Het fleksibel burgerschap van Bruno Frey
 

Flexible Citizenship for a Global Society
http://www.bsfrey.ch/articles/384_03.pdf

http://www.bsfrey.ch/articles/355_01.pdf
http://en.wikipedia.org/wiki/FOCJ
http://www.bsfrey.ch/

De Zwitserse ekonoom Bruno Frey stelt dat de natie-staat als instelling te beperkend is voor de noden van individuen in de geglobalizeerde wereld. Hij vindt dat natie-staten individuele keuzevrijheid teveel beperken, en stelt voor om de natiestaat haar monopolie op burgerschap te ontnemen, en te vervangen door een vrij en fleksibel burgerschap in zelfgekozen gemeenschappen. Je zou op elk moment je burgerschap zelf kunnen kiezen of opzeggen. De huidige politici zouden daar uiteraard tegen zijn omdat dit hun machtsmonoplie zou ondermijnen.

Hij stelt verschillende andere vormen van burgerschap voor :

• tijdelijk burgerschap : men kan tijdelijk burger zijn van een land of regio waar men tijdelijk verblijft.

• meervoudig burgerschap : men kan burger zijn van meerdere landen of regio's volgens een bepaalde verdeelsleutel van betrokkenheid.

• gedeeltelijk burgerschap : men kan enkel burgerschap hebben voor een gedeelte van de publieke dienstverlening van een land of regio. Bijvoorbeeld van de gezondheidszorg van het ene land of regio, en de sociale zekerheid van een ander land of regio.

• burgerschap van verschillende soorten organizaties : men kan ook burger zijn van verschillende territoriale entiteiten (land, regio, gemeente), NGO's, universiteitsgemeenschappen, geloofsgemeenschappen, voetbalklubs, bedrijfsgemeenschappen.

Zo zou een flamigant enkel burgerschap kunnen hebben van Vlaanderen, maar niet van België. Omgekeerd zou een belgicist enkel burgerschap kunnen hebben van België, maar niet van Vlaanderen. En provincialisten en kommunalisten zouden burgerschap kunnen hebben van hun provincie, hun gemeente, Europa, zonder burgerschap te hebben bij Vlaanderen of België. Elke kombinatie van burgerschap is mogelijk.

Door deze vrije keuze zou er ook een zekere konkurrentie tussen verschillende overheden zijn, zodat ze een stimulans hebben om een betere dienstverlening te geven. Om free riding tegen te gaan zouden er wel een paar beperkingen zijn :

• Ook wie geen burgerschap heeft van een bepaalde entiteit moet betalen voor de ontvangen dienstverlening van een entiteit waar hij geen deel van uitmaakt. Net zoals hij/zij moet betalen voor de ontvangen goederen en diensten van een bedrijf. Wie wél burgerschap van de entiteit in kwestie heeft betaalt dan wel minder voor die dienstverlening. Een flamigant die geen burger is van België betaalt wel de volle pot voor de ontvangen Belgische dienstverlening, en een belgicist die geen burger is van Vlaanderen betaalt wel de volle pot voor ontvangen Vlaamse dienstverlening.

• Wie zijn burgerschap van een bepaalde entiteit opzegt moet de subsidies en publieke diensten die hij ervan kreeg terugbetalen, eventueel met aftrek van hetgeen hij / zij heeft bijgedragen aan deze entiteit via belastingen. Wie bijvoorbeeld een opleiding onder de kostprijs heeft gekregen van een bepaald land of regio zal het verschil met de werkelijke kostprijs dus moeten terugbetalen, met aftrek van bijvoorbeeld opgebouwde pensioenbijdragen.

Zoals de kinderbijslag via de gemeenschappen om dan een opbod te hebben in Brussel tussen Vlaamse en Franse Gemeenschap?

Intellectuele spielerei dit voorstel, niet meer en niet minder.

Eén enkel wereldburgerschap....

Als je dan toch zoiets in Brussel wil invoeren, dan kan je beter meteen een algemene vrije keuze voor iedereen invoeren. Anders krijgen Brusselaars een ongrondwettelijke voorkeursbehandeling tegenover niet-Brusselaars.

Misschien wel, maar wel met interessante denksporen. Het verwerpt het idee dat de natie-staat een eksklusiviteit en monopolie op het burgerschap moet hebben. In het bewuste artikel kan je verschillende praktijkvoorbeelden terugvinden die al bestaan (katolieke kerk met haar kerkelijk recht voor katolieken, Duitstalige universiteitsgemeenschappen, diplomaten, appartementskompleksen in Seoel (Zuid-Korea), internetgemeenschappen,...). Daar is heel wat interessante denkstof in te vinden. Bedenk ook dat deze ideeën geschreven zijn vanuit het standpunt van een Zwitserse federalist die verder denkt.

Bruno Frey is zeker niet tegen een wereldburgerschap voor degenen die het wensen. Lees er het bewuste artikel maar op na.

Goed gek.

Uiteraard zijn politici en hun volgelingen daar tegen omdat ze dan hun absolute macht over "hun" onderdanen verliezen.

Nog een Zwitser die een lesje komt afdreunen, maar het in eigen land totaal niet verkocht krijgt. Net zoals indertijd Columberg.

*flexibel

Typisch een idee dat op het eerste gezicht fantastisch lijkt. Maar als je er over nadenkt eigenlijk volkomen onwerkbaar, wereldvreemd en elitair is.

Enkele eeuwen geleden zeiden absolute heersers dit ook over het idee van individuele godsdienstvrijheid, waarbij iedereen zelf kon kiezen of hij katoliek of protestants was. Men hanteerde toen het principe "diens rijk, diens godsdienst", waarbij alle onderdanen hetzelfde geloof als hun vorst moesten hebben. Tegenwoordig is het principe van individuele godsdienstvrijheid echter algemeen aanvaard. De "onmogelijk" geachte scheiding tussen kerk en staat is tegenwoordig algemeen aanvaard.

Vroeg of laat zullen internet en andere sociologische evoluties die Bruno Frey in zijn artikel beschreef er wel voor zorgen dat een meer uitgebreide individuele keuzevrijheid in de praktijk op een of andere manier werkelijkheid zal worden. Er zal dan een meer algemene scheiding tussen identiteit en staat komen.

Zelfs dan lijkt me dat een erg rommelig gedoe. In één gebied mag niet meer dan één aanbieder zijn van sociale zekerheid. Het is al een rommeltje in België dankzij de gemeenschappen en gewesten die een zuivere devolutie niet toestaan (deelstaten zou beter zijn of zelfs helemaal niets), dit lijkt ideaal om aan opbod te doen waardoor je financiële oorlogen zal krijgen tussen bv. Vlamingen en Franstaligen. En wie zal dat betalen?

De maatschappij is al genoeg gesegregeerd. Onlangs nog duidelijk en pijnlijk zichtbaar met de concentratiescholen. Verder denken? Allemaal goed en wel, maar het moet nog werkbaar blijven en geworteld zijn in de realiteit. Als een verandering niet beantwoordt aan een reële behoefte is het in mijn ogen niet de moeite van ze door te voeren. Ik neem, wegens erg duidelijk, weer het voorbeeld van de kinderbijslag. Dat is een personele aangelegenheid en hoort dus thuis bij de gemeenschappen, maar omwille van het territoriale karakter moet dat bij de gewesten. Dit is een reëel probleem dat een staatshervorming met echte deelstaten verantwoordt.

Zomaar wat gaan veranderen omdat een Zwitserse econoom daar over filosofeert en daar leute mee heeft, is niet reëel. If it ain't broken, don't fix it.

Vroeg of laat? Je doet alsof uw ideeën onvermijdbaar zullen uitgevoerd worden.

Dat is zeker niet zo.

Er bestaat zowiezo al (bewust ingebouwde) konkurrentie in onze sociale zekerheid : je kan nu immers ook je uitbetalingsinstelling (vakbond, ziekenbond) kiezen. Deze keuzevrijheid volgens ideologische voorkeur verschilt in wezen niet van de keuzevrijheid volgens taalgroep die CD&V voor Brussel voorstelt. Het geld wordt door de overheid geïnd, door de sociale partners beheerd, en onder de uitbetalingsinstellingen volgens hun ledenaantal verdeeld. Dit laatste zorgt voor een zekere (bewust ingebouwde) konkurrentie, zodat de uitbetalingsinstellingen worden aangezet om de kwaliteit van hun dienstverlening te verhogen. Als hun dienstverlening ondermaats is verliezen ze immers leden, en dus ook inkomsten. Wat konkurrentie in een sociaal en ekologisch gekorrigeerde marktekonomie is niet noodzakelijk slecht.

Voor mijn part mag alles dat met interpersoonlijke solidariteit te maken heeft worden ondergebracht bij een autonome sociale zekerheid, die als een soort "funktionele deelstaat" werkt en los staat van de identitaire (gemeenschappen) en territoriale (gewesten) overheden. Het principe van een funktionele overheid bestaat in sommige Westerse landen al in verschillende vormen. Denk aan de waterschappen in Nederland en de OCMW's in België. Onze door de sociale partners beheerde sociale zekerheid werkt in de praktijk toch al autonoom. Het enige verschil is dat haar bestuur nog niet rechtstreeks is verkozen door de bevolking. Een rechtstreekse verkiezing van de "regering" van de sociale zekerheid door de bevolking bij sociale verkiezingen zou vanuit he principe "no taxation without representation" (geen belastingen zonder vertegenwoordiging) wenselijk zijn.

Natiestaten hebben nu al moeite om hun meer mobiele onderdanen te kontroleren. De meer kapitaalkrachtigen kunnen dit nu al in de praktijk brengen door te "shoppen" tussen de belastingsstelsels van verschillende landen (kan je hen ongelijk geven?). Waarom doen natiestaten anders zoveel moeite om onderdanen te beletten om naar belastingsparadijzen te verhuizen? Vroeg of laat zullen ze iets moeten bedenken dat meer op vrije wil dan op dwang gebazeerd is. Anders zullen ze als een Big Brother ieders privéleven moeten kontroleren, wat in strijd is met demokratische beginselen. Tenzij je een alleskontrolerende diktatuur op zijn Chinees wil is zoiets niet houdbaar.

Natiestaten willen in teorie tribalisme, kommunautarisme en andere vormen van etniciteit overbruggen met de zogezegd neutrale "natie". Zij wil alle inwoners een uniforme mono-identiteit opleggen in naam van de gelijkheid. Maar die uniforme natie-identiteit is helemaal niét neutraal : het is de identiteit van de heersende elite die haar identiteit aan alle andere inwoners van "hun" natiestaat willen opleggen. Bijgevolg is de "natie" gewoon een kunstmatige eenheids-etniciteit als vervanging voor andere etniciteiten. Het feit dat er in veel natiestaten autonomie- en afscheidingsbewegingen bestaan bewijst dat het idee van de natiestaat vaak ver afwijkt van de realiteit.

Het is gewoon compleet niet doordacht. Het impliceert bijvoorbeeld de opnmiddellijke afschaffing van alle sociale zekerheidsstelsels.

Dat zegt u, maar ik zie dat allemaal niet zo hoor.

En tribalisme, dat is inderdaad het woord dat ik zocht. De Jihad van Barber.

Dat bewijst enkel dat die staten misschien geen natiestaten zijn. En als ze het toch zijn zoals Italië en wie weet ook België kunnen er economische motieven zijn. Dat heeft allemaal niets met uw idee te maken, u profiteert er gewoon van om uw idee te lanceren.

Niet noodzakelijk. Je kan evengoed verschillende socialezekerheidstelsels onderbrengen in een autonome gemeenschappelijke interpersoonlijke solidariteit die alle grenzen overstijgt.

En welke supra-nationale instelling instelling gaat u in het leven roepen om al de administratie te regelen? Aangezien een persoon een combinatie van burgerschappen kan bezitten? Er moet toch een instelling zijn die dit dan voor elke 'burger' bijhoudt? Of wordt er verondersteld dat alle overheden elkaar 'op de hoogte houden' ?