Gedachtenexperiment: Keizer Augustus
 

Het ontstaan van het Romeinse Rijk uit de Romeinse Republiek is toe te wijzen aan twee belangrijke factoren.
- gewoonterecht
- cumul van functies + tijdsbeperkingen negeren

In de onstabiele late republiek verzamelde Sulla zoveel macht dat hij voor onbeperkte tijd de functie van Dictator kon opnemen. Deze functie was oorspronkelijk slechts bedoeld voor een crisisperiode van 6 maanden. Later herhaalde Julius Caesar deze stunt, mogelijk gemaakt dankzij gewoonterecht, en verzamelde enkele andere functies zoals Pontifex functies die volgens de romeinse wet niet samen opgenomen mochten worden.

Keizer Augustus perfectioneerde dit systeem door tijdelijke functies als Tribuun (vetorecht), imperium maius (legeraanvoerder), censor (doodstraf + aanduiden van senators) en meer op te eisen, zich tot god (divus filius en Augustus) te laten verheffen etc. Velen zonder verkiezingen en onbeperkt in de tijd, volledig tegen de wetten in doch voorgegaan door precedenten onder Julius Caesar en Marius Sulla.



Europese Unie

Toen ik voor het eerst hoorde dat er een "europees president" zou komen werd ik onmiddellijk herinnerd aan Caesar Augustus. Van Rompuy is aangeduid door consensus onder de verschillende landen. Het beroep van "europees president" bestaat in principe niet maar omvat een cumul van een aantal functies, normaliter 6maandelijks maar veranderd naar 2.5 jaar.

Dit schept een precedent dat functies niet langer hun wettelijke termijn hebben, dat de hoogste leider van europa niet verkozen hoeft te worden en dat cumul van functies mogelijk is. Het zijn exact deze precedenten die een sterk persoon de mogelijkheid geven om absolute macht te verwerven binnen een democratisch systeem. Van Rompuy heeft geen ruggegraat, wat hem tot geschikte marionet maakt, maar zijn precedent kan tijdens crisistijd leiden tot een sterke en absolute leider.


Het is slechts een gedachtenexperiment, en ik doe geen voorspellingen. Het enige dat ik wil zeggen is dat de precedenten er zijn die indertijd het romeinse keizerrijk hebben laten ontstaan.

Alle dictatoren w.o. Napoleon en Hitler, kopieerden het Romeinse systeem of delen daarvan.
Van Rompuy zelf is iemand zonder enige betekenis. Het systeem erachter niet.

Vandaar...

Het Romeinse systeem is echter enkel maar mogelijk geworden door de legerhervormingen van Marius. Tot eind van de 2de eeuw voor christus bestonden de Romeinse legioenen immers uit militie. Legioensoldaten dienden hun eigen uitrusting te bekostigen en dienden eigendom te bezitten. door de grote verliezen tegen de Cimbri en Teutonen diende Marius te rekruteren onder de armste bevolking. Dit had drie effecten: de staat diende de uitrusting te bekostigen, het leger werd een carriere en niet langer militie, en last but certainly not least... de soldaten waren niet langer loyaal aan de Republiek maar aan hun generaal, want ze waren van hem afhankelijk voor hun pensioen. Het is dit dat de Burgeroorlogen mogelijk maakte en enkel hierdoor konden Sulla, Caesar en Augustus de macht in hun handen concentreren: als vermomde militaire dictatuur.

Van Rompuy is weldegelijk verkozen, alleen niet via directe democratie onder bevolking. Beetje zoals Heilig Rooms Rijk in feite.

Verlies aan eigendom en invloed van kapitaal leidt dus tot combinatie van personencultus, plebs en militaire dictatuur.
Laat dat een les zijn.

Wel aardig inderdaad, de EU als een nieuwe godsdienst met een paus en kardinalen en de wereldlijke macht bij de nationale regeringen. Vandaar die machtsstrijd tussen de democratische en seculiere lidstaten en de door hogere machten geïnspireerde EU. De staatshoofden zijn meer de kardinalen dan de vertegenwoordigers van het volk.

Kort, krachtig, en helemaal waar. Het is de periode van Rome die me het meest interesseert.

Mij ook. Daarom is de geromantiseerde "Masters of Rome" cyclus van Colleen McCullough bij mijn favoriete lectuur.

Het gaat niet zozeer om hoe de functies vervuld worden, democratisch verkozen of door de elite aangesteld, het gaat om het gezag en de macht (en de verantwoordelijkheid) van de president of keizer.

Als de democratie niet meer functioneert kan een sterke man uitkomst bieden. Deze zal dan het volk rechtvaardig moeten leiden en dienen. Als hij het volk uitbuit en een elite dient dan zal dat hem de kop kosten. (Mubarak?)
Het volk moet hem beschermen als de aristocraten tegen hem in opstand komen. Zijn lijfwacht moet dus uit het volk gerekruteerd worden. De vorst is dan de leider en de gevangene van het volk.