Nette Manieren (voor de flaminganten onder ons)
 

Ik heb laatst op de rommelmarkt een boekje gekocht die menig flamingant de gordijnen in zal jagen. :-) Prachtig in z'n oubolligheid, maar toch hier en daar verlichtend (een klein beetje maar).

Dames en heren, ik presenteer u:


door L. de Paeuw, Directeur-generaal van het normaalonderwijs bij het Ministerie van Openbaar Onderwijs (1934)


Laat mij hier het voorwoord overnemen:

DE WELLEVENDHEID

In een onlangs te Brussel gehouden Vlaamsch Congres, werd er door een der sprekers met recht op gewezen, dat de Vlamingen, om toegang te krijgen in de hooge beschaafde kringen, er zich op toe moeten leggen, steeds netjes en deftig voor den dag te komen als welopgevoede menschen. Te dikwijls zijn er nog onder hen, die de regels der wellevendheid in den wind slaan en deze voor << Fransche complimenten >> schelden. Hun taal is grof en onzuiver, hun kleedij slordig of van minderwaardige snit en hun doen en laten niet altijd vrij te pleiten van een zekere ruwheid. Deze wordt hier en daar nog als << Vlaamsche rondheid, of gulheid, of oprechtheid >> geprezen en gesteld tegenover de meer verfijnde manieren, welke, als zijnde van << Walsche >> dus << valsche >> afkomst, worden gehekeld om haar gemis aan natuurlijkheid, aan ongekunsteldheid.

Onze Vlaamsche menschen mogen niet uit het oog verliezen, dat bij alle volken, welke ook hun taal zij, de leidende kringen er een stelsel wellevendheidsvormen en -regels op na houden, welke door elk fatsoenlijk mensch dienen in acht genomen. De Engelschen hebben hun << etiquette >>, en volgen die stipt in al haar voorschriften. Ook onze Noorderburen zijn op dat gebied zeer fijngevoelig; men kan hun optreden soms als ietwat stijf en deftig aanzien; dat neemt echter niet weg, dat ze prijs stellen op hun beleefdheidsvormen, en dat het daardoor juist op den duur aangenaam wordt, met hen om te gaan. (<--- :lol:)

Zo ongeveer is de situatie ja.

MINDERWAARDIGHEID DER TAAL ONZER VLAAMSCHE MENSCHEN

Terwijl de Noord-Nederlandsche << elite >> steeds haar eigen moedertaal gebruikt, en deze heeft opgewerkt tot een hoogen graad van volmaaktheid [amehoela! Fien F.], bediende de onze zich tot heden bijna uitsluitend van het Fransch. Daar komt nu toch een kentering in. Het is echter nog niet lang geleden dat Vlaamsche heeren driest verklaarden dat ze enkel in hun omgang met dienstbaren en paarden de landstaal aanwenden.

Komen dergelijke lui nu in de verplichting Vlaamsch te spreken, dan braken ze een taaltje uit, dat in een achterbuurt thuis hoort, doch niet in een beschaafden kring, en de minderwaardigheid er van wordt nog onderlijnd door het contrast met den maatschappelijken stand van de sprekers.

Persoonlijk zijn we in onze jongelingsjaren dikwijls beschaamd geweest om de taal onzer landgenooten waar die in betrekking kwam met Hollanders. Deze laatsten konden maar niet begrijpen, dat << nette lui >> zich zoo plat uitdrukten. Wij herinneren ons, hoe, op zekeren dag, een fijn Vlaamsch dametje, dat Fransch sprak als een Parisienne, en bij een Hollandsche familie op bezoek was, aan de gastvrouw vroeg: << Madaam, woar ies hier 't hoëuske? >> De aangesprokene en de aanwezigen waren door de zonder opzet begane onwelvoeglijkheid zóó uit hun lood geslagen, dat een plotselinge stilte het gezelschap overviel en dat velen rood werden tot achter de ooren.

Juist om hun platte taal worden de Vlaamsche Belgen door hun Noorderburen als menschen van minder allooi aangezien. Onlangs nog hoorde ik in een wachtkamer twee Hollanders uit den middenstand met elkaar praten, toen een Belg zich in het gesprek mengde in vertaald Fransch, doorspekt met een hoop bastaardvloeken en uitgesproken met het welbekende accent der Brusselaars. Ook hier was de tegenstelling opvallend.

De platheid van het Vlaamsch is trouwens een der oorzaken waarop het tot heden geweerd werd uit beschaafde kringen der Vlaamsche steden. Dialect dient er onvoorwaardelijk vermeden. Iemand die ons in dialekt aanspreekt, maakt op ons denzelfden indruk alsof hij een smerig boortje droeg en vuile nagels had.

Er zit veel waarheid in. Ook vandaag bestaat die 'boertigheid' nog, zoals Man Bijt Hond ons steeds aantoont.

http://www.youtube.com/watch?v=6VDRNpOE4M0
http://www.youtube.com/watch?v=Tsygx1Tlhec

Inderdaad, ik was onlangs in Roeselare en ben daar op goed geluk een café binnen gestapt... jezus, en ik beschouwde mezelf als West-Vlaming. :-P De woorden werden er uit gebraakt. :-D

Nog een stukje de Paeuw voor de liefhebbers:


WELVOEGLIJKHEIDSEUPHEMISMEN

De welvoeglijkheidseuphemismen worden aangewend om het noemen te vermijden van al wat onbetamelijk of vies is, of wat het schaamtegevoel kwetst. Het voldoen van natuurlijke behoeften en andere physiologische verschijnselen worden zoo maar niet eenvoudig met hun oorspronkelijken naam aangeduid. In het aanwenden van de euphemismen straalt natuurlijk de min of meer hooge graad van fijngevoeligheid bij den spreker door.

Professor De Vooys geeft dienaangaande het volgende typische voorbeeld: << Een boerenarbeider die met den koestal vertrouwd is en een mindere fijnen neus heeft dan een stadsheer, vindt in een woord als str...t niets aanstootelijks. Een trapje hooger zal men stank en stinken nog aanvaarden. Weer iets hooger kan zweeten er nog door, dat voor dames al onaannemelijk wordt, en voor transpireeren moet wijken. Bij uiterste verfijning gaat men spreken van geéchauffeerd, van chemise en moet zelfs verschoonen wijken voor changeeren. Preutsche dames vermijden zelfs het woord broek. >> Zóó ver willen wij nu de zaak niet drijven.

Hier is alvast één voorstander voor de hereniging van Engeland en Nederland. 8-)

Klinkt allemaal nog erg actueel. :-)

Nog te koop in antiquariaat:
http://www.boekenhuis.be/a-6352986/m...-in-l-de-paeuw
Mijn moeder sprak soms ook over dat boekje. :lol:

Todo hombre sabe a tosco sin el artificio, y ha menester pulirse en todo orden de perfección.

(Gracián, Een boekje voor nette manieren uit de zeventiende eeuw, XII.5)

Nu ben ik wel heel benieuwd welk café dat was. :lol:

Godmiljaardedju van mijn erf gij , met dien bekakte ziever, ! ;-)

http://www.youtube.com/watch?v=bpJGYR2oUa4

Er zijn zo ook interessante boekjes te vinden die aan militairen werden meegegeven tijdens de eerste en tweede wereldoorlog. Die de gebruiken in Frankrijk, Belgie en Holland beschreven.

De Vlaemsche taal een aantal generaties na het afschaffen van de Taalunie:

http://nl.netlog.com/go/explore/vide...oid=nl-3209304

Let op het onderstaande commentaar:

http://www.youtube.com/watch?v=YWD3GqLOTgk

Geweldig, ... obusios...

Als je van 't station komt en de stationsplein (straat) verder gaat, eerste links in, Hendrik Consciencestraat. Daar het eerste café aan de rechterkant.

Er was een trouw die avond, er stond vanalles op de ruit geklad.

Pintjes waren wel goedkoop.

Dingen als "bonk , weer een jonk ! " ... ;-) (vanwege dien trouw he... )

you driver en you kijkios obuus :lol:

one zero zero year achteruut... hier full personne pg-pg en tonne... hier groendios... verstoa je? gauw... hier full personne kaput...

[Pool constant: Ja ja ja]

:rofl:

Een hele tekst, in dunne blauwe stift, haast niet te lezen :-D

Pas op da was misschien den enige in heel t durp die Engels klapte...

ik vraag mij af hoe ze da gaan uitlegen aan dovo als die Pool kaboem zegt met hunne traktor...

Godmiljidju onzen trekteur noar de kluten , en we ammen het hem nog zeu gezeit... 8-)

We lachen daarmee, maar een jaar of 10 geleden heb ik het Afrikaans museum bezocht in Tervuren.

De infokaartjes die bij alle objecten stonden waren zeker 50 jaar oud en ook in dat soort taaltje geschreven.