de provincie. Dus als mijn carrière al een rol moet spelen, verstout ik mij te adviseren: laat dit keer maar passeren.

En dan nog iets. Ik weet niet goed hoe ik het moet bekennen, ik schaam mij ervoor, en het is nooit eerder gebeurd, op mijn erewoord!... Maar die uitlatingen? In Uitkomst? Die heb ik niet zelf gezegd of geschreven. U zult mij niet geloven en toch is het zo. Het ging om een e-mailinterview, ik had er geen tijd voor en geen zin in. Maar mijn vent (mijn steun en toeverlaat, het Licht van mijn Leven, u kent ‘m wel) vond het belangrijk dat ik zou antwoorden op de vraag: ‘Kan een homotijdschrift nog een maatschappelijke rol spelen?’ Ik heb hem (René Los, woonachtig te Antwerpen) dan maar zuchtend en kreunend aangespoord om zelf iets bijeen te kladden. ‘Over die Danny Smegma of zo’.

Ik herinner me duidelijk dat ik dat nog heb gezegd.

Ik beken dit geenszins om, bij wijze van spreken, de zwarte piet door te geven. Integendeel, het gaat mij andermaal om het wat schamele voetlicht waarin ik als gevierd auteur zal komen te staan, indien deze zaak toch tot een proces komt.

Maar dat mag uiteraard uw oordeel niet beïnvloeden. Het interview verscheen onder mijn naam, bijgevolg zal ik manmoedig de ietwat manke zinnen verdedigen van mijn Blonde God, als ging het om mijn bloedeigen werk.

Zo gaat dat, in de liefde én de rechtspraak. Dura lex, sed lex! De wet is hard.

Maar het is de wet.