Politics.be - Het British Empire en de omgang met haar Zuid-Aziatische koloniën

Loyalty to a country under the heel of a white man is disloyalty.
- Gratien Fernando (1942)

Dat de Britten op een erg gortige, vaak ronduit racistische wijze omspringen met hun koloniën is dezer dagen erg duidelijk. Dat werd onlangs duidelijk in twee zaken. Een eerste is de zaak Diego Garcia, of beter: het recht op terugkeer van de ca. tweeduizend bewoners van de Chagos- archipel. In 1966 leasde het VK het eiland Diego Garcia (een onderdeel van het Empire) aan de VS in ruil voor een korting op de aanschaf van Polarisraketten. De eilandbewoners (van Diego Garcia en twee kleinere atolls) werden gedwongen verhuisd naar Mauritius en de Seychellen. Diego Garcia werd een militaire VS-basis waar vandaag naar hartelust gefolterd wordt en van waaruit 'terroristen' naar gelijk welk godvergeten plaatsje gevlogen kunnen worden. Afgaande op verschillende getuigenissen, is het dus een zwarte basis.

Daar houdt het verhaal niet op. Mensenrechtenorganisaties bekommeren zich immers niet enkel voor het lot van de gevangenen op Diego Garcia maar ook om het recht op terugkeer van de gedeporteerde inwoners. Zij spanden verschillende processen aan en wonnen die in 2000, 2006 en 2007. Zo verklaarde in 2004 het Engelse Hooggerechtshof dat deze bewoners mochten terugkeren naar hun eilanden, een uitspraak die in 2007 door het Court of Appeal bevestigd werd. Dat laatste hof omschreef de tactieken van de Britse regering zonder meer als een "abuse of power". In 2004 omschreef een ander hof de argumentatie van de regering als een ""repugnant way to exile a whole population". In 2007 verliezen de eilanders echter wanneer het Court of Appeal stelde dat de vergoedingen die reeds waren uitbetaald aan de eilanders afdoende waren. De juridische strijd gaat echter gewoon door: de zaak werd aanhangig gemaakt in Europa.

De inzet is dan ook erg groot. Het VK leasde Diego Garcia slechts voor een jaar of vijftig aan de VS. Het ziet ernaar uit dat de VS nog langer in die regio actief zal willen zijn. Diego Garcia werd bvb gebruikt als landingsplaats tijdens de eerste Golfoorlog, en fungeert ook nu nog als tussenstop voor de oorlogen in Irak en Afghanistan. Maar de VS hebben tegelijkertijd liever geen pottekijkers op hun basis, ook niet als die pottekijkers de oorspronkelijke bewoners zouden zijn. Indien de eilandbewoners hun zaak in Europa zouden winnen, dan kan het VK verplicht worden dat right of return in te willigen, en dat ziet de VS (en dus ook het VK) natuurlijk liever niet gebeuren.

Om aan deze ietwat penibele situatie het hoofd te bieden, en om zich ervan te gewissen dat de VS-basis zou kunnen blijven, rijpte het plan om van het British Indian Ocean Territory (met daarin dus ook Diego Garcia en de rest van de Chagosarchipel) een marine life reservaat te maken. Het grootste natuurreservaat ter wereld, en uiteraard eentje dat geen menselijke bewoning vereist. Dat raakte bekend in deze cableleak. Neem gerust de tijd om het ding te lezen. De smeerlapperij is ook nu weer de moeite. Uit het document blijkt bvb dat de Britse regering dit natuurreservaat enkel zou oprichten om de Chagossians hun recht op terugkeer te kunnen ontzeggen. Daarvoor speelt men de sterke milieu- en natuurrechtenlobby's uit tegen de veel zwakkere advocaten van de eilandbewoners. Een van de groepen wiens claim het sterkst zouden zijn op een terugkeer, is die van de Gurkha Veteranen. Vandaag de dag zijn nogal wat Gurkha's gelegerd in Diego Garcia en vooral in Brunei. Blijkbaar bevinden er zich onder de veteranen in die gemeenschap eveneens eilandbewoners. (Ik las dat gisteren, maar vind de bron er vandaag niet meer voor terug.) Tot daar het eerste deel van dit verhaal.

Het tweede deel gaat geheel over de Gurkha's zelf. Als eliteonderdeel van het Britse leger werden en worden zij massaal ingezet in de conflicten van het British Empire. In zowat iedere oorlog die naam waardig duiken ze op en verrichten ze heroïsche daden, en dat tegen slechts een derde van het pensioen van een reguliere Britse soldaat. Het verhaal van de Gurkha's kan misschien best geïllustreerd worden aan de hand van dat van Tul Bahadur Pun, een Gurkha-soldaat die in 1944 in Birma tegen het Imperiale Japan stond. Hij ontving er voor zijn acties het Victoria Cross, de hoogste militaire onderscheiding die een Brits infanterist er kan krijgen.

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Beschrijving Victoria Cross

In Burma on 23 June 1944, a Battalion of the 6th Gurkha Rifles was ordered to attack the Railway Bridge at Mogaung. Immediately the attack developed the enemy opened concentrated and sustained cross fire at close range from a position known as the Red House and from a strong bunker position two hundred yards to the left of it.

So intense was this cross fire that both the leading platoons of 'B' Company, one of which was Rifleman Tulbahadur Pun's, were pinned to the ground and the whole of his Section was wiped out with the exception of himself, the Section commander and one other man. The Section commander immediately led the remaining two men in a charge on the Red House but was at once badly wounded. Rifleman Tulbahadur (sic) Pun and his remaining companion continued the charge, but the latter too was immediately wounded.

Rifleman Tulbahadur Pun then seized the Bren Gun, and firing from the hip as he went, continued the charge on this heavily bunkered position alone, in the face of the most shattering concentration of automatic fire, directed straight at him. With the dawn coming up behind him, he presented a perfect target to the Japanese. He had to move for thirty yards over open ground, ankle deep in mud, through shell holes and over fallen trees.

Despite these overwhelming odds, he reached the Red House and closed with the Japanese occupants. He killed three and put five more to flight and captured two light machine guns and much ammunition. He then gave accurate supporting fire from the bunker to the remainder of his platoon which enabled them to reach their objective.

His outstanding courage and superb gallantry in the face of odds which meant almost certain death were most inspiring to all ranks and beyond praise.

De man werd als een held onthaald, mocht op de thee bij de Queen Mother, en werd uitgenodigd op de kroning van Elizabeth II. Het zijn dan ook mensen als Pun die het British Empire maakten tot wat het is en wiens loyaliteit legendarisch is. De jongen bleef al die tijd in Nepal wonen, maar besloot in 2006 naar het VK te migreren. Om zijn pensioen (132£ = 157euro per maand) te kunnen ontvangen moest hij immers drie uur rijden en een dag stappen/gedragen worden tot aan het Gurkhakamp in Pokhara. Daarbovenop verslechterde zijn gezondheid, en vreesde hij de gevaarlijke moessonregens. Aldus dient hij in 2006 een aanvraag tot verblijfsvergunning in bij de Britse ambassade in Katmandu.

In 2007 ontvangt hij het antwoord van de Home Office: "merely (sic) winning a Victoria Cross in battle was not sufficient connection with the UK to allow them to settle there." Een irrationele uitspraak, die recentelijk (na een schandaal) herzien werd. De zaak van Pun is daarmee in orde gebracht. Die van vele andere Gurkha's blijft echter gewoon liggen.

Gurkhasoldaten hebben - na een lange campagne - eindelijk het recht gekregen om in een gelijk loon te ontvangen en zich in het VK te vestigen. Of beter: Gurkhasoldaten die na 1997 op pensioen gingen hebben dat recht. Gurkhaveteranen uit de Tweede Wereldoorlog en sommige Falklandveteranen vallen daarbuiten. De verbetering van hun positie heeft echter een nogal bittere nasmaak. In de felle begrotings- en besparingsdebatten die vandaag in Engeland woeden, ontsproot de idee om het Gurkha-regiment in haar geheel af te schaffen als zijnde 'te duur'. Nu men hen een gelijk loon en pensioen moet uitbetalen als andere soldaten en nu er voldoende recruten gevonden worden in het VK zelf zonder overzees te recruteren, dreigt de huidige Britse regering ermee dit regiment gewoon af te schaffen. Sommigen vermoeden dat dit dreigement een truck is om de aanschaf van nieuwe carriers en kernonderzeeërs te doen goedkeuren. Hoe dan ook lokt het in het VK de nodige verontwaardiging uit. De Gurkha-regimenten zijn er even traditioneel als de rode uniformen en de berenmutsen. (link) Voor de geïnteresseerden: in augustus en oktober kwamen twee Gurkha's om in Afghanistan. Beiden worden door de Guardian geroemd om hun voorbeeldgedrag, moed en toewijding.

De combinatie van beide groepen van gebeurtenissen deed me ietwat denken aan de Cocos Island Rebellion, waarvan ik hierboven een kopstuk aan het woord liet. In 1942 kwam een groepje Britse Sri Lankaanse soldaten er in opstand tegen de rest van het Britse garnizoen. Hun precieze bedoelingen zijn onduidelijk, maar er wordt verondersteld dat ze de Cocoseilanden wilden overdragen aan het keizerlijke Japan uit onvrede met het racistische beleid van het Empire. De muiterij werd neergeslagen, de verantwoordelijken geëxecuteerd.

mvg,

Andy